Fizjologia zwierząt
Badanie odruchów.
Odruch na rozciąganie
Odruch kolanowy (ze ścięgna Achillesa)
Wykonanie:
Osoba badana siada na stołku, aby stopy nie dotykały podłogi. Badający uderza młoteczkiem lub dłonią w ścięgno mięśnia czworogłowego uda (ścięgno Achillesa) i obserwuje reakcję.
Obserwacje:
Po uderzeniu młoteczkiem widać ruchy nogi (stopy).
Wnioski:
Zaobserwowaliśmy odruch bezwarunkowy, który powstał przez pobudzenie wrzecion mięśniowych. Z wrzecion tych impulsy wędrują poprzez łuk odruchowy do tych samych mięśni, w których wrzeciona zostały pobudzone.
Odruch źreniczny
Odruch na światło
Wykonanie:
Oświetlamy naprzemiennie oczy osoby badanej. Przy badaniu reakcji odruchowej pośredniej oświetlamy jedno oko.
Obserwacje:
Oświetlając zarówno naprzemiennie oczy jak i jedno oko widzimy zmniejszenie wielkości źrenicy.
Wnioski:
Wielkość źrenicy zmienia się pod wpływem natężenia światła. Wielkość źrenic zależy od napięcia 2 mięśni gładkich: zwieracza źrenicy i rozszerzającego źrenicę.
Przy oświetlaniu jednego oka źrenica drugiego również zmniejsza się. Jest to spowodowane tzw. skrzyżowaniem wzrokowym, czyli połączeniem nerwów z prawego i lewego oka.
Odruchy wyzwalane z narządu równowagi
Odruch przedsionkowo- rdzeniowy
Test marszu
Wykonanie:
Osoba badana ma za zadanie maszerować z zasłoniętymi oczami w miejscu w ciągu 1 minuty.
Obserwacje:
Podczas badania widać zachwianie postawy i przemieszczenie się badanego na odległość ok. 20cm.
Próba Romberga
Wykonanie:
Mierzymy czas pozostawienia osoby badanej w pozycji stojącej, wyprostowanej najpierw na dwóch nogach ze stopami złączonymi, a następnie na jednej nodze z ramionami wyciągniętymi do przodu i zamkniętymi oczami.
Obserwacje:
Występują wyraźne odchylenia postawy we wszystkich kierunkach. Osoba badana ma pewne trudności z zachowaniem równowagi.
Wnioski:
W badaniach odruchów wyzwalanych z narządu równowagi widać, że postawa ciała opiera się na złożonym systemie oddziaływań, w którym informacje z narządu przedsionkowego, narządu czucia i narządu słuchu łączą się w ośrodkowej części układu równowagi i dalej są przesyłane do mięśni szkieletowych, narządów wewnętrznych i mięśni ruchowych gałek ocznych.
Fizjologia narządów zmysłów
Pole widzenia
Plamka ślepa (doświadczenie Mariott'a)
Wykonanie:
Osoba badana zasłania jedno oko. Ok. 30cm przed nią, na wysokości jej wzroku ustawiamy specjalny schemat (z kółkiem i krzyżykiem). Powoli zbliżamy schemat.
Obserwacje:
Podczas zbliżania schematu do oka, w pewnym momencie na krótki czas zanika symbol kółka.
Wnioski:
Zanik kółka następuje wtedy, gdy jego obraz padnie w siatkówce na miejsce pozbawione komórek receptorowych (fotoreceptorów).
Czucie dotyku
Wykonanie:
Na skórze osoby badanej zaznaczamy pola o boku 1x1cm w trzech miejscach: na opuszku palca, zewnętrznej stronie przedramienia oraz na karku. Następnie dotykamy w tych polach badanego i liczymy dotknięcia. Badany liczy w pamięci odczute dotknięcia.
Obserwacje:
Miejsce badania |
Ilość dotknięć |
Odczuta ilość dotknięć |
Procent dotknięć odczutych |
Opuszki palców |
50 |
48 |
96% |
Zewnętrzna strona przedramienia |
25 |
22 |
88% |
Kark |
33 |
27 |
82% |
Wnioski:
Z badania wynika, że wrażliwość dotykowa skóry jest różna w różnych miejscach. Wiąże się to z różnym i nierównomiernym rozmieszczeniem receptorów dotyku. Doświadczenie pokazuje, że największą wrażliwość na dotyk mają opuszki palców.
Badania, obserwacje i wnioski przeprowadzono w składzie:
Przemysław Kraska, Maksymilian Selwakowski, Zbigniew Urbański (grupa II).