Pląsawica Huntingtona:
genetyka:
AD, jest wynikiem obecności niestabilnej liczby powtórzeń sekwencji CAG w końcu 5' genu kodującego białko - huntingtynę
u osób zdrowych: 10-29 powtórzeń (średnio 18)
u osób chorych: 36-120 (najczęściej 40-55)
im większa ilość powtórzeń tym wcześniej pojawiają się pierwsze objawy choroby
jeżeli mutacja przekazywana jest przez matkę to liczba powtórzeń CAG nie ulega większym zmianom; w przypadku przekazywania zmutowanego genu przez ojca - dochodzi do zwiększenia liczby powtórzeń
rozpoznanie:
początek choroby 30-50 rż
objawy: zaburzenia psychiczne, pląsawicze ruchy mimowolne, postępujące otępienie
zmiany neuropatologiczne (z opóźnieniem w stosunku do objawów klinicznych) - zanik jądra ogoniastego oraz skorupy oraz komórek w gałce bladej jądra soczewkowatego
rokowanie:
choroba ma charakter postępujący
zwykle chorzy umierają w ciągu 17 lat od pojawienia się pierwszych objawów
u ok. 3% początek przypada przed 15 rż (drgawki, drżenia, mioklonie, dystonia, obniżenie sprawności intelektualnej)
sporadycznie pierwsze objawy występują po 60 rż i wtedy ma miejsce powolna progresja choroby
-------------------------------------------------------------------
Choroba Huntingtona
choroba wynikająca z mutacji dynamicznej pojedynczego genu HD w regionie 4p16.3 kodującego białko o nazwie huntingtina
dziedziczy się jako cecha autosomalna dominująca
częstość 4-7:100000
mutacja związana jest z występowaniem niestabilnej sekwencji powtórzeń tripletu CAG
u zdrowych osób 10-29 powtórzeń
premutacja 30-35 powtórzeń
u chorych - więcej niż 35 powtórzeń
im większa liczba powtórzeń ponad 50 tym wcześniejsze ujawnienie się objawów choroby
początek choroby zwykle między 30 a 50 rokiem życia, chociaż wraz ze wzrostem liczby powtórzeń tripletu CAG w genie HD pierwsze objawy można obserwować w coraz wcześniejszym wieku (tzw. zjawisko antycypacji), jest to silniej wyrażone jeśli zmutowany gen pochodzi od ojca
Objawy:
Postępujący zanik neuronów w mózgu (nawet do 25% ubytku), szczególnie w jądrze ogoniastym, skorupie i gałce bladej, wykrywalny w badaniu MRI oraz będący przyczyną pozostałych objawów:
Postępująca utrata kontroli motorycznej i obniżenie napięcia mięśniowego, ruchy mimowolne (pląsawica - zespół hipotoniczno-hiperkinetyczny) - prowadzi do częstych upadków i związanych z nimi obrażeń (krwiak podtwardówkowy) - leczenie: benzodiazepiny
Zaburzenia psychiczne - demencja i zaburzenia afektywne (częste samobójstwa) - leczenie: leki antypsychotyczne i przeciwdepresyjne
Problemy z połykaniem (przyczyną śmierci często jest aspiracyjne zapalenie płuc)
Śmierć następuje zwykle w ciągu 15 lat od rozpoznania choroby
W rodzinach, w których występuje choroba Huntingtona powinny być wykonywa badania molekularne w celu jej wykrycia oraz diagnostyka prenatalna.
-------------------------------------------------------------------------------------
Klinika choroby Huntingtona:
pierwsze objawy to objawy psychiczne, a nie neurologiczne; nie zawsze są bardzo wyraźne:
zaburzenia nastroju
zapominanie
czasami agresja
nieumiejętność planowania, osądu, oceny sytuacji
po kilku latach:
pojawiają się ruchy pląsawicze
zaburzenia mowy
zaburzenia okulomotoryczne
ostatnie faza choroby:
otępienie - charakterystyczna jest bardzo spowolniała reakcja
czas trwania - 15-20 lat; w przypadku młodszego wieku zachorowania - 10 lat; przyczyną śmierci są powikłania związana z ostatecznym unieruchomieniem (zap. płuc, zaburzenia sercowo-krążeniowe itp.); inne przyczyny śmierci - uduszenie się; samobójstwa są bardzo rzadkie
zjawisko antycypacji:
z każdym pokoleniem choroba będzie występować wcześniej i będzie miała cięższy przebieg
bardziej zauważalna u dzieci, które odziedziczyły chorobę po ojcu