1. w zeszycie - pierwszy wykład

2.

UTWÓR - Prawo autorskie zawiera definicję złożoną z szeregu kryteriów (przesłanek), które muszą być spełnione, aby jakiś wytwór ludzkiej umysłowości mógł być wyodrębniony spośród innych utworów i objęty ochroną prawną. I tak, w art. 1 ust. 1 zapisano, że przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażania (7 przesłanek, kryteriów).

KRYTERIA:

1. każdy przejaw

Żeby można było mówić o zaistnieniu utworu musi on przejawić się w jakikolwiek sposób, tzn. musi być przekazany ze świadomości autora do świadomości choćby jednej osoby poza nim.

2. działalność twórcza

Pojęcie twórczości jest przedmiotem rozważań filozoficznych, psychologicznych, teologicznych. Prawo korzysta z dorobku tych nauk, przyjmując że działalność twórcza to taka, która skutkuje powstaniem dóbr niematerialnych (utworów) zawierających choćby minimum czegoś nowego w stosunku do tego, co już było w świecie.

3. indywidualny charakter

Twórczość dokonuje się zawsze przez konkretną osobę fizyczną, która ma właściwe sobie, jedyne takie, indywidualne wnętrze duchowe, dlatego wytwór jej ducha też jest indywidualny (nos piętno osobowości twórcy).

4. ustalenie w jakiejkolwiek postaci

Utwór może być utrwalony w sposób doraźny jak: wygłoszenie mowy, wykładu. Forma ustalenia jest utrwalenie, tj. umieszczenie w nośniku materialnym tak, aby ktokolwiek kiedykolwiek w przyszłości mógł się z utworem zapoznać, np. wygłoszenie wykładu to ustalenie, a jego zapis lub nagranie to utrwalenie.

5. niezależnie od wartości

Prawo autorskie nie ocenia utworów i nie uzależnia ochrony od wartości utworów, chodzi tu o wartość artystyczną, estetyczną czy moralną.

6. niezależnie od przeznaczenia

Utwór nie musi spełniać żadnych celów (np. dydaktycznych). Hasło sztuka dla sztuki w pełni tu obowiązuje.

7. niezależnie od sposobu wyrażenia

Np. utwór architektoniczny może się wyrazić w: rysunku architektonicznym, rysunku technicznym, w makiecie, w animacji komputerowej, w gotowej budowli.

3.

Koncepcje, idee, pomysły nie są chronione przez prawo autorskie, ale chroni je ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (działa tylko między przedsiębiorcami).

Prawo autorskie chroni utwory głównie ze względu na ich formę, nie treść (np. praca magisterska).

Prawo chroni również utwory niedokończone, szkice, fragmenty, zarysy, o ile owe fragmenty spełniają cechy utworu.

Prawo autorskie powstaje bez spełnienia jakichkolwiek formalności.

Opracowanie cudzego utworu

Opracowanie cudzego utworu to nowy utwór, który powstał na bazie już istniejącego, cudzego utworu, dlatego opracowanie charakteryzuje się istnieniem dwóch lub więcej elementów twórczości twórców w jednym utworze.

Są to: tłumaczenia z języka na język; przeróbki (np. utwór symfoniczny na piosenkę); adaptacje (np. utwór literacki na kinematograficzny).

Rozpowszechnianie i korzystanie z opracowania wymaga zezwolenia i z reguły zapłaty dla autora utworu pierwotnego. Jest to konieczne dopóki istnieją autorskie prawa majątkowe (70 lat po śmierci twórcy).

Fundusz Martwej Ręki - mniejsza kwota;

Nigdy nie gaśnie obowiązek umieszczenia danych autora pierwotnego.

Inspiracja jest utworem niezależnym.

Inspiracja - utwór, który powstaje w wyniku pobudzenia innym utworem.

Wyłączenia z zakresu przedmiotów prawa autorskiego

Ustawodawca wyłącza niektóre kategorie utworów spod ochrony, aby mogły być dostępne dla każdego, ponieważ wymaga tego dobro społeczne, ważniejsze niż jednostkowe interesy autora.

Nie są przedmiotem tego prawa:

1. akty normatywne lub ich urzędowe projekty;

2. urzędowe dokumenty, materiały (opinie, ekspertyzy, uzasadnienia decyzji administracyjnych, wyroków, protokoły, sprawozdania itp.); znaki i symbole (herby miast, gmin, województw; hymn, odznaczenia, ordery);

3. opublikowane opisy patentowe lub ochronne;

4. proste informacje prasowe (bez komentarza);

Podmiot prawa autorskiego

Podmiotem tego prawa jest wyłącznie człowiek, czyli osoba fizyczna bez względu na jego stan osobowy, tj. wiek, świadomość; nie jest też ważne wykształcenie, profesjonalizm.

Współtwórcy

Wiele utworów powstaje w wyniku twórczej współpracy dwóch lub więcej autorów. Rozróżniamy dwa rodzaje współtwórczości:

1. współtwórczość rozłączna - gdy każdy z twórców odrębnie tworzy swoją część wspólnego dzieła (np. ilustracje i tekst w książce);

2. współtwórczość łączna - gdy nie da się wydzielić wkładu w pracą twórczą, np. zespołowa improwizacja, tekst pisany z konsultowaniem każdego zdania; współtwórcy dzielą się w równych częściach wpływami;

Utwór pracowniczy

O utworze pracowniczym mówimy, gdy powstał on za spełnieniem dwóch warunków:

1. umowa o pracę;

2. żeby utwór pracowniczy realizował zgodny zamiar stron - był zgodny z obowiązkami pracownika;

Prawa autorskie majątkowe do takich utworów przysługują pracodawcy.

Autorskie prawa osobiste do nazwiska, tytułu, poszanowania treści i formy pozostają przy autorze.

Producent-wydawca - sztuczny podmiot praw autorskich, często osoba prawna, np. spółka. Zastępuje on twórców w wykonywaniu ich praw - jemu przysługuje prawo do całości utworu i do tytułu utworu. On zajmuje się promocją, reklamą.

4. 12.12.2011

Producent - wydawca to sztuczny podmiot praw autorskich, często osoba prawna, np. spółka. Zastępuje on twórców w wykonywaniu ich praw, jemu przysługuje prawo do całości utworu i do tytułu utworu. On zajmuje się promocją, reklamą, organizuje powstanie utworu i sprzedaje go. Uzyskane wpływy dzieli zgodnie z umowami między osobami, które pracowały przy stworzeniu dzieła. Z tytułu poniesionych nakładów przysługuje mu prawo majątkowe do całości utworu.

Treść prawa autorskiego:

Treść składa się z dwóch części: autorskie prawa osobiste (1) oraz autorskie prawa majątkowe (2).

Prawa osobiste

artykuł 16 i inne; charakteryzują się tym, że są nieograniczone w czasie, tzn. nigdy nie gasną i są niezbywalne, tzn. nie da się ich oddzielić od osoby twórcy. Z tego powodu są nazywane prawami ojcowskimi.

W szczególności autorskie prawa osobiste obejmują:

1. prawo do autorstwa utworu, tzn. by nie zakłócano więzi między twórcą i jego dziełem, np. pomijając nazwisko twórcy przy rozpowszechnianiu dzieła.

2. prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, albo do udostępniania go anonimowo.

3. prawo do nienaruszalności treści i formy utworu

W każdym rodzaju twórczości istnieje zwyczajowo ustalony, odbywający się na podstawie art. 58, sposób nadzoru autorskiego, np. w twórczości drukowanej (słownej) autor ma prawo do korekty autorskiej czyli do przeczytania tekstu przed ostatecznym jego opublikowaniem.

4. prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności

- spadkobiercy tylko decydują, ale nie robią korekty

- prawa pokrewne przysługują przez 25 lat

Prawa pokrewne trwające lat 30 przysługują do wydań krytycznych i naukowych autorowi (przypisów, objaśnień, wstępu i zakończenia, komentarza itp.)

5. prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu; informacji o dziele nie można odmówić twórcy

Autorskie prawa majątkowe

Charakteryzują się tym, że są ograniczone w czasie oraz zbywalne (można je sprzedać, zamienić, darować). Mają one charakter monopolistyczny, tzn. pierwotnie wyłącznie autor jest ich właścicielem i może nimi rozporządzać za wynagrodzeniem.

Czas trwania praw majątkowych

• Art. 36 - trwają do końca życia autora + 70 lat po jego śmierci

• W przypadku utworów współautorskich 70 lat po śmierci ostatniego ze współautorów

• Jeśli twórca nie jest znany, to od daty pierwszego rozpowszechnienia 70 lat

• Termin ten liczy się zawsze w pełnych latach od dnia 1.01. roku następnego po śmierci twórcy.

• Fundusz martwej ręki - art. 40 - po wygaśnięciu autorskich praw majątkowych wydawcy, producenci są obowiązani do przekazania na rzecz funduszu wpłaty od 5-8% wpływów brutto ze sprzedaży egzemplarzy utworów.

Przejście autorskich praw majątkowych, czyli umowy ????????????

Dozwolone użytki ??????????

5. 02.01.2012 r.

Autorskie prawa majątkowe są zbywalne, tzn. twórca może je przekazać za wynagrodzeniem. Mogą one też przejść na inne podmioty w drodze dziedziczenia. Umowa jest taka sama jak z autorem.

Prawo autorskie wyróżnia 2 typy umów:

- umowy przenoszące prawo, w których autor pozbywa się (za wynagrodzeniem) dalszej możliwości czerpania korzyści materialnych z utworu - sprzedaż, darowizna

- umowy licencyjne, czyli upoważniające do korzystania z utworu, dominujący typ to inaczej umowa upoważniająca do korzystania (odpłatnie) z utworu. Umowa taka nie pozbawia autora własności utworu, a jedynie zezwala na korzystanie z utworu w określonym w umowie czasie, terytorium oraz w określony sposób.

CZAS obowiązywania (zazwyczaj od 2 do 5 lat) Strony mogą wyznaczyć termin zgodnie ze swoimi planami, ale gdyby w umowie postanowienia w tej sprawie nie zawarły, to wchodzi przepis z ustawy (art. 66), że umowa obowiązuje przez 5 lat od daty zawarcia umowy.

TERYTORIUM Strony mogą dowolnie określić terytorium obowiązywania umowy. Jeśli jednak tego nie ustalą, wchodzi przepis z ustawy (art. 66), który stanowi, że umowa obowiązuje na terytorium państwa, w którym licencjobiorca ma swoją siedzibę.

SPOSÓB wykorzystania utworu (sprecyzowany). Jeśli strony nie określa sposobu, czyli tzw. pól eksploatacji utworu (art. 50) umowa jest z mocy prawa nieważna. Autor z każdego pola eksploatacyjnego ma osobne wynagrodzenie. W umowie nie może być słów generalizujących: wszystkie, zawsze, wszędzie.

Licencjobiorca może odstąpić swoje prawo innemu podmiotowi, ale tylko w takim zakresie, jakim sam dysponował i zawsze za zezwoleniem licencjodawcy głównego (autora, spadkobiercy).

Takie odstąpienie nazywa się sublicencją lub licencją dalszą.

Licencja wyłączna - jeśli jest tylko 1 licencjobiorca.

Licencja niewyłączna - na tych samych polach eksploatacji działa więcej niż 1 licencjobiorca

CHARAKTERYSTYCZNE KLAUZULE W UMOWACH Z AUTORAMI:

1. określenie stron umowy (zwany dalej Autor, Wydawca)

2. określenie przedmiotu umowy

Autor oświadcza, że napisał (stworzył, wykonał) utwór pod tytułem…. (pod roboczym tytułem), który…. (szczegóły utworu).

3. Autor oświadcza, że jego prawo autorskie do utworu będącego przedmiotem niniejszej umowy nie jesy obciążone wadami prawnymi. - zabezpieczenie dla wydawcy

4. Strony przyjmują następujące brzmienie noty ©

© copyright by Jan Kowalski i Aligator

5. określenie pól eksploatacji utworu

Strony ustalają, że utwór będzie wykorzystany na następujących polach eksploatacji:

- publikacja książki w formie bibliofilskiej (sztywne okładki, lepsza jakość papieru)

- wydanie broszurowe

- wydanie jako audiobook

- wydanie elektroniczne (e-book), np. fragmentów

- publikacja w odcinkach

- słuchowisko radiowe

- tłumaczenia.

6. określenie wynagrodzenia autorskiego

Znane są 2 systemy wynagradzania:

- ryczałtowe

- procentowe.

Zaliczka - 30% ogółu, nie więcej - praktyka (zaliczka nie jest obowiązkowa)

Ryczałt - wypłata ogółem, w bloku, jednorazowo

Wynagrodzenie ryczałtowe jest odpowiednie w stosunku do utworów, o których wiadomo, że z czasem będą traciły na wartości, np. przez szybka dezaktualizację (prace prawnicze, elektroniczne, medyczne, reklamowe).

Wynagrodzenie procentowe polega na tym, że autor otrzymuje ustalony w umowie procent ceny brutto każdego sprzedanego egzemplarza utworu, rozliczany i płatny w określonych w umowie odstępach czasu, ale nie rzadziej niż raz na rok (praktyka - pół roku).

Wynagrodzenie nalicza się biorąc pod uwagę przychód z każdego pola eksploatacyjnego.

7. egzemplarze autorskie

Auror otrzymuje… bezpłatnych egzemplarzy autorskich utworu, których nie wlicza się do liczby egzemplarzy sprzedawanych.

Praktyka - 10/15 egzemplarzy wyd. naukowe

1/2 do 5 egzemplarzy wyd. autorskie

8. klauzula o pseudonimie

Czynności między autorem i wydawcą nie zawarte na piśmie nie podlegają mocy prawnej.

OCHRONA WIZERUNKU (art. 81)

Podstawową zasadą jest to, że właścicielem wizerunku jest osoba na nim wyrażona.

Wizerunek - wyrażenie osoby, nie osoba, rozpoznawalna TWARZ (może być z sylwetką lub w połączeniu z innymi charakterystycznymi cechami).

Prawo autorskie do zdjęcia ma fotograf, ale prawo do wizerunku ma osoba na nim będąca.

W związku powyższą zasadą publikacja wizerunku wymaga zezwolenia właściciela wizerunku. Od tej zasady są wyjątki:

- nie wymaga się zezwolenia na rozpowszechnienie wizerunku osoby powszechnie znanej, jeśli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, społecznych, zawodowych.

Można upowszechniać zdjęcia z życia prywatnego, ale jeśli nie naruszają dobrego imienia osoby znanej.

Na sferę życia intymnego składają się fakty, o których osoba nie powiedziałaby nawet najbliższym 9życie religijne, seksualne, finansowe).

- nie wymaga się zezwolenia, gdy osoba stanowi tylko szczegół większej całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza.

Podpis jest integralną częścią zdjęcia.

To wszystko, co podyktowała pani Szydełko;) 16 stycznia jest kolokwium ze wszystkiego, co dyktowała do zeszytu. Chyba 2, czy 3 pytania mają być. Trzymajcie się;))

7

---