KIERUNKI I NURTY WSPOLCZESNEJ PEDAGOGIKI, Studia


1. Pedagogika pozytywistyczna - związana jest z powstaniem nowej formy myślenia o edukacji zwanego myśleniem naukowym (obok istniejącego już myślenia potocznego i filozoficznego)

ISTOTA PED. POZYTYWISTYCZNEJ - dążenie do wytwarzania wiedzy o rzeczywistości edukacyjnej i oświatowej przydatnej do skutecznego przewidywania i projektowania działań zmierzających do osiągnięcia określonych celów.

Praktyczność pedagogiczna ped. pozytywistycznej - pozwala w sposób pewny przewidywać zachowania ludzi.

RAMY CZASOWE: Dominowała w XIX

Ewolucja poglądów pozytywistycznych miała miejsce na przełomie XIX i XXw - polegała na przejściu od kultu poznania naukowego do dostrzegania ograniczeń w wytwarzaniu wiedzy pozytywnej - nowe odmiany pozytywizmu: empirokrytycyzm i neopozytywizm.

Ewolucja sprawiła, że różne prądy i kierunki filozoficzne korzystają z tego dorobku do dziś!!!

PRZEDSTAWICIELE:

W Polsce:

K. Twardowski, F. Znaniecki

Za granicą:

A. Comte, E. Mach, W. Wundt, J. S. Mill, Ch. Morris, E. Nagle

GŁÓWNE HASŁA:

pozytywizm, utylitaryzm, postęp

świat przewidywalny, uporządkowany

myślenie naukowe / poznanie naukowe

wiedza wytwarzana przez nauki przyrodnicze

wiedza typu „techne” czyli praktyczna

wiedza typu „episteme” czyli naukowa

twarda metodologia

badania ilościowe

scjentyzm - zaufanie do nauki

2. Pedagogika kultury

Pedagogika ludzkiej duchowości tendencja antypozytywistyczna, kierunek ped. humanistycznej.

PODSTAWOWYM ZADANIEM SYSTEMU EDUKACYJNEGO JEST KSZTAŁCENE!!!

Kierunek ten wiąże się z antynaturalistycznym zwrotem w naukach humanistycznych

RAMY CZASOWE:

Powstał na początku XXw. W NIEMCZECH

W Polsce rozwijał się w okresie międzywojennym

PRZEDSTAWICIELE:

W Polsce:

B. Nawroczyński, B. Suchodolski, S. Hessen

Za granicą:

W. Dilthey, T. Litt, G. Hegel, H. Nohl, E. Spranger

GŁOWNE HASŁA:

obiektywne wartości - moralność, sztuka, teksty, obyczaj, religia, nauka, prawo itd.

przeżywanie, interpretowanie, rozumienie - hermeneutyka

koncepcja filozofii życia Dilthey'a

teoria kształcenia i samokształcenia jednostki poprzez jej spotkanie z obiektywami

wychowanie oparte na przeżywaniu i interpretacji kultury

dążenie do autonomii i pełni osobowości

odwoływanie się do sfery wartości kulturowych

dla polskiej pedagogiki szczególnie ważne stało się pojęcie narodu i jego losów wyznaczonych przez historię i współczesność

6 typów osobowości kulturowych wg. E. Sprangera:

człowiek teoretyczny - prawda

człowiek ekonomiczny - pożytek

człowiek religijny - świętość

człowiek estetyczny - piękno

człowiek polityczny - wolność

człowiek społeczny - miłość

3. Pedagogika personalistyczna tendencja antypozytywistyczna, kier. Ped. humanistycznej.

Kierunek skupiony na osobie, jej życiu i funkcjonowaniu we wspólnoscie.

Pojmowanie wychowania jako:

promowanie „uniwersum personalnego” albo wspólnoty osób

podstawowy cel to uzdalnianie wychowanka do przejęcia kierownictwa nad własnym rozwojem

Wychowanek jest pierwszym, podstawowym czynnikiem wychowania, wychowawca jest tylko kooperatorem.

Treść nauczania - humanizm

GENEZA:

Początek XXw. , jest ciągle w kręgu zainteresowań pedagogów

Sięga chrześcijańskiej tradycji wychowania

PRZEDSTAWICIELE:

W Polsce:

K. Górski, J. Pieter, S. Szuman, F. Adamski, M. Nowak, A. Kamiński

Za granicą:

S. Stern, R. Graudini, J. Maritain

GŁÓWNE HASŁA:

osoba, wspólnota, społeczność

hasło „człowiek jest osobą”

człowiek to istota bytowo zróżnicowana, stanowi połączenie elementów materialnych (ciała) i pozamaterialnych (duszy)

wzbudzenie osoby w wychowanku

walka o godność ludzką

dialog z innymi

4. Pedagogika egzystencjalna tendencja antypozytywistyczna

Egzystencjalne kategorie pedagogiczne:

Dialog - gotowość do otwierania się na rozumienie, zbliżenie się i współdziałanie w stosunku do człowieka (dialog rzeczowy, dialog personalny) - dialog w ped. ujawnia się podczas partnerskiej relacji nauczyciel - uczeń.

Autentyczność - w sensie negatywnym to uwolnienie się od alienacji, w sensie pozytywnym to być sobą, żyć świadomie i samodzielnie decydować o swoich czynach - w pedagogice autentyczność oznacza poznawanie autentycznej egzystencji dziecka w procesie wychowania.

Zaangażowanie - wyraża potrzebę aktywnego udziału całej psychiki w procesie wychowania, wymaga poznania czynników warunkujących aktualną sytuacje wychowanka - czyli zrozumienie go okazanie mu pomocy.

GENEZA:

Ma swój początek w poglądach starożytnych twórców jak Sokrates.

Ma swoje źródło w starej tradycji filozoficznej a jego pełny rozkwit nastąpił w czasach nowoczesnych.

PRZEDSTAWICIELE:

W Polsce:

J. Tarnowski

Za granicą:

J. P Sartre, A. Camus, M. Buber, G. Marcel

GŁOWNE HASŁA:

Akcentowanie wolności

Potrzeba autentyzmu

Człowiek widziany pesymistycznie w kategoriach dramatu lub tragedii

Osobę w ujęciu egzystencjalnym cechują:

Jednostkowość

Autentyczność

Tragiczny optymizm

Zaangażowanie

Wolność

5. Pedagogika religii tendencja antypozytywistyczna

Rozumiana jako kierunek w myśli wychowawczej podkreślający znaczenie religii dla całościowego i humanistycznego wychowania człowieka.

W ujęciu węższym jest to dyscyplina naukowa na pograniczu pedagogiki i teologii.

Odwołuje się do tradycji chrześcijańskiej.

Edukacja religijna ujmowana jest w niej jako forma wychowawczej działalności.

GENEZA:

Początek XXw. w Niemczech.

W Polsce pojęcie „pedagogika religii” przyjęło się w latach 90-tych XXw.

Obecnie jest uprawiana w kręgach protestanckich, katolickich i anglikańskich w Niemczech, Austrii, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, USA, krajach skandynawskich a także w Polsce zyskuje również pierwszych przedstawicieli w środowiskach prawosławnych.

PRZEDSTAWICIELE:

W Polsce:

W. Kubik, B. Milerski,J. Tarnowski,S. Kunowski

Za granicą:

Ch. Palmer, O. Willmann, T. Ziller

GŁÓWNE HASŁA:

3 sposoby definiowania:

Jako kierunek badań w ramach teologii i zarazem jej nauka pomocnicza

Jako kierunek badań i dyscyplina naukowa o charakterze teologicznym i pedagogicznym

Jako subdyscyplina pedagogiki

W początku XXI wieku pedagogika jest nauką, która systematycznie powraca do swojego rodowodu humanistycznego- filozoficznego. Stała się nauką wieloparadygmatyczną, którą cechuje wielość strukturalna (działy, specjalności, subdyscypliny), różnorodność pod względem kierunków (orientacji i prądów), złożoność metodologiczna oraz polisemantyczność w sferze językowej.

Prof. Joanna Rutkowiak wskazuje na dwie, możliwe reakcje na wielość możliwości i dróg pedagoga- wędrowca:

1) max. tolerancja, przeświadczenie, że „wszystko wolno”, z poczuciem powszechnego pomieszania, dezorientacji i chaosu, obfitości i wielości znaczeń

- w tym wypadku pojawia się głos krytyków postmodernizmu, którzy ostrzegają, że w tej wielości możemy utracić kulturę jako korzenie całokształtu wiedzy i wartości

2) wzmożony wysiłek intelektualny- ukierunkowany na ogarnianie bogactwa dnia dzisiejszego, dynamiki życia, w którym uczestniczymy, czy chcemy, czy nie

1) Koncepcja nauki

- odejście od przekonania, że zadaniem nauki jest wskazanie środków i sposobów mających na celu zapewnienia szczęścia całej ludzkości, na rzecz przekonania o społecznym tworzeniu (konstruowaniu) rzeczywistości; nauka ma służyć opisowi i wyjaśnianiu realności, jako podstawy różnorodnych możliwych interpretacji

- nauka pojmowana jest już nie jako Wielka Narracja, czy Oświeceniowy Rozum (jeden, pewny, uniwersalny, uwolniony ze społecznego kontekstu, w którym funkcjonuje, by wyrazić uniwersalny stan ludzkości, obejmuje wszystkie czasy i miejsca, pomija jakiekolwiek dwuznaczności, znaczenia, interpretacje), ale lokalny paradygmat, mający na celu realizacje różnorodnych interesów, a nie tylko poszukiwaniu jednej, obiektywnej i pewnej wiedzy, prawdy

2) Koncepcja wiedzy

- odchodzi się od przekonania o uprzywilejowaniu wiedzy naukowej, od stwierdzenia, że wiedza naukowa, jasna, pewna i obiektywna jest jedynym i najlepszym rodzajem wiedzy, (scjentyzm- przekonanie o najwyższej pozycji i roli poznania naukowego) na rzecz równouprawnienia różnych rodzajów wiedzy, bogactwa dróg i rezultatów ludzkiego poznania

- odchodzi się od szczególnego uznania dla wiedzy instrumentalnej, ku uznaniu wiedzy służącej interesowi rozumienia oraz roli wiedzy w realizacji interesów emancypacyjnych

- np. np. tekst Joanny Rutkowiak- Wielość języków pedagogiki a problem jej tożsamości: wskazuje na kilka równoprawnych rodzajów wiedzy, zaś wskazany przez nią wykaz nie jest jedyny ani skończony: wiedza naukowa, filozoficzna, potoczna, mityczna, religijna, wiedza z kręgów sztuki, publicystyczna,

- wielość wiedzy i towarzyszącą im wielość języków nazywa „miksowaniem”

3) Koncepcja uczonego - intelektualisty

- przejście od roli prawodawcy (idea postępu) do roli interpretatora, tłumacza (idea różnicy, wielości)- zadaniem jego jest tłumaczenie możliwości wyboru

-przejście od nowoczesnego- pielgrzym, do ponowoczesnego- spacerowicz, turysta, włóczęga, gracz

- w okresie ortodoksji- pedagog- wędrowiec jednej drogi poznawczej, w okresie heterodoksji- pedagog wędrowiec dwóch dróg- przeciwstawnych, zwalczających się paradygmatów, w okresie heterogeniczności- przejście od wojny paradygmatów do debatujących społeczności- pedagog- wędrowiec wielu dróg

(role nauczyciela- Bauman- patrz np.: Mirosława Nowak- Dziemianowicz, Nowe spojrzenia na role nauczyciela, w: taż, Oblicza nauczyciela-oblicza szkoły, Toruń 2001, ss. 12-21)

4) Koncepcje metodologiczne

- odejście od opozycji naturalizm- antynaturalizm i dwóch modeli poznania- obiektywistycznego (empirystyczny, pozytywistyczny, racjonalny, modernistyczny) i konstruktywistycznego (konstruktywizm jako teoria wiedzy składa się z wielu, często zwalczających się nurtów mających swoje źródła w różnych koncepcjach filozoficznych)

- stosuje się pojęcie „pulsujących kategorii”- pojecie Joanny Rutkowiak i tzw. mappingu (pojęcie Rolanda Paulstona)

- odejście od dominacji jednego paradygmatu ku wieloparadygmatyczności dyscyplin naukowych

Ortodoksja-dominacja paradygmatu funkcjonalnego, (czł. jest sterowany)

-pozytywizm oparty na naturalizmie

-nie liczenie się z ludzkimi odczuciami

- bez gwałtownych zmian, nie zaburzają równowagi społ.

- kształcenie młodego komunisty, mierny, bierny ale wierny

- silne represje, przemoc, najsilniej ugruntowany okres,

- marginalizacja wszystkich pedagogik

- zredukowana do pedagogii

Heterodoksja- 70-80 funkcjonuje solidarność, aż do zmian ustrojowych

- opozycja wobec systemu

-ścieranie się nurtów, kierunków

- walka paradygmatów

-załamanie się paradygmatu naukowo socjalistycznego

- mur otwiera się na nurty wychodzące z zachodu

Heterogeniczność- 90- traci monopol, wyłączność na rządzenie człowiekiem

- przeplatanie się kierunków, teorii, szkół,

- elektyczny styl uprawiania nauki

- postmodernistyczny zachwyt

-zaistniała pełna mapa teorii ped.

- pojawiły się nowe paradygmaty,

- czł jako najważniejsza istota społ

-indywidualne podejście, badanie jakościowe

Modernizm - uniwersalność dyskursu, zawsze i wszedzie

-uniwersalna ludzka podmiotowość w stosunku do świata zewn

-powtarzalność i schematyzm

- kultura, oświata i edukacja zjednoczone wokół centralnych wartości

-sztywne zasady, normy

- 1 centralny program nauczania

- kumulatywność i systematyczność wiedzy

- realizm poznawczy, wiedza reprezentuje świat

- arbitrem jest rozświetlony rozum

- wszyscy są podobni

Postmodernizm- lokalność dyskursu tu i teraz

- podmiotowość konstruowana lokalnie

- zróżnicowanie, wielość i ambiwalencja

- kultura rozproszenia

- ped rozproszona-> swoisty puder damski

- wielość programów nauczania

- paradygmatyczność wiedzy, naukowa, potoczna, itp.

- odrzucenie realizmu poznawczego

- nie ma arbitra, wszystkie rodz wiedzy są równoprawne

- społ jest pojmowane antyuniwersalistycznie



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
KIERUNKI I NURTY WSPOLCZESNEJ PEDAGOGIKI - wyklady
zagadnienia na teorie i nurty, Uniwersytet Łódzki pedagogika STUDIA II stopnia, Teorie i nurty współ
teorie i nurty 21.12.2012, Uniwersytet Łódzki pedagogika STUDIA II stopnia, Teorie i nurty współczes
Funkcja i realizacja komizmu językowego w wybranych bajkach dawnych i współczesnych, Pedagogika, Stu
mapa pojęciowa współczesnej pedagogiki, Studia
KIERUNKI I PR, Pedagogika, KIERUNKI I PRĄDY WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGIKI
Kierunki i prądy współczesnej pedagogiki ćwiczenia
KIERUNKI I PRĄDY WSPÓŁCZESNEJ PEDAGOGIKI
wspolczesne kierunki i ideologie-poprawione, Szkoła - studia UAM, Pedagogika ogólna dr Dembiński, Ko
KOLOKWIUM SZ, Pedagogika - studia, II semestr - ogólna, Współczesne kierunki pedagogiczne
transformacja myślenia pedagogicznego, studia pedagogiczne, Rok 4, Współczesne kierunki w pedagogice
Wspolczesne nurty w pedagogice, Notatki Pedagogika Studia dzienne
ZAGADNIENIA Kierunki pedagogiki współczesnej, Notatki Pedagogika Studia dzienne
9 Współczesne kierunki i prądy wychowania, Pedagogika
Socjologia edukacji - 3 główne nurty wspołczesnych ideologii edukacyjnych - opracowanie, Pedagogika,
Kierunki współczesnej pedagogiki, Pedagogika

więcej podobnych podstron