Formy popełnienia przestępstwa
Usiłowanie- odpowiada ten kto w zamiarze popełnienia czynu zabronionego swoim zachowaniem zmierza do dokonania, które jednak nie następuje. Sąd wymiera karę za usiłowanie w granicach dla danego przestępstwa.Nie podlega karze za usiłwoanie, ten kto odstapił od dokonania tego czynu lub zapobiegł skutkowi stanowiącego znamiona czynu zabronionego.Sąd w wyjątkowych sytuacjach może zastosowac nadzwyczajne złagodzenie kary.
Przygotowanie-zachodi wtedy gdy sprawca podejmuje czynności w celu popełnienia czynu zabriononego mające stworzyć warunki do przedzięwzięcia czynu zmierzającego bezpośrednio do jego dokonania, w szczególności gdy wchodzi w porozumienie z inną osobą, uzyskuje środki, zbiera informacje lub sporządza plan działąnia..
Wyłączenie odp. karnej
Obrona konieczna nie popoełnia przestępstwa ten kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem
Stan wyzszej konieczności
Nie popełnia przestp. ten kto działa w celu uchylenia niezbezpieczeństwa grożącemu jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można uniknąć, a dobro poświęcone ma wartość niższą niż dobro ratowanego.
Eksperyment- nie popełnia przestepstwa ten kto działą wcelu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego,jeżeli spodziewnaa korzyść ma istotne znaczenie gospodarcze,poznawcze,medyczne. Eksperyment jest niedopuszczlny bez zgody uczestnika, na którym jest przeprowadany.
Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego — jako okoliczność wyłączająca winę.Art. 28.. Nie popełnia umyślnie czynu zabronionego, kto pozostaje w błędzie co do okoliczności stanowiącej jego znamię.
Błąd co do okoliczności wyłączających bezprawność albo winę czynu — jako okoliczność wyłączająca winę
Art. 29. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność albo winę; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Błąd co do oceny prawnej czynu — jako okoliczność wyłączająca winę
Art. 30. Nie popełnia przestępstwa, kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionej nieświadomości jego bezprawności; jeżeli błąd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary.
Niepoczytalność, poczytalność ograniczona — jako okoliczność wyłączająca winę
Art. 31. § 1. Nie popełnia przestępstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem.
Kary:
- grzywna
- ograniczenie wolności
-pozbawienie wolności
- 25 lat pozbawienia wolności
- kara dożywotniego pozbawienia wolności
Grzywna- stawka dzienna, określając liczbę i ilość stawek. Nie mniejsza niż 10, nie wieksza niż 540. Sad może wymierzyć karę grzywny obok kary pozbawienia wolności, jeżeli sprawca dopuścił się czynu w celu osiągnięcia korzyści majątkowych lub je osiągnął.
Kara ograniczenia wolności trwa najkrócej 1m-ąc, najdłużej 12 m-cy. W czasie odbywania kary skazany nie może:
- zmienić miejsca stałego pobytu
- jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne
- ma obowiązek udzielania wyjaśnień dot. przebiegu m-ąc, najdłużej 12 m-cy. W czasie odbywania kary skazany nie może:
- zmienić miejsca stałego pobytu
- jest obowiązany do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne
- ma obowiązek udzielania wyjaśnień dot. przebiegu odbywania kary.
Kara pozbawienia wolności najkrócej miesiąc najdłużej 15 lat.
Formy kary ograniczenia wolności
- nieodpłatna, kontolowana praca nie mniej niż 20, a nie wiecej niż 40 godz/m-ąc
- w stosunku do osoby pracującej , sąd może orzec potrącenie 10%-25% wynagr. za pracę w stosunku miesięcznym na cel społeczny.
Środki karne
1)- pozbawienie praw publ.
2) zakaz zajmowania określonego stanow., wykonywania zawodu, prowadzenia dział. gosp.
3) zakaz prowadzenia działaln. związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich i opieką nad nimi
4) zakaz prowadzenia pojazdów
5) zakaz wstępu na imprezę masową
6) obowiązek powstrzymywania się od przebywania o określonych miejscach, lub środowiskach, zakaz kontakotwania się z określonymi osobami, zakaz opuszczenia bez zgody sądu m-ca pobytu
7) przepadek
8) obowiązek naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
9) nazwiązka
10) świadczenie pieniężne
11) podanie wyroku do publ. Wiadomości
12) zakaz wstępu do ośrodków gier i uczestnictwa w grach hazardowych
Recydywa - (art. 64 k.k) jest to ponowne lub wielokrotne popełnienie przestępstw przez tego samego sprawcę.
Wyróżniamy recydywę ogólną i szczególną.
Jeżeli sprawca skazany na karę pozbawienia wolności , po odsiedzeniu co najmniej 6 m-cy popełnia w ciągu 5 lat przestępstwo umyślne podobne do przestepstwa, za które został skazany, sąd może wymierzyć karę przypisaną przestępstwu w wysokości górnej granicy, ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.
Jeżeli sprawca odsiedział co najmniej rok i w ciągu 5 lat popełnia umyślne przestępstwo przeciwko zdrowiu lub życiu, zgwałcenia, rozboju, kradzieży z włamaniem, sąd wymierza karę pozb. woln. przewidzianą za przypisane przestępstwo w wysokości powyżej dolnej granicy, ale może ją wymierzyć do górnej granicy zwiększonej o połowę.
Środki probacyjne
Probacja polega na zawieszeniu orzeczenia lub wykonania kary, nałożeniu na sprawcę określonych . obowiązków próby i poddania go dozorowi kuratora
Nazwa pochodzi od anglo-amerykańskiego systemu prawa gdzie „ probation" znaczy poddany próbie.
Mamy 3 środki probacyjne:
- (art.66) warunkowe umorzenie postępowania karnego
Jest to rezygnacja ze skazania i kary wobec sprawcy uznanego winnym i zastosowaniu przewidzianych przez prawo karne środków probacyjn.
Przesłanki: - zagrożenie karą nieprzekraczająca 3 lat, niska społeczna szkodliwość czynu, niekaralność sprawcy,pozytywna prognoza wyrażająca się w przekonaniu, że pomiomo warunkowego umorzenia postęp. sprawca nie popełni ponownie przestępstwa.Okres próby wynosi od roku do lat dwóch i biegnie od uprawnomocnienia się orzeczenia. Umarzając war. post.karne sąd może oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania.
(Art. 67)Warunkowe zawieszenie wykonania kary
Sąd może warunkowo zawiesić wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności nieprzekraczajączej 2 lat, kary ograniczenia wolności lub kary grzywny, jeżeli jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec sprawcy celów kary, a w szczególności nie popełni ponownie przestępstwa. Zawieszenia tej kary nie stosuje się do sprawcy występku o charakterze chuligańskim. Sąd bierze pod uwagę postawę sprawcy , jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie sie po popełnieniu przestępstwa.
Okres próby wynosi:
- od 2-5lat w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności
- od roku do 3 lat w wypadku kary grzywny i ograniczenia wolności,
- w wypadku zawieszenia kary pozbawienia wolności wobec młodocianego okres próby wynosi 3-5 lat.
( art. 77)Warunkowe przedterminowe zwolnienie
Sąd może zwolnić sprawcę z odbywania reszty kary tylko wówczas gdy jego postawa, właściwości, warunki osobiste, zachowanie przed popełnieniem przestępstwa , po popełnieniu, oraz w trakcie odbywania kary uzasadniają,że po zwolnieniu nie popełni ponownie przestępstwa.
Przesłanki war. zwoln:
- skazanego można zwolnić po odbyciu co najmniej połowy kary
- jeśli był skazany na 25 lat, to po 15 latach,
- jeśli na dożywocie to po 25 latach
- recydywa ogólna po odbyciu 2/3 kary
- jeśli recydywa szczególna po ¾.
Okres próby stanowi czas pozostały do odbycia kary, nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 5 lat, jeśli chodzi o recydywę szczególną nie krótszy niż 3 lata. Kara dożywotniego zwolnienia - 10 lat.
Rozdz. XI Przedawnienie
Jest to tradyjyna instytucja prawa karnego polegająca na uchyleniu karalności po znacznym upływie czasu.
( art.101)Przedawnienie
Karalności
- 30 lat gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa
- 20 lat gdy czyn stanowi inną zbrodnię
- 15 lat gdy stanowi występek, zagrożony karą przekraczającą 5 lat
- 10 lat gdy stanowi występek zagrożony karą przekraczjącą 3 lata
- 5 lat gdy stanowi pozostałę występki.
Karalność przestępstwa ściganego z prywatnego oskarżenia ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osboie sprawcy, jednak nie później jednak niż z upływem 3 lat od jego popełnienia.
( art. 103)Przedawnienie wykonania kary
Nie można wykonać kary jeżeli od uprawnomocnienia się wyroku skazującego upłnęło lat:
- 30 w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat, albo karę surowszą
- 15 w razie skazania na karę pozbawienia wolności nie przekraczającą 5 lat
- 10 w razie skazania na inną karę.
( art. 105)Wyłączenie przedawnienia:
Przedawnienia nie stosuje się do : zbrodni przeciwko pokojowi,ludzkości i przestępstw wojennych oraz do zabójstwa, ciężkiego uszkodzenia ciałą, ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, pozbawienia wolności łączonego ze szczególnym okrucieństwem, popełnionego przez funkcjonariusza publicznego w trakcie pełnienia obowiązków służbowych.
( art.106)Zatarcie skazania
Usunięcie wpisu z rejestru skazanych, uznanie go za niebyłe.Nie podlega zatarciu skazaniee za karę pozbawienia wolności za przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, jeżeli pokrzywdzonym był małoletni poniżej 15 r.ż.
Przesłanki zatarcia ( art.107)
- w razie skazania na karę pozbawienia wolności lub 25 lat pozb. woln. zatarcie następuje z upływem 10 lat od wykonania, darowania, przedawnienia jej wykonania
- na wniosek skazanego sąd może zarządzić zatarcie już po upływie 5 lat, jeżeli skazany w tym okresie przestrzegał porządku prawnego, a kara nie przekraczała 3 lat pozbawienia wolnośći.
- w razie dożywotniego więzienia zatarcie następuje z mocy prawa po upływie 10 lat od wykonania kary, darowania, przedawnienia jej wykonania
- w razie grzywny lub kary ograniczenia wolności zatarcie następuje z upływem 5 lat od wykonania lub darowania kary itd...............
Na wniosek skazanego sąd może orzec zatarcie po upływie 3 lat.
Zakłady karne
- zakłady dla młodocianych
-zakłady dla odbywających karę pierwszy raz
- zakłady dla recydywistów penitencjarnych
- zakłady dla odbywających karę aresztu wojskowego.
Zakłady karne mogą być organizowane jako:
- zakłady karne typu zamkniętego
- zakłady karne typu półotwartego
- zakłady karne typu otwartego
Środki zabezpieczające
Sąd może orzec przewidziany w tym rozdziale środek zabezpieczający związany z umieszczeniem w zakładzie zamkniętym tylko wtedy, gdy jest to niezbędne, aby zapobiec ponownemu popełnieniu przez sprawcę czynu zabronionego związanego z jego chorobą psychiczną, upośledzeniem umysłowym lub uzależnieniem od alkoholu lub innego środka odurzającego;
Zakłąd psychiatryczny; niepoczytalność
Zkałd zamknięty - przestępstwa przeciwko wolności seksualnej
Zakąłd karny - ograniczona poczytalność
Zamknięty zakład leczenia odwykowego