Każdy człowiek wie, że starzenie się organizmu to proces naturalny i nieunikniony. Mimo to każdy z nas na swój sposób stara się jak najdłużej oprzeć się biegnącemu czasowi i zachować młodość oraz zdrowie. Niestety szybki tryb życia, niewłaściwe odżywianie, brak ruchu i zatrute środowisko powodują, że nie jest to wcale takie łatwe, a czynniki te wręcz nasilają procesy starzenia.
Z każdym kolejnym rokiem dostrzegamy coraz więcej zewnętrznych zmian. Nasza skóra staje się coraz bardziej wysuszona i podatna na podrażnienia. Traci swoją jędrność i elastyczność. Włosy robią się matowe i łamliwe. Zauważamy, że wypada ich coraz więcej. Częściej ulegamy urazom a powrót do zdrowia znacznie się wydłuża. Po 40 roku życia zaczynają nas nękać bóle stawów i kręgosłupa. W zasadzie niewiele osób wie jak skutecznie przeciwdziałać powstaniu tych dokuczliwych objawów, ponieważ niewiele osób ma świadomość, że ich przyczyną jest stopniowy ubytek kolagenu w organizmie.
Kolagen - co to takiego?
Kolagen jest podstawowym składnikiem tkanki łącznej. Włókna kolagenowe są fundamentalnym budulcem skóry, ścięgien, kości, stawów, rogówki oka, itd. Ich cechą charakterystyczną jest rozciągliwość oraz wytrzymałość na urazy mechaniczne. Kolagen tworzy sprężyste rusztowanie, które służy umocowaniu narządów wewnętrznych takich jak nerki, wątroba, czy żołądek. Do jego zadań należy również utrzymanie właściwego poziomu nawilżenia skóry oraz odnawianie jej komórek. Na skutek utraty kolagenu pojawiają się pierwsze zmarszczki, skóra traci swoją elastyczność, a stawy i nadgarstki odmawiają posłuszeństwa.
Kolagen wytwarzany jest w naturalny sposób przez organizm ludzki oraz podlega regularnej wymanianie (ok. 3 kg rocznie).
Ustrój zdrowego i młodego człowieka systematycznie odbudowuje włókna kolagenowe. Jednak wraz z upływem czasu, organizm stopniowo traci zdolność jego odtwarzania. Badania dowodzą iż od 26 roku życia wytwarzanie kolagenu zaczyna się zmniejszać. Liczne choroby a także wzmożona aktywność fizyczna (np. uprawianie sportów wyczynowych) stają się podstawową przyczyną zwiększonego niszczenia kolagenu a także zaburzeń w jego odnowie. Zaburzenia te, powodują problemy z poruszaniem się, sztywność stawów, bóle kręgosłupa, a także przyczyniają się do powstawania głębokich zmarszczek, cellulitu, przedwczesnego wypadania włosów. Zaburzenia odnowy kolagenu, w układzie odpornościowym stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia a nawet życia, ponieważ kolagen pełni również ważną funkcję obroną - ogranicza rozprzestrzenianie się bakterii chorobotwórczych, toksyn środowiskowych, a nawet komórek nowotworowych.
Utrata kolagenu a choroby stawów.
Stawy są ruchomym połączeniem kości. Miejsce gdzie dochodzi do połączenia zwane jest łożyskiem. W łożyskach największym problemem jest tarcie i dlatego powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką szklistą oraz błoną stawową.
Zadaniem ich jest, produkcja tzw. mazi, która smaruje ruchome części stykających się ze sobą kości, by wyeliminować ewentualny ból. W sytuacji, gdy na skutek choroby pogarsza się stan chrząstki lub ilość wytwarzanej mazi jest niedostateczna, przestają one pełnić swoją rolę w zadowalającym stopniu. Przy każdym ruchu pojawia się nieprzyjemny ból, ponieważ kości nie są wystarczająco osłonięte. Kolagen odpowiedzialny jest m.in. za produkcję odpowiedniej ilości mazi stawowej, wpływa także na stan chrząstki, poprzez zapewnienie jej twardości i elastyczności. Dodatkowo ogranicza aktywność enzymów odpowiedzialnych za bóle reumatyczne oraz przyśpiesza odnowę zmienionych chorobowo tkanek.
Starzenie się skóry na skutek ubytku kolagenu Wraz z wiekiem, na skutek utraty kolagenu pogarsza się kondycja naszej skóry a czynniki zewnętrzne takie jak: promieniowanie słoneczne, wolne rodniki, toksyny, nasilają ten proces. Pod wpływem czasu w organizmie spada poziom substancji (miedzi, witaminy a, c, e) wspomagających naturalną odnowę włókien kolagenowych. Rezultatem tych procesów jest pogłębianie się zmarszczek, utrata jędrności i elastyczności skóry, a także jej wysuszenie i zmiana kolorytu. Pojawiają się opadnięte powieki i policzki, podwójny podbródek jak również głębokie bruzdy na czole, zmarszczki mimiczne, cellulit oraz rozstępy.
Cellulit to naturalny sposób gromadzenia zapasów tłuszczu w organizmie głównie kobiet. Odłożony w skórze bioder i ud tłuszcz, stanowi rezerwę energii wykorzystywaną podczas ciąży. W naturalny sposób można ten zapas częściowo zmniejszyć podczas karmienia piersią, nie jest to jednak takie proste, o czym na pewno przekonało się wiele kobiet. Wszystko dlatego, że nastąpiła zmiana naszego trybu życia, stajemy się coraz mniej aktywni fizycznie, prowadzimy siedzący tryb życia, jadamy coraz bardziej przetworzone produkty spożywcze, co niestety przyczynia się do tworzenia cellulitu. Dawniej uważano, że przypadłość ta jest związana z otyłością, dziś wiemy, iż cellulit dotyczy prawie 80% kobiet, począwszy od wieku dojrzewania, zarówno tych przy kości, jak również tych szczupłych i jest pośrednio związany z niedoborami kolagenu.
Rozstępy są w dużej mierze rezultatem wzrostu poziomu kortyzolu we krwi. Jest to hormon wydzielany przez nadnercza. Jego ilość wzrasta w okresie ciąży, dojrzewania, otyłości, wzrostu wagi. W okresie ciąży również wzrost poziomu estrogenów przyczynia się w pewnym stopniu do zwiększenia możliwości pojawienia się rozstępów. Ponieważ tabletki hormonalne mają także wpływ na żeńskie hormony płciowe, dlatego istnieje prawdopodobieństwo, iż mogą być jednym z czynników sprzyjających rozstępom.Na tworzenie się rozstępów ma również wpływ używanie regularnie i przez dłuższy okres czasu leków steroidowych, a to dlatego, że przyczyniają się one m.in. do ścieńczenia naskórka, zahamowania syntezy kolagenu w skórze właściwej oraz degradacji już istniejących włókien kolagenowych. A jak się za chwilę przekonamy, tworzenie się rozstępów jest związane z nieprawidłową syntezą kolagenu w skórze.
W jaki sposób powstają rozstępy?
Rozstępy tworzą się na poziomie skóry właściwej, a ich powstawanie wiąże się z upośledzeniem fibroblastów czyli komórek odpowiedzialnych za produkcję włókien kolagenu i elastyny. Kolagen i elastyna to białka, mające postać włókienkowatą, które tworzą uporządkowaną sieć, nadając skórze elastyczność, jędrność, sprężystość i odpowiednie napięcie. Prawidłowo zbudowane włókno kolagenu odznacza się niesamowitą wytrzymałością na rozciąganie. Trzeba użyć obciążenia co najmniej 10 kg, aby zerwać włókno kolagenowe o średnicy 1mm (!).
Upośledzone - m.in. z powodu zwiększonego poziomu kortyzolu we krwi - fibroblasty, zaczynają produkować zmienione włókna kolagenu i elastyny, które stają się bardziej kruche i mniej podatne na rozciąganie. Podczas nadmiernego rozciągania się skóry jak to ma miejsce np. w czasie ciąży, z powodu kruchości włókien dochodzi do zrywania tej regularnej sieci, czego efektem są właśnie rozstępy. Ponieważ jednocześnie dochodzi także do ścieńczenia warstwy naskórka, stają się one bardziej widoczne.
Kolagen a menopauza
Menopauza - nieuchronnie pojawia się w życiu każdej kobiety -- w dodatku wtedy, kiedy jest ona jeszcze młoda, zdrowa i aktywna. Jajniki przestają produkować hormony płciowe - estrogeny, a to one mają największy wpływ na stan skóry kobiety. Dochodzi do zaniku naskórka i spadku napięcia skóry właściwej. Skóra staje się sucha, cienka, mało elastyczna, pokryta zmarszczkami. Pojawiają się zmiany pigmentacyjne. Komórki odpowiadające za wymianę substancji odżywczych pomiędzy naskórkiem a skórą właściwą, a także wytwarzające kwas hialuronowy, który posiada zdolność wiązania wody, co nadaje skórze prawidłowe nawilżenie i jędrność nie dzielą się już tak jak dotąd i słabiej do siebie przylegają.
W skórze właściwej jest mniej kolagenu. Dodatkowo ulega on degeneracji i rozrzedzeniu - zmieniają się jego właściwości fizjologiczne i chemiczne. Dzieje się to za sprawą zaburzenia syntezy i aktywności fibroblastów. W okresie menopauzy aktywniejszy staje się enzym rozkładający włókna kolagenowe. Podobny los spotyka elastyczne włókna - stają się przerzedzone, ulegają degeneracji i odwodnieniu. Ponieważ fibroblasty czyli komórki wytwarzające substancję międzykomórkową gorzej funkcjonują, wytwarzają też mniej substancji ważnych dla prawidłowego napięcia, gęstości i pracy skóry (kwas hialuronowy, kolagen, elastyna). Gwałtowne zmiany w skórze do jakich dochodzi na skutek utraty ochronnego wpływu estrogenów powodują poważne pogorszenie kondycji skóry. W niektórych źródłach podaje się że gęstość kolagenu w skórze spada średnio o 2% rocznie. Inni naukowcy podają, że w ciągu pierwszych 5 lat menopauzy ilość włókien kolagenowych w skórze obniża się o 30-35%”. Liczby te mówią same za siebie.
Czy można zapobiegać utracie kolagenu?
Wyniki badań udowadniają, że, poprzez regularne uzupełnianie kolagenu w organizmie można skutecznie przeciwdziałać lub opóźniać pojawienie się wymienionych objawów. Kolagen można spotkać w różnych produktach spożywczych. m.in. w galaretkach. Niestety nasza codzienna dieta nie pozwala na całkowite uzupełnienie jego niedoborów, ponieważ w pożywieniu jest go bardzo niewiele, a do tego jest ciężko przyswajalny. O wiele lepsze i szybsze efekty uzupełniania braków kolagenu, uzyskuje się poprzez stosowanie dostępnych na rynku suplementów bogatych w wysokoskoncentrowany i łatwo przyswajalny kolagen w postaci płynnej.
Czy podawany doustnie kolagen jest skuteczny?
Jak potwierdzają badania, zażywany doustnie kolagen w postaci płynnej jest bardzo szybko wchłaniany przez przewód pokarmowy i równie szybko przyswajany przez organizm. Znaczący wzrost ilości kolagenu w tkankach występuje już w ciągu 6-12 godzin po jego spożyciu. Maksymalny poziom kolagenu w tkankach zauważa się po 6 godzinach od momentu konsumpcji, w skórze po 12 godzinach a w chrząstce stawowej po 48 godzinach. Poziom zawartości kolagenu w chrząstce utrzymuje się przez 48 godzin a dalsze jego podawanie pozwala na trwałe uzupełnienie niedoborów spowodowanych wiekiem czy chorobami.
Regularne lub czasowe doustne zażywanie płynnego kolagenu, skutecznie usuwa zarówno zewnętrzne oznaki starzenia (zmarszczki, wypadanie włosów), jak również odmładza komórki wszystkich organów. Kolagen wpływa na wspomaganie leczenia wielu schorzeń wieku dojrzałego takich jak bóle stawów i kręgosłupa, reumatyzm czy też dolegliwości związane z okresem menopauzy Im wcześniej uzupełnione zostaną niedobory kolagenu, tym mniejsze powstaną szkody wywołane jego brakiem, jak również efekty odmładzające będą skuteczniejsze i bardziej widoczne. Nie warto czekać z suplementacją, aż pojawią się objawy choroby. Już dziś warto pomyśleć o uzupełnieniu diety, by jak najdłużej zachować młodość oraz zdrowe stawy.