Untitled

Na podstawie jego prac powstały prace Marshalla McLuhana (1974r.). Nazywa się go (McLuhana) filozofem popkultury - „prorok elektronicznego zbawienia”; twórca koncepcji `globalnej wioski'.

Wielu uczonych z dziedziny antropologii uznaje kulturę za podstawowy element komunikacji. Do nich należy Edward T. Hall. Dla niego „culture is communication & communication is culture”.

Komunikacja ma na celu przenoszenie i rozprzestrzenianie treści. Tą teorią zajął się Jan Bystroń [Socjologia. Wstęp informacyjny i bibliograficzny, Warszawa 1936]. Badacz stwierdził, że:

Harold D. Lasswell - „Who says in which channel, to whom, with what effect”. [Kto mówi, jakim kanałem/przekaźnikiem, do kogo, z jakim efektem]. Wg niego badanie procesu komunikowania powinno odpowiadać na 5 podstawowych pytań: kto? Co? Przez jaki kanał? komu? Z jakim efektem? Krytycy mówią, że kierunek komunikacji ograniczył tylko od nadawcy  do odbiorcy. Dziś wiemy, że może być wielu odbiorców (np. wewnętrzny lub zewnętrzny), a sam proces jest wielokierunkowy i podlega różnym wpływom kontekstu.

[Przestrzeń?]Między tymi stanowiskami wypełniają różne koncepcje, które zagospodarowały różne nauki - głównie socjologia informacji oraz teoria informacji. Zagadnienie wyczerpująco przedstawił Ireneusz Ihnatowicz w pracy [Człowiek, informacja, społeczeństwo, Warszawa 1989]. Autor przedstawił tam dzieje komunikacji społecznej, akcentując zwłaszcza elementy techniczne formy związane z transmisją.

Odrębny wkład do badań nad komunikacją społeczną wnieśli językoznawcy. Rozprawy uwzględniają rolę języka w procesie komunikacji oraz ukazują społeczne uwarunkowania tego działu języka. Badania egzyfikuje zbiorowa praca [Język i społeczeństwo, Warszawa 1980]. W Polsce zagadnienie przyswoił Michał Głowiński. Obcy badacze - Bernstein, Gołowin, Rozencwejg, Stern, Spitzer. Albo są to prace teoretyczne, albo publikacje przedstawiające zjawiska szczegółowe - mamy więc różny stopień uogólnienia. Polska pozycja zbiorowa - Język a kultura (JaK): (artykuły) - „Mowa potoczna i jej społeczne uwarunkowania”; „Społeczny charakter zjawisk parajęzykowych”; „Kontakty językowe”; „Narzędzia socjolingwistyczne w badaniach synchronicznych i diachronicznych”. Różne specyficzne praktyki językowe są podejmowane i dużo zajmują - stereotypy, slogany i teksty reklamowe…

Lingwistyczny proces komunikowania wyodrębnia procesy semiotyczne (znaczenie języka) z całości zjawisk społeczno-kulturowych, stąd podstawowymi terminami są: przekaz, znaczenie, kod. Pozwalają one formułować twierdzenia o wyższym stopniu ogólności, niż w socjologicznych analizach komunikowania.

Szczególną uwagę w tym zakresie ma Jadwiga Puzynina „Język wartości”. Uczona wskazała kierunki badań akcentując główną problematykę:

To od języka zależy nasze widzenie świata m.in. to od zasobu słów zależy odbiór rzeczywistości, im bogatszy ów zasób, tym bogatsze widzenie świata. JOS- świat zawarty w języku.

Szeroko to zjawisko opisują badacze wpisujący się w koncepcję JOS, ainicjowaną i rozwijaną zwłaszcza w lubelskich środowiskach naukowych. Michał Głowiński zajmuje się „nowomową”.

Zapoczątkował je uczony, dziennikarz i polityk Walter Lippman w 1922 roku, nie był profesjonalnym naukowcem. Stworzył dzieło „Opinia publiczna”, w którym podejmuje poza politologicznymi, także ważne problemy z zakresu teorii poznania, socjologii i psychologii społecznej. Główny wątek rozważań można sprowadzić do pewnych pytań:

Zasługą Lippmana jest wprowadzenie do naukowego obiegu pojęcia „stereotyp”. Ten termin znalazł szerokie zastosowanie w badaniach empirycznych. W zakresie socjologii i psychologii społecznej w USA pierwotnie dotyczyły uprzedzeń rasowych wiążących się wówczas z problemami społecznymi amerykańskich Murzynów.

Spośród współczesnych metodologii i teoretycznych prac poświęconych badaniom, praca U. Quasthoff jest ważna ze względu na zawarty w niej zakres interdyscyplinarnych refleksji i analizy pojęciowej stereotypu jako kategorii badawczej, która znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach nauk humanistycznych, w tym także językoznawstwo.

Między językiem a kulturą istnieją wielostronne zależności rozpoznawane od zawsze odkąd człowiek zaczął władać językiem. Naświetleniu problematyki kultury, języka pomaga odpowiedź na pytanie:

Jęśli potraktujemy język nie tylko jako narzędzie służące wymianie informacji, ale także a może przede wszystkim uwzględniające, że jest magazynem doświadczeń danej społeczności odzwierciedlającym hierarchię wartości i systemy znaczeń to wówczas badanie języka pozwoli zrekonstruować świat, a więc także kulturę w nim zawartą.

W takim znaczeniu (ujęciu) język jest traktowany jako faktor zawierający pewien model świata, ale nie tylko. Model ten kształtuje nasze widzenie świata bowiem język oddziałuje na zachowanie społeczności organizując je i sterując nimi, to wokół języka kształtują się jako odrębne wspólnoty ludzkie.