2. 25.03. Językoznawstwo ogólne, Filologia polska, Gramatyka historyczna, Osti


25.03.2013r.

Językoznawstwo zewnętrzne (np. komunikacja):

Harold Adams Innis - (praca w polskim przekładzie 1950/51r.) - badacz wyodrębnił dwa typy komunikowania ze zmienną przewagą:

Na podstawie jego prac powstały prace Marshalla McLuhana (1974r.). Nazywa się go (McLuhana) filozofem popkultury - „prorok elektronicznego zbawienia”; twórca koncepcji `globalnej wioski'.

Wielu uczonych z dziedziny antropologii uznaje kulturę za podstawowy element komunikacji. Do nich należy Edward T. Hall. Dla niego „culture is communication & communication is culture”.

Komunikacja ma na celu przenoszenie i rozprzestrzenianie treści. Tą teorią zajął się Jan Bystroń [Socjologia. Wstęp informacyjny i bibliograficzny, Warszawa 1936]. Badacz stwierdził, że:

Harold D. Lasswell - „Who says in which channel, to whom, with what effect”. [Kto mówi, jakim kanałem/przekaźnikiem, do kogo, z jakim efektem]. Wg niego badanie procesu komunikowania powinno odpowiadać na 5 podstawowych pytań: kto? Co? Przez jaki kanał? komu? Z jakim efektem? Krytycy mówią, że kierunek komunikacji ograniczył tylko od nadawcy  do odbiorcy. Dziś wiemy, że może być wielu odbiorców (np. wewnętrzny lub zewnętrzny), a sam proces jest wielokierunkowy i podlega różnym wpływom kontekstu.

Współczesne modele komunikacyjne można zawrzeć między skrajnymi ujęciami:

[Przestrzeń?]Między tymi stanowiskami wypełniają różne koncepcje, które zagospodarowały różne nauki - głównie socjologia informacji oraz teoria informacji. Zagadnienie wyczerpująco przedstawił Ireneusz Ihnatowicz w pracy [Człowiek, informacja, społeczeństwo, Warszawa 1989]. Autor przedstawił tam dzieje komunikacji społecznej, akcentując zwłaszcza elementy techniczne formy związane z transmisją.

Odrębny wkład do badań nad komunikacją społeczną wnieśli językoznawcy. Rozprawy uwzględniają rolę języka w procesie komunikacji oraz ukazują społeczne uwarunkowania tego działu języka. Badania egzyfikuje zbiorowa praca [Język i społeczeństwo, Warszawa 1980]. W Polsce zagadnienie przyswoił Michał Głowiński. Obcy badacze - Bernstein, Gołowin, Rozencwejg, Stern, Spitzer. Albo są to prace teoretyczne, albo publikacje przedstawiające zjawiska szczegółowe - mamy więc różny stopień uogólnienia. Polska pozycja zbiorowa - Język a kultura (JaK): (artykuły) - „Mowa potoczna i jej społeczne uwarunkowania”; „Społeczny charakter zjawisk parajęzykowych”; „Kontakty językowe”; „Narzędzia socjolingwistyczne w badaniach synchronicznych i diachronicznych”. Różne specyficzne praktyki językowe są podejmowane i dużo zajmują - stereotypy, slogany i teksty reklamowe…

Lingwistyczny proces komunikowania wyodrębnia procesy semiotyczne (znaczenie języka) z całości zjawisk społeczno-kulturowych, stąd podstawowymi terminami są: przekaz, znaczenie, kod. Pozwalają one formułować twierdzenia o wyższym stopniu ogólności, niż w socjologicznych analizach komunikowania.

Szczególną uwagę w tym zakresie ma Jadwiga Puzynina „Język wartości”. Uczona wskazała kierunki badań akcentując główną problematykę:

To od języka zależy nasze widzenie świata m.in. to od zasobu słów zależy odbiór rzeczywistości, im bogatszy ów zasób, tym bogatsze widzenie świata. JOS- świat zawarty w języku.

Szeroko to zjawisko opisują badacze wpisujący się w koncepcję JOS, ainicjowaną i rozwijaną zwłaszcza w lubelskich środowiskach naukowych. Michał Głowiński zajmuje się „nowomową”.

Badania nad opinią społeczną.

Zapoczątkował je uczony, dziennikarz i polityk Walter Lippman w 1922 roku, nie był profesjonalnym naukowcem. Stworzył dzieło „Opinia publiczna”, w którym podejmuje poza politologicznymi, także ważne problemy z zakresu teorii poznania, socjologii i psychologii społecznej. Główny wątek rozważań można sprowadzić do pewnych pytań:

Zasługą Lippmana jest wprowadzenie do naukowego obiegu pojęcia „stereotyp”. Ten termin znalazł szerokie zastosowanie w badaniach empirycznych. W zakresie socjologii i psychologii społecznej w USA pierwotnie dotyczyły uprzedzeń rasowych wiążących się wówczas z problemami społecznymi amerykańskich Murzynów.

Spośród współczesnych metodologii i teoretycznych prac poświęconych badaniom, praca U. Quasthoff jest ważna ze względu na zawarty w niej zakres interdyscyplinarnych refleksji i analizy pojęciowej stereotypu jako kategorii badawczej, która znalazła zastosowanie w różnych dziedzinach nauk humanistycznych, w tym także językoznawstwo.

Lingwistyki zorientowane kulturowo

Między językiem a kulturą istnieją wielostronne zależności rozpoznawane od zawsze odkąd człowiek zaczął władać językiem. Naświetleniu problematyki kultury, języka pomaga odpowiedź na pytanie:

Czy możliwa jest, a jeśli tak to w jakim stopniu, rekonstrukcja kultury kryjącej się za słowami i tekstami?

Jęśli potraktujemy język nie tylko jako narzędzie służące wymianie informacji, ale także a może przede wszystkim uwzględniające, że jest magazynem doświadczeń danej społeczności odzwierciedlającym hierarchię wartości i systemy znaczeń to wówczas badanie języka pozwoli zrekonstruować świat, a więc także kulturę w nim zawartą.

W takim znaczeniu (ujęciu) język jest traktowany jako faktor zawierający pewien model świata, ale nie tylko. Model ten kształtuje nasze widzenie świata bowiem język oddziałuje na zachowanie społeczności organizując je i sterując nimi, to wokół języka kształtują się jako odrębne wspólnoty ludzkie.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wykład 08.04.2013, Filologia polska, Gramatyka historyczna, Osti
4. Wykład nr 4 , Filologia polska, Gramatyka historyczna, Osti
pytania 2013 (1), Filologia polska, Gramatyka historyczna
Rodzaj żeński i nijaki (ćwiczenia przed egzaminem), Filologia polska, Gramatyka historyczna
wokalizm prasłowiański a polski, FILOLOGIA POLSKA, Gramatyka historyczna, gramatyka historyczna
Gramatyka historyczna, FILOLOGIA POLSKA, Gramatyka historyczna
5 pięć deklinacji deklinacje rzeczownik, filologia polska, gramatyka historyczna
Analiza tekstu staropolskiego, Filologia polska, Gramatyka historyczna, Gramatyka historyczna(2)
gramatyka hist, FILOLOGIA POLSKA, Gramatyka historyczna, gramatyka historyczna
historyczna notatki z zajec, Filologia polska, Gramatyka historyczna, Gramatyka historyczna(2)
Językoznawstwo ogólne, FILOLOGIA POLSKA, JĘZYKOZNAWSTWO
Czasy przeszły, Filologia polska, Gramatyka historyczna języka polskiego
językoznawstwo ogólne, Filologia polska, Językoznawstwo
23. rozwój form czasu przeszłego złożone, FILOLOGIA POLSKA, Gramatyka historyczna
Ważne w deklinacji rzecownikowej(1), Filologia polska, Gramatyka historyczna, Gramatyka historyczna(
Językoznawstwo ogólne 1, Filologia polska, Językoznawstwo

więcej podobnych podstron