atf konspekt 5, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych


17. 12. 2009r.

Alicja Stańco

Nr albumu: 230 005

I rok filozofii spec. ogólnofilozoficzna

Wydział Humanistyczny UMK

Barbara Skarga

O nadużyciach intelektu

[w:] O filozofię bać się nie musimy

Wydawnictwo Naukowe PWN; Warszawa 1991

  1. Racjonalizm (definicja uznana przez autorkę w tekście) - pogląd, że istnieje wiedza prawdziwa, pewna, dobrze skontrolowana oraz działanie skuteczne ze względu na cel (wiedza i działanie rozumowe, rozumne).

  2. Irracjonalność (j.w.) - wszystko, co płynie z emocji, instynktów, wierzeń, subiektywnych preferencji; czego nie da się zweryfikować za pomocą uznanych procedur.

  3. Irracjonalność najczęściej kojarzona jest z tym, co nie rozumne, a więc prowadzące do zguby. Często rzeczywiście emocje, ambicje, wierzenia i religie prowadziły do ograniczeń wolności, zbrodni, stawały na przeszkodzie rozwojowi nauki i kultury. Z drugiej strony, nie można zapominać, że czasami wierzenia czy tradycje miały w sobie wiele racji.

  4. Podobne `za' i `przeciw' racjonalizmowi. Z jednej strony, dzięki niemu mamy uniwersytety, technikę, architekturę, tak rozwiniętą medycynę. Z drugiej jednak, ten sam racjonalizm stworzył bombę atomową, obozy koncentracyjne.

  5. Racjonalizm przez swoje dewiacje może stać się irracjonalizmem.

  6. Człowiek na początku uległy wobec fatum, wraz z powstaniem nowożytnej nauki stał się świadomy swej rozumności i podmiotowości. Świat zaczął traktować jako przedmiot badań, a jego sens czerpany z ludzkiego rozumu.

  1. Cztery naturalne dążności rozumu:

    1. Dążność do podporządkowania wszystkiego swojej władzy [przez poznanie nie tylko zaspokajamy ciekawość, realizujemy imperatyw postępu, możemy zrozumieć świat, ale także nad nim zapanować].

    2. Dążność do generalizacji prawd [nauka, by móc wznieść się na wysoki poziom teoretyczny musi oderwać się od poszczególnych przedmiotów badania. Wg Hegla myśleć, to operować tym, co ogólne i uniwersalne, ujmować rzeczywistość w pojęcia].

    3. Dążność do uprzedmiotowienia (także człowieka)

    4. Dążność do stania się najwyższym arbitrem w każdej kwestii (monopolu racjonalistycznego)

  2. Być rozumnym:

    1. Podporządkować się temu, co rozum za prawdę ogłasza.

    2. Rezygnować ze swojej wolności na rzecz posłuszeństwa i dyscypliny (tylko głupiec buntuje się przeciwko prawdzie).

  3. Nauka zna coraz lepiej swoje ograniczenia. Poznaje je i stara się wystrzegać tendencji maksymalistycznych i lekceważenia zjawisk jednostkowych i skrajnych.

  4. Mądrością można by nazwać przenikliwe widzenie świata, które broni zarówno przed absolutyzacją tendencji rozumu, a z drugiej strony, przed próbami utopienia myśli i działań irracjonalności.

Autorka w swoim tekście określa racjonalność i nieracjonalność. Charakteryzuje osiągnięcia racjonalizmu, ale dużą część uwagi zwraca także na jego dewiacje i upośledzenia. Stara się podkreślić, że tak powszechnie wielbiony racjonalizm i rozum może doprowadzić do negatywnych skutków w życiu społecznym, kulturalnym. Definiuje rozum, wymieniając jego cztery naturalne dążności, które są dla niego imperatywami działania. Stwierdza także, co to znaczy `być rozumnym'.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
atf konspekt 4, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
atf praca 2, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
atf praca 1, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
atf konspekt II, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
atf konspekt III, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
praca dod atf, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
księga VII bryk, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
konspekt 4, Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
Konspekt 2, Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
księga VII bryk, I rok Filozofia, Analiza tekstów filozoficznych
Empiriokrytycyz1, Pedagogika Opiekuńcza, Pedagogika Opiekuńcza I rok, Filozofia
Kartezjusz vs Pascal dr Springer, Szkoła - studia UAM, resocjalizacja semestr 1 (rok 1), Filozofia d
Arystoteles, studia, I rok, filozofia
Egzystencjaliz3, Pedagogika Opiekuńcza, Pedagogika Opiekuńcza I rok, Filozofia
cynicy, studia, I ROK, Filozofia
Filozofia - pytania, Pedagogika Opiekuńcza, Pedagogika Opiekuńcza I rok, Filozofia
Filozofia w pigułce, Filologia polska, II rok, Filozofia
etyka ściąga, Pielęgniarstwo licencjat, licencjat, Studia III rok, Filozofia i etyka
Demokryt, studia, I rok, filozofia

więcej podobnych podstron