Konspekt lekcji dla klasy III gimnazjum
T: Filozofia w poezji.
„Piosenka o końcu świata” Czesława Miłosza.
Cel ogólny:
Rozwijanie umiejętności odbioru dzieł literackich ,które przybliżają uczniowi rozumienie
człowieka i świata.
Cele operacyjne:
Po zakończeniu lekcji uczeń:
-odczytuje sens utworu biblijnego i poetyckiego,
-rozumie przesłanie wiersza Czesława Miłosza,
-umie wykorzystać tekst jako źródło argumentów,
-przygotowuje samodzielnie wypowiedź dotyczącą przeczytanego tekstu,
-umie zredagować zwięzłą notatkę na zadany temat,
-potrafi powiedzieć, o jakich wartościach przypomina wiersz Cz.Miłosza,
-potrafi czytać ze zrozumieniem tekst poetycki
Metody i formy pracy:
burza mózgów ,metoda analizy dokumentacyjnej, analogia.
Część I
1.Nauczyciel pisze na tablicy wyrażenie „koniec świata”.
Uczniowie podają wszelkie skojarzenia przychodzące im na myśl z tym wyrażeniem.
(„burza mózgów”)
2.Jak sobie wyobrażacie koniec świata?
Skąd zbieżność tych wyobrażeń ?
W: Nasze wyobrażenia o końcu świata ukształtowała tradycja chrześcijańska.
Koniec świata kojarzy się większości ze straszliwym zjawiskiem ,któremu towarzyszą:
ciemności, grzmoty ,błyskawice.
Takie wyobrażenia dnia sądu (zagłady) czerpiemy z ostatniej księgi Nowego Testamentu
pt: „Apokalipsa św.Jana”.
3.Ćw.słownikowe i ortograficzne. Praca ze słownikami.
Apokalipsa...ostatnia z ksiąg kanonicznych Nowego Testamentu ,przypisana Janowi
Ewangeliście, zawierająca mistyczne przepowiednie losów chrześcijaństwa
i końca świata.
apokalipsa...prorocza wizja ,objawienie końca świata, proroctwo, przepowiednia.
apokaliptyczny...wieszczący koniec świata ,budzący grozę ,przerażający, tajemniczy
Część II
1.Prezentacja fragmentów „Apokalipsy św.Jana”. Załącznik nr 1.
2.Prezentacja tekstu Cz.Miłosza „Piosenka o końcu świata”.
3.Pierwsze reakcje uczniów.
4.Porównanie obrazu końca świata przedstawionego w Biblii i w wierszu Cz.Miłosza.
-co łączy oba teksty? - ta sama treść - obraz dnia sądu ,apokalipsy, zagłady.
- czym się różnią? - inna forma (epika -liryka)
-inny sposób widzenia tego dnia -dnia sądu.
5.Uczniowie dokonują analizy dwóch sposobów widzenia apokalipsy.
Wypełniają tabelkę.
Apokalipsa biblijna Dzień sądu w „Piosence o końcu świata”
----------------------------------------------------------------------------------------------------------
„gwiazdy niebieskie spadły z nieba” „ księżyc i gwiazdy są w górze”
„trzęsienie ziemi” „”noc gwiaździsta”
„słońce pociemniało” trawnik, róża ,kwiat nasturcji
„księżyc poczerwieniał jak krew” pomidory w ogródku
„ludzie skryli się w jaskiniach „skaczą wesołe delfiny”
i skałach górskich” „Łódka dopływa do brzegu”
„gromy ,głosy, błyskawice” rybak i sprzedawca warzyw pracują
„spłonęła jedna trzecia ziemi...” kobiety spacerują
„czterech jeźdźców Apokalipsy- staruszek pracuje w ogrodzie
głód ,zaraza, wojna, śmierć”. dzieci różowe się rodzą
szarańcza wróble,wąż ma złotą skórę jak powinien mieć
„siedmiu aniołów sposobiło się, pszczoła ,trzmiel
by zatrąbić”. dźwięk skrzypiec
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
PODSUMOWANIE
Świat zniszczony, dokonała się zagłada Świat zwyczajny ,jak co dzień
poprzez klęski, kataklizmy, jak powinien być ,spokojny,
plagi. pogodny ,kolorowy, piekny ,wszystko
Swiat niesamowity, groźny, przerażający, jest na swoim miejscu ,pełen ładu
pozbawiony naturalnego ładu i porządku. i harmonii.
Chaos pogrążony w ciemności, tajemniczy. Życie toczy się zgodnie z prawami
natury.
CZAS
Relacja w czasie przeszłym, czas teraźniejszy
ale odnosząca się do przyszłości apokalipsa „ staje się już”
Wizja pesymistyczna wizja optymistyczna
Obraz dynamiczny Obraz statyczny
III część
Powrót do wiersza Cz..Miłosza.
Zapis tematu lekcji. T: Filozofia w poezji.
„ Piosenka o końcu świata” Cz.Miosza.
1 Do jakich filozoficznych rozważań nas zaprasza?
2.Kto podziela sąd poety -podmiotu lirycznego o przeznaczeniu, które „staje się już”?
3.Kim jest staruszek ? prorok -filozof (posiadł wiedzę o życiu)
4.Jaką postawę przyjmują inni?
Część IV
Stworzenie sytuacji problemowej.
-O czym jest ten wiersz?
-Jak mamy rozumieć słowa, które wypowiada staruszek: „Koniec świata staje się już”,
„Innego końca świata nie będzie”?
koniec -śmierć
przemijanie życia ,czasu
-Powrót do tytułu utworu. Dostrzeganie sprzeczności.
Piosenka - koniec świata
coś miłego ,łatwego ,przyjemnego, przemijanie
pogodnego sąd, śmierć
Jeżeli w życie każdego z nas wpisana jest śmierć ,jeżeli wiemy ,że w każdej chwili kończy się czyjeś życie, i że świat dany nam jest tylko „tu i teraz” ,to jak powinniśmy żyć ,by nie wstydzić się minionych lat?
Jak żyć ,by codzienność była piękna i interesująca?
Jak powinniśmy żyć, by znaleźć się po prawej stronie w dniu końca świata?
O jakich wartościach przypomina nam wiersz Czesława Miłosza?
Zapisz swoje przemyślenia w formie wskazówek.
Zadanie domowe
do wyboru:
1.Jakie pytania zadałbyś poecie po dzisiejszej lekcji?
2.Do jakich refleksji skłonił cię wiersz pt: „ Piosenka o końcu świata'?
Myśli te możesz zapisać w formie pytań.
Załącznik nr 1.
„Apokalipsa świętego Jana”- fragmenty
„I ujrzałem gwiazdy niebieskie, które spadły z nieba na ziemię jak drzewo figowe, gdy wstrząśnięte wiatrem zrzuca niedojrzałe owoce swoje .Oto stało się wielkie trzęsienie ziemi i słońce pociemniało jak czarny wór ,a cały księżyc poczerwieniał jak krew(...)Niebo znikło
a wszystkie góry i wyspy zostały ruszone ze swoich miejsc. A królowie ,bogacze, każdy niewolnik i wolny skryli się w jaskiniach i skałach górskich Bo nadszedł wielki dzień gniewu
Jego....I stały się gromy i głosy, błyskawice i wielkie trzęsienie ziemi. I zatrąbił anioł ,a zjawił się grad i ogień zmieszany z krwią i został zrzucony na ziemię .Spłonęła jedna trzecia ziemi....
jedna trzecia drzew ,zwierząt...Jedna trzecia morza zmieniła się w krew .I ujrzałem gwiazdę,
która spadła z nieba na ziemię. I otworzyła się studnia przepastna .I z dymu studni wyszła szarańcza na ziemię ,której nakazano czynić szkodę ludziom (...) I piąty anioł zatrąbił .I ujrzałem gwiazdę, która z nieba spadła na ziemię i dano jej klucz do studni Czeluści. I otworzyła studnię Czeluści ,a dym się uniósł ze studni jak dym z wielkiego pieca. I oto ujrzałem czterech aniołów ,którzy gotowi byli zgładzić trzecia część ludzi .Oto cztery konie i siedzący na nich jeźdźcy Apokalipsy-głód ,zaraza ,wojna, śmierć...A potem ukazał się wielki i dziwny znak na niebie Zaczęło się błyskać ,głośno grzmieć. Siedmiu aniołów mających siedem plag ostatecznych sposobiło się ,aby zatrąbić .I usłyszałem donośny głos mówiący do siedmiu aniołów: „Idźcie i wylejcie siedem czasz gniewu Bożego na ziemię.”