Adolescencja
Adolescere (łac.) - wzrastanie ku dorosłości
Zadanie: ukształtowanie się dwóch zdolności:
Zdolność do dawania nowego życia
Zdolność do samodzielnego kształtowania własnego życia
Fazy adolescencji
Wczesna (dorastanie) 11 - 16 r.ż.
Późna (wiek młodzieńczy) 17 - 20/24
Pubertacja (pubescencja) - pokwitanie,
okres dojrzewania fizycznego (gł. płciowego), prowadzący do przekształcenia ciała dziecka w ciało dorosłego (możliwe staje się posiadanie dziecka)
Skok pokwitaniowy
Aktywność hormonalna
Zmiany ciężaru i wzrostu
Zmiana sylwetki i wyglądu
Wzrost pobudzenia emocjonalnego i chwiejności emocjonalnej
Konsekwencje dla obrazu siebie
Zmiany czynności poznawczych
Przejście do operacji formalnych (krytycyzm, samodzielność myślenia, odrzucenie autorytetów)
Percepcja bardziej dokładna, wielostronna, b. duża wrażliwość zmysłowa
Rozwój pamięci dowolnej, logicznej
Rozwój słownika, rozumienie metafor, wypowiedzi symbolicznych
Znaczenie grupy rówieśniczej
Funkcje grupy wg Ausubel:
Zastępowanie rodziny
Stabilizacja osobowości
Wzbudzanie poczucia własnej wartości
Określanie standardów zachowania
Zapewnianie bezpieczeństwa wynikającego z liczebności
Trening społecznych kompetencji
Stwarzanie warunków do przyjęcia wzorów i do ich naśladowania
Kategorie związków rówieśniczych:
Paczki
Grupy
Przyjaciele
Kształtowanie własnej tożsamości:
Dyferencjacja
Stabilizacja tożsamości
Wzrost realizmu w samoocenie i obrazie samego siebie
Konflikty z rodzicami w okresie
adolescencji:
Potrzeba samodzielności a ograniczenia ze strony dorosłych
Potrzeba niezależności a chęć kontroli ze strony rodziców
Poczucie dorosłości a traktowanie jak dziecko przez dorosłych
Wartości i gusta rodziców a własna hierarchia wartości i własne gusta
Zainteresowanie seksualnością a obawy i zakazy rodziców
Wyznaczniki relacji z rodzicami:
Wcześniej ukształtowane wartości, sposoby zachowań, potrzeby
Style kierowania wychowawczego
Temperament dorastającego
Wpływ grupy odniesienia
2