Promocja Zdrowia
Wykład 5
16.03.09r.
Kształtowanie zachowań zdrowotnych c.d.
Teoria społeczno-poznawcza:
Zachowanie jest funkcją:
- wzmocnienie w połączeniu z
- subiektywną wartością wyniku i
- subiektywnym oczekiwaniem, że określone działanie pozwoli na uzyskanie określonego rezultatu.
Wzmocnienie osiągane jest:
- bezpośrednio (nauczający),
- zastępczo (obserwacja innych),
- przez samokontrolę (obserwacja siebie).
Cechy wymagane w procesie edukacji:
- zdolność do zachowania się (czy wie na czym polega?)
- nadzieja
- przewidywanie (czy przewiduje określonych rezultatów?)
- oczekiwanie (czy oczekiwane wartości są zgodne z rezultatami?)
- samokontrola (monitoring - czy prowadzi?)
- samo skuteczność (czy ma poczucie kompetencji?)
Przewidywana samo skuteczność zależy od:
- mistrzostwa w zadaniu,
- obserwacji innych osób,
- słownej perswazji,
- pobudzenia emocjonalnego.
- radzenie sobie z trudnościami emocjonalnymi (czy potrafi eliminować lęk?)
- wzajemni determinizm (człowiek - zachowanie - otoczenie) (czy potrafi oddziaływać na swoje otoczenie?)
Teorie wyjaśniające zmiany społeczności i działania społeczności dla zdrowia
Rozwój miejscowości
Model społecznego planowania
Model społecznego działania
Przesłanki dotyczące organizowania społeczności lokalnych:
Społeczności mogą rozwijać swoje zdolności do rozwiązywania własnych problemów,
Ludzie chcą zmian i mogą dokonywać zmian
Ludzie powinni brać udział w przeprowadzaniu zmian,
Zmiany wprowadzone przez społeczność są cenniejsze i trwalsze od tych, które zostały narzucone,
Korzystniejsze jest podejście całościowe od wycinkowego, zorientowanego na jeden aspekt,
Konieczna jest wzajemna współpraca, stąd społeczności powinny się uczyć współpracy,
W celu uporania się ze swoimi problemami społeczności podobnie jak i pojedynczy ludzie potrzebują pomocy.
Rozwój miejscowości
Model nastawiony na zmianę społeczności w następstwie rozległej samopomocy jej uczestników.
Model społecznego planowania
Model nastawiony na rozwiązywanie problemów poprzez różne poziomy uczestnictwa społeczności, hierarchizację i zaangażowanie niezależnych planistów.
Model społecznego działania
Model polega na organizowaniu pokrzywdzonego segmentu populacji
Przydatny w rozwiązywaniu problemów dotyczących walki o równe uprawnienie, prawa obywatelskie,
W promocji zdrowia wykorzystywany w walce o prawa:
- osób chorych.
- starych,
- niepełnosprawnych,
- bezrobotnych.
Model „organizacja społeczności”
Model, w którym pojedyncze osoby, grupy i organizacje angażują się w zaplanowaną akcję rozwiązywania społecznych problemów.
Stosowany w procesie wdrażania programów edukacyjnych, rozwiązywania specyficznych problemów wybranych grup społecznych.
Etapy modelu:
- rozpoznanie problemu,
- wchodzenie w społeczność,
- organizowanie ludzi,
- identyfikacja specyficznych problemów,
- określenie priorytetów i ustalenie celów.
Rozpoznanie problemu:
Osoba, grupa, organizacja pochodząca z zewnątrz lub wewnątrz społeczności stwierdza istnienie problemu i chce go rozwiązać.
Wchodzenie w społeczność:
- rozpoczęcie negocjacji z liderami (edukacji, biznesu, rodzicami, duchownymi), kreatorami polityki społecznej na danym terenie,
- nawiązanie współpracy ze specyficznymi organizacjami (opieka zdrowotna, szkoła).
- ocena, czy problem był wcześnie rozwiązywany, jak był skutek wcześniej podejmowanych działań.
Organizowanie ludzi
1