ETYKA SPOŁECZNA 12.03.2010r.

Etyka- klasyczny dział filozofii

Etykę uprawiali: Sokrates, Sofiści

Etyka- technika działania (z czego się wywodzi):

1. Racjonalne działanie- Człowiek nie tylko zachowuje się ale świadomie działa. Świadome działanie dążące do określonych celów.

2. Działanie społeczne- Świadomość kontekstu działania. Działanie zawsze toczy się w ramach wspólnoty, człowiek jest istotą społeczna (interakcja, wzajemne działanie)

3. Potrzeba odpowiedzialności- Odpowiedzialność za własne czyny a także współodpowiedzialność.

4. Potrzeba ustanawiania reguł- Złożoność ludzkich działań, interakcji rodzi potrzebę pewnego uporządkowania, unormowania. Wprowadza się ład, porządek, ustala reguły relacji międzyludzkich. Rodzi się potrzeba ustalania reguł powszechnego obowiązywania

Etyka indywidualna:

• refleksja nad działaniem konkretnego człowieka, indywidualnych osób

• ocena ludzkiego działania

• nauka normatywna sprawdza czy dany ludzki czyn jest moralny, czy dane normy są dobrze stosowane

Etyka społeczna:

• refleksja nad działaniem wspólnotowy, społecznym

• refleksja nad tym czy działania danej wspólnoty są moralne, sprawiedliwe

• sprawdza czy dane instytucje są sprawiedliwe

• dokonuje oceny społecznej sfery ludzkiego działania, prawa konstytucji

• opis i ocena społecznego kontekstu, czy sfera społeczna działa korzystnie dla wszystkich, czy jest sprawiedliwa

• sfera normatywna (jak powinna wyglądać sfera społeczna: kodeksy, ustawy

Kontekst historyczno- kulturowy etyki:

• etyka protestancka- Max Weber (od człowieka religijnego do człowieka pracy)

• etyka społeczna, współczesna: liberalna i socjalistyczna

1. Rewolucja Francuska

2. Demokratyzacja społeczeństw

3. Rozwój kapitalizmu (wielkie ośrodki miejskie, przemysł)

4. formacja mieszczańska (bogacące się, coraz lepiej wykształcone)

Etyka współcześnie (D. Bell)

Całość życia ludzkiego odbywa się w 3 sferach

P- polityka

G- gospodarka

K- kultura

Stan świadomości społeczeństwa to wypadkowa funkcjonowania w tych 3 obszarach.

Współcześnie każdy z tych obszarów rodzi się własnymi zasadami:

Polityka- postulat równości, zasada równości

Gospodarka- zasada wydajności, efektywności

Kultura- zasada ekspresji (pokazywanie swojego wnętrza, tworzenie rzeczy nowych)

Dzisiaj religia jest sprawą indywidualną, nie spaja ona te wszystkie obszary. Współcześnie wszystkie te obszary rozchodzą się, nie są niczym spojone.

Dzisiaj to kultura rozwija się najbardziej dynamicznie.

Kiedyś to religia spajała wszystkie obszary, sfera sacrum

Współczesne koncepcje umowy społecznej (liberalna etyka społeczna)

J. Rawles R. Nozick

liberalizm- ideologia, filozofia społeczna, poszukiwanie najlepszego sposobu zorganizowania życia społecznego, zasady na których ma opierać sprawiedliwe państwo.

Cechy ruchu liberalnego:

1. Perspektywa filozoficzno- społeczna

1. Indywidualizm- jednostka w sensie moralnym jest ważniejsza od społeczeństwa, zbiorowości

2. Egalitaryzm- ludzie jako istoty moralne są sobie równi

3. Uniwersalizm- człowiek bez względu na rasę, religię jest człowiekiem, może przyjmować różne zasady

4. Wiara w postęp- człowiek jest w stanie rozwijać się na różnych płaszczyznach, stałe doskonalenie, rozwój człowieka

2. Teoretyczna konstrukcja, doktryna liberalna

1. Jednostka jest podmiotem praw naturalnych- prawo naturalne jest podstawą praw każdego człowieka, człowiek jest istotą w pełni autonomiczną, nikt nie ma prawa wkraczać w nasze życie poza umową społeczną

2. Wśród praw naturalnych własność zajmuje szczególne miejsce

---