Wiek |
Energia kcal/kg m.c./d |
Białko g/kg m.c./d |
Tłuszcze g/kg m.c./d |
Węglowodany g/kg m.c./d |
|||||||
0-6 m.ż. |
108 |
2,4 |
4,9 |
13,6 |
|||||||
6-12 m.ż. |
96 |
2,1 |
3,7 |
12,7 |
|||||||
Rodzaj mleka |
Składnik mleka (g/100ml) |
||||||||||
|
woda |
Białko całk.
|
Białka kazeinowe |
Białka serwatkowe |
Tłuszcze
|
Laktoza
|
Popiół |
||||
Ludzkie |
87,9 |
0,9-1,4 |
0,2-0,25 (35%) |
0,64 (65%) |
5,0 |
6,5 |
0,21 |
||||
Krowie |
87,8 |
3,2-3,5 |
2,6-2,7 (79%) |
0,7 (21%) |
3,4-3,5 |
4,4-4,8 |
0,72 |
||||
Wiek |
Dobowe zapotrzebowanie energetyczne kcal/kg m.c. |
Ogółem kcal |
||
0-6 m.ż. |
108 |
370-810 |
||
6-12 m.ż. |
96 |
730-960 |
||
2-3 r.ż. |
100-92-86 |
1000-1300 |
||
4-6 r.ż. |
80-82 |
1400-1700 |
||
7-9 r.ż. |
79-70 |
1900-2100 |
||
Płeć |
Ż |
M |
Ż |
M |
10-12 r.ż. |
60-51 |
71-62 |
2100-2150 |
2500-2600 |
13-15 r.ż. |
47-42 |
70-51 |
2200 |
2700-3000 |
Wiek |
Zapotrzebowanie na białko |
|||||||
|
g/kg m.c. /doba |
Udział energii % |
Ogółem g |
|||||
|
Wartość odżywcza |
|
||||||
|
100% |
70% |
100% |
70% |
|
|||
0-6 m.ż. |
2,4 |
3,4 |
8,9 |
12,5 |
|
|||
6-12 m.ż. |
2,1 |
3,0 |
8,8 |
|
22,8-30,0 |
|||
1-3 r.ż. |
1,95 |
2,8 |
8,4 |
12,0 |
30,0-39,0 |
|||
4-6 r.ż. |
|
2,4 |
|
|
42,0-51,0 |
|||
7-9 r.ż. |
|
2,2 |
|
|
57,0-63,0 |
|||
Płeć |
|
Ż |
M |
|
Ż |
M |
Ż |
M |
10-12 r.ż. |
|
2,0-1,7 |
2,1-1,8 |
|
13,0 |
12,0 |
70,0 |
75,0 |
13-15 r.ż. |
|
1,6-1,4 |
1,9-1,6 |
|
13,0 |
13,0 |
75,0 |
90,0 |
Wiek |
Zapotrzebowanie na tłuszcze |
|||||
|
g/kg m.c. /doba |
Udział energii % |
Ogółem g |
|||
0-6 m.ż. |
4,9 |
41 |
16,7-36,8 |
|||
6-12 m.ż. |
3,7 |
35 |
28,1-37,0 |
|||
1-3 r.ż. |
3,6 |
32 |
35,5-46,2 |
|||
4-6 r.ż. |
3,3 |
32 |
50,0-60,0 |
|||
7-9 r.ż. |
3,1 |
30 |
64,0-70,0 |
|||
Płeć |
Ż |
M |
Ż |
M |
Ż |
M |
10-12 r.ż. |
2,1-1,8 |
2,4-2,1 |
32-31 |
31 |
75,0 |
85,0-90,0 |
13-15 r.ż. |
1,6-1,5 |
2,0-1,8 |
31 |
32-31 |
75,0-80,0 |
95,0-105,0 |
W tym: tłuszcze nasycone <10% energii całodziennej, tłuszcze trans <4% energii z tłuszczów, kwas erukowy <1% kwasów tłuszczowych, Cholesterol: niemowlęta 100mg/d, dzieci starsze <200-300mg/d
Wiek |
Zapotrzebowanie na węglowodany |
|||||
|
g/kg m.c. /doba |
Udział energii % |
Ogółem g |
|||
0-6 m.ż. |
13,6 |
50,3 |
46,0-102,0 |
|||
6-12 m.ż. |
12,7 |
52,9 |
97,0-127,0 |
|||
1-3 r.ż. |
14,0-12,0 |
56,0 |
140,0-182,0 |
|||
4-6 r.ż. |
|
56,0 |
196,0-238,0 |
|||
7-9 r.ż. |
|
58,0 |
275,0-305,0 |
|||
Płeć |
Ż |
M |
Ż |
M |
Ż |
M |
10-12 r.ż. |
8,1-7,1 |
10,3-8,8 |
56-55 |
57 |
285-300 |
360-370 |
13-15 r.ż. |
6,6-5,8 |
8,0-7,1 |
56 |
56-55 |
310-320 |
375-420 |
Błonnik: Dzieci starsze 12,5g/1000kcal
Dzieci z zaparciami: 0,5g/kg m.c./d (maks. 25g/d)
Wiek |
Ca |
Fe |
Zn |
I |
Se |
D3 |
E |
A |
||
|
mg |
mg |
mg |
µg |
µg |
µg |
j.m. |
mg |
j.m. |
µg retinolu |
0-6 m.ż. |
600 |
10 |
5 |
40/90 |
10 |
20 |
800 |
5 |
1500 |
450 |
6-12 m.ż. |
800 |
15 |
5 |
50/90 |
15 |
20 |
800 |
5 |
1500 |
450 |
1-3 r.ż. |
800-100 |
10 |
10 |
70 |
20 |
15 |
600 |
6 |
2000 |
600 |
4-6 r.ż. |
800 |
10 |
10 |
90 |
20 |
15 |
600 |
6 |
2000 |
600 |
7-9 r.ż. |
800 |
10 |
10 |
120 |
30 |
10 |
400 |
7 |
2300 |
700 |
10-12 r.ż. |
1200 |
M 11-14 K 14-16 |
10-15 10-12 |
120-150 |
30-40 30-45 |
10 |
400 |
10 |
3300 2700 |
1000 800 |
13-15 r.ż. |
1200 |
M 15 K 17 |
15 12 |
150 |
40-50 45-55 |
10 |
400 |
10 |
3300 2700 |
1000 800 |
Idealne wykorzystanie wapnia i fosforu, gdy Ca:P ≈ 2:1
Ca w mleku kobiecym 15mg/100ml
Ca w mleku modyfikowanym
początkowym 53-70mg/100ml
następnym 78-119mg/100ml
Biodostępność Ca: w mleku kobiecym 60%, w mleku modyfikowanym 40%
Wiek |
Zapotrzebowanie na wodę ml/kg m.c. |
||||
0-1r.ż. |
120-150 |
||||
2 lata |
115-125 |
||||
4 lata |
100-110 |
||||
6 lat |
90-100 |
||||
10 lat |
70-85 |
||||
14 lat |
50-60 |
||||
18 lat |
40-50 |
||||
Składnik pokarmowy |
Dieta prawidłowo zbilansowana |
||||
|
Niemowlęta |
Osoby dorosłe |
|||
|
Karmione piersią |
Karmione sztucznie |
|
||
białko |
9% |
12% |
10-15% |
||
tłuszcze |
45-50% |
35-41% |
30% |
||
węglowodany |
40-45% |
50-53% |
55-60% |
||
Pokarm matki zapewnia dostateczną podaż wody zdrowemu niemowlęciu do 6. m.ż.
Wiek |
Wydatek energetyczny niemowląt |
||
|
Procesy metaboliczne |
Aktywność ruchowa |
Wzrastanie |
0-3 m.ż. |
45% |
28% |
27% |
4-6 m.ż. |
45% |
44% |
11% |
7-9 m.ż. |
45% |
50% |
5% |
10-12 m.ż. |
45% |
50% |
5% |
Schemat żywienia niemowląt w 1. roku życia.
Między 4. a 6. miesiącem życia u niemowląt zanika naturalny odruch usuwania z buzi wszelkich ciał obcych (np. łyżeczki lub papkowatego pokarmu). W tym czasie dziecko nabywa też umiejętność utrzymania się w pozycji półsiedzącej (siedzenie z podparciem) oraz zaczyna kontrolować ruchy głowy i szyi. Są to znaki, że jest już gotowe do przyswojenia nie tylko płynów, ale także pokarmów o innej konsystencji.
Zaleca się, aby u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, pierwsze posiłki uzupełniające wprowadzić po ukończeniu 6. miesiąca życia. Natomiast u niemowląt, które są karmione mlekiem modyfikowanym (tzw. karmienie sztuczne), takie żywienie można rozpocząć 1—2 miesiące wcześniej.
Nowe produkty należy wprowadzać pojedynczo, stopniowo (np. co 3—5 dni) i w małej ilości (3—4 łyżeczki), obserwując dokładnie reakcję dziecka. Dzięki temu, w przypadku wystąpienia objawów nietolerancji pokarmu (np. biegunki, wymiotów, zmian na skórze, wyraźnego niepokoju lub nadmiernej płaczliwości) będzie możliwa modyfikacja diety. Kolejność wprowadzania poszczególnych pokarmów prawdopodobnie nie ma większego znaczenia.
Dzieciom, które ukończyły 10. miesiąc życia, należy podawać jarzyny i mięso w konsystencji stymulującej żucie pokarmu.
Lista pokarmów uzupełniających dla dzieci w 1. roku życia
Soki owocowe
dzieciom karmionym piersią po ukończeniu 6. miesiąca życia, a karmionym mlekiem modyfikowanym po 4. miesiącu życia.
Przeciery owocowe i warzywne
Źródło wit. C i potasu; podawać starte na drobnej tarce lub rozgniecione.
Papki (zupy) jarzynowe
Najpierw jednoskładnikowe, następnie dołączać nowe warzywa (np. ziemniaki, pietruszkę, seler). Do zup łyżeczkę wysokogatunkowego tłuszczu. Początkowo zupy zmiksowane, od 10. mż. rozdrabniane w coraz mniejszym stopniu.
Przetwory zbożowe
Po 6. (4.) m.ż.
Gluten
Pszenica, jęczmień, żyto - kaszki i kleiki. W małej ilości już w 4.—6. miesiącu życia, najlepiej podczas karmienia piersią. Pół łyżeczki (2—3 g) kleiku glutenowego dziennie, najlepiej gotowego do spożycia bez gotowania.
Mięso
Najpierw gotowane mięso kurczaka, indyka lub królika, później cielęcina, wołowina. Początkowo mięso podawane jest jako dodatek do zupy, a następnie jako samodzielny składnik posiłku.
Żółtko jaja kurzego
7. miesiąc życia (ugotowane na twardo).
Kefir, jogurt i twarożek
Od 11.—12. miesiąca życia.
Mleko krowie
Po 1. roku życia. Zawiera mało żelaza, w przypadku alergii może wywołać krwawienia z p. pok. → anemia.
Masło i margaryna
Do 3. r.ż. masło i olej rzepakowy. Po 3. roku życia można stopniowo przechodzić na wysokiej jakości margaryny miękkie. Do smażenia olej rzepakowy.
Sól i cukier w diecie
Nie dodawać.
Miód
Ryzyko botulizmu dziecięcego (rzadko).
Nie podawać dziecku profilaktycznie preparatów wielowitaminowych lub innych witamin (oprócz witaminy D i K w niektórych sytuacjach). Nie stosować preparatów witamin podczas leczenia przeziębienia lub innych banalnych infekcji.
Witamina D
Witaminę D podawać od pierwszych dniach życia dziecka do końca 1.r.ż.
Zdrowe dziecko karmione piersią - 400 j.m. witaminy D (10µg) dziennie (1 kropla lub 1 kapsułka)
Niemowlęta karmione sztucznie zjadające 600—1000 ml produktu - bez suplementacji.
Witaminę D (400 j.m.) profilaktycznie zaleca się także dzieciom po 1. roku życia, które nie zjadają odpowiedniej ilości mleka lub innych produktów wzbogaconych w tę witaminę.
Witamina K
Zdrowe noworodki po urodzeniu dostają 0,5 mg i.m.
Dzieci karmione piersią 25 µg p.o. przez pierwsze 3 miesiące życia.
Dzieci karmione sztucznie - bez suplementacji.