1.KRZYWA TRANSFORMACJI Jest wyrazem ilości wyprodukowanych dóbr, gdy zasoby zostaną wykorzystane. Jeżeli wszystkie zasoby zostaną skierowane na wytwarzanie dóbr jednego gatunku, to nie będzie zasobów na drugi. Granica możliwości finansowych społeczeństwa-gdy zasoby zostaną wykorzystane; prezentuje ją krzywa transformacji. Jeżeli będziemy przechodzić z R na S nastąpi konieczność alokacji- przemieszczenia zasobów. Z każdym wyborem zwiększany jest koszt alternatywny (korzyści utracone wynikające z podjęcia decyzji). Dla precyzji w ekonomii prowadzi się analizę kosztów. 2.PODSTAWOWE WARUNKI MODELU KONKURENCJI DOSKONAŁEJ a) każda jednostka gospodarcza jest tak mała w stosunku do rynku, że nie wywiera dostrzegalnego wpływu na ceny dóbr jakie kupuje/sprzedaje b) wszelkie czynniki są wolne od jakichkolwiek instytucjonalnych ograniczeń c) wszyscy uczestnicy rynku posiadają pełne rozeznanie o rynku i nie ponoszą żadnych kosztów, by tę wiedzę zdobyć. a+b= charakter stosunkowy, c= charakter techniczny 3. REPRODUKCJA-POJĘCIE I RODZAJE To ciągłe odtwarzanie środków produkcji w celu jej stałego kontynuowania. Historycznie ukształtowały się dwa podstawowe rodzaje reprodukcji: prosta i rozszerzona. Dla gospodarki rynkowej typową jest reprodukcja rozszerzona.
Reprodukcja prosta polega na tym, że rozmiary produkcji i jej struktura w kolejnych okresach gospodarowania nie zmieniają się. Przy tej reprodukcji zużyte środki produkcji odtwarzane są w dotychczasowych rozmiarach, na zmienionym poziomie pozostaje zatrudniona w procesie produkcji siła robocza, jej kwalifikacje i nawyki produkcyjne.
Reprodukcja rozszerzona to proces produkcji, w którym dokonuje się nie tylko proste odtworzenie zużytych środków produkcji i siły roboczej, ale ma miejsce także zwiększenie ich zastosowanie. Efektem tego procesu jest wzrost rozmiarów produkcji, gospodarka rozwija się dynamicznie, dokonuje się unowocześnienie aparatu wytwórczego i poprawa struktury gospodarki.
O tym, jaki typ reprodukcji dominuje w gospodarce narodowej decyduje zdolność gospodarki do akumulacji. Jest ona procesem gromadzenia kapitału, czyli procesem zwiększania ilości środków produkcji i siły roboczej zatrudnionej w gospodarce narodowej. Wynika z tego, że przy reprodukcji prostej akumulacja w ogóle nie występuje.
Reprodukcję rozszerzoną charakteryzuje akumulacja dodatnia, a reprodukcję zwężoną akumulacja ujemna.
W rozwiniętej gospodarce rynkowej dominującym typem reprodukcji jest reprodukcja rozszerzona. Jeśli zarówno rozmiary produkcji jak i jej struktura są zgodne w skali gospodarki narodowej z rozmiarami i strukturą popytu społecznego - oznacza to istnienie w gospodarce narodowej stanu równowagi. 4. CO TO JEST RYNEK? Jest to miejsce dokonywania wymiany; pewien proces, w którym kupujący i sprzedający określają co chcą kupić i za ile. Klasyfikacja rynków : a) według przedmiotu obrotu możemy wyróżnić rynek dóbr i usług konsumpcyjnych oraz rynek czynników produkcji (ziemi, pracy, kapitału). b) według zasięgu geograficznego możemy wyróżnić rynki lokalne, regionalne, krajowe, międzynarodowe, światowy.

c) w zależności od sytuacji rynkowej możemy mówić o rynku sprzedawcy(charakteryzuje się długotrwałą przewagą popytu nad podażą) i rynku nabywcy( charakteryzuje się nadwyżką podaży nad popytem). d) w zależności od stopnia jednorodności przedmiotu transakcji możemy wyróżnić rynek homogeniczny(jednorodny), heterogeniczny( np. rynek pracy) e) w zależności od stopnia wyrównywania się cen wyróżniamy rynek doskonały i niedoskonały. FUNKCJE RYNKU: -dokonuje wyceny różnych dóbr -jest podstawowym źródłem informacji dla podmiotów gospodarczych -jest niezbędnym warunkiem racjonalnego wykorzystania zasobów gospodarczych - umożliwia ustalanie się równowagi w gospodarce -jest weryfikatorem społecznej przydatności produkcji i zarazem mechanizmem produkcji do potrzeb -jest równocześnie podstawowym mechanizmem rozwiązywania trzech kluczowych problemów każdej gospodarki, tzn. co, jak i dla kogo produkować? 5.INFLACJA-POJĘCIE I MIERZENIE JEJ POZIOMU. Jest to proces wzrostu ogólnego poziomu cen. Najczęściej stosowaną miarą inflacji jest indeks cen konsumpcyjnych : CPI = KOSZT KOSZYKA RYNKOWEGO W ROKU BADANYM(2005):WARTOŚĆ KOSZYKA RYNKOWEGO W ROKU 2000 x 100 . Klasyfikacja inflacji (nasilenie) : -przytłumiona, pełzająca, umiarkowana, galopująca i hiperinflacja. 6. ZASOBY I STRUMIENIE( pojęcie i przykłady) Zasoby to jest to, co mamy na daną chwilę a strumień to takie kategorie, które można wyrazić w zł/rok; wartość wytworzona w jakimś czasie. Im większe zasoby, tym większe strumienie; im większe strumienie produkcji, tym więcej z tego strumienia można przeznaczyć na powiększenie zasobów. Do zasobów zaliczają się: ziemia(obszar powierzchni ziemi; obejmuje wszystko to, co jest niezbędne do produkcji), praca(każdy zasób, w jaki siła człowieka może zostać wykorzystana), kapitał(dobra inwestycyjne; obejmuje wszelki wynik procesu wytwarzania środków produkcji), technologia( to wiedza jak zasoby mogą być łączone; co wytwarzać? jak? ile? dla kogo?), talent w przedsiębiorczości. 7.AKUMULACJA W SKALI MIKRO I MAKRO: POJĘCIE, PRZEZNACZENIE Akumulacja w ekonomii to przeznaczenie części dochodu narodowego na inwestycje oraz na zwiększanie zasobów środków obrotowych i rezerw. 8. UŻYTECZNOŚĆ KRAŃCOWA Jest to korzyść jaką odnosi konsument ze zwiększenia konsumpcji danego dobra o jedną jednostkę. Stanowi przyrost korzyści w związku z konsumpcją dodatkowej jednostki dobra. PRAWO MALEJĄCEJ UŻYTECZNOŚĆI KRAŃCOWEJ- prawo ekonomiczne, w myśl którego korzyść krańcowa każdej kolejnej konsumowanej jednostki dobra jest mniejsza od korzyści krańcowej poprzedniej jednostki dobra. Tym samym konsument zwiększając konsumpcję o kolejne jednostki powoduje zwiększenie odnoszonych korzyści, ale przyrost tych korzyści z każdą jednostką dobra jest coraz mniejszy. 9.GOSPODARSTWO DOMOWE To jeden z przedmiotów gospodarczych, jedna lub ich zespół osób, razem zamieszkujących i wspólnie się utrzymujących. W ramach gospodarstw domowych realizowane są następujące funkcje: a) ekonomiczne: produkcyjna (wytwarzanie dóbr i usług), konsumpcyjna (wydatkowanie dochodów oraz spożycie dóbr i usług, zaspokajające potrzeby członków gosp. domowego) b) społeczne: oświatowa, ochrony zdrowia, wychowawcza, reprodukcyjna Cechami charakterystycznymi gospodarstw domowych są : -zdolność do podejmowania określonych decyzji, -dążenie do uzyskania maksymalnej satysfakcji oraz zapewnienie członkom gospodarstwa domowego maksymalnej korzyści z nabywanych dóbr. 10. RACHUNEK EKONOMICZNY To konfrontowanie osiąganych wyników (efektów) z ponoszonymi na nie nakładami, wyrażonymi w jednostkach pieniężnych, co umożliwia ich porównywalność. Stosowanie i rozwój rachunku ekonomicznego jest wyrazem zasady racjonalnego gospodarowania umożliwiającej osiąganie maksymalnych efektów przy danych nakładach lub minimalizowanie nakładów na realizację określonych wyników. Rachunek ekonomiczny odpowiada na pytania: co? jak? ile? i kiedy produkować- stanowi zatem podstawę ustalania programów produkcji, kierunków i warunków jej sprzedaży, w dostosowaniu do warunków dyktowanych przez rynek. Będąc podstawą procesu podejmowania decyzji, stanowiąc o kryteriach i uwarunkowaniach ich realizacji, rachunek ekonomiczny jest podstawowym narzędziem zarządzania działalnością gospodarcza oraz służy realizacji zarobkowego celu prowadzenia takiej działalności. 11. ISTOTA ANALIZY EKONOMICZNEJ To metoda badania procesów gospodarczych, polegająca na rozpatrywaniu związków( najczęściej ilościowych) zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami tych procesów. Może być stosowana zarówno do badania zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w skali całej gospodarki ( analiza makroekonomiczna), jak również zjawisk i procesów występujących w ramach poszczególnych jednostek gospodarczych i instytucji (analiza mikroekonomiczna). Analiza ekonomiczna umożliwia stawianie diagnoz, ułatwia podejmowanie decyzji, a także sprzyja racjonalizacji procesów gospodarczych, zarówno w skali makro-, jak i mikroekonomicznej. Analiza to sposób postępowania naukowego, uporządkowania, dzielenia całości na elementy składowe. Celem analizy jest zbadanie struktury całości, poznanie mechanizmu powiązań między elementami składowymi. Analiza ekonomiczna obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze występujące w odrąbie przedsiębiorstwa jak i w jego otoczeniu. Badanie czynników polega na podziale zjawisk ekonomicznych i procesów na elementy składowe, określeniu zależności przyczynowo - skutkowej między elementami, i wyprowadzeniu wniosków z oceny. 12. WIELKOŚCI NOMINALNE I REALNE Wielkości nominalne : dane wielkości są pokazane przy ujęciu cen z okresu, w którym były one aktualne; dochód w ujęciu nominalnym nie wzrasta. Wielkości realne : uwzględniają zmiany cen; dochód w ujęciu realnym wzrasta. Jeśli ustalimy ceny, to wzrost dochodów w ujęciu nominalnym jest też wzrostem dochodów w ujęciu realnym. 13. UŻYTECZNOŚĆ W ekonomii: zdolność dobra do zaspokajania potrzeb. Określa subiektywną przyjemność, pożytek lub zadowolenie płynące z posiadanych dóbr. W szerszym ujęciu jest to satysfakcja i przyjemność wobec korzyści, jaką osiągają konsumenci w wyniku spożycia jakiegoś dobra. 14. ANALIZA WSKAŹNIKOWA To analiza polegająca na obliczaniu wskaźników. Polega na obliczaniu wskaźników, analizie ich oraz oceny ich w czasie i przestrzeni. Daje głęboki obraz przedsiębiorstwa. Wynikami analizy wskaźnikowej interesuje się wiele podmiotów, tj. zarządzający przedsiębiorstwem, właściciele przedsiębiorstw, inwestorzy, banki, dostawcy i odbiorcy, konkurencja itd. Analiza dotycząca przyszłości to analiza oparta na bilansie i rachunku wyników. Ma bardzo duże znaczenie w przedsiębiorstwie. Analiza wskaźnikowa obejmuje 4 obszary w przedsiębiorstwie:
1) Analiza płynności finansowej.
2) Analiza zadłużenia przedsiębiorstwa (wspomagania finansowego).
3) Analiza sprawności działania przedsiębiorstwa (obrotowości).
4) Analiza rentowności. Analiza wskaźnikowa odnosi się do badań polegających na obliczaniu wskaźników oraz ich ocenie na podstawie porównań w czasie i przestrzeni, ewentualnie na przeprowadzeniu analizy przyczynowej. Jest pogłębieniem analizy bilansu i rachunku wyników. Ujmuje różnorakie powiązania pomiędzy bilansem i rachunkiem wyników. W oparciu o wyniki analizy wskaźnikowej można dokonać dogłębnej oceny sytuacji finansowej przedsiębiorstwa. Sytuacją tą zainteresowane są różne osoby. Każdy w takim zakresie, który dla niego i według niego jest najważniejszy. Odnosi się głównie do przeszłości przedsiębiorstwa mimo to jej wyniki są w wielu przypadkach podstawą do podejmowania decyzji dotyczących przyszłości przedsiębiorstwa w szczególności wtedy, gdy uzupełniona jest analizą otoczenia przedsiębiorstwa. 15.MODEL EKONOMICZNY Jest to uproszczony obraz rzeczywistości, przy czym ważne jest, żeby te uproszczenia były podporządkowane celowi, któremu ma służyć model. Musi odzwierciedlać istotne elementy rzeczywistości z punktu widzenia prowadzonych badań. Powstawanie modelu : proces budowy modelu to tworzenie uproszczonego obrazu rzeczywistości, czyli takiego, który zawiera jedynie najistotniejsze dla danego zagadnienia elementy. Budowa modelu jest więc jednym z bezpiecznych sposobów zmusza nas do uwzględnienia wszystkich możliwych skutków podjętej decyzji rozstrzygnięcia, które z nich ze względu na małą wagę mogą być pominięte bez uszczerbku na jakość analizy. 16. WSKAŹNIKI EKONOMICZNE Są to wskaźniki ekonomiczne opisujące relacje między określonymi wielkościami ekonomicznymi i pozwalające na analizę sytuacji ekonomicznej oraz na przewidywanie przyszłych zmian. Dzielą się na: a) wskaźniki finansowe ( są współczynnikami tworzonymi na podstawie informacji zawartych w sprawozdaniu finansowym przedsiębiorstwa; stosuje się je do sprawdzenia stanu przedsiębiorstwa, pomagają one kierownictwu firmy). b) wskaźniki makroekonomiczne ( służą do opisania stanu gospodarki na podstawie danych makroekonomicznych- np. PKB, PNB. 17.KRZYWA OBOJĘTNOŚCI To zbiór takich kombinacji dóbr i usług, które sprawiają konsumentowi jednakowe zadowolenie, czyli dostarczają mu takiej samej użyteczności całkowitej. Krzywa obojętności (poziomica użyteczności) określa wszystkie kombinacje dóbr i usług (koszyki rynkowe lub koszyki konsumpcyjne), które przynoszą taką samą satysfakcję konsumentowi, a więc dostarczają takiej samej użyteczności całkowitej. Oznacza to, że dana krzywa obojętności charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia. Przy założeniu danej użyteczności, koszyki mogą różnić się jedynie zmiennymi udziałami ilości wchodzących do niego dóbr. Krzywa obojętności posiada nachylenie negatywne, które zmniejsza się w miarę zwiększania konsumpcji dobra, którego ilość znajduje się na osi odciętych (0X). Krzywa obojętności pokazuje koszyki zawierające różne ilości dwóch dóbr. Każdy punkt na tej krzywej przedstawia kombinację tych dóbr przynoszącą równą satysfakcję konsumentowi. Przesuwanie się po krzywej obojętności oznacza zastępowanie (substytucję) jednego dobra drugim.

Krzywe obojętności nie mogą:

• być w całości równoległe do osi rzędnych (0Y)

• być w całości równoległe do osi odciętych (0X)

• wznosić się od strony lewej do prawej dla dóbr o dodatniej użyteczności

• wzajemnie się przecinać

Stopień krzywizny krzywej obojętności zależy od postrzeganej substytucyjności lub komplementarności rozpatrywanych dóbr. Dla dwóch dóbr będących idealnymi substytutami krzywa ma postać prostej. Dla dóbr idealnie komplementarnych krzywa ma postać litery L, i jest to jedyny przypadek w którym może być ona równoległa do osi układu w pewnej części swojej dziedziny. Krzywych obojętności jest nieskończenie wiele. Tworzą one system preferencji, czyli mapę krzywych obojętności. Liczba osiągalnych dla konsumenta krzywych obojętności rośnie wraz ze wzrostem jego zamożności, maleje natomiast przy wzroście cen dóbr, jeśli zamożność konsumenta się nie zmienia. Każdy konsument woli mieć więcej dobra niż mniej i żaden z konsumentów nie zrezygnuje z wyższego poziomu całkowitej konsumpcji na rzecz jej niższego poziomu. Im dalej leżą krzywe obojętności od początku układu współrzędnych w stosunku do pozostałych, tym wyższą użyteczność całkowitą reprezentują. W związku z tym nie mogą się również przecinać. 18. WADY PKB JAKO MIKROMIARY EKONOMICZNEJ Podstawowe wady PKB (PNB ma takie same wady): - nie ujmuje efektów pracy, które nie znalazły się w obiegu rynkowym (dóbr wytwarzanych na własne potrzeby), - nie ujmuje rezultatów gospodarki cieni (szarej i czarnej strefy), - nie ujmuje czasu wolnego, - nie ujmuje korzyści z bogactwa nabytego przez gosp. domowe, - ujmuje antydobra, które nie służą człowiekowi (broń, tytoń), -nie uwzględnia degradacji środowiska, -nie uwzględnia dóbr i usług, które nie trafiają na rynek. 19.INFORMACYJNA FUNKCJA CENY Dwa aspekty funkcji: a) cena jest nośnikiem informacji dla sprzedawcy/producenta: cena informuje wytwórcę o opłacalności produkcji danego towaru; taka informacja wpływa na decyzje dotyczące dalszej produkcji, jej wielkości i struktury. To na podstawie cen producent prowadzi rachunek kosztów, który stwarza możliwość wyboru najlepszego wariantu produkcji. Dla producenta istotne też są ceny czynników produkcji , niezbędnych do wytworzenia produktów. b) cena jest nośnikiem informacji dla nabywcy/konsumenta : to na podstawie informacji zawartych w cenach nabywcy dowiadują się o swoich zdolnościach nabywcy, czyli na co jest ich stać. 20. KRÓTKOOKRESOWE, PRZECIĘTNE I CAŁOŚCIOWE KOSZTY ZMIENNE Koszty zmienne - są to koszty, które zmieniają się wraz ze zmianą poziomu produkcji proporcjonalnie do jej rozmiaru, to znaczy zwiększenie wielkości produkcji powoduje zwiększenie całkowitego kosztu zmiennego. Koszty zmienne obejmują płace pracowników zatrudnionych przy produkcji, materiały, majątek ruchomy i zaopatrzenie biurowe.

21. LINIA BUDŻETOWA Linia budżetowa jest graficznym odwzorowaniem ograniczenia budżetowego konsumenta. Łączy punkty odpowiadające dostępnym konsumentowi kombinacjom dóbr A i B, przy założeniu wydatkowania na nie całości dochodu. Przy zerowej konsumpcji dobra A, konsument może zakupić
dobra B, z kolei powstrzymując się całkowicie od zakupów dobra B, może nabyć
dobra A. Punkty odpowiadające innym kombinajcom dóbr A i B wykorzystującym całość dochodu konsumenta leżą na prostej danej wyprowadzonym wcześniej równaniem.

Linia budżetowa oddziela kombinacje dostępne konsumentowi od niedostpnych. Wszystkie koszyki dóbr A i B odpowiadające punktom leżącym na prostej lub poniżej niej są dostępne (pkt. K, L oraz M). Wszystkie leżące powyżej (pkt. G) przekraczają aktualne możliwości finansowe konsumenta. Wybory konsumenta dotyczyć będą wyłącznie kombinacji dostępnych. Konsument może nabyć np. koszyk M, zakupując
dobra A oraz
dobra B, lub koszyk K, zakupując
dobra A i
dobra B. Jednak w tym drugim przypadku konsument nie wykorzystuje do końca całości swojego dochodu. Może zwiększyć ilość nabywanego dobra B o
(przechodząc tym samym do koszyka M), bez zmniejszania ilości dobra A.

Ponieważ zgodnie z założeniem o nieograniczonych potrzebach każda dodatkowa jednostka dobra powoduje przyrost użyteczności konsumenta (choć zgodnie z prawem malejącej użyteczności krańcowej przyrosty te są coraz mniejsze w miarę zwiększania konsumpcji), to konsumentowi zawsze opłaca się dokupić więcej dobra gdy pozwala mu na to jego dochód. Dlatego też koszyk M będzie zawsze koszykiem bardziej użytecznym dla konsumenta niż koszyk K.

Podobnie, będąc w punkcie K, konsument może dokupić
dobra A, nie będąc zmuszonym do zmniejszenia ilości zakupionego dobra B i tym samym przechodząc do koszyka L. Oznacza to, że zarówno koszyk M, jak i koszyk L są bardziej użyteczne dla konsumenta niż koszyk K. Uogólniając to stwierdzenie, można powiedzieć, że dla każdego punktu leżącego poniżej linii budżetowej istnieją co najmniej dwa punkty leżące na linii budżetowej, które charakteryzują się większą użytecznością dla konsumenta. Wnioskiem z tego stwierdzenia jest to, że konsument chcąc maksymalizować swoją użyteczność będzie zawsze poruszał się po linii budżetowej, czyli przy wykorzystaniu całości swojego dochodu. 22. HANDEL ZAGRANICZNY Handel zagraniczny polega na odpłatnej wymianie towarów i usułg miedzy kontrahentami mającymi stałą siedzibę w różnych krajach. Sens ekonomiczny handlu zagranicznego polega na uzupełnieniu brakujących dóbr oraz wykorzystaniu różnic kosztów produkcji określonych towarów w kraju i za granicą.
Handel zagraniczny wynika z wielu czynników, do najważniejszych z nich zaliczyć możemy;
* nierówny podział surowców na ziemi, co dotyczy np. zasobów węgla, rud żelaza, rud metali nieżelaznych, ropy naftowej;
* zróżnicowanie warunków klimatycznych, wpływających na możliwość uprawy różnych płodów rolnych w różnych krajach np. pszenicy, bawełny, kauczuku, kukurydzy, kawy;
*odmienna struktura gospodarki danego kraju, sprawiająca, że gospodarka krajów uprzemysłowionych nastawiona jest na wywóz przemysłowych wyrobów gotowych, a przywóz surowców i artykułów żywnościowych, podczas gdy sytuacja jest odwrotna w krajach rolniczych i bogatych w surowce
* nierówny poziom techniczny, który decyduje, ze pewne kraje osiągnęły w wybranych dziedzinach produkcji wyjątkowo wysoki poziom, np. szwajcarskie lekarstwa i zegarki, japoński i amerykański sprzęt elektroniczny, niemieckie samochody i sprzęt optyczny. W handlu zagranicznym można wyróżnić następujące operacje w obrocie towarowym z zagranicą: import, eksport, reeksport, obrót uszlachetniający oraz tranzyt.
Import to nabycie towaru za granicą i przewiezienie go do kraju.
Eksport polega na sprzedaży towaru za granica i wywóz z kraju
Reeksport można podzielić na bezpośredni i pośredni. Reeksport bezpośredni to nabycie towaru za granica i bezpośrednia sprzedaż - z pominięciem kraju reeksportera - partnerowi w innym kraju. Reeksport pośredni to nabycie towaru za granicą, przewiezienie do kraju reeksportera oraz dalszy eksport do innego kraju. Często w kraju reeksportera są wykonywane czynności uszlachetniające towar np. przepakowanie, sortowanie, lecz bez przetwarzanie tego towaru.
Obrót uszlachetniający polega na przerabianiu na zlecenie firmy zagranicznej surowców lub półfabrykantów dostarczających z zagranicy, Obrót uszlachetniający czynny oznacza uszlachetnienie zagranicznego towaru wdanym kraju, bierny zaś - wysłanie towaru do uszlachetnienia za granicą.
Tranzyt polega na przewożeniu towarów z jednego kraju do drugiego przez terytorium trzeciego. 23. ZYSK EKONOMICZNY I KSIĘGOWY Zysk w ujęciu ekonomicznym uwzględnia całość kosztów( jest zawsze mniejszy niż zysk w ujęciu księgowym. Zysk w ujęciu księgowym to różnica między utargiem a poniesionymi kosztami: AP=TR-TEC . TR- utarg całkowity, TEC- koszty jawne Zysk może być: >0 zysk jest dodatni, gdy utarg jest większy od sumy kosztów; =0 zysk normalny, fair , gdy utarg pokrywa koszty działalności; <0 zysk ujemny, gdy koszty działalności przewyższają utarg firmy (=strata). Zysk zerowy oznacza, że w ujęciu księgowym jest na pewno >0; jest to sytuacja korzystna dla przedsiębiorcy. Zysk normalny pokrywa sumę kosztów alternatywnych przedsiębiorstwa, musi być rekompensatą za ukryte koszty. 24. POJĘCIE I FUNKCE AMORTYZACJI Amortyzacja jest to finansowe odzwierciedlenie wartości zużywania środków trwałych w związku z ich wykorzystaniem w procesie produkcji. FUNKCJE AMORTYZACJI : -kosztowa: wskazuje o ile spadła wartość środków trwałych, -ewidencyjno-rachunkowa: pozwala na określenie bieżącej wartości majątku, -odtworzeniowa: służy odtworzeniu majątku trwałego ( przez fundusz amortyzacyjny). 25. KOSZT KSIĘGOWY I EKONOMICZNY Koszty księgowe (jawne) obejmują wszystkie płatności dokonywane na rzecz dostawców czynników produkcji (np. płace pracowników, wydatki na zakup surowców); wskazują ile za wykorzystane zasoby musi zapłacić przedsiębiorca, żeby je utrzymać. Koszty ekonomiczne (ukryte) są to koszty trudniej uchwytne i trudniejsze do zmierzenia. Są to rzeczywiste koszty, które ponosi przedsiębiorca ale jakie nie znajdują odzwierciedlenia w księgowości. 26. DOBRA KOMPLEMENTARNE I SUBSTYTUCYJNE Dobra komplementarne są to dobra, czyli towary i usługi wzajemnie się uzupełniające; jedno dobro potrzebuje drugiego dobra do prawidłowego działania (np. samochód i benzyna, mieszkanie i meble). Jeżeli rośnie popyt na dobro A to popyt na dobro B także wzrasta. Dobra substytucyjne są to towary i usługi spełniające podobne bądź zupełnie pokrywające się funkcje. Mają podobne zastosowanie i podobne właściwości ( np. masło i margaryna). W związku z tym, że dają podobne korzyści, wzajemnie się zastępują. Gdy rośnie popyt na dobro A to popyt na dobro B maleje. 27. TREMS OF TRADE To relatywne ceny dóbr eksportowanych do importowanych w danym państwie, określane warunkami wymiany międzynarodowej. TOT może być cenowy lub nominalny. Wskaźnik ten pokazuje zmiany siły nabywczej eksportu w stosunku do importu poszczególnych krajów. Zmiany tego wskaźnika przedstawiają kształtowanie się korzyści krajów prowadzących wymianę. Poprawa TOT następuje, gdy ceny dóbr eksportowanych w okresie danego roku rosną szybciej niż ceny dóbr importowanych. Oznacza to, że dane państwo zapłaci mniej za produkty importowane. Jeżeli sytuacja jest odwrotna- za eksport można kupić mniej. Na kształtowanie się wskaźnika trems of trade decydujący wpływ mają ceny na rynkach światowych. Trems of trade nie może być używany jako np. wskaźnik dobrobytu danego państwa. Wskaźniki TOT mówią nam jedynie o relatywnych zmianach w eksporcie i imporcie danych krajach. W rzeczywistości, w której istnieje wiele państw, tysiące produktów oraz wiele innych czynników- obliczenie TOT może stać się bardzo skomplikowane, dlatego tez wskaźnik ten może być obarczony znacznym błędem. 28. PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA KONKURENCJI DOSKONAŁEJ Konkurencja doskonała - założenia modelu - Sytuacja rynkowa określana mianem konkurencji doskonałej charakteryzuje się tym, że żaden z kupujących i sprzedających nie ma wpływu na cenę. Cena jest wypadkową oferty wszystkich producentów i zapotrzebowania wszystkich odbiorców.
Zarówno dla producenta jak i dla konsumenta cena jest wielkością daną
w teorii ekonomii wyróżnia się zazwyczaj cztery rodzaje konkurencji (cztery rodzaje rynków): konkurencja doskonała, monopol pełny, konkurencja monopolistyczna oraz oligopol.
Teoretyczna konstrukcja modelu konkurencji doskonałej, lub rynku doskonale konkurencyjnego, opiera się na czterech podstawowych założeniach:
- założenia jednorodności produktu: produkty każdego z producentów są identyczne
- założenia pełnej mobilności czynników produkcji: na rynku doskonale konkurencyjnym nie istnieją żadne przeszkody (ekonomiczne, prawne, społeczne) wchodzenia i wychodzenia przedsiębiorstw do i z danej gałęzi gospodarki.
- duża liczba sprzedających i kupujących
- założenia doskonałej informacji o rynku.

29. MIESZANA ELASTYCZNOŚĆ POPYTU reakcja popytu na procentową zmianę popytu na dobro (usługę) x, a procentową zmianę ceny dobra (usługi) y. Mieszana elastyczność popytu istnieje ponieważ dane dobro (usługa) uzależnione jest również od cen innych dóbr (usług). Miernikiem tej reakcji jest współczynnik mieszanej (krzyżowej) elastyczności popytu, który ma postać:

gdzie:

• E_dx(py) - mieszana elastyczność popytu,

• 
  - procentowa zmiana popytu na dobro (usługę) x,

• 
  - procentowa zmiana ceny dobra (usługi) y.

Mieszana (krzyżowa) elastyczność popytu jest relacją między procentową zmianą popytu na dobro (usługę) x a procentową zmianą ceny dobra (usługi) y. Mówi nam ona, o ile procent zmieni się popyt dobra (usługi) x, jeżeli ceny dobra (usługi) y zmienią się o 1%.

Współczynnik mieszanej elastyczności popytu

• mieszana elastyczność popytu odnosi się głównie do dóbr (usług), które są względem siebie substytucyjne (E_dx(py) > 0) lub komplementarne (E_dx(py) < 0),

• jeżeli rozważamy dobra substytucyjne, to przed współczynnikiem elastyczności stawiamy znak "+" (wzrostowi ceny dobra y towarzyszy wzrost wielkości popytu na dobro x, pod warunkiem, że jego cena zostanie niezmieniona, będzie spadać lub rosnąć wolniej niż cena dobra y), zmiany popytu na dobro (usługę) x i ceny dobra (usługi) y są jednokierunkowe,

• jeżeli rozważamy dobra komplementarne, to przed współczynnikiem elastyczności stawiamy znak "-" (wzrostowi ceny dobra y towarzyszy spadek wielkości popytu na dobro x, zarówno przy założeniu niezmienności ceny jak i bez niego), zmiany popytu na dobro (usługę) x i ceny dobra (usługi) y są różnokierunkowe.

---