Prawoznawstwo - obejmuje nauki, których przedmiotem jest państwo, prawo oraz poglądy na państwo i prawo.
Do prawoznawstwa zalicza się niekiedy dyscypliny prawnicze, czyli nauki gromadzące wiedze potrzebną przy rozwiązywaniu zadań związanych ze stosowaniem prawa np. kryminalistyka, kryminologia, medycyna sądowa, statystyka sądowa, informatyka prawnicza.

Działy prawoznawstwa:
1) Dogmatyka prawa -zajmuję się prawem obecnie obowiązującym w poszczególnych państwach, a także prawami obowiązującymi między państwami.
System prawny - całokształt norm prawnych, obowiązujących w określonym państwie w określonym czasie, uporządkowanych wg. określonych kryteriów
Działy systemu prawnego: prawo konstytucyjne, administracyjne, finansowe, karne, pracy, cywilne.
Mamy również dogmatykę poszczególnych gałęzi prawa.
Dogmatyka prawa- nie tylko zajmuje się opisem obowiązujących norm prawnych, lecz również systematyzuje je, komentuje, wyjaśnia, porównuje z podobnymi przepisami i normami obowiązującymi w innych krajach oraz bada ich oddziaływania na życie społeczne, uzasadnia je i ocenia.
2) Historia państwa i prawa - zajmuje się dziejami państwa i prawa w poszczególnych krajach, bada jak w przeszłości było zorganizowane i jak działało państwo w danym kraju, a także jakim prawem się posługiwało. Odtwarza fakty, systematyzuje, ocenia i stara się je wytłumaczyć.
3) Historia doktryn polityczno - prawnych - dyscyplina naukowa, przedstawiające poglądy nie tylko prawników, lecz również filozofów, moralistów, polityków a nawet proroków na istotę państwa i prawa.
4) Teoria państwa i prawa -zakres badań obejmuje:
- opracowanie podstawowych pojęć prawoznawstwa takich jak -prawo, państwo, norma prawna, przepis prawny.
- bada prawidłowości rządzące rozwojem państwa i prawa, te zwłaszcza które przejawiają się we wszystkich sferach życia państwowego i prawnego.
- bada stosunki jakie zachodzą między państwem i prawem, oraz między państwem i prawem z jednej strony a innymi zjawiskami życia społecznego z drugiej strony.
- zajmuje się ustalaniem sposobu badania i oceniania zjawisk życia państwowego i prawnego.

Ignorantio iuris nocet - nieznajomość prawa szkodzi!!!

Świadomość prawna obejmuje elementy:
1) znajomość prawa - nie jest praktycznie możliwa (w pełnym zakresie) dlatego przyjmujemy że za optymalnie znającego prawo adresata uważa się osobę która posiada:
- informacje podstawowe o prawie (zasady prawa, mechanizm)
- informacje związane z pełnionymi przez daną osobę rolami społecznymi
- informacje o drogach dotarcia do wiedzy o prawie w zakresie doraźnej potrzeby w jakiejkolwiek sprawie.
2) Ocena prawa - (wiąże się z postawami wobec prawa)
3) Postawy wobec prawa - wyróżniamy trzy:
- legalista - postrzega prawo ze względu że to jest prawo, bez względu na wszystko przestrzega prawo.
- oportunista - osoba która przestrzega prawo w takim zakresie w jakim dla niego jest opłacalne.
- konformista - jest to osoba która przy przestrzeganiu prawa kieruje się postawą środowiska określonej grupy.

W Polsce profesje prawnicze dzielimy na:
- zasady związane z pełnionymi funkcjami władzy państwowej -sędzia.
- wolne zawody prawnicze - adwokat, radca prawny
- zawód łączący elementy funkcji publicznej z cechami wolnego zawodu - notariusz.

Rola prawnika w przedsiębiorstwie
- informuje o prawie i zmianach w prawie
- wydaje opinie prawne
- doradza w konkretnych sprawach związanych z prowadzeniem firmy
- negocjator - w imieniu firmy negocjuje z przedstawicielami innych firm, negocjuje warunki umów np. sprzedaż, dzierżawa, negocjacja cen, negocjuje z przedstawicielami władz publicznych
- reprezentacja - występuje w imieniu firmy- jest jej pełnomocnikiem przed sądem.

Urzędowe Dzienniki wydawane w RP.
- Dziennik ustaw RP. - wydaje prezes rady ministrów, zawiera - konstytucja, modyfikowane umowy międzynarodowe, ustawy, rozporządzenia z mocą ustawy, rozporządzenia lub orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego dotyczące aktów normatywnych ogłaszanych w dzienniku ustaw.
- Dziennik Urzędowy - Monitor Polski - wydawany przez prezesa rady ministrów, zawiera - zarządzenia prezydenta RP, uchwały rady ministrów, zarządzenia prezesa rady ministrów, uchwały zgromadzenia narodowego sejmu i senatu.


- Dzienniki Urzędowe ministrów i innych urzędów centralnych - zawiera - akty normatywne organu wydającego dziennik i nadzorowanych przez niego urzędów centralnych, orzeczenia trybunału konstytucyjnego w sprawach w.w. aktów, inne informacje komunikaty i obwieszczenia ministrów i urzędów centralnych np.;
- dziennik urzędowy ministerstwa zdrowia
- dziennik urzędowy komitetu integracji europejskiej
- dziennik urzędowy komisji papierów wartościowych i giełd
- Wojewódzki dziennik urzędowy -zawiera- źródła prawa miejscowego, wydają go wojewodowie.

Prawo - jest to zbór określonych norm postępowania , ustanowionych albo uznanych przez państwo w odpowiedniej formie, których realizacja jest zabezpieczona przymusem państwowym

Rodzaje norm postępowania - n. prawne, organizacji społecznych, moralne, obyczajowe, etyczne, techniczne.

Stanowienie prawa -jest to utworzenie nowej normy prawnej, przez upoważniony organ państwowy z zachowaniem właściwej procedury.

Uznanie prawa - jest to akceptacja przez organ państwowy, jakiejś normy społecznej, która z momentem akceptacji staje się normą prawną.

Przymus państwowy - przejawia się w postaci sankcji np. sankcji karnej, egzekucyjnej, nieważności

Przepis prawny - gramatyczna jednostka zdaniowa, graficznie wyodrębniona w tekście aktu normatywnego, pochodzącego od powołanego organu państwowego i ogłoszonego we właściwej publikacji urzędowej

Graficzne wyodrębnienia:
Art. - artykuł
§ - paragraf
1. - ustęp
1) - punkt
a) - litera
za/direct



Norma prawna - buduje się w oparciu o przepis lub przepis lub przepisy prawne, reguła zachowania się zawarta w przepisie, przepisach prawnych.
Aby uznać wypowiedź za normę prawną :
- spełniać funkcje normatywną
-powinna być w określony sposób zbudowana
- powinna należeć do określonego systemu prawa
Norma prawna składa się :
- hipotezy -osoba A w sytuacji B
- dyspozycji - powinna zachować się w sposób C
- sankcji - jeśli nie postąpi w sposób C to podlega karze
W.
hipoteza - wskazuje na adresata oraz okoliczności w jakich adresat ma się zachować w określony sposób .

dyspozycja - określa jakiego zachowania się od adresata wymaga normo dawca

sankcja - wskazuje jakie konsekwencje spotkają adresata jeżeli zachowa się niezgodnie z dyspozycją w warunkach wskazanych hipotezą.

Podział sankcji ze względu na stopień dolegliwości:
- karna (represyjna) -przewiduje za zachowania niezgodne z dyspozycją konsekwencje w postaci kary (dożywocie, 25 lat) kary -grzywny, ograniczenia wolności, do 1 miesiąca za wykroczenie
- egzekucyjna -polega na zmuszeniu przez państwo, adresata do zachowania się zgodnie z obowiązkiem wyznaczonym w dyspozycji
- nieważności -polega na uznaniu za nieważne z punktu widzenia prawa, działań zmierzających do osiągnięcia skutków prawnych z powodu niezgodności tych działań z obowiązującymi wymaganiami prawnymi

Gałąź prawa - rozumie się jako ukształtowane historyczne kompleksu norm prawnych regulujących określoną kategorię stosunków społecznych.

Na system prawa wewnętrznego składają się podstawowe gałęzie prawa:
pr. konstytucyjne, pr. administracyjne, pr. finansowe, pr. karne, pr. karne-procesowe, pr. cywilne, pr. cywilno-procesowe, pr. rolne, pr. pracy, pr. międzynarodowe prywatne.

Gałąź prawna kompleksowa - np. pr. górnicze, pr. wodne, pr. morskie, są to takie gałęzie, które zawierają tylko niektóre przepisy prawne z innych gałęzi podstawowych, ale tylko te przepisy, które są związane z określoną sferą działalności człowieka.

Podział na prawo publiczne i prywatne.

Do prawa publicznego zaliczamy gałęzie:
pr. konstytucyjne, pr. administracyjne, pr. karne, pr. administracyjne
- regulują stosunki między państwem a obywatelem oraz między organami państwa.

Prawo prywatne - w czasach współczesnych normuje stosunki między równouprawnionymi podatnikami, głównie z obrotu majątkowego, spraw rodzinnych
pr. cywilne, pr. rodzinne

Prawo materialne a prawo formalne (procesowe):

Do pr. materialnego - należą te normy które regulują merytoryczną część stosunków prawa, czyli uprawnienia i obowiązki, oraz ewentualne sankcje za ich przekroczenie lub niedopełnienie.
Normy pr. materialnego mają charakter pierwotny i stanowią one istotę systemy prawa

Pr. formalne - składa się z tych norm które regulują tryb postępowania przed organami państwa związanych z dochodzeniem uprawnień i obowiązków określonych w prawie materialnym. Do norm tego prawa odnoszą się normy prawne regulujące ograniczenia aparatu dbającego o przestrzeganie prawa materialnego.

Normy prawne zaliczamy do pr. formalnego, są normami wtórnymi, pomocniczymi i służą one urzeczywistnianiu norm prawa materialnego.

Niejednokrotnie normy pr. materialnego bez norm pr. formalnego nie mogą być przestrzegane, ani też stosowane

Prawo wewnętrzne a prawo międzynarodowe publiczne
Prawo międzynarodowe publiczne - jest to zespół norm prawnych (źródłem prawa międzynarodowego publicznego są umowy i zwyczaje) regulujących stosunki wzajemne między państwami a innymi podmiotami oraz innymi podmiotami prawa międzynarodowego.
Do zakresu tego prawa należą m.in. kwestie:
- prowadzenie wojny i związane z nią zakazy i nakazy
- stosunki dyplomatyczne i konsularne
- komunikacja międzynarodowa
- morze, połowy
Prawo to posiada wiele cech odróżniających je od prawa wewnętrznego:
- prawo to nie ma ustawodawcy
- prawo to nie zna zwierzchności jednych podmiotów w stosunku do drugich, ale istnieje dobrowolność przy przyjmowaniu zobowiązań
- prawo międzynarodowe publiczne nie posługuje się sankcjami w znaczeniu prawa wewnętrznego
- prawo międzynarodowe publiczne skutkuje w stosunkach wewnętrznych państw, które to prawo uznają, ratyfikują.

Stosunek prawny - jest to więź łącząca co najmniej dwa podmioty wyrażających się wyznaczonych przez normy prawne uprawnienia i obowiązkach tych podmiotów względem siebie. Cechy:
- jest zawsze stosunkiem między co najmniej dwoma pomiotami społecznymi którymi są ludzie oraz osoby nie fizyczne
- cechuje ściśle określone wzajemne zachowanie się stron stosunku. W konkretnym stosunku prawnym wiemy jakiego zachowani się jedna strona może żądać od drugiej i odwrotnie
- realizacja stosunku prawnego jest zabezpieczona środkami przymusu państwowego.

Zdolność prawna - jest to możność bycia praw i obowiązków

Zdolność do czynności prawnych - jest to zdolność do nabywania praw, zaciągania obowiązków, rozporządzania nimi swym własnym działaniem

Kategorie zdolności do czynności prawnych
-Pełna zdolność -ukończyła 18 lat, nie jest ubezwłasnowolniona
-Ograniczona zdolność do czynności prawnej - ukończone 18 lat i jest ubezwłasnowolniona częściowo
-Brak zdolności do czynności prawnej - do 13 lat i ubezwłasnowolnienie całkowite

Osoba prawna - wskazuje się że na istotę osoby prawnej składają się: -element ludzki np. spółka z.o.o., -element majątkowy, osoba prawna ma własny majątek którym odpowiada za swoje zobowiązania nie zaś majątkiem swoich członków, - element organizujący, wyróżniający się istnieniem określonej struktury przede wszystkim organ wykonujących w imieniu osoby prawnej wszelkie jej czynności, -cel określonych przepisach regulujących działalność osoby prawnej albo w statucie.

Prawo podmiotowe - jest to przyznana i zabezpieczona przez normę prawną oraz wynikająca ze stosunku prawnego, sfera możności postępowania w określony sposób. (np. prawo własności)

Pojęcie i rodzaje zdarzeń prawnych -
Zdarzenia prawne (fakty prawne) są to okoliczności przewidziane przez prawo, które z chwilą zaistnienia powodują powstanie zmiany lub wygaśnięcie stosunku prawnego
Rodzaje:
- zdarzenia naturalne (np. śmierć człowieka, urodzenie się dziecka)
- będące wynikiem działania ludzkiego

Tworzenie Prawa
- stanowienie (najczęściej jednostronne)
- jednostronne
- dwustronne

Stanowienie - jest aktem władzy publicznej, świadomym i celowym aktem. Charakteryzuje się trzema cechami:
- jest sformalizowany
- prospektywny
- kostytutywny

Sformalizowanie tego aktu polega na powierzeniu tej działalności kompetentnym władzom publicznym, podporządkowaniu działalności określanej procedurą prawotwórczą, nadaniu ustanowionym akt. Formatywnym określonej formy prawnej oraz podanie do wiadomości publicznej zgodnie z prawem.
Prospektywny wraża się tym, że normuje on sytuacje które mogą dopiero nastąpić. Określają adresata w sposób ogólny (np. matka)
Kostytutywny Wyraża się tym, że aktem stanowienia jest kompetentny organ władzy publicznej, wprowadza do systemu prawa lub usuwa z niego normy prawne.

Źródła prawa
1) w sensie formalnym jest to forma aktu, w którym są zawarte normy prawne (ustawa, rozporządzenie)
2) w sensie materialnym rozumiemy wszystko to, co wpływa na treść prawa w sposób pośredni i bezpośredni
3) Źródła poznania prawa są to wszelkiego rodzaju dokumenty i obiekty, na podstawie których możemy ustalić treść norm prawnych
-oficjalne (urzędowe dzienniki)
-nieoficjalne (dokumenty i obiekty)

Akt prawny:
- akt normatywny
- akt nie normatywny

Systemy źródła prawa:
- konstytucja
- ustawa -rozporządzenie z mocą ustawy
- ratyfikowane umowy międzynarodowe
- rozporządzenie
- uchwały Sejmu i Senatu
- uchwały Rady Ministrów
- zarządzenie
- akty prawa miejscowego

Moc prawna danego aktu normatywnego rozumiana, że może być moc prawna wyższa, niższa lub równa mocy prawnej innych aktów
Zasady, przyjmuje się że:
- Akt norm. o niższej mocy prawnej nie może być niezgodny z aktem norm. o wyższej mocy prawnej
- Akt norm. o wyższej mocy prawnej może uchylić akt norm. o niższej mocy prawnej
- Akt norm. o wyższej mocy prawnej przesądza w pewnym stopniu o treści aktu o niższej mocy prawnej
- Istnieje obowiązek o wydawaniu akt. Prawnych o niższej mocy prawnej, jeżeli są one niezbędne do realizacji aktów o wyższej mocy prawnej

KOSTYTUCJA:
- akt normatywny, który zajmuje naczelne miejsce w systemie źródeł prawa
- o szczególnej mocy i randze konstytucji świadczy:
1) jest tylko jeden akt normatywny o tej nazwie i randze w państwie
2) Konstytucja jest aktem o najwyższej mocy prawnej w hierarchii źródeł prawa
3) Uchwalenie nowej, zmiana i uchylenie dotychczasowej konstytucji odbywa się w szczególnym innym niż w wypadku innych ustaw trybie.
4) Konstytucja zawiera szczególną treść
-w obowiązującej konstytucji została przyjęta zasada bezpośredniego stosowania konstytucji, chyba że konstytucja stanowi inaczej ( na jej podstawie można się na nią powołać)
- publikowana w Dzienniku Ustaw

USTAWA
1) ustawa budżetowa
2) ustawa dla prezydenta o ratyfikacji prawa międzynarodowego
- jest aktem pr. o najwyższej po konstytucji mocy prawnej
- jest aktem podporządkowanym kostyt. co oznacza wymaganie zgodności jego z wartościami, zasadami i normami konstytucyjnymi
- jest aktem najczęściej związanym z funkcją tworzenia prawa, właściwym do stanowienia norm o charakterze generalno-abstrakcujnym
- z punktu widzenia przedmiotu regulacji ustawa jest aktem nie ograniczonym
- do wydania ustawy jest upoważniony sejm z istotnym udziałem senatu
- minimalna liczba posłów do obrad -1/2
- ustawę podpisuje prezydent i zarządza jej ogłoszenie w Dzienniku Ustaw

RATYFIKOWANE UMOWY MIEDZYNARODOWE
- stronami są państwa, organizacje międzynarodowe, strony wojujące
- umowy dotyczą pokoju, sojuszy, wolności praw, członkostwa RP w organizacjach międzynarodowych
- moc prawna = ustawie, pierwszeństwo ma ratyfikowanie umowy międzynarodowe przed ustawą
- umowy międzynarodowe, które są ratyfikowane przez prezydenta za uprzednią parlamentu wyróżnioną w ustawie i które są ogłaszane w trybie wymaganym dla ustaw mają moc prawną ustawy, jednak w sytuacji zaistnienia kolizji takie umowy z ustawą pierwszeństwo ma umowa
- w umowie międzynarodowej ratyfikowanej bez upoważnieniu ustawy w wypadku zaistnienia kolizji jej norm z ustawą ustępuje swą skutecznością ustawie lecz mają pozycję nadrzędną nad innymi aktami normatywnymi
-umowy międzynarodowe mogą być stosowane bezpośrednio chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy

ROZPORZĄDZENIE Z MOCĄ USTAWY
- wydaje je prezydent RP wtedy:
- jeżeli jest stan wyjątkowy
- sejm nie może się zebrać na posiedzenie

- z wnioskiem do prezydenta występuje Rada Ministrów
- nie może regulować pewnych kwestii
- może tylko regulować ściśle określone kwestie
- musi być zatwierdzone na najbliższym posiedzeniu
sejmu
- akt wykonawczy do ustawy
- upoważnienie do wdania rozporządzenia przysługujący prezydentom, rządowi, prezesowi RM, ministrom, Krajowej Rady Radiofonii I Telewizji oraz przewodniczącemu określonej w ustawie komitetów wchodzących w skład Rady Ministrów
- rozporządzenie może być wydane wtedy, gdy ustawa w odpowiednim przepisie upoważnia do wydania rozporządzenia
- upoważnienie do wydania rozporządzenia powinno określać organ właściwy do wyd. rozporządzenia oraz zakres praw przekazanych do uregulowania, a także wytyczne dotyczące treści aktu
- do wydania rozporządzenia ustawa może upoważnić dwóch lub więcej ministrów
- rozporządzenie nie może wykraczać poza granice udzielonego w ustawie upoważnienia
-rozporządzenie powinno się powoływać na upoważnienie zawarte w ustawie
- organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może swoich kompetencji przekazać innemu organowi (zakaz subdelegcji) ani zaniechać wydania
- jest publikowany w Dzienniku Ustaw

AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
- mają zasięg lokalny
- akty prawa miejscowego obowiązuje wyłącznie na obszarze działania organów, w której ją ustanowiły
- akty prawa miejscowego są stanowione przez organy samorządu terytorialnego (jak sejmik województwa, radę powiatową, zarząd powiatu, rada gminy, wójt, burmistrz, prezydent miasta) oraz terenowe organy administracji rządowej (wojewoda)
- organy te wydają akty prawa miejscowego na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie
Trzy rodzaje aktów
-akty zawierające statuty
-akty zawierające przepisy wykonawcze
-przepisy porządkowe wydawane na podstawie upoważnień generalnych
-znajdziemy je w Wojewódzkim Dzienniku Urzędowym

UCHWAŁY SEJMU I SENATU
- mogą mieć charakter normatywny albo nie, mogą mieć charakter indywidualny
- znajdziemy je w Monitorze Polski
- niektóre uchwały są publikowane w Dzienniku Ustaw




UCHWAŁY RADY MINISTRÓW
- obowiązujące jednostki organizacyjne podległe RM
- mogą być wydawane na podstawie upoważnienia ustawowego albo norm komplementarnych
- uchwały podpisuje prezes RM
- ogłaszane w monitorze polski

ZARZĄDZENIA
- akta wewnętrzne i wydawane tylko na podstawie upoważnienia ustawy i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów
- może być wydawany przez prezydenta, prezes Rady Ministrów, ministrowie oraz organy centralne (np. Komendant Głównej Policji)
- zarządzenia prezydenta i prezesa RM wydawane są w Monitorze Polski
- reszta wyżej wymienionych w dziennikach Urzędowych albo w Dziennikach Urzędów Centralnych

Obowiązywanie Aktu Normatywnego w czasie:
początek:
-wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia chyba że przewiduje termin dłuższy
-vacatio legis - okres od ogłoszenia aktu normatywnego do wejścia w życie
-w uzasadnionej sytuacji akt może wejść wcześ. niż 2 tyg
- w szczególnie uzasadnionych wpadkach może wejść z dniem ogłoszenia
- prawo może działać wstecz jeżeli nie jest to niezgodne z zasadą demokratycznego państwa prawnego
-przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trech dni od dnia ogłoszenia
-w uzasadnionych przypadkach może być termin krótszy niż trzy dni
koniec:
-akt normatywny obowiązuje do momentu uchylenia go przez inny akt normatywny o tej samej mocy i randze wydany później
-niekiedy akt obowiązuje do dnia wskazanego w akcie
-desueduto -utrata mocy obowiązującej na skutek niestosowania danego aktu normatywnego w praktyce

BUDOWA AKTU NORMATYWNEGO

1. Tytuł:
1) Rodzaj aktu (np. ustawa, rozporządzenie)
2) Data wydania (uchwalenia) aktu (np. ustawa z 20 maja 1997 r.)
3) Przedmiot regulacji aktu (np. ustawa o urzędzie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji)

2. Treść:
1) Wstęp (preambuła)
Zawiera motywy, cel wydania danego aktu normatywnego
2) Podanie podstawy prawnej
Od tego elementu rozpoczyna się tekst aktu wykonawczego. Wskazuje na przepis, który zawiera upoważnienie do wydania aktu wykonawczego.
3) Przepisy ogólne
Określają zasady ogólne, wspólne dalszym przepisom danego aktu. Ustalony okres przedmiotowy i podmiotowy stosunków regulowanych przez akt normatywny i podmiotowy.
4) Przepisy szczegółowe
Obejmują (musi być taka kolejność)
- przepisy prawa materialnego - obowiązki i uprawnienia adresatów norm prawnych
- przepisy o organach i trybie postępowania - przepisy prawa formalnego
- wyjątki, również przepisy karne
zasady wspólne dla dalszych przepisów
5) Przepisy przejściowe i dostosowujące
W przepisach przejściowych normuje się wpływ nowego prawa na stosunki powstałe pod działaniem prawa dotychczasowego.
W przepisach dostosowujących normuje się sposób powołania po raz pierwszy organów w instytucjach ukształtowanych nowym prawem oraz sposób dostosowania się do nowych przepisów, wyznaczając odpowiedni termin dostosowania się do nowych przepisów lub powołania nowych organów.
6) Przepisy końcowe
Są to przepisy:
- uchylające (klauzule derogacyjne)
- o wejściu w życie aktu normatywnego
- w razie potrzeby - o wygaśnięciu mocy aktu normatywnego
Podpis (podpisy) - np. ustawę podpisuje prezydent RP

przepisy przejściowe:
- unormować sposób zakończenia postępowania o sprawach będących w toku.
- rozstrzygnąć czy i w jakim zakresie stosuje się nowe przepisy do uprawnień i obowiązków powstałych pod działaniem dotychczasowego prawa
- rozstrzygnąć czy i przez jaki czas utrzymują się w mocy instytucje prawne, które znosi nowe prawo
- rozstrzygnąć czy utrzymuje się w mocy dotychczasowe przepisy wykonawcze do czasu zastąpienia ich nowymi

W przepisach dostosowujących reguluje się w szczeg.:
- sposób przekształcenia organów lub instytucji utworzonych na podstawie dotychczasowej ustawy w organy lub instytucje tworzone przez nową ustawę
- sposób likwidacji organów lub instytucji znoszonych przez nową ustawę, zasady zagospodarowania ich mienia oraz uprawnienia i obowiązki ich dotychczasowych pracowników

TWORZENIE NOWYCH ORGANÓW

Nowelizacja - jest to zmiana aktu normatywnego polegająca na:
1) Dodaniu do aktu nowelizowanego nowych przepisów.
2) Uchylenie z aktu obowiązującego określonych przepisów
3) Zastąpienie jakiś przepisów w obowiązującym akcie normatywnym przepisami o innym brzmieniu lub innej treści
Nowelizacja ma w tytule „o zmianie”.

Tekst jednolity - jeżeli trzeba zmian w ustawie jest znaczna lub gdy ustawa była uprzednio wielokrotnie nowelizowana i posługiwanie się tekstem ustawy może być utrudnione, Marszałek Sejmu ogłasza tekst jednolity ustawy.

Kodeks - jest to akt normatywny rangi ustawy. Musi to być ustawa, która w sposób wyczerpujący, oparty na wspólnym zespole zasad normuje jakąś rozległą lecz wyodrębnioną dziedzinę stosunków społecznych. Ustawa taka powinna możliwie jednolicie kształtować podstawowe instytucje prawne i być wydawana wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że będzie aktem stabilnym, podst. regulują danej gałęzi prawa (czyli aktem, który nie będzie się zmieniał)

ZASADY OBOWIĄZYWANIA AKTU NORMATYWNEGO W CZASIE:

Początek obowiązywania aktu normatywnego:
1) Akt normatywny wchodzi w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, chyba że przewiduje termin późniejszy.
VACATIO LEGIS - okres od ogłoszenia aktu normatywnego do wejścia w życie
2) W sytuacjach uzasadnionych akt normatywny może wejść w życie w terminie krótszym niż 14 dni, a w sytuacjach uzasadnionych może wejść w życie w dniu ogłoszenia.
3) Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie 3 dni od dnia ogłoszenia, a o szczególnie uzasadnionych przypadkach mogą wejść w życie w terminie krótszym albo w dniu ogłoszenia.
4) Przepisy wewnętrzne wchodzą w życie z dniem wydania lub podpisania.

• 
  
  Koniec obowiązywania aktu normatywnego:
  1) Obowiązuje do momentu uchylenia go przez akt normatywny wydany później lub wyższej mocy prawnej.
  2) Akt normatywny sam wskazuje do kiedy obowiązuje.
  DESUETUDO - utrata mocy obowiązywania na skutek nie stosowania aktu normatywnego w praktyce
  
  PRZEPISY GOSPODARCZE:
  
  Określ miejsce i znaczenie nowej ustawy:
  Prawo działalności gospodarczej (p. d. g.) w systemie prawa.
  - tworzy równe normy prawne dla funkcjonowania
  - określa zasady podejmowania działalności gospodarczej na terytorium RP oraz związanych z tym praw i obowiązków przedsiębiorstw, a także określa zadania organów administracji rządowej
  - porządkuje system regulacji działalności gospodarczej
  - obejmuje regulacje prawne zgodne z wymogami Konstytucji RP i z prawem Europejskim
  - Zawiera szereg unormowań, których nie było w ustawie o działalności gospodarczej z 1988 r. m.in.: zezwolenia na działalność samorządu gospodarczego i zadań administracji gospodarczej
  
  DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA - jest to działalność wytwórcza, usługowa, budowlana, handlowa, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin, prowadzona zarobkowo, w sposób zorganizowany i ciągły
  
  PRZEDSIĘBIORCA - jest to osoba, która spełnia dane cechy:
  - prowadzi działalność gospodarczą (w rozumieniu j. w.)
  - jest osobą fizyczną, prawną, spółką prawa handlowego nie posiadającą osobowości prawnej (jawna, partnerska)
  - wspólnicy spółki cywilnej
  - prowadzi zawodowo działalność (tzn. jest źródłem utrzymania)
  - we własnym imieniu prowadzi działalność gospodarczą
  
  
  PRAWA I OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY
  
  PRAWA:
  1) Prawo do organizowania, podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na warunkach ustalonych przez prawo.
  2) Prawo wyboru i używania nazwy prowadzonego przedsiębiorstwa.
  3) Prawo do znaków towarowych, patentów i licencji.
  4)Prawo do ustanowienia prokury (szczegółowy rodzaj pełnomocnictwa handlowego upoważniającego do podejmowania w imieniu przedsiębiorcy wszelkich czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa)
  5) Prawo zrzeszać się.
  6) Prawo do informacji.
  7) Prawo do ochrony tajemnicy przedsiębiorstwa i danych osobowych.
  8) Prawo do ochrony sądowej.
  9) Prawo do korzystania z pomocy publicznej na warunkach
  10) Prawo do korzystania z postępowania naprawczego
  
  OBOWIĄZKI:
  1) Obowiązki rejestracji i krajowy rejestr sądowy składa się:

• z rejestru przedsiębiorstw

• z rejestru stowarzyszeń innych organizacji zawodowych i społecznych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

• rejestr dłużników niewypłacalnych

2) Zgłoszenie działalności gospodarczych do rejestrów specjalnych np. REGON rejestracji podatkowych i rejestracji

3) Dokonywanie lub podejmowanie płatności za pośrednictwem rachunku bankowego

4) Zawiadomienie innych banków, w których otwarte są rachunki bankowe przedsiębiorcy i banku, w którym przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy

5) Zawiadomienie właściwego urzędu skarbowego o bankach, w których przedsiębiorca ma otwarty rachunek podstawowy lub inne rachunki

6) Prowadzenie rachunkowości

7) Oznaczenie siedziby i miejsca prowadzenia działalności oraz oznakowanie wyrobów wprowadzonych do obrotu ( użyć swojego oznaczenia, adresu, itp.)

8) Spełnienie warunków prowadzenia działalności gospodarczej związanych z ochroną życia i zdrowia ludzkiego, a także ochrony środowiska

9) Spełnienie warunków związanych z zajawnieniem wykonywania działalności gospodarczej wykonywanej przez osobę o odpowiednich kwalifikacjach

10) Oznaczenie ofert, czy innych danych skierowanych do innych przedsiębiorstw

Wykład V

Spółki :

Klasyfikacje spółek :

1)Ze względów formalnych :

• spółka prawa cywilnego

• spółka prawa handlowego

2) Ze względu na substrat :

SUBSTRAT - to co stanowi istotę danej spółki

- spółki osobowe (nie mają osobowości prawnej)

(4 spółki : jawna, komandytowa, partnerska, komandytowo - akcyjna )

- spółki kapitałowe

(2 półki : z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka

akcyjna)

Spółki osobowe :

1)Powstają zawsze na podstawie umowy ( muszą być co najmniej 2 osoby )

2) Są związkiem osób wspólników, którzy osobiście realizują określone cele

3) Członkostwo i prawa udziałowe mają charakter osobisty i jako takie nie mogą być przenoszone na osoby trzecie

4) Za zobowiązania wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem osobistym

5) W obrocie spółki także występują jako tzw. umowne osoby prawne

( Nie mają osobowości prawnej )

Spółki kapitałowe :

1)Są wyposażone w osobowość prawną

2) Członkostwo związane jest z prawem udziałowym, które podlega zbyciu na ogólnych zasadach

3) Zakres uprawnień wspólników uzależniony jest od wielkości wniesionego kapitału.

( zakres zależy od tego ile dany wspólnik ma akcji )

4) Wspólnicy nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki.

5) W przypadku podejmowania ważnych decyzji w spółce przesądzają głosy liczone w stosunku do wniesionego kapitału

Spółka cywilna :

- uregulowanie w Kodeksie Spółki Cywilnej

- jest to umowa

- przez umowę spółki cywilnej wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego cele gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładu

-musi być co najmniej dwóch wspólników

- niema osobowości prawnej

- przedsiębiorcami są wspólnicy, a nie spółka

- cel działalności : osiągnięcie wspólnego celu gospodarczego

- umowa powinna być zawarta w formie pisemnej ( nie pod rygorem nieważności)

- powstaje z chwilą zawarcia umowy lub w innym momencie wskazanym w umowie

- rejestrują spółkę wspólnicy do ewidencji prowadzonej przez burmistrza ( wójta )

- wpłaty mogące być : (wkłady pieniężne, wkłady niepieniężne - aporty, usługi, praca świadczona na rzecz spółki

- majątek : ponieważ wspólnik nie jest oddzielnym przedsiębiorcą to nie ma majątku; majątek stanowi własność wszystkich wspólników

- każdy ze wspólników kieruje spółką

- czynności nagłe - każdy wspólnik może taką czynność wykonać

- rachunkowość - prowadzona rachunkowość uproszczona

- jeżeli osiągnięte przychody - ponad 800 tyś. euro w ciągu 2 lat to spółka przekształca się w spółkę jawną

- rozwiązanie :

a)z przyczyn przewidzianych w umowie (np. upływ czasu)

b)zgoda wszystkich wspólników

c)śmierć wspólników w spółce 2 osobowej

d)wyrok sądowy

- każdy ze wspólników jest uprawniony do równego udziału w zyskach i w tym samym stopniu uczestniczy także w stratach

-wspólnika można wyłączyć od strat, ale nie można od zysków

- likwidacja takiej spółki :

a)spłacenie długu

b)dokonanie między wspólnikami podziału pozostałego majątku wg . zasad przy wystąpieniu wspólnika ze spółki

Spółka jawna :

-jest uregulowana w Kodeksie Spółek Handlowych

- spółka osobowa

- musi być co najmniej 2 wspólników

- jest ułomną osobą prawną (tzn. nie ma osobowości prawne, natomiast może we własnym imieniu nabywać prawa w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, może zaciągnąć zobowiązania, może pozywać do sądu i być pozwanym)

- działa w celach zarobkowych

- można założyć w drodze formy pisemnej pod rygorem nieważności (jeżeli by zawarto umowę ustną to by była nieważna)

- rejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym

- każdy wspólnik musi wnieść wpłatę

a)pieniężną

b)niepieniężną

c)świadczenie pracy

- każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia praw spółki

- prowadzi pewną rachunkowość

-każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku niezależnie od rodzaju i wartości wkładu

Spółka Partnerska :

- uregulować

- jest to spółka osobowa, utworzona przez wspólników w celu wykonywania wolnego zawodu (adwokat, doradca prawny, pielęgniarka, lekarz, główny księgowy )

- musi być co najmniej 2 osoby, które wykonują wolny zawód, niekoniecznie ten sam

- wykonywanie wolnego zawodu to cel

- umowa musi być zawarta w formie aktu

materialnego

- powstaje z chwilą wpisu do rejestru

- rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym

- jest ułomną osoba prawną

- każdy wspólnik musi wnieść wkład (pieniężny , niepieniężny, świadczenie pracy)

- do reprezentowania spółki można powołać zarząd lub reprezentować może ją każdy wspólnik

- prowadzona pełna rachunkowość

- każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i w stratach

- każdy wspólnik ma prawo żądać co rocznie wypełnienia odsetek w wysokości 5% od jego udziału kapitałowego (nawet gdy spółka ponosi straty)

Spółka Komandytowa :

- jest to spółka osobowa, w której wśród założycieli co najmniej 1 osoba odpowiada bez ograniczeń

( komplementariusz ), a odpowiedzialność co najwyżej jednego wspólnika jest ograniczona ( komandytariusz )

- ułomna osoba prawna

- cel - zarobkowy

- umowa musi być sporządzona w formie aktu notarialnego

- powstaje z chwila wpisu do rejestru

- wkłady :

a)pieniężne

b)niepieniężne

c)nie może być wkładu świadczenia usług pracy

-komandytariusz nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki ( należy to do komplementariusza ), chyba że umowa spółki stanowi inaczej

-

Spółka Komandytowo - Akcyjna :

- jest spółka osobowa, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki odpowiada bez ograniczeń co najmniej 1 osoba (komplementariusz), a co najmniej 1 osoba jest akcjonariuszem (są traktowani jak komandytariusze)

- cel - zarobkowy

- zamiast umowy jest statut sporządzony w formie aktu notarialnego

- ułomna osoba prawna

- powstaje z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców

- jest podana minimalna wielkość kapitału wnoszonego (50.000)

- wartość akcji nie może być niższa niż 1 zł

- można ustalić Radę Nadzorczą (jeżeli liczba akcjonariuszy jest większa niż 25 osób to taka rada musi być ustanowiona)

- oprócz Rady Nadzorczej mamy Walne Zgromadzenie (prawo do głosu mają akcjonariusze, a komplementariusze mogą uczestniczyć w takim zgromadzeniu) :

a)kontroluje działalność spółki

b)decyduje o istotnych zmianach w biegu spraw spółki

c)decyduje o podziale zysku i pokryciu strat

d)do przyjęcia niektórych uchwał uchwał potrzebna jest zgoda wszystkich komplementariuszy lub ich większości

- komandytariusz odpowiada bez ograniczeń, a akcjonariusze nie odpowiadają w ogóle

Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością :

- może być utworzona przez 1 lub więcej osób i w

każdym celu dopuszczalnym chyba, że ustawa

stanowi inaczej

-właściciel odpowiada całym swoim majątkiem

-powstaje spółka w organizacji ( nie jest jeszcze zarejestrowana )

-umowa spółki musi być w formie aktu notarialnego

-do powstania sp. z.o.o. wymaga się takich oto czynności :

a) zawarcia umowy spółki ( od tego momentu powstaje sp. z.o.o. w organizacji)

b)wniesienie przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału

c)powołanie zarządu

d)ustanowienie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki

e)wpis do rejestru (z tym momentem spółka otrzymuje osobowość prawną)

-jest minimalna wysokość kapitału zakładowego (50.000 zł)

-wysokość udziału wynosi co najmniej 500 zł

-władze spółki

a)zarząd (prowadzi sprawy spółki i je reprezentuje)

b)rada nadzorcza

-przy kapitale wyższym niż 500.000 zł. i jest wiecej niż 25 wspólników, trzeba wtedy założyć Radę Nadzorczą

-rachunkowość pełna

-za zobowiązania spółki odpowiada spółka swoim majątkiem do wysokości kapitału zakładowego

-jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają za jej zobowiązania

Spółka Akcyjna :

-to spółka zawiązana przez 1 lub kilka osób -cel - doprowadzenia działalności gospodarczej do wielkich rozmiarów (banki)

-z chwilą zawiązania spółki powstaje spółka akcyjna w organizacji

-do powstania spółki potrzebne jest :

a)zawiązanie spółki ( w tym podpisanie statutu przez założycieli), statut w formie aktu notarialnego

b)wniesienie przez akcjonariuszy wkładów muszą być w formie pieniężnej
c) ustanowienie zarządu i rady nadzorczej
d) wpis do rejestru (uzyskanie osobowości prawnej)
- wysokość kapitału zakładowego (500 000 zł.)
cena akcji co najmniej 1 zł.
- przed zarejestrowaniem spółki należy opłacić kapitał: wkłady tylko pieniężne lub aparaty (niepieniężny wkład) w wysokości ¼
wkłady aparatowe muszą być pokryte najpóźniej do roku po zarejestrowaniu
-władze: zarząd, rada nadzorcza i walne zgromadzenie

Pojęcie i rodzaje akcji:

akcja - papier wartościowy inkorporujący prawa udziałowe akcjonariusza w spółce
- ogół praw udziałowych służących akcjonariuszowi
-część ułamkowa kapitału zakładowego spółki akcyjnej

Rodzaje: II III
1) na okaziciela 1) gotówkowe 1) zwykłe
2) imienne 2) aparatowe 2) uprzywilejowane
3) nieme

---