Ciguatera -objaw zatrucia pokarmowego + neurologicznymi; pstrągi, łososie, perki marmurkowe, barrakudy, mureny, morskie okonie, lancetniki, ryby papugi, ostroboki, wargacze.

Tetrodotoksyna - blokowaniu kanałów sodowych komórek nerwowych; r. rozdymkokształtnye, ryby fugu kuchni japońskiej. Jej działanie polega na

Ryby z rodziny dwuzębnych, molidowatych, czterozębnych, ryby kule, fugui, najeżki. Objawy neurologiczne, porażenia, termostabilna.

Ichtiotoksyna - biotoksyna w surowicy krwi węgorza europejskiego, wielu gatunków ryb morskich i słodkowodnych, wywołuje objawy neurologiczne i ze strony przewodu pokarmowego, drżenie mięśni, hemolizę krwinek, porażenie ośrodka oddechowego i serca.

Ichtiohemotoksyna - działanie hemolityczne. Ryby: węgorze, mureny (ich krew zawiera białko powodujące hemolizę erytrocytów).

1. neurotoksyny - porażają układ oddechowy, działają na układ nerwowy

2. hemolizyny - powodują rozpad erytrocytów

3. cytolizyny - działają na białe krwinki i na inne komórki

4. koaguliny - zwiększają krzepliwość krwi

5. kardiotoksyny - porażają czynność serca

6. hemoraginy - uszkadzają ściany naczyń krwionośnych, powodują wylewy do tkanek,

a także martwicę.

Aglypha - brak zębów jadowych

Opisthoglypha - Umieszczone w tyle zęby jadowe zaopatrzone są w jedną lub więcej rynienek.
Proteroglypha - spotykany u zdradnicowatych i węży morskich. Krótkie zęby jadowe z przodu, zaopatrzone w rynienkę.
Solenoglypha - spotykany u żmijowatych i grzechotnikowatych. Zęby jadowe z przodu. Składają się przy zamykaniu pyska, mogą być dość długie. W zębie znajduje się kanalik, którym spływa jad.

- alkaloidy - lipofilny charakter = przenikają przez lipidowe błony biologiczne, działają głownie na OUN lub autonomiczny układ nerwowy (pobudzająco lub podrażniająco w zależności od alkaloidu i dawki).
- glikozydy cyjanogenne - w pestkowcach (np. śliwa, pestki jabłka, len).

- glikozydy nasercowe - wywołują różnorodne zaburzenia sercowo-naczyniowe: rzadkoskurcz zatokowy, zaburzenia repolaryzacji, zaburzenia przewodnictwa - blok prezdsionkowo-komorowy, zaburzenia pobudliwości - migotanie i trzepotanie przedsionków.

- glukozynolany - glikozydowe związki siarki i azotu, olejki gorczyczne, izosiarkocyjany działają miejscowo i resorpcyjnie.

- antraglikozydy - działają przeczyszczająco (podrażnienie błony śluzowej jelita grubego)

przedawkowanie: bolesne skurcze jelita grubego, silne kolki, krwawe biegunki, poronienia;

- kumaryny - laktony pochodne -pironu, działanie spazmolityczne i rozszerzające naczynia.

- toksalbuminy (fitotoksyny)

- olejki - działanie drażniące na skórę, przede wszystkim na błony śluzowe powodując zaczerwnienie, uczucie ciepła, pieczenie, stany zapalne, pęcherze, martwice.

-tujon, sabinol, santonina - pow. poronienia.

- żywice - działanie przeczyszczające. Żywica konopi indyjskich tzw. haszysz, zawiera on w swym składzie tetrahydroksykanabinoidy o silnych właściwościach halucynogennych.

- furokumaryny - uczulanie skóry na działanie światła słonecznego i UV.

Sarcoptes scabiei - Samce mają przylgi na I,II,IV parze odnórzy, a samice na I i II.

Stawonogi atakujące w nocy : Dermanysus galinae; Cimex lecturalis; Zajadkowate Reduvidae: Rhodinus prolixus, Triatoma infestasns, Culex pipiens, Argas ref lexus, Polonicus

Kleszcze jednożywicielowe Boophilus

Kleszcze dwużywicielowe- Na I- żywicielu ssie larwa potem nimfa. Na II-żywicielu ssie postać dorosła. U tych kleszczy głodne larwy i postacie dorosłe poszukują i atakują
Kleszcze trójżywicielowe- Wszystkie postacie ssą i wszystkie atakują np. Ixodes ricinus, Dermcentor reticulatus, agras reflexus

Aktywnośc nocna- Argas reflexus i Polonicus

Aktywność dzienna- Ixodes ricinus, Dermacentor reticulatis, Ixodes persulcatus

Drgawki - Toxoplasma, Echinococcus granulosus, T.multiceps, Plasmodium, T.solium, Acantamoeba, Naegleria

F. Hepatica	D.dendriticum
-żółtniki biegną zdłuż całego ciała, po jego bokach -ootyp poniżej poskręcanej macicy -ujście macicy powyżej przyssawki brzusznej	-Żółtniki tylko z środkowej części ciała -kulisty jajnik znajduje się za jadrami - macica biegnie licznymi pętlami w tylnej części ciała

Trichinella spiralis - w.kręty; d.samice j.cienkie, zapłodnienie; larwy do n.limf i m.p.proążk; 4xL, cysty;
Toxocara canis/cati - jajo(śr.zewn); larwa inwazyjna II w jaju; płuca>obieg duży> narządy(oczy, mózg, wątroba)>otorbienie(pies+PŁ), ZLTW
Ascaris lubricoides - glista ludzka; 1L; jaja z larwą II; wylęganie w j.cienkim>wątroba, serce, p.płucne(2-3L); j.cienkie, 4L; p.dorosła; monokseniczny = człowiek; guzki robacze - PŁ
Enterobius vermicularis - owsik ludzki; jajo, linieje larwa; L.rabditopodobna w j.cienkim>j.grube; dojrzała po 4tyg; jaja za zew.odbytu; PŁ
Trichiuris trichiura - włosogłówka; jajo; jajo z larwą; larwy(j.cienkie, 24h, grube, linienie); dojrzała w grubym
Anisakis simplex - jaja; larwa I z jaja > skorupiak; larwa II w ciele; Larwa III w rybie; ostateczny - j.cienkie
Ancylostoma duodenale - tęgorylec dwunastnicy; l.rabditopodobna; l.filariopodobna z osłonką(III stadium, po 2L, 5 dni); przez skórę>n.krw i chł>płuca>przełyk>j.cienkie 3L>13 dni, 4L; dojrzałe; PŁ
Strongyloides Stercoralis - węgorek jelitowy; l.filariopodobna przez skórę>n.żylne>p.płucne>tchawica> gardło>j.cienkie>dorosła; jaja>l.rabditopodobna; OUN; Autoendo/egzo inwazja
Wuchereria Bancrofti - jaja w macicy do mikrofilarii (żyworodne)>skóra>n.limf i krw>żołądek komara>L w l.inwazyjne>a.gębowy>człowiek; Słoniowacizna
Loa Loa - mikrofilarie w ślepakach>3 stadia.larw>l.inwazyjne>a.gębowy>skóra człowieka; OUN, oko, n.wewnętrzne

Ixodes ricinus - k. pospolity; jaja 2,5k; larwy (ssaki,ptaki drobne); nimfy (jeż, zając, sarna); all inw; Borelioza, Tularemia, Lyme
Argas reflexus - obrzeżek gołębi; jajo; larwa; 5 nimf; dorosły; paraliż kleszczowy
Dermanysus gallinae - Dręcz kurzy; jajo; larwa; protonimfa; deutonimfa; dorosłe, zap.mózgu St.Louis
Sarcoptes scrabiei - św. ludzki; jajo w skórze; larwa; protonimfa; tritonimfa(+samiec=samica); dorosłe, pinto
Acarus siro - rozkruszek mączny; jajo; larwa; nimfa; dorosła, E.coli, Salmonella
Demodex folliculorum - Nużeniec ludzki; jajo; larwa; nimfa; 2xL; dorosła; kosmopolita, ok.nosa, warg, trąd
Pediculus humanus - wesz ludzka; 7-10 jaj(gnidy, gr. cementowy); nimfy(3xL); dorosła, wagabunda, astma oskrzelowa, dur plamisty, gorączka okopowa
Pthirus pubis - wesz łonowa; 30jaj; nimfy (3xL); postać dorosła, melanodermia, dur plamisty
Pulex irritans - pchła ludzka; 3-4 jaja po posiłku; 3 larwy; przeobr zupełne, larwa>kokon; dur endem, dżuma
Xenopsylla Cheopis - pchła szczurza;=irritans; dur plamisty, tularemia, dżuma, wąglik, gorączka rzeczna
Cimex lectularius - pluskwa domowa; przeobrażenie niezupełne, jaja po posiłku, larwa 5xL, dojrzała
Anopheles maculipennis - k. malaryczny; zapłodnienie+posiłek=150-350 jaj komory powietrzne; 4 larwy; poczwarka(nie je); dorosły

Fasciola hepatica - m. wątrobowa, JMSRC Mc , ślimak; człowiek, przeżuwacze domowe; wątroba
Paragonimus vestermani - p. płucna - McJ MSRC, ślimak; skorupiak; człowiek, kotowate, psowate, świnie
Opisthorchis felineus - p. kocia, Mc JMSRC, ślimak; ryba; kot, pies, lis, mięsoż, człowiek, świnia; Przew. trzustk
Sch. Haematobium - p. krwi, JMSC Fc SchJ, ślimak; człowiek, pęcherz, macica
Sch. Mansoni - j/w, ślimak; człowiek, gryzonie, pawian, ż.krezkowa dolna, splot odbytnicy
Sch. Japonicum - j/w, ślimak; człowiek, gryzonie, ssaki domowe, ż krezkowa górna
Diphyllobotrium latum (P) - br. Szeroki, JKOPr Pl Dojrzały, skorupiak; ryba; człowiek, ssaki; j.cienikie; ubytek B12 4cm-20m
Taenia Saginata(C↓) - t. nieuzbrojony, WSkDoJOnW, bydło; człowiek, 2jajniki, dużo odgał macicy; j.cienkie +-5m
Taenia Solium - t. uzbrojony, WDoJOW, świnia; człowiek 3jajniki, 7-13 odgał macicy; j.cienkie 2-7m
Taenia multiceps - t. kręćkowy; JOCenurProtoskDojrz, owce, kozy, bydło, człowiek; psy, wilki
Hymenolepis Nana - t. karłowaty, JOCysticerkoidSk, bezkręgowiec; człowiek, gryzonie; j.cienkie 1-4cm
Diphylidium caninum - t. psi; JOCysticDoj, larwy pcheł; pies, lis, kot; przód i środek j.cienkiego 15-70cm
Echinococcus Granulosus - t. bąblowcowy; JOBąbelProtosk, owca, koza, bydło, wątroba, płuca, nerki; pies, wilk, j.cienkie 2-6mm
Mózg: T. Solium, onkosfera, cisticerkus; T. Saginata, cisticerkus T. Multiceps, cenur; E. Granulosus, onkosfera

Telmofag - uszkadza naczynia, rozlewa do tkanek, wypija, Simulium ornatum, Tunga penetrans

Solenofag - rani nieznacznie, wypija wszystko, nie rozlewa, np. Cemex lecturalius, ornithonyssus bacoti

Przez łożysko: Babesia microti, plazmodium FOV, toxoplasma gondii, trypanosoma b. gambiese, rhodesiense, przez żyłę pępkową: Toxocara canis, Onchocerca volvulus, Ancylostoma duodenale

Jajo inwazyjne - toxocara cati i canis, enterobius vermicularis, ascaris lumbricoides.

Larwa filariopodobna - mogą wnikać aktywnie przez skórę lub ściany wewnętrzne, strongyloides stercoralis, ancylostoma duodenale, necator americanus.

Zespół larwy wędrującej - Toxocara cati i canis, Guzki robacze - otorbione L Ascaris lumbricoides
Tasiemce z żywicielami: 1ym - Hymenolepis nana. 2ma - Dipylidium caninum, Echinococus granulosus multilocularis, Hymenolepis nana, Taenia multiceps, saginata, solium. 3ma - Diphyllobothrium latum.
Objaw Romana - opuchnięte powieki, przy T.cruzi Gorączka Katayama - powiększenie węzłów chłonnych - Schisostoma
Triada Sabina-Pinkertona - zwapnienie śródczaszkowe, wodogłowie,
Culex przenosi - W.bancrofti , Brugia malai, Borelia b. , wirusy neurotropowe,
Musca domestica - dur brzuszny, cholera, czerwonka, gruźlica, tężec, pełzakowica, gardioza
Zespół Downa - +21 Zespół Patau - małómózgowie- +13 Zespół Edwardsa - rozszczep wargi, szponiaste palce - + 18

Miejsce bytowania	Pierwotniaki - Protozoa	Przywry - Trematoda	Tasiemce - Cestoda	Nicienie - Nematoda	Stawonogi - Arthropoda
OUN	- Entamoeba histolytica - Acanthamoeba castellani - Neagleria fowleri - Toxoplasma gondii	-Fasciola hepatica - Paragonimus westernami	- Taenia solium (cc) - Taenia multiceps	- Strongyloides stercoralis
Płuca	- Entamoeba histolytica - Cryptosporidium parvum	-Fasciola hepatica - Paragonimus westernami	- Taenia solium (cc) - Echinococcus granulosus - Echinococcus multilocularis	- Ascaris lumbricoides -Toxocara canis -Toxocara cati - Loa loa
Oko	- Acanthamoeba castellani - Toxoplasma gondii	- Fasciola hepatica	- Taenia solium (cc) - Taenia multiceps	-Toxocara canis -Toxocara cati - Loa loa - Onchocerca volvulus	-larwy muchówek (Hypoderma bovis)
Mięśnie (poprzecznie prążkowane)	- Toxoplasma gondii		- Taenia solium (cc) - Echinococcus granulosus	- Trichinella spiralis
Układ moczowo- płciowy	- Trochomonas vaginalis - Leishmania braziliensis	- Schistosoma hematobium		- Enterobius vermicularis - Loa loa
Skóra, tkanka podskórna	- Leishmania tropica - Leishmania braziliensis	- Fasciola hepatica	- Taenia multiceps	- Loa loa - Mansonella streptocerca - Mansonella ozzardi -Dracunculus medinensis - Onchocerca volvulus	- Sarcoptes scabiei - Demodex folliculorum - P.h.capitis - larwy muchówek (H.bovis; G.intestinalis)
Serce	- Toxoplasma gondii	- Fasciola hepatica	- Taenia solium	-Toxocara canis -Toxocara cati - Ascaris lumbricoides
Jelito grube	- Entamoeba histolytica - Entamoeba coli - Balantidium coli			- Enterobius vermicularis - Trichuris trichiura
Węzły chłonne	- T.b. gambiense -T.b. rhodesiense - Leishmania tropica - Leishmania braziliensis - Toxoplasma gondii			- Wuchereria bancrofti - Brugia malayi

Epidemiologia	Pierwotniaki - Protozoa	Przywry - Trematoda	Tasiemce - Cestoda	Nicienie - Nematoda	Stawonogi - Arthropoda
Przez łożysko	- Toxoplasma gondii - Plasmodium spp. - Trypanosoma spp. - Babesia microti	- Schistosoma spp.		- Ancylostoma duodenale - Ascaris lumbricoides - Wuchereria bancrofti - Brugia malayi - Loa loa - Mansonella spp.
Od jednego do drugiego człowieka	- Trichomonas vaginalis -Entamoeba histolytica - Leishmania donovani - Cryptosporidium parvum - Balantidium coli		- Hymenolepis nana	- Enterobius vermicularis - Ascaris lumbricoides - Trichuris trichiura	- Sarcoptes scabiei - Demodex folliculorum - Pediculus humanus - Pthirus pubis
AUTOINWAZJA	- Giardia lamblia		- Hymenolepis nana - Taenia solium	- Strongyloides stercoralis - Enterobius vermicularis
Droga inhalacyjna (wziewna)	- Giardia lamblia - Entamoeba histolytica - Cryposporidium parvum - Isospora belli - Toxoplasma gondii - Neagleria fowleri - Acanthamoeba castellani		- Enterobius vermicularis
Aktywne wnikanie		- Schistosoma spp.		- Strongyloides stercoralis - Ancylostoma duodenale - Trichostrongylus

Zoonoza	Pierwotniaki - Protozoa	Przywry - Trematoda	Tasiemce - Cestoda	Nicienie - Nematoda	Stawonogi - Arthropoda
Bezpośrednia	- rzęsistkowica - pełzakowica - gardioza		- hymenolepidoza	- włośnica ? - Enterobius vermicularis	- świerzb - wszawica
Cyklozoonoza			- cenuroza - bąblowica - wągrzyca - tasiemczyca
Metazoonoza	- babeszjoza - leiszmanioza narządowa	- schistosomoza		-Wuchereria bancrofti -Loa loa -Mansonella spp. - Brugia malayi - Dracunculus medinensis
Saprozoonoza				- Strongyloides stercoralis - Ancylostoma duodenale - Ascaris lumbricoides - Trichostrongylus

Inne	Pierwotniaki - Protozoa	Przywry - Trematoda	Tasiemce - Cestoda	Nicienie - Nematoda	Stawonogi - Arthropoda
Diagnostyka: mocz	- Trichomonas vaginalis - Schistosoma hematobium			- Enterobius vermicularis
Miracidia pływają w wodzie		- Fasciola hepatica - Fasciolopsis buski - Paragonimus westermani - Schistosoma spp.
Diagnostyka: biopsja	- Leishmania tropica -Leishmania braziliensis - Leishmania donovani - Acanthamoeba castellani		- Toxocara canis - Toxocara cati	- Trichinella spiralis

---