Tryb tekstowy systemu Ms Windows i podstawowe polecenia

Praca w trybie tekstowym (zwanym również trybem wiersza poleceń) polega na wpisywaniu poleceń w wierszu poleceń i ich uruchamianiu. Uruchomienie polecenia następuje, gdy naciśniemy klawisz <Enter>. Komendy mogą posiadać argumenty. Wśród argumentów znajdują się takie, które rozpoczynamy od minusa, np. -d. Są to tzw. przełączniki, które modyfikują standardowe działanie komendy. Większość poleceń ma swoje własne przełączniki. Ta sama litera może mieć różne znaczenie w różnych komendach.

Podstawowe polecenia systemu DOS oraz trybu tekstowego MS Windows, które musisz poznać:

1. help, /?

2. a:

3. dir

4. cls

5. cd

6. md

7. rd, rd /s,

8. format

9. copy con, edit

10. del

11. copy

12. prompt

Aby uruchomić tryb wiersza poleceń wystarczy w polu Uruchom (Start | Uruchom) wpisać cmd. Można też w Programach wybrać Wiersz poleceń.

Zadanie 1 (podstawowe polecenia)

1. Używając tylko poleceń md i cd utwórz w katalogu Moje dokumenty następującą strukturę katalogów:

2. Jeżeli utworzyłeś poprawnie powyższą strukturę, usuń ją i spróbuj utworzyć na nowo ale używając tylko jednego polecenia md. (Do usuwania katalogów służy komenda rd /s katalog).

3. Przy pomocy edytora edit utwórz cztery pliki tekstowe o nazwach prog1.bat, prog2.bat, list1.txt, list2.txt, list3.txt i zapisz je w katalogu DOC\2000. Do plików list1.txt, list2.txt i list3.txt wpisz po kilka wierszy tekstu (używając edytora edit).

4. Jedną komendą copy przekopiuj pliki prog1.bat i prog2.bat do katalogu BATCH (użyj znaków specjalnych * lub ?).

5. Jedną komendą copy przekopiuj pliki prog1.bat i list1.txt do katalogu UTIL (użyj znaków specjalnych * lub ?: * oznacza dowolny ciąg znaków, ? oznacza dowolny pojedynczy znak).

6. Przejdź do katalogu 2000 i jedną komendą del usuń pliki prog1.bat i prog2.bat.

7. Przejdź do katalogu PASCAL i jedną komendą usuń pliki list1.txt i list2.txt z katalogu 2000.

Zadanie 2 (przełączanie wejścia-wyjścia)

Z każdym programem uruchomionym w trybie wiersza poleceń jest związane tzw. standardowe wejście (input) i standardowe wyjście (output). Domyślnie standardowym wejściem jest klawiatura a standardowym wyjściem monitor komputera. Jednakże uruchamiając program możemy dokonać zmiany jego wejścia lub wyjścia.

Do przełączania wejść i wyjść używamy trzech symboli: <, >, >>. Znaczenie ich jest następujące:

prog < file - dane wejściowe polecenia prog pobierane są z pliku file,

prog > file - dane wyjściowe polecenia prog są kierowane do pliku file,

prog >> file - dane wyjściowe polecenia prog są dołączane na koniec pliku file.

Aby lepiej zrozumieć sens powyższych symboli wykonaj podane polecenia i staraj się zinterpretować wyniki. Pamiętaj, że polecenie type wysyła zawartość pliku podanego jako argument do standardowego wyjścia. W praktyce oznacza to, że możemy wyświetlić zawartość pliku ASCII na ekranie.

type list3.txt

type list3.txt > list3.bak

dir

dir > listing

type listing

dir .. >>listing

type listing

edit listing

Potok pozwala na połączenie w łańcuch dwóch lub więcej poleceń. Działanie potoku jest takie, że wyjście jednego z nich jest używane jako wejście następnego. Znakiem służącym do tworzenia potoku jest pionowa kreska|.

Na przykład, często dwa polecenia

prog1 > plik

prog2 < plik

można zapisać w formie

prog1 | prog2

W tym drugim przypadku nie jest potrzebny pomocniczy plik.

Filtr jest to program, który jest tak skonstruowany, że może korzystać z danych wyjściowych innego programu w celu ich dalszego przetworzenia. W systemie DOS i trybie tekstowym MS Windows dostępne są trzy standardowe filtry: more, find, sort.

Zadanie 3 (potoki i filtry)

Wykonaj poniższe polecenia i obserwuj wyniki.

cd \Documents and Settings

dir

dir | more

dir | sort

dir | sort /+10

dir | sort /+10/R

Przeczytaj opis poleceń more i sort (użyj któregoś z poleceń: more /? lub help more)

Zadanie 4 (filtr FIND)

Przeczytaj opis polecenia find

W katalogu Doc\2000 utwórz pliki dane1.txt, dane2.txt. Każdy niech zawiera po co najmniej 10 linii tekstu (wiersze mogą być krótkie, jednowyrazowe). Niektóre linie niech zawierają słowo „czwartek” albo „spotkanie” a inne oba te słowa naraz. Wejdź do katalogu Doc\2000 i wykonaj poniższe polecenia i staraj się zrozumieć, co one robią:

find ”spotkanie” dane1.txt

find "spotkanie" *.txt

find ”spotkania” *.txt | find ”czwartek”

find ”spotkania” *.txt | find ”czwartek” | sort | more

dir C:..\..\.. | find ”<DIR>”

dir C:..\..\.. | find /V ”<DIR>”

Wykonaj dwa ostatnie polecenia używając ścieżki bezwzględnej zamiast względnej.

Jak wyświetlić wszystkie wiersze ­z pliku dane1.txt nie zawierające słowa czwartek?

Pliki wsadowe (skrypty powłoki)

Pliki wsadowe (ang. batch files) są to pliki tekstowe ASCII, zawierające ciągi poleceń trybu tekstowego, które mogą być wykonane przez interpreter poleceń. Po uruchomieniu takiego pliku kolejne polecenia w nim zawarte będą wykonywane. Tak więc jest to pewien rodzaj programu. Pliki wsadowe są często wykorzystywane przez administratorów do automatyzacji różnych zadań. Plik wsadowy musi mieć rozszerzenie BAT lub CMD.

W pliku wsadowym oprócz normalnych poleceń mogą wystąpić dodatkowe instrukcje sterujące takie jak: call, shift, for, if, pause. Można również przekazywać parametry do pliku wsadowego. W najnowszej generacji systemów Ms Windows zamiast nazwy plik wsadowy (lub batch) używa się określenia skrypt powłoki (ang. shell script) lub po prostu skrypt.

Tak więc podsumowując, należy stwierdzić, że interpreter poleceń (w Ms DOS to command.com, w Ms Windows to cmd.exe) może pracować w dwóch różnych trybach: w trybie interaktywnym (w którym użytkownik wpisuje komendy a interpreter je natychmiast wykonuje) oraz w trybie wsadowym (batchowym) (w którym jest wykonywany ciąg wcześniej zdefiniowanych poleceń zapisanych w pliku tekstowym). Koncepcje te pochodzą z systemu operacyjnego Unix i zostały przeniesione do systemów CP/M, DOS i Ms Windows.

Zadanie 5 (pierwsze pliki wsadowe)

Utwórz plik tekstowy o treści jak poniżej i nazwij go echo1.bat. Zapisz go w katalogu Batch. Pamiętaj, aby używać edytora, który generuje czysty tekst bez znaków formatujących (np. Notatnik czy Edit). Obserwuj dokładnie wyniki i staraj się zrozumieć co się dzieje.

echo1.bat

echo Hello World!

echo How are you getting on?

Aby uruchomić ten plik należy z katalogu, w którym został ten on zapisany wydać polecenie np. jak poniżej:

C:\Krzysiek\Batch\>echo1.bat

Co się stanie gdy w powyższym przykładzie nazwę ECHO1.BAT zamienimy na ECHO.BAT?

echo2.bat

@echo off

echo Hello World!

echo on

mytype.bat

@type *.bat

Parametry pliku wsadowego

Plik wsadowy można uruchomić z podaniem parametrów. Wiersz polecenia może wyglądać tak

C:\Programy\Batch\>szukaj.bat 23 ”Franek”

W tym przypadku plik wsadowy to szukaj.bat, a argumenty (parametry) to 23 i ”Franek”.

Jak można używać tych parametrów „wewnątrz” pliku wsadowego? Należy wiedzieć, że parametry wiersza poleceń przekazane do pliku wsadowego są w nim oznaczane symbolami: %0, %1, %2, ... , %9

Parametr %0 oznacza samą nazwę pliku wsadowego. Parametry %1, %2, ..., to kolejne parametry, które wystąpiły w wierszu wywołania danego pliku wsadowego. Tak więc w powyższym przykładzie mamy: %0=szukaj.bat, %1=23, %2=”Franek”.

Zadanie 6 (parametry pliku wsadowego)

Utwórz plik i uruchom plik wsadowy:

param1.bat

@echo off

echo Oto przekazane mi parametry

echo %0

echo %1

echo %2

Wywołaj go z różnymi parametrami:

C:\Batch\>param1.bat

C:\Batch\>param1.bat a

C:\Batch\>param1.bat a b c d e

C:\Batch\>param1.bat Ala ma kota. As to Ali pies

Zadanie 7

Utwórz plik wsadowy mkdir1.bat, który będzie tworzył w bieżącym katalogu trzy katalogi o nazwach podanych jako parametry wiersza poleceń.

Wsk. Użyj poleceń takich jak md %1

Zadanie 8

Utwórz plik wsadowy mkdir2.bat, który będzie tworzył w bieżącym katalogu katalog o nazwie podanej jako pierwszy parametr wywołania, a następne dwa parametry będą nazwami podkatalogów tworzonych w tym pierwszym.

Narzędzia Informatyki

Ćwiczenia 7

Strona - 4

---