Układ samoczynnej regulacji luzu zaworowego

We współczesnych silnikach samochodowych są stosowane bezobsługowe układ:

regulacji luzów zaworowych przez zastosowanie tzw. hydraulicznych kompen­satorów luzu zaworowego, zwanych potocznie popychaczami hydraulicznymi. Zadaniem popychacza hydraulicznego jest kompensacja luzu, powstałego wskutek wydłużania temperaturowego poszczególnych elementów układu rozrządu oraz ich powolnego zużywania się.

Zaletami stosowania popychaczy hydraulicznych są:

• bezobsługowość,

• dokładność sterowania - bez względu na stan cieplny silnika,

• obniżenie emisji hałasu pochodzącego od nadmiernych luzów między elemen­

tami rozrządu,

• ograniczenie emisji substancji toksycznych, spowodowane niezmiennym luzem

w czasie pracy silnika.

Popychacze hydrauliczne różnią się konstrukcją, ale ich podstawowe elementy i funkcja, jaką pełnią, są takie same. Rysunek 6.105 przedstawia popychacz hydrauliczny układu GRV współpracujący z laską popychacza. Główną częścią popychacza jest korpus popychacza 2, na który od dołu działa krzywka. Wewnątrz korpusu jest umieszczony tłok 10, w którego górnej części jest wykonane gniazdo l do osadzania laski popychacza. Tłok z korpusem zamykają poduszkę olejową w tak zwanej komorze wysokociśnieniowej 7. Między korpusem a tłoczkiem znajduje się sprężyna 6, która eliminuje luz między stykającymi się elementami układu rozrządu. W tłoku popychacza znajduje się zasobnik oleju, nazywany komorą niskiego ciśnienia 3. Między komorami wysokiego i niskiego ciśnienia jest umieszczony kulowy zawór zwrotny 9. W chwili gdy stopa popychacza przechodzi z koła luzów na koło podstawowe krzywki, sprężyna utrzymuje tłok na

miejscu, natomiast korpus przesuwa się ku górze. Zmiana położenia korpusu popychacza względem tłoka powoduje wzrost ciśnienia oleju w komorze wysokie­go ciśnienia. Zawór kulowy zostaje zamknięty i tłok zaczyna unosić się wraz z korpusem popychacza. Gdy krzywka nie naciska na popychacz, zawór kulowy zostaje otwarty i następuje wyrównanie ciśnień oleju w obu komorach. Komora niskiego ciśnienia jest zasilana olejem z układu smarowania silnika przez specjal­nie wykonane szczeliny 11. W czasie pracy odbywa się ciągłe przetłaczanie oleju między komorami popychacza i dzięki temu na bieżąco jest kasowany luz zaworowy, niezależnie czy części mechaniczne ulegają skróceniu, czy też wy­dłużeniu pod wpływem zmieniającej się temperatury. Zastosowanie hydraulicz­nego kasowania luzów wymaga zasilania popychaczy olejem. Rzeczywisty zarys krzywki współpracującej z popychaczem hydraulicznym (z przejściem do promie­nia r') jest taki, jak na rys. 6.80. Zastosowanie popychaczy hydraulicznych zwiększa masę bezwładną ruchomych części układu rozrządu, co powoduje konieczność wzmocnienia sprężyn zaworowych.

W układzie ORV hydrauliczny kompensator luzu zaworowego może być wbudowany o w dźwigienkę zaworową (rys. 6.106). W tym rozwiązaniu - ze względu na możliwość uzyskania mniejszego skoku roboczego tłoczka - koniecz­na jest wstępna jednorazowa regulacja luzu zaworowego. Regulację tę, mającą na celu wyeliminowanie luzu, wykonuje się podczas każdego demontażu i montażu zespołu dźwigienek zaworowych.

Przykład popychacza hydraulicznego stosowanego w przypadku bezpośred­niego napędu zaworu przedstawia rys. 6.107. W czasie pracy na kole luzów

krzywki przez otwarty zawór kulowy 6 olej przepływa do obszaru wysokiego ciśnienia 5. Jednocześnie olej ze zbiorniczka 1 w obudowie popychacza przepływa szczeliną 3 do zasobnika 2 i zbiorniczek w obudowie jest uzupełniany olejem przez otwór dopływu 7. Ponieważ tłok 8 popychacza jest oparty o czoło trzonka zaworu 9, więc przepływający olej unosi obudowę popychacza, kasując luz zaworowy. W fazie wzniosu krzywki zawór kulowy jest zamknięty i olej prze­pływa szczeliną 4 do obudowy popychacza, a stamtąd szczeliną 3 do zasobnika oleju.

---