Psychologia osobowosci - podsumowanie(1), Psychologia osobowości


Psychologia Osobowości - opracowanie wykładów

Wykład 1

Definicje osobowości:

Współczesne definicje osobowości:

Cecha osobowości a kryteria diagnozowania

Norma a patologia

Realistyczny obraz siebie:

Funkcjonują jednocześnie w nas dwa obrazy - "ja realny" i "ja idealny" . Im większa jest rozbieżność między nimi, tym wyższy jest w nas poziom neurotyzmu (skłonności do reakcji nerwicowych). Potrzebna jest konstrukcja "lustra duszy" - byśmy zobaczyli odbicie własnego wnętrza.

Kompetencje poznawczo - motywacyjne => poczucie rzeczywistości.

Stąpanie po ziemi jest w tym przypadku równoznaczne stwierdzeniu, że nie jestem w stanie zrobić wszystkiego najlepiej, że mam prawo popełniać błędy, na których się będę uczył/a. Jest to również stawianie realistycznych celów.

Kompetencje emocjonalne => Dojrzałość emocjonalna.

Kompetencje społeczne

Wykład 2

Zaburzenia osobowości

Stan psychiczny, w którym następuje częściowa dezintegracja psychiki, rozchwianie emocjonalne, szybkie gwałtowne zmiany osobowości;

Efekt niedopasowania potrzeb, sposobu ich zaspokajania i sposobu realizacji zadań jednostki na danym etapie życia do wymogów społecznych czyli aktywności własnej do wymagań społecznych i kulturowych obowiązujących w środowisku jednostki. (ICD10)

Objawy zaburzeń osobowości:

Definicje zaburzenia wg DSM IV

Klinicznie znaczący syndrom bądź wzorzec behawioralny lub psychologiczny, który obserwujemy u danej jednostki i który ma związek z odczuwanym w danym momencie cierpieniem (bolesnym symptomem), upośledzeniem (zakłóceniem w jednej lub kilku sferach), znacznie zwiększonym ryzykiem poniesienia śmierci, odczuwania bólu, ograniczenia swobody działania.

Przejaw behawioralnej, psychologicznej lub biologicznej dysfunkcji występującej u danej osoby.

Grupy zaburzeń osobowości według DSM IV

• GRUPA A

„Homo homin lupus est” (człowiek człowiekowi wilkiem) - brak bliskich związków z innymi, emocjonalny chłód, tendencje do nietypowego postrzegania rzeczywistości (Osobowość paranoiczna, Osobowość schizoidalna, Osobowość schizotypowa).

Osobowość paranoiczna (paranoidalna)

Osobowość schizoidalna

Osobowość schizotypowa

• GRUPA B

Carpe diem(chwytaj dzień) - duża intensywność emocji, niski próg tolerancji frustracji, intensywne, burzliwe związki z innymi

(Osobowość histrioniczna, Osobowość dyssocjalna (antyspołeczna), Osobowość z pogranicza: typ Borderline; typ impulsywny, Osobowość chwiejna emocjonalnie (narcystyczna))

Osobowość histrioniczna

Osobowość dyssocjalna

Typ Borderline

Typ impulsywny

Osobowość narcystyczna

• GRUPA C

„Dubito ergo sum” (wątpię więc jestem) - lękliwość, unikanie sytuacji dyskomfortowych, wycofywanie się z relacji przy dużej potrzebie bliskości innych osób (Osobowość anankastyczna, Osobowość unikająca, Osobowość zależna).

Osobowość anankastyczna

Osobowość unikająca

Osobowość zależna

Wykład 3

Psychoanaliza klasyczna - Zygmunt Freud

Założenia:

ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE PSYCHOANALIZY: Zasada nad-determinizmu, i historycznego (rozwojowego) podejścia do osobowości i jej zaburzeń.

TEORIA LĘKU I MECHANIZMÓW OBRONNYCH.

TEORIA MYŚLENIA, SNÓW, I WOLNYCH SKOJARZEŃ.

TEORIA AGRESJI.

Perspektywa / Model

Założenie

  1. Dynamiczny

O roli popędów libidinalnego i agresywnego

  1. Ekonomiczny

O sposobie funkcjonowania (przemieszczania się w psychice) energii

  1. Topograficzny

O procesach: świadomych, przedświadomych i nieświadomych

  1. Rozwojowy (genetyczny)

Zał. stadiach rozwoju (i kompleksie Edypa)

Teraźniejszość jest kształtowana przez przeszłość

  1. Strukturalny

O strukturach psychicznych: Id, Ego i Superego

Ad.1) Model dynamiczny: teoria popędów Popędy: libidinalny i agresywny

Popęd definiuje przez:

Ad. 2) Model ekonomiczny: energia psychiczna

Ad. 3) Model topograficzny

Ad. 4) Model rozwojowy (genetyczny)

STADIUM

ROZWOJU

STREFA

EROGENNA

PRPTOTYPOWA

AKTYWNOŚĆ

KONFLIKT / CELE

OSOBOWOŚĆ I CECHY

CHARAKTERU

Oralne

0 - 2 lata

Usta

Ssanie;

Gryzienie;

Połykanie

(inkorporacja)

Konflikt miedzy

pragnieniami

libidinalnymi i

sadystycznymi

Cel: Relacja ufnej

zależności

Oralno - inkorporująca:

zależność, hojność,

agresywna, oralno -

sadystyczna zachłanność,

ciekawość, ambicja, zawiść

Analne

2 - 3 lata

Zwieracz

odbytu

Potrzeba wydalania; trening toaletowy

Konflikt pomiędzy

kontrolą a brakiem

(zatrzymanie stolca vs.

zanieczyszczenie się)

Cel: Niezależność

Analno - retencyjna:

systematyczność, upór,

oszczędność

Ekspulsywna (wydalająca):

porywczość, destrukcyjność,

okrucieństwo

Produktywna (twórcza)

Falliczne

4 - 5 lat

Narządy

płciowe

Aktywność

autoerotyczna

Konflikt: lęk kastracyjny,

zazdrość o penis

(kompleks Edypa,

Elektry)

Cel: identyfikacja

seksualna;

powstanie Superego

Falliczna: zainteresowanie -

bez zakłopotania, inicjatywa

bez poczucia winy

Falliczno - narcystyczna:

agresywność, zuchwałość

Ad. 5) Model strukturalny - Id, Ego i Superego

Sumienie: czego nie powinienem robić

Ego idealne -jaki powinienem się stać

Wykład 4

PSYCHODYNAMICZNE PODEJŚCIEDO OSOBOWOŚCI - C. G. JUNG

W stosunku do klasycznego freudyzmu:

Struktura osobowości

EGO= psychika świadoma (uświadomione spostrzeżenia, myśli i uczucia).

NIEŚWIADOMOŚĆ OSOBOWA

Przykład: silny KOMPLEKS MATKI. Osoba taka

Poznawanie kompleksu:

Nieświadomość zbiorowa (kolektywna, ogólnoludzka)

ARCHETYP

Persona - maska, jaką jednostka przyjmuje dostosowując się do obyczajów i tradycji społecznych, rola przypisana jednostce przez społeczeństwo (często ukrywa prawdziwą naturę jednostki).

Jeżeli ego identyfikuje się z personą - jednostka lepiej uświadamia sobie rolę, jaką odgrywa, niż swoje autentyczne odczucia.

Animus i Anima - archetyp męski u kobiety i żeński u mężczyzny.

Zbiorowe wyobrażenia kobiety lub mężczyzny,

Cień - "ciemna", zwierzęca strona ludzkiej natury (reprezentacja pierwotnych popędów, jakie człowiek odziedziczył po swoich zwierzęcych przodkach).

Jaźń -reprezentuje ludzkie dążenie do pełni i jedności własnej osoby.

POSTAWY I FUNKCJE PSYCHOLOGICZNE

Każda osobowość zawiera obie te postawy: Jedna z nich ma charakter dominujący i jest uświadamiana, druga - jest stłumiona i nieświadoma.

Funkcje psychologiczne: myślenie, uczucie (wartościowanie), doznanie (percepcja), intuicja.

WKŁAD C.G. JUNGA DO PSYCHOLOGII - rozwój psychoanalizy, psychologii humanistycznej, psychologii kulturowej, teorii cech.

Wykład 5 & 6

Kategorie opisu różnic indywidualnych

Pojęcie typu wg W. Sterna:

Typ to: „dominująca dyspozycja psychiczna bądź psychofizyczna, która przysługuje dającej się wyróżnid na jej podstawie grupie ludzi, przy czym jednak grupy tej nie można jednoznacznie i wszechstronnie oddzielid od innych grup”.

Charakterystyki specyficzne dla kategorii typu

Przesłanki na których opierają się badania odwołujące się do języka naturalnego

Hipotezy leksykalne

Czym jest cecha?

Cecha -jest to względnie stała i swoista dla jednostki uogólniona tendencja do zachowywania sięlub reagowania w określony sposób, wyrażająca sięw różnych, a zarazem spójnych z tątendencjąsytuacjach.

Pionierzy badań leksykalnych nad osobowością

Donald Fiske, 1949

Samopis i szacowanie cech na podstawie danych Cattella

•Adaptowalność społeczna

•Konformizm

•Wola osiągnięć

•Kontrola emocjonalna

•Poszukujący intelekt

Ernest Tupet i Raymond Christal, 1958 Analiza czynnikowa 8 badań leksykalnych

•Surgencja

•Ugodowość

•Niezawodność

•Stałość emocjonalna

•Kultura

Warren Norman, 1963 Zreplikowane przez niego czynniki stanowią podstawową taksonomię osobowości

•Surgencja

•Ugodowość

•Sumienność

•Stałość emocjonalna

Kultura

Definicja osobowości wg Allporta

Osobowość to dynamiczna organizacja wewnątrz jednostki, obejmująca te układy psychofizyczne, które decydują o specyficznych dla niej sposobach przystosowania do środowiska.

Definicja cechy wg Allporta

Cecha to „struktura neuropsychiczna mająca zdolność dostarczania wielu bodźców funkcjonalnie równoważnych oraz inicjowania i ukierunkowywania równoważnych (spójnych znaczeniowo) form zachowania adaptacyjnego”.

Cattell - Równania specyfikacyjne

Według Cattela głównym celem badania nad osobowością jest ustalenie praw -tzw. równań specyfikacyjnych, które opisują, jak osoby z określonymi cechami osobowości zachowują się w określonych sytuacjach. Przedstawia to następujący wzór:

R = f(S x P)

Gdzie R = intensywność i treść zachowania (reakcji), które jest funkcją (f) bodźca (S) i osobowości jednostki (P). Funkcja f wynika z danych empirycznych, a osobowość opisywana jest przez określoną konfigurację cech.

Cattell opracował wiele równań specyfikacyjnych biorących m.in. Pod uwagę takie kryteria jak: osiągnięcia szkolne, twórczość, przywództwo, przystosowanie w małżeństwie, przystosowanie psychiczne i wiele profili zawodowych.

Podstawowe twierdzenia dotyczące wg Eysenckafunkcjonalnego znaczenia ekstrawersji

5 „wielkich” czynników osobowości

Neurotyczność

-Lęk

-Agresywna wrogość

-Depresja

-Impulsywność

-Nadwrażliwość

-Nieśmiałość

Ekstrawersja

-Towarzyskość

-Serdeczność

-Asertywność

-Aktywność

-Poszukiwanie doznań

-Emocjonalność pozytywna

Otwartość na doświadczenia

-Wyobraźnia

-Estetyka

-Uczucia

-Działania

-Idee

-Wartości

Ugodowość

-Zaufanie

-Prostolinijność

-Altruizm

-Ustępliwość

-Skromność

-Skłonność do rozczulania się

Sumienność

-Kompetencje

-Skłonność do porządku

-Obowiązkowość

-Dążenie do osiągnięć

-Samodyscyplina

-Rozwaga

Argumenty na rzecz traktowania 5-ciu „wielkich” czynników jako podstawowych wymiarów osobowości Paul Costai Robert McCrae (czynniki NEOAC)

Pogląd Waltera Mischela(1990 s. 131) na temat cech po 30 latach od chwili podjęcia krytyki tej kategorii opisu różnic indywidualnych:

Jest oczywiste, że podstawowym wyzwaniem nie było i nie jest to, czy dyspozycje istnieją, lecz założenie co do ich istoty. Wyzwanie więc koncentrowało się na ograniczonej użyteczności wnioskowania w oparciu o przejawy zachowania o szerokich, pozbawionych kontekstu dyspozycjach jako podstawy do próby wyjaśnienia zjawisk osobowościowych i do przewidywania specyficznego zachowania jednostki w specyficznych sytuacjach (Mischel, 1990, s. 131).

Różnice między pojęciami stanu i cechy, stosowanymi w badaniach nad osobowością

Stan

Cecha

  • Warunki krótkotrwałe

  • Warunki dlugotrwale

  • Przejawia się w sposób ciągły

  • Ujawnia się w odpowiedzi na bodziec lub w określonych sytuacjach (tendencja)

  • Konkretny

  • Abstrakcyjna

  • Zależy od sytuacji

  • Zalezy od osoby

  • Ma charakter zdarzenia

  • Ma charakter dyspozycji

  • Współwarunkowany przez cechę

  • Objawia się w stanach

  • Może być zaobserwowany

  • Nie może być zaobserwowana

  • Może być mierzony bezpośrednio

  • Może być mierzona posrednio

Okoliczności preferujące środowisko lub cechę jako czynników determinujących wariancję zachowania

Okoliczności

Dominujący wkład w wariancje zachowania

Środowiska

Cechy

Powtarzalność obserwacji

Jednorazowa

Wielokrotna

Czas trwania obserwacji

Krotki

Długi

Stopień różnorodności zachowań

Pojedyncze akty

Wielość i różnorodność

Możliwość wyrazania zachowania

Ograniczona

Swobodna

Możliwość wyboru sytuacji

Brak

Nieograniczona

Możliwość kreowania sytuacji

Nie istnieje

Istnieje

Rodzaj sytuacji

Eksperyment

Sytuacja naturalna



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Psychologia rozwojowa i osobowości - podsumowania, Resocjalizacja, Psychologia rozwoju człowieka
Wstęp do psychopatologii zaburzenia osobowosci materiały
psychopatologia 1 3 zaburzenia osobowosci
Psychologia osobowości dr Kofta wykład 9 Poznawcza teoria Ja
Psychologia osobowości dr Kofta wykład 4 Osobowość w świetle teorii uczenia sie
Psychologiczne podstawy edukacji 6 osobowość
Pytania egzaminacyjne - Psychologia osobowości - 5, Psychologia, Psychologia egzaminacyjna
Tabela Typów Enneagramicznych, Psychologia rozwoju i osobowości
osobowość i pamięć, szkoła, PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA
Osobowość z perspektywy psychoanalitycznej,17 12 2013
Psychologia osobowości
p osobowosci 18112010, Psychologia, Semestr V, Psychologia osobowości
WYKlAD 13, Sesja, Rok 2 sem 1, WYKŁAD Psychologia osobowości
BPD w społeczeństwie, ♠ Studia- Psychologia ▬▬▬▬▬▬▬▬▬▬, BORDERLINE (osobowość z pogranicza)
Interpretacja czynnikowa CPQ, psychologia, studia psychologia, semestr V, materiały gmail, Brachowic
test[Gasiul III1]osobowosc, filologia, psychologia
Temat1Metodygromadzeniadanych, Psychologia Osobowości - ćwiczenia

więcej podobnych podstron