61. Podstawowe założenia analizy transakcyjnej E. Berne'a

Analiza transakcyjna - powtarzanie w dorosłości nie adaptacyjnych gier transakcyjnych, które stanowią powtórzenie gier z dzieciństwa.

1.Ofiara < - >prześladowca, np. Gra ,,kopnij mnie”

2.Prześladowca < - > ofiara, np. Gra ,, gdyby nie TY…”lub,,żona alkoholika - tak idź się napij”

3.Ratownik < - > ofiara, np. ,,matka Polka - w czym mogę służyć …”

Moje notatki

Analiza transakcyjna- pewne role które są widoczne i obserwowane w dzieciństwie, później są powtarzane w dorosłym życiu.(dziecko jest z natury uległe i posłuszne więc łatwo przyswaja te wzorce )

Analiza transakcyjna

Część teorii EricaBerne'a stanowią różne typy transakcji, jakich dokonują ludzie pomiędzy sobą zarówno świadomie jak i nieświadomie na różnych poziomach: społecznych czy psychologicznym. Transakcją jest każde pojawienie się przynajmniej dwu rozpoznawalnych znaków. Transakcje, jak również komunikaty i nastawienie względem siebie osób, biorących udział w transakcjach mogą być różnego typu.

typy transakcji: -równoległa ,- krzyżowa, -ukryta. -kątowa

62. Po jakim okresie rozłąki dziecka z rodzicami pojawiają się zaburzenia w rozwoju i socjalizacji dziecka oraz czynniki modyfikujące wpływ kryzysu w rodzinie na rozwój dziecka

• Kryzys w rodzinie , destabilizacja w obrębie więzi rodzinnych wpływają na rozwój poznawczy, emocjonalny i społeczny rozwój dziecka ( odczucie niepewności swojej własnej sytuacji, odrzucenia, winy., np. w sytuacji rozwodu rodziców)

• Brak/ograniczony kontakt dziecka z rodzicem do 6 miesięcy - raczej niewielkie konsekwencje dla rozwoju dziecka w zakresie:

1)pełnionych ról w rodzinie

2)więzi z rodzicami

• Brak kontaktu z rodzicem powyżej 6 miesięcy prowadzi do negatywnych konsekwencj:

1. Zmiany pełnionych przez dziecko ról w rodzinie

2. Osłabienie więzi z nieobecnym rodzicem

3. Wystąpienie traumatycznego efektu odrzucenia.

Czynniki modyfikujące wpływ kryzysu w rodzinie na rozwój dziecka

1. Charakterystyki społeczne i demograficzne dziecka [wiek dziecka, pozycja w hierarchii względem rodzeństwa (rola pierwszego, drugiego, trzeciego, najmłodszego dziecka, jedynka), kontakt z rodzicami (częstość i jakość)]

2. Cechy osobowości dziecka [poziom dojrzałości dziecka, lęk jako cecha]

Kryzys w rodzinie ma też negatywny wpływ na radzenie sobie w środowisku szkolnym, często dziecko czuje się winne za niepowodzenia rodziców obniżenie własnej wartości.

Im młodsze dziecko tym silniejsze przeżywanie rozłąk, ponieważ małe dzieci potrzebują dużo kontaktu fizycznego z rodzicem. Potrzeba kontaktu z rodzicami wzrasta też w okresie dojrzewania kiedy to dorastające dzieci potrzebują kogoś kto objaśni im zmieniające się w ich fizycznej budowie zmiany, potrzeba autorytetów którzy wskażą odpowiednie normy moralne i społeczne.

63. Konsekwencje braku realizacji funkcji psychohugienicznej rodziny dla rozwoju dziecka wg. M. Plopy

Konsekwencje braku realizacji funkcji psychohigienicznej rodziny dla rozwoju dziecka wg. M. Plopy to:

-wycofanie z kontaktów międzyludzkich

-nerwowość

-nieśmiałość

-upór

-nadruchliwość i roztargnienie (ADHD??)

64. Typologia postaw rodzicielskich M. Ziemskiej oraz ich konsekwencje dla funkcjonowania dziecka

Maria Ziemska skonstruowała model głównych typów postaw rodzicielskich. Wyróżniła właściwe postawy wychowawcze rodziców, które sprzyjają rozwojowi i kształtowaniu się osobowości dziecka oraz niewłaściwe, przyczyniające się do powstawania zaburzeń w zachowaniu dziecka.

• Niewłaściwe postawy wychowawcze:

1. Postawa unikająca

2. Postawa odtrącająca

3. Postawa nadmiernie wymagająca

4. Postawa nadmiernie chroniąca

1. Postawa unikająca- cechuje ją ubogi stosunek uczuciowy lub obojętność uczuciowa rodziców. Rodzice dając dziecku nadmierną swobodę, obdarzając prezentami maskują luźny kontakt z pozoru wydaje się dobry. W rzeczywistości nie interesują się dzieckiem, jego sprawami, obowiązkami. Unikanie może wiązać się z zewnętrznym brakiem troski o dziecko, zaniedbaniem jego podstawowych potrzeb biologicznych i ekonomicznych.

Konsekwencje: może prowadzić do niezdolności nawiązywania trwałych więzi uczuciowych. Dziecko może być niezdolne do koncentracji i wytrwałości w nauce, nieufne, bojaźliwe, wchodzące w konflikty, agresywne, łatwo może ulec wykolejeniu. Brak mu odwagi i pewności siebie. Cechuje je także labilność emocjonalna.

2. Postawa odtrącająca- rodzice żywią do dziecka same negatywne uczucia, które wręcz demonstrują . Często krytykują, wymierzają surowe kary. Widzą w dziecku same złe cechy. Rodzice przejawiający tą postawę nie dbają o dziecko otaczają je nakazami poddają surowej dyscyplinie. Konsekwencje: sprzyja kształtowaniu się u dziecka agresywności, nieposłuszeństwa, kłótliwości, nie prawdomówności (negatywizm). Powoduje zahamowanie rozwoju uczuć wyższych, zachowania aspołeczne, dyssocjalne. A także reakcje nerwicowe (np. moczenie nocne, nie trzymanie kału).

3. Postawa nadmiernie wymagająca: - rodzice mają z góry określony idealny wzór do którego dostosowują dziecko nie bacząc na jego indywidualność, prawa, możliwości rozwojowe czy pragnienia. Dziecko znajdujące się pod ciągłą presją musi sprostać bardzo wysokim wymaganiom. Konsekwencje: Brak wiary we własne siły, niepewność (źródło roli/skryptu ofiary w AT) lękliwość, obsesje, przewrażliwienie, uległość, nadwrażliwość, nadpobudliwość. Słabe aspiracje, brak opanowania uczuciowego, dziecko podatne na frustracje.

4. Postawa nadmiernie ochraniająca: cechuje ją brak krytycyzmu w stosunku do dziecka, przesadna opieka i pobłażliwość, rozwiązywanie za dziecko wszelkich trudności i niedopuszczanie do samodzielnego działania, uległość, zaspakajanie wszelkich zachcianek, tolerancja niewłaściwego zachowania. Konsekwencje: infantylizacja, zależność od partnera; bierność, ustępliwość, brak własnego zdania, niesamodzielność, może powodować opóźnienie dojrzałości emocjonalnej (infantylizm) oraz społecznej, bierność. W zestawieniu z postawą permisywną rodziców: zuchwalstwo, zarozumiałość, egoizm, roszczeniowość względem rodziców i innych ludzi, „narcyzm”.

• Właściwe postawy wychowawcze:

1. akceptacja

2. współdziałanie

3. rozumna swoboda

4. uznanie

1. Akceptacja- rodzice przyjmują dziecko takim jakim ono jest. Akceptują jago wygląd zewnętrzny, rozwój umysłowy, jego zalety i wady. Chwalą je ale także ganią za określone zachowania. Rodzice dopuszczają też uczuciową niezależność dziecka. Ich akceptacja ułatwia dziecku osiągnięcie poczucia bezpieczeństwa i zadowolenia z siebie. Akceptacja wpływa korzystnie na rozwój, społeczny, emocjonalny i umysłowy.

2. Współdziałanie - im młodsze dziecko, tym częściej inicjatywa współdziałania leży w rękach rodziców. Rodzice uczą swoje dziecko, jak współdziałać w zabawie oraz czynnościach dnia  codziennego. Im dziecko starsze, tym formy współdziałania stają się bardziej dojrzałe. Coraz częściej inicjatywa współdziałania wychodzi od dziecka

3. Rozumna swoboda- rodzice w miarę dorastania dziecka dają mu coraz szerszy zakres swobody, pozwalają na zabawę ,pracę z dala od nich. Mimo duże swobody potrafią utrzymać autorytet i kierować dzieckiem w takim zakresie w jakim jest to pożądane.

4. Uznawanie praw dziecka - oznacza to poszanowanie dla indywidualności dziecka, respektowanie jego małych tajemnic, szacunek dla działalności dziecka.

W taki sposób postawy były zestawione na slajdach:

Unikanie- Akceptacja

Odtrącanie- Współdziałanie

Nadmierne wymagania- Permisywizm

Nadmierna ochrona- Rozumna swoboda

65. Potrzeby dziecka realizowane w rodzinie - konsekwencje ich frustrowania dla rozwoju dziecka

Potrzeby dziecka realizowane w rodzinie ważne dla prawidłowego rozwoju:

1. akceptacja

2. współdziałanie

3. permisywizm

4. „rozumna” swoboda (ochrona dopasowana do poziomu rozwoju dziecka)

5. kontakt społeczny

6. samourzeczywistnienie

7. szacunek

1. Akceptacja vs unikanie

Konsekwencje unikania:

1. funkcjonowanie społeczne i emocjonalne:

a) niezdolność do nawiązywania trwałych więzi emocjonalnych

b) nieufność

c) bojaźliwość i emocjonalna labilność dziecka

2. funkcjonowanie zadaniowe:

1. brak wytrwałości i koncentracji na nauce

2. Współdziałanie vs odtrącenie

Konsekwencje odtrącenia:

1. funkcjonowanie społeczne i emocjonalne:

1. nieposłuszeństwo, kłótliwość, nieprawdomówność (negatywizm)

2. zahamowanie rozwoju uczuć wyższych (tzw. „mali psychopaci”, np. znęcanie się nad zwierzętami, zachowania dyssocjalne)

3. reakcje nerwicowe (moczenie nocne, nietrzymanie kału)

3. Permisywizm vs nadmierne wymagania, korygowanie i krytyka

Konsekwencje nadmiernych wymagań, krytyki:

1. funkcjonowanie społeczne i emocjonalne:

1. lękliwość

2. nadwrażliwość

3. nadpobudliwość

2. funkcjonowanie zadaniowe:

1. niepewność siebie

2. brak wiary we własne siły

4. „Rozumna swoboda” vs nadmierna ochrona

Konsekwencje nadmiernej ochrony:

1. Funkcjonowanie społeczne-emocjonalne:

1. infantylizacja

2. zależność od partnera

2. Funkcjonowanie zadaniowe:

1. bierność

2. ustępliwość, brak własnego zdania

3. W zestawieniu z postawą permisywną rodziców:

1. zuchwalstwo

2. zarozumiałość

3. egoizm

4. roszczeniowość względem rodziców i innych ludzi

5. narcyzm

5. Kontakt społeczny - wg Ziemskiej: dziecko czuje, że rodzice są nim zainteresowani, a także tym co robi; współdziałanie dziecka i rodziców ważne jest w rozwoju umysłowym, uczuciowym i społecznym dziecka

6. Samourzeczywistenie - samorealizacja aspiracji i planów życiowych dziecka przy racjonalnym wsparciu rodziców i ich inspiracji, a także realizacja potrzeby aktywności i samodzielności dziecka

7. Szacunek - wiara w siły dziecka, kształtowanie poczucia własnej skuteczności

8. Poczucie dobrostanu - warunek prawidłowego rozwoju dziecka - możliwe, gdy dziecko czuje, że jest kochane, akceptowane, szanowane przez rodziców.

Konsekwencje frustracji potrzeb dziecka:

-trudność w zaspokajaniu podstawowych potrzeb dziecka (miłości, akceptacji, życzliwości (afiliacji)

-brak poczucia równowagi psychicznej u dziecka (dobrostanu) spowodowane brakiem zaspokojenia potrzeb społeczno-emocjonalnych

66. Na czym polega zjawisko samospełniającego się proroctwa w klasie szkolnej

1. Nauczyciel na podstawie stereotypu, np.: płci, SES, sytuacji rodzinnej dziecka, tworzy fałszywe oczekiwania (hipotezy) na temat funkcjonowania zadaniowego, społecznego, emocjonalnego (etap indukcji oczekiwań)

2. Nauczyciel przekazuje D. fałszywe oczekiwania za pomocą konsekwentnie przekazywanych jawnych i niejawnych sygnałów (etap mediacji)

3. Uczniowie w wyniku odmiennego traktowania (faworyzowanie, dyskryminacja) prezentują osiągnięcia zgodne z pierwotnie fałszywymi oczekiwaniami nauczyciela (etap behawioralnej konfirmacji)

Samospełniające się proroctwo (samorealizująca się przepowiednia) - zjawisko polegające na tym, że określone oczekiwania w stosunku do pewnych zachowań lub zdarzeń wpływają na te zachowania lub zdarzenia w sposób, który powoduje spełnienie oczekiwań.

Występuje ono wówczas, gdy informacja o mającym się zdarzyć incydencie pochodzi z wiarygodnego dla jednostek źródła i pod wpływem tej informacji jednostki postępują w taki sposób, że realizują w końcu treść przepowiedni. Jest ono zjawiskiem nieświadomym i pojawia się w sposób mimowolny.

Samospełniające się proroctwo

W 1968 roku Robert Rosenthal i Lenore Jacobson przeprowadzili badania w szkole podstawowej zmierzające do ustalenia, w jakim stopniu oczekiwania nauczycieli wpływają na wyniki uzyskiwane przez uczniów. Naukowcy podsunęli nauczycielom listę uczniów, twierdząc, że według ich testów te osoby są najbardziej inteligentne. Pomimo tego, że lista z nazwiskami została stworzona zupełnie przypadkowo, nauczyciele uwierzyli w jej wiarygodność i spodziewali się od uczniów adekwatnych ocen. Okazało się, że postawa nauczycieli była kluczowa dla wyników uczniów. Dzieci, od których spodziewano się lepszych ocen, faktycznie osiągały wyniki lepsze od pozostałych.

Takie zachowanie zyskało nazwę samospełniającego się proroctwa. Oznacza ono, że ludzie w pewnym stopniu dostosowują się do naszych oczekiwań i przewidywań. Spodziewając się dobrych ocen, nauczyciele motywowali swoich uczniów do cięższej pracy.

67. Czynniki wpływające na poziom trafności wyobrażeń nauczycieli na temat uczniów

TRAFNOŚĆ WYOBRAŻEŃ NAUCZYCIELI NA TEMAT UCZNIÓW

Tworzony na podstawie schematu obraz ucznia jest tym bardziej zniekształcony, w im większym stopniu nauczyciel:

1. Pomniejsza wagę cech i zachowań dzieci sprzecznych z etykietą

2. Zawyża częstość występowania cech i zachowań zgodnych z posiadanym schematem - „efekt skrajności cech typowych na tle innych osób”

3. Nie dostrzega różnorodności cech, którymi charakteryzują się dzieci - „efekt jednolitej masy”

68. Omów wpływ atrybucji nauczycieli i autoatrybucji uczniów na jakość relacji zachodzących między nauczycielem a uczniem

Atrybucje- sposoby wyjaśniania zachowań innych osób lub własnych, wpływające na reakcje poznawcze, afektywne i behawioralne osób.

Analizowane na wymiarach:

- zewnętrzne- wewnętrzne ( dyspozycyjne- sytuacyjne)

- parcjalne- całościowe

- kontrolowane- niekontrolowane.

Mogą być NIEADAPTACYJNE (syndrom wyuczonej bezradności i beznadziejności)

- dla porażki: dyspozycyjne, całościowe, niekontrolowane,

- dla sukcesu: sytuacyjne, parcjalne, niekontrolowane.

Czynniki pośredniczące w powstawaniu efektu oczekiwań nauczycieli:

1. Klimat - zachowania afektywne nauczycieli (np. ciepło, wsparcie, uśmiech) i klimat socjo-emocjonalny, tworzony przez nich wobec uczniów obdarzanych wysokimi i niskimi oczekiwaniami.

2. Sprzężenia zwrotne - nagrody i kary oraz pochwały i krytyka (kontyngentne lub niekontyngentne względem osiągnięć uczniów).

3. Wkład - liczba i jakość zachowań związanych z nauczaniem, kierowanych wobec określonych uczniów.

4. Wydajność - stopień, w jakim nauczyciele dostarczają uczniom możliwości do reakcji (np. wzywanie uczniów do odpowiedzi, kontakt wzrokowy).

Cooper i Good (1983) pokazali również, że różnice w zakresie atrybucji nauczycieli na temat sukcesu i porażki uczniów lepszych i słabszych w nauce są funkcją ich poczucia kontroli.

69. Na czym polega zjawisko zagrożenia stereotypem

Zagrożenie stereotypem jest to lęk przejawiany przez przedstawiciela przez przedstawiciela stereotypizowanej grupy przed potwierdzeniem się stereotypu. Taki lęk czy występujący przy tym dyskomfort a nawet napięcie może w dużym stopniu przeszkodzić nam w naszym zadaniu. Przez co wykonamy dane zadanie gorzej.

70. Omów główne kierunki zmian relacji w ramach grupy rówieśniczej

*Następuje wzrost znaczenia grupy rówieśników- dzieci większość czasu spędzają z rówieśnikami , nie mają czasu dla rodziny.

*Więzi między nastolatkami stają się intymne- nastolatki zaczynają rozmawiać na tematy trudne, skrywane. Zaczynają się pierwsze przyjaźnie.

*Wzrost zdolności wykrywania uczuć- pierwsze miłości.

*Wzrost znaczenia lojalności i zaufania w relacjach nastolatków.

71. Rodzaje wsparcia uzyskiwanego przez dzieci w grupie rówieśniczej

Dzieci najczęściej w trudnych sytuacjach zwracają się o pomoc do przyjaciół/rówieśników oraz rodziców. Występują trzy rodzaje wsparcia:

1)wsparcie emocjonalne- czyli pocieszenie, uspokojenie, wspólne przebywanie ze sobą, wysłuchiwanie

2)wsparcie instrumentalne- dzielenie się dobrami materialnymi, dostarczanie konkretnej pomocy np. pożyczanie pieniędzy

3)wsparcie informacyjne- czyli udzielanie rad, informacji, które mogą pomóc w rozwiązywaniu problemu.

72. Źródła konfliktów w grupie rówieśniczej

Wraz z rozwojem dziecka środowisko rodzinne i nauczyciele tracą na znaczeniu na rzecz środowiska rówieśniczego. Koledzy-ich preferencje i upodobania- stają się ważniejszym kryterium dokonywanych wyborów niż system wartości rodziców i nauczycieli. Mimo to w grupie rówieśniczej często dochodzi do konfliktów, wynikających z różnych powodów. Przyczyną konfliktu może być na przykład faworyzowanie lub defaworyzowanie uczniów przez nauczyciela, nazywamy je „zjawiskiem ulubieńców nauczycieli” . Z kolei inną przyczyną może być wyróżnianie się pewnych osób na tle całej klasy, takich jak: osób otyłych, biedniejszych, okularników, rudych. Często nauczyciele sami podkreślają odmienny od innych uczniów status społeczny i materialny dzieci i tym samym skazują ich na tolerancję ze strony większości. Istnieje też coś takiego jak stygmatyzowanie dzieci z różnymi zaburzeniami lub upośledzeniami. Stygmatyzowanie, inaczej naznaczanie oznacza nadawanie określeń w kategoriach zachowania pewnym jednostkom w wyniku czego przyjmują one nadane im cechy i zaczynają działać zgodnie z przypisanymi im etykietami (czyli tzw. przypisywanie komuś etykiety). Również sytuacja „eurosierot” w grupie rówieśniczej jest zdecydowanie trudniejsza niż dzieci, których rodzice nie migrują poza granicami kraju i może świadczyć o marginalizowaniu wskazanej grupy uczniów w klasie szkolnej . Negatywne postawy ze strony kolegów mogą zniechęcać dzieci emigrantów do utożsamiania się z grupą rówieśniczą zaburzone relacje z rówieśnikami sprawić, że klasa szkolna zacznie być awersyjnym środowiskiem, którego należy unikać. Po pewnym czasie, tendencja ta może być źródłem problemów z nauką - gdy dziecko zacznie unikać szkoły- a następnie problemów wychowawczych, zgodnie z mechanizmem sprzężenia zwrotnego między problemami w nauce a patologizacją zachowań uczniów.

73. Czym są schematy ja oraz poczucie własnej wartości i w jaki sposób wpływają one na funkcjonowanie poznawcze, emocjonalne i zachowania dzieci

Schemat ja: obejmują własne ciało, tożsamość, zdolność i skłonność do dokonywania wyborów, działań celowych i samoregulacji. Ja (self) jest luźną struktur różnych ról i tożsamości społecznych, przekonań na własny temat i samoocen praz wartości i celów uznawanych za własne.

Pojęcia związane ze schematem ja:

• Efekt odniesienia do Ja (self-reference effect) - polega na lepszym zapamiętaniu informacji odnoszonych do własnej osoby niż przetwarzanych w inny sposób.

• Efekt cocktail-party (cocktail party effect) - polega na tym, że informacje dotyczące nas samych łatwiej do nas docierają nawet w warunkach pochłonięcia uwagi czym innym.

• Autoschemat (self-schema) - obszar Ja, w którym człowiek ma dobrze sprecyzowane poglądy i bogatą wiedzę o sobie.

• Oprócz Ja realnego (real-self) istnieje także Ja idealne (ideal-self) wyznaczające to jaki człowiek chciałby być, a więc pragnienia, nadzieje i aspiracje, a także Ja powinnościowe (ought-self) oznaczające z kolei to jaki człowiek, według siebie powinien być, a więc przekonania o obowiązkach, powinnościach i obligacjach.

Badania Higginsa wykazują : pojawienie się lub uwypuklenie rozbieżności między Ja realnym a Ja idealnym prowadzi do przeżywania emocji depresyjnych, takich jak smutek, rozczarowanie, apatia. Natomiast rozbieżności między Ja realnym a Ja powinności owym prowadzą do syndromu pobudzenia-wiązki emocji o silnie zaznaczonym pobudzeniu, jak niepokój, strach, poczucie winy i wstyd. Typowym przykładem rozbieżności pomiędzy Ja realnym i Ja idealnym jest poniesienie porażki, natomiast typowym przykładem rozbieżności między Ja realnym a Ja powinnościowym jest transgresja moralna (skrzywdzenie innego człowieka czy złamanie normy moralnej).

Ja niezależne (independent-self) jest bardziej charakterystyczne dla kultur indywidualistycznych,a Ja współzależne (interdependent- self) dla kultur kolektywistycznych. (więcej na ten temat „Geneza Ja” w podpunkcie 13.3.1.2 z psychologii społecznej) .

• Interakcjonizm symboliczny - w nim zawarta jest teza, że myślimy o sobie to co myślą o nas inni. Ważniejszym źródłem zawartości naszego Ja są inni ludzie.

• Indywidualne porównania siebie z innymi są podstawą kształtowania się tożsamości osobistej (personal identity) , czyli „subsystemu samowiedzy, na który składają się cechy spostrzegane prze podmiot jako dla własnej osoby najbardziej charakterystyczne i zarazem najbardziej specyfic zne, to jest najwyraźniej odróżniające własną osobę od innych ludzi”.

• Możliwe Ja (possibile selves)- wyobrażenia cech, które chcielibyśmy posiadać i kim chcielibyśmy być

• Ja niepożądane (feared selves)- wyobrażenia cech, które nie chcielibyśmy mieć

Możliwe i niepożądane Ja motywują do myślenia o sobie w określony sposób i wyboru ról społecznych. Ja możliwe zdolnego ucznia może skłaniać go do podejmowania wyzwań edukacyjnych , a ja niepożądane może motywować do wkładania w naukę dodatkowego wysiłku, by uniknąć roli ucznia głupiego.

Schematy Ja wpływające na:

• Funkcjonowanie poznawcze:

Wymiarem poznawczym są odpowiedzi na pytania: kim jesteśmy, jakie są nasze kompetencje, w czym jestem dobry a w czym zły?

• Funkcjonowanie emocjonalne:

Doświadczenia w relacjach ze znaczącymi innymi w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym wywołują w nas różne stany, od akceptacji (bezwarunkowej i warunkowej) po apatie, brak aktywności . (więcej kropka 4 o ja realnym i idealnym a powinnosciowym.)

• Zachowania dzieci:

Zgodnie z teorią autopercepcji Daryla Bema: ludzie formułują sądy na własny temat podobnie ajk na temat innych- opierając się na własnym zachowaniu i warunkach, w jakich ono przebiega. W szczególności wyciągają wnioski o własnych cechach zgodnych z zachowaniem, jeżeli dochodzi do niego w warunkach swobody wyboru, a więc bez spostrzeganych nacisków zewnętrznych. (więcej kropki 2 ostatnie o możliwym ja i Ja niepożadanym.)

Poczucie własnej wartości , czyli samoocena dotycząca posiadanych cech i ich akceptacji lub nieakceptacji, analizowana jest w świetle możliwości: wyrażanie się, realizowania potrzeb społecznych, poziomu samooceny dzieci.

Wpływ sytuacji rodzinnej na osiągnięcia dzieci pośredniczy przez ich samoocenę.

74. Opisz syndrom osobowości dogmatycznej i autorytarnej. W jaki sposób wpływa on na funkcjonowanie nauczycieli i uczniów w klasie szkolnej

75. Wymień cechy współwystępujące (korelujące) z syndromem osobowości autorytarnej/dogmatycznej

Co to jest syndrom osobowości dogmatycznej? To osoby (nauczyciele) których można określić jako „ograniczonych klapkami”. Ich system poznawczy jest predysponowany do przyswajania nietrafnych informacji o uczniu i tworzenia stereotypów. Dogmatyzm polega również na tym że styl poznawczy jest sztywny, co oznacza zamkniecie umysłu na nowe informacje i punkty widzenia - rozwinięta ochrona przed dysonansem poznawczym. Nie potrafią radzić sobie z wieloznacznościami, świat dla nich jest czarny albo biały. Mogą posiadać syndrom „ i tu cię mam s***, co oznacza ze nie zauważają sukcesów ucznia a widzą tylko porażki (brak konstruktywnych informacji zwrotnych dla uczenia) Pomijają lub redukują informacje do swojego sposobu patrzenia na świat. Nie potrafią przejąć perspektywy 2 osoby. Osoby z tym syndromem w kontaktach z ludźmi utrzymują hierarchiczna strukturę władzy (przesadnie dbają o tytułologię). Takie osoby mają wewnętrzną potrzebę wywierania wpływu na ludzi, przez co posiadają takie zdolności jak atrakcyjność interpersonalna i komunikatywność.

Cechy korelujące z tym syndromem:

1. potrzeba aprobaty społecznej, wypływowości - osoby te dążą do tego aby je cenić; nie znoszą krytyki, pragną ciągłego potwierdzania swojej pozycji

2. wysoka atrakcyjność społeczna - chcemy z taką osobą przebywać ponieważ jest źródłem gratyfikacji

3. umiejscowienie poczucia kontroli:

1. wewnętrzne - wiara we własne możliwości kontrolowania zdarzeń życiowych, robie pewne rzeczy bo mam kontrole;

2. zewnętrzne - wiara, że życie jest determinowanie przez czynniki zewnętrzne, to inni maja wpływ na to co robię. Osoby z syndromem osobowości dogmatycznej posiadają wewnętrzne poczucie kontroli.

4. poziom zróżnicowania poznawczego - jest niski, są to tzw. osoby konkretne

5. nietolerancja wieloznaczności - osoby te często mają przesadną potrzebę domknięcia figury, wszystko musi być dokładnie po ich myśli

6. potrzeba wywierania wpływu społecznego - chcą dominować nad wszystkimi, bo uważają się za lepszych od innych ludzi

7. ekspresywność i sympatyczność - związane z potrzeba wywierania wpływu społecznego, mają pomagać zjednywać sobie „widownię”

8. większe znaczenie cech osobowych nauczyciela niż ucznia - w klasie szkolnej brak jest relacji podmiot - podmiot. Na pierwszy plan wysuwają się potrzeby nauczyciela, a uczeń jest pomijany.

---