1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI

Nazwa produktu: Azotan(V) srebra [azotan srebrowy]

Wzór konstytucyjny\sumaryczny: AgNO₃

Producent:

Dostawca:

Użytkownik:

Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)

2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH

Składnik stwarzający zagrożenie:

Nazwa chemiczna	% wag.	Nr CAS	Nr EINECS	Symbol ostrzegawczy	Symbole zagrożenia (R)
azotan(V) srebra	100	7761-88-8	231-853-9	C	34

3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ

Substancja niebezpieczna w myśl dyrektywy 1999/45/EEG.

Zagrożenie pożarowe: Substancja utleniająca, stwarzająca zagrożenie samozapłonu w przypadku obecności reduktorów. Przechowywana pod stałym nadzorem, z dala od kwasów.

Zagrożenie toksykologiczne: Azotan(V) srebra jest substancją żrącą. Dawka trująca dla człowieka wynosi kilkadziesiąt centymetrów sześciennych 1-3% roztworu.

Zagrożenie ekotoksykologiczne: Azotan(V) srebra jest czynnikiem silnie szkodliwym dla zwierząt i roślin. Stanowi poważne zagrożenie dla życia wodnego.

4. PIERWSZA POMOC

Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego azotanem(V) srebra środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Ratujący muszą zadbać również o własne bezpieczeństwo.

Zatrucie inhalacyjne:
1.	Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2.	Zapewnić pomoc lekarską.
Zatrucie doustne:
1.	W przypadku zatrucia drogą pokarmową przepłukać usta wodą, a następnie spowodować wymioty. Podawać doustnie 10% roztwór tiosiarczanu sodu lub 10% roztwór siarczanu magnezu oraz mleko, świeże białko, roztwór albuminy.
2.	Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło.
Skażenie oczu:
1.	Przemyć skażone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. Przykryć oczy jałowym opatrunkiem.
2.	Niezwłocznie zapewnić pomoc okulisty.
Skażenie skóry:
1.	Zdjąć skażone ubranie. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem.
2.	W przypadku, gdy podrażnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem.

5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU

Szczególne zagrożenia:	Substancja niepalna. Posiada własności utleniające. Podtrzymuje palenie.
Środki gaśnicze:	Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów.
Zalecenia szczegółowe:	Strażacy muszą być wyposażeni w niezależne aparaty oddechowe.

6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA

Zalecenia ogólne:	W przypadku wydostania się azotanu(V) srebra do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obręb wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażenia środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających z substancji stałej unikać wzbijania się pyłu.
Środki ochrony osobistej:	Unikać kontaktu z uwolnionym azotanem(V) srebra. Stosować ubrania ochronne z tkanin zwartych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed pyłami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2).
Zalecenia szczegółowe:	Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). Unikać używania wody do usuwania pozostałości.
Zabezpieczenie środowiska:	Chronić źródła wody oraz kanalizację. W czasie działań oczyszczających unikać wzbijania się pyłu. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie.
Metody utylizacji:	Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie wymogami prawa krajowego.

7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE

Zapobieganie zatruciom:	Podczas stosowania azotanu(V) srebra nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z substancją stałą i w postaci roztworów, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu - jako materiał żrący i jednocześnie akcyzowy, poza zasięgiem dzieci, pod ścisłym nadzorem.
Zapobieganie pożarom/wybuchom:	Azotan(V) srebra jest substancją niepalną, podtrzymującą palenie, posiadającą własności utleniające. W kontakcie z reduktorami i kwasami stwarza zagrożenie pożarowe.
Magazynowanie:	Przechowywać w oryginalnych, właściwie oznakowanych i zamkniętych opakowaniach w magazynie materiałów żrących, wyposażonym w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych szafach lub sejfach. Azotan(V) srebra przechowywany jest w czystych, suchych, zaciemnionych pomieszczeniach zamkniętych w temperaturze 5-15^oC i wilgotności 20-60%, w naczyniach szklanych i kamionkowych zamkniętych szczelnymi korkami, oblanymi parafiną. Unikać kontaktów z palnymi i redukującymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400.
Metody postępowania z odpadami:	Za odpad można uznać azotan(V) srebra, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy azotan(V) srebra odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji.

8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ

Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania azotanu(V) srebra. Sprawna wentylacja.

Ochrony osobiste:

Ręce:	Rękawice z tworzywa sztucznego, szczelnego, odpornego na działanie czynników utleniających i żrących.
Oczy:	Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego odpornego na działanie czynników utleniających i żrących.
Drogi oddechowe:	Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2).
Skóra i ciało:	Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne.
Ochrony zbiorowe:	Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy.
Inne informacje:	Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń pyłów azotanu(V) srebra, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą.

Najwyższe dopuszczalne stężenia w środowisku pracy (NDS):

Srebro - związki rozpuszczalne (w tym azotan srebra) - 0,01 mg/m³.

Metody oceny narażenia w środowisku pracy:

PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne.

PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników.

Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi azotanu(V) srebra.

9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE

9.1	Masa cząsteczkowa: 169,87 g/mol
9.2	Postać fizyczna, barwa, zapach: W warunkach normalnych azotan(V) srebra jest krystalicznym ciałem stałym, bezbarwnym, ciemniejącym na powietrzu.
9.3	Temperatura topnienia: 212oC
9.4	Temperatura wrzenia: 1550oC (przy spełnieniu szczególnych warunków, ponieważ przy normalnym ciśnieniu rozkład następuje powyżej 444oC).
9.5	Gęstość: 5,56 g/cm^3 (20oC)
9.6	Gęstość usypowa: 1850 kg/m^3
9.7	Prężność par w 20oC: 233hPa
9.8	Rozpuszczalność w wodzie: Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie - w 2150 g/l/20oC
9.9	Wartość pH ( 50 g/l wody/20^oC): Roztwory mają odczyn obojętny.
9.10	Inne: Azotan(V) srebra posiada własności utleniające i bakteriobójcze. Otrzymywany jest przez rozpuszczenie metalicznego srebra w stężonym kwasie azotowym. Azotan(V) srebra stosowany jest w przemyśle fotograficznym, lecznictwie, galwanotechnice, do wyrobu luster, jako odczynnik laboratoryjny, do wytwarzania farb do włosów.

10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ

Reaktywność i stabilność:	W warunkach normalnych, przy zachowaniu zasad prawidłowego przechowywania, azotan(V) srebra jest chemicznie stabilny. Jest silnym utleniaczem. Reaguje z acetylenem, alkaliami, glinem, miedzią, manganem, solami antymonu i żelaza, halogenkami, etanolem, fosforanami, siarką, winianami, ługiem potasowym i innymi.
Właściwości korozyjne:	Reaguje z wieloma metalami i solami.

11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE

Drogi narażenia człowieka: Wdychanie pyłów, spożycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą.

Informacja ogólna: Azotan(V) srebra jest substancją szkodliwie działającą na żywe organizmy. Dawka trująca dla człowieka wynosi kilkadziesiąt centymetrów sześciennych 1-3% roztworu. Działa żrąco. Kontakt z żywą tkanką doprowadza do pozostawienia ciemnych plam.

Dane toksykologiczne:

LD_{50(doustnie, szczur)} = 1173 mg/kg

LD_{L0(doustnie, czlowiek)} = 29 mg/kg

Działanie miejscowe:

Wdychanie pyłów: Szybko pojawia się pieczenie i zaczerwienienie w jamie ustnej, gardle, pojawia się ból w płucach, a ponadto ból brzucha i zaparcie, ból głowy i ospałość. Występuje obrzęk płuc. W ciężkich przypadkach utrata przytomności i drgawki. Po 2-3 dniach może pojawić się niedomoga nerek.

Spożycie: Szybko pojawia się pieczenie i zaczerwienienie w jamie ustnej, gardle oraz przełyku, ból brzucha i zaparcie, ból głowy i ospałość. W ciężkich przypadkach utrata przytomności i drgawki. Po 2-3 dniach może pojawić się niedomoga nerek. Mogą wystąpić objawy methemoglobinemii.

Kontakt z oczami: Następuje zaczerwienienie, swędzenie i łzawienie. Występuje poparzenie chemiczne - zapalenie spojówek, zmętnienie rogówki.

Kontakt ze skórą: Zaczerwienienie i bąble jako objaw oparzenia skóry.

Informacja dodatkowa:

Azotan(V) srebra stosowany jest w roztworach 0,1-2% jako środek do odkażania błon śluzowych i niewielkich ran. Do wewnątrz bywa podawany w postaci rozcieńczonych roztworów. W roztworach 10-50% azotan(V) srebra stosowany jest zewnętrznie jako środek przyżegający.

12. INFORMACJE EKOLOGICZNE

Wskaźnik oceny dla ostrej toksyczności:

wobec ssaków - 5,0

wobec ryb - 6,4

wobec bakterii - 8,2

Stopień zagrożenia wód: Skrajny.

13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI

Metody unieszkodliwiania:

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

Zawartość opakowania wg:

rodzaju 06 03 99 - inne, niewymienione odpady.

Sposób likwidacji A1(A3): „Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna” (po rozładowaniu opakowań).

Opakowania wg:

rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych,

rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła.

14. INFORMACJE O TRANSPORCIE

14.1	Numer ONZ:	1493
14.2	Klasa RID/ADR/IMO:	5.1
14.3	Grupa pakowania:	II
14.4	Numer rozpoznawczy zagrożenia:	50
14.5	Numer indeksowy (EC):	047-001-00-2
14.6	Symbole niebezpieczeństwa (R):	34
14.7	Symbole bezpieczeństwa (S):	2-26-45
14.8	Nalepki ostrzegawcze RID/ADR Nr 5.1

15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH

Kartę wykonano zgodnie z:

• Normą PN ISO 11014-1; 1998 „Bezpieczeństwo chemiczne - Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych”.

• Wytycznymi Dyrektywy UE Nr 1999/45/EG, Dyrektywy 67/548 EEC oraz Dyrektywy UE 88/379/EEC (Dangerous Product Regulations incl. EC Guidelines), dotyczącymi klasyfikowania, oznaczania i sporządzania informacji o materiałach niebezpiecznych.

• Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz. 1367 ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174).

• Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194).

• Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36 ) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

• Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki.

• Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stężeń substancji zanieczyszczających w powietrzu.

• Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

• Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206).

• Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (ważnej od 01.07.2001 r.).

• Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana użytkownikowi azotanu(V) srebra bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych.

• Niniejsza karta nie jest żadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony dostawcy azotanu(V) srebra. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy.

• Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu.

Na etykietach należy umieścić następujące informacje:

Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:
Napis ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym:		„Substancja żrąca.”
Symbole zagrożenia
R 34	Powoduje oparzenia.
Symbole bezpieczeństwa
S 2	Chronić przed dziećmi.
S 26	Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza.
S 45	W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę.

16. INNE INFORMACJE

Chemiczne określenie produktu: Azotan(V) srebra
16.2 Znaczenie symboli:
Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych
C	Substancja żrąca.
Numer rozpoznawczy zagrożenia
50	Materiał utleniający.
Znaczenie oznaczeń transportowych
Klasa RID/ADR: 5.1-II		Materiał utleniający - niebezpieczny.
Numer ONZ: 1493		Azotan srebrowy.

Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania substancji. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyki nie może być traktowana jako gwarancja właściwości substancji.

* * * * *

Zgodnie z rozporządzeniem MZ z dnia 3 lipca 2002 r., PN-ISO 11014-1 i Dyrektywą 91/155/EEC

	KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI	Wydanie: I Data wydania: 20.12.02 Strona/stron 7/7
Nazwa:	AZOTAN(V) SREBRA

Azotan(V) srebra

---