Na podstawie scalenia wszystkich informacji układ nerwowy stara się przypisać wartość i zbudować pewien obraz. Nie zawsze ten sam przedmiot jesteśmy w stanie zapamiętać takim, jakiego go widzieliśmy.

Drogami aferentnymi informacja dociera do pierwszorzędowej kory wzrokowej, tam te informacje są przetwarzane. Wszystkie cechy charakterystyczne obrazy, który dotarł do kory są analizowane. Zapada decyzja, czym jest obraz.

Problem pojawia się, jeśli widzimy przedmiot niewyraźnie (bardzo krótko, przesłonięty). Mózg jest wstanie dopowiedzieć sobie pewne cechy, ale nie zawsze są one zgodne z rzeczywistością (omamy wzrokowe).

Podejrzewa się, że jest to wynik sytuacji, gdy temu, co widzimy dopasowywane jest błędne wrażenie pamięciowe. Dochodzi wówczas do pomyłek pamięciowych.

ZJAWISKA ZWIĄZANE Z UKŁADEM SŁUCHU

Nasz narząd słuchu nieco różni się od narządu słuchu pozostałych ssaków. Różni się także sposobem funkcjonowania oraz poziomem odbioru bodźców (inny kształt oraz możliwości). Nie mamy możliwości dostrojenia słuchu do kierunku, z którego napływa dźwięk. Charakterystyka odbieranych informacji jest także różna.

Jakie charakterystyki fali są dostępne dla naszego dźwięku?

Zakres drgań, które jest wstanie odbierać osoba młoda 20-20 tys. Hz

Nietoperze wychwytują ultradźwięki (zmysł echolokacji)

Psy słyszą infradźwięki

Zakres słyszalności ucha ludzkiego jest dla nas wystarczający w większości przypadków.

Jaką drogę przebieg dźwięk od momentu kiedy zostanie wyemitowany do momentu odbioru w pierwszorzędowej korze słuchowej:

Układ nerwowy odbiera dźwięk, jako impuls elektryczny. Nasz mózg jest wstanie odróżnić częstotliwość dźwięku.

Specyficzne właściwości układu słuchowego

Przewód słuchowy zewnętrzny → błona bębenkowa → układ kosteczek słuchowych → kanały półkoliste → ślimak → nerw ślimakowy

W jaki sposób kosteczki słuchowe mogą wzmacniać falę słuchową?

Błona bębenkowa jest strukturą niezwykle wrażliwą na zmiany ciśnienia. Gdy dźwięk nie dociera, to ciśnienie po obu stronach błony powinno być takie samo.

W momencie, gdy na błonę bębenkową dociera fala, następuje zmiana ciśnień i błona zaczyna drgać (minimalne odchylenia powodują już wrażenia słuchowe). Błona bębenkowa nie rezonuje, czyli nie przenosi drgań, jak struna gitary. Napięcie jest modulowane, a więc gdy zanika dźwięk, błona przestaje drgać, nie słyszymy dźwięku.

Gdy drganie błony bębenkowej jest niewielkie to płyn by je wystopniował do 0.

Układ kosteczek jest swoistym rodzajem dźwigni. Gdyby ich nie było także bylibyśmy wstanie odebrać wrażenie dźwięku, jednak nasz słuch straciłby swoją wrażliwość (przewodzenie drogą gazową).

Trzecią droga, która przenosi dźwięk jest droga kostna, która biegnie przez kość sitową, przez kości czaszki, które także przenoszą drgania.

• Jedną z funkcji układu słuchowego jest odbieranie informacji, jaką jest dźwięk.

• Układ ten pełni także funkcję ochronną.

Posiada dwa mięśnie:

• Napinacz błony bębenkowej - zwiększa napięcie błony bębenkowej, co sprawia, że drgania sa mniejsze

• Mięsień strzemiączkowy - odciąga strzemiączko od otworu owalnego.

20-30 dB mniej hałasu do nas dociera, gdy te mięśnie się napą.

Działa to na układzie odruchu z opóźnieniem (kilka ms).

Dźwięk, który jest uważany za niebezpieczny ma wartość 110 dB, a powyżej 130 dB już uszkodzenie i ból.

Układ ten zaczyna działać, gdy to wysokie natężenie dociera do naszego ucha, odruch z opóźnieniem nie jest wstanie uchronić nas przed uszkodzeniem słuchu.

Gdy natężenie dźwięku wzrasta stopniowo, odruch wyzwala się w miarę efektywnie.

Układ kosteczek słuchowy przenosi drgania na …do ślimaka.

Ślimak jest strukturą odpowiedzialną za zamianę drgań na impuls elektryczny.

Błona podstawna ślimaka - jej właściwości zmieniają się wraz z miejscem.

Proces kodowania częstotliwości dźwięku.

Błona zmienia swoje właściwości (sztywność, napięcie i szerokość). Zatem przy różnych dźwiękach błona drga w innym miejscu. = Każda „struna” odbiera inną częstotliwość drgań.

Dźwięki o dużej częstotliwości powodują dranie najbliższej błonie podstawnej. Im mniejsze dźwięki, tym dalej odbierane na błonie podstawnej.

Rzęski, które występują na błonie pobudzane powodują drganie tylko pewnego obszaru błony i poruszają się w określonym kierunku. Są zbierane nerwami posyłane dalej.

Mózg ma obraz gród, jakie do niego docierają i na podstawie tego, jakimi drogami impuls dociera mózg będzie wstanie przypisać temu odpowiednią częstotliwość.

Układ nerwowy nie jest wstanie sam sobie odbierać informacji takiej, jak ona jest (światło, dotyk, dźwięk), natomiast jest wstanie odbierać informacje w postaci impulsów elektrycznych, którym mózg przypisuje pewne
wrażenia (informacja kodowana). Kodowanie odbywa się w ślimaku i wiąże się z miejscem odbierania drgań (obszar na błonie ślimaka).

Przestrzenne kodowanie miejsca powoduje, że inne drogi wyprowadzające będą kodowały tą informację i mózg przypisują odpowiednią wartość częstotliwości.

Fala o różnej częstotliwości - towarzyszy im inna droga wyprowadzająca.

Słyszenie nie jest kwestią ucha, lecz mózgu!

Ucho jest tylko anteną, a mózg radiem (głośnikiem).

Odbieranie informacji:

• Reakcja pobudzająca → jeśli pojawi się impuls (dźwięk), to komórki odpowiedzialne za reakcję pobudzającą są aktywne tak długa, jak długo trwa dźwięk; powinny więc być odpowiedzialne za słyszenie.

• Reakcja hamująca → odpowiadają za nią komórki, które uruchamiają się w chwili, gdy dźwięk się kończy.

• Reakcja włączeniowa → wiąże się z tym, że w naszym układzie słuchu występują komórki pobudzane nawet pojedynczym dźwięki mi to pobudzenie trwa nawet po zakończeniu jego działania (reakcja rozciągnięta w czasie). Jest to reakcja nieco alarmowa. Pomimo, że słuch jest zajęty, nie jesteśmy odcięci od możliwości słyszenia innych dźwięków. Wystarczy pojedynczy dźwięk.

• Reakcja wyłączeniowa → zaprzeczenie reakcji włączeniowej. Pobudzenie hamuje się w momencie, gdy pojawi się dźwięk.

• Reakcja włączeniowo- wyłączeniowa → kombinacja dwóch powyższych. Aktywność włączana, gdy pojawi się pojedynczy dźwięk, a wyłączana, gdy pojawiają się kolejne.

Każda komórka się adaptuje. Istnieją komórki, które pozwalają nam reagować na zmiany zachodzące w obrębie układu słuchu i powodują odpowiedni typ reakcji.

Możliwość odbierania informacji dźwiękowej

Odbiór informacji nie jest liniowy. Nie każdą informacje odbieramy w taki sam sposób. Pewne informacje są odbierane lepiej, a pewne gorzej.

Zmienia się to z wiekiem. Osoby młode słyszą lepiej niż stare.

Nasze ucho nie ma chwili wytchnienia. Cały czas odbiera informacje (nawet nocą, gdy śpimy), co powoduje stopniowy ubytek słuchu, zaś część zmian jest mniej lub bardziej naturalna. Najłatwiej tracimy krańcowe wartości dźwięków (do 12 Khz).

Jak ma się częstotliwość do natężenia dźwięku?

Próg słyszalności - 20 dB - jest progiem słyszalności, ale dla niewielkiego zakresu częstotliwości; dźwięki o częstotliwości 200 Hz wymagają 20 dB, a o częstotliwości 20 Hz wymagają ponad 70 dB. Dolne częstotliwości wymagają większego natężenia, ale górne także.

Najlepiej słyszalne będą częstotliwości od 2-3 tys. Hz do 5-6 tys. Hz. Naturalnie nie ulegają zniszczeniu. Odbieramy je raczej przez całe życie. Tymi częstotliwościami przenoszona jest mowa ludzka.

Pozostałe częstotliwości z wiekiem wypadają, albo wymagają dużo większego natężenia.

Prób bólu - 130 dB

Powyżej 80 dB

Dźwięk odbierany np. lewym uchem jest odbierany w obu półkulach mózgu.

Źródło dźwięku:

Opisują go dwie wartości - kierunek i wysokość

• Kierunek - azymut źródła dźwięku; wynika w dużej mierze z tego, że słyszymy stereoskopowo (lewym i prawym uchem), natomiast nie zawsze uszy są w tej samej odległości od źródła dźwięku; do lewego ucha dźwięk dociera nieco szybciej niż do lewego (głowa skierowana w stronę dźwięku w lewo) - opóźnienie.

• Wysokość - elewacja źródła dźwięku; określamy w głównej mierze tylko i wyłącznie jednym uchem; określamy ją na podstawie różnic w odbiorze dźwięku między jednym, a drugim uchem. Zwiąże się to z opóźnieniem spowodowanym odbiciem od małżowiny usznej. Pozwala to określić czy dźwięk dobiega z góry czy z dołu. Nie jesteśmy jednak wstanie określić różnicy, kiedy dźwięk dociera tylko z góry lub tylko z dołu. Ciężko będzie nam sprecyzować np., z którego piętra dokładnie.

Gdy opóźnienie jest duże, układ nerwowy odbiera to zjawisko jako dodatkowy dźwięk (np. pogłos podczas rozmowie telefonicznej).

Dźwięk nie zawsze odbierany jest drogą bezpośrednią.

SYSTEM KONTROLI SENSOMOTORYCZNEJ w aspekcie funkcjonowania układu nerwowego.

„trzeba zadbać o Poczucie Równowagi. To taki mały demon, który mieszka w głowie. No więc ten demon musi siedzieć w samym środku czaszki i się nie ruszać. To najłatwiejsze z zamkniętymi oczami, bo on wygląda na świat przez nasze oczy, a jak je zamkniesz, siedzi po ciemku nieruchomo. Zapiera się rękami o twoje skronie i czeka. Dopóki trzymasz oczy zamknięte, nie ma możliwości, żeby się zachwiał….Każdy go ma, tylko nie każdy potrafi kontrolować. A z tym jest najgorzej, jak się napijesz. Kiedy czicza uderza do głowy, szczypie demona w skórę i ten się miota po całej czaszcze. Dlatego ludzie po pijanemu się przewracają, dzwoni im w uszach i łzawią oczy. On czasem sieje taki zament, że ci się plączą myśli i słowa; można dostać wizji...”

Szaman Angeli, Wojciech Cejrowski „Rio Anakonda”

Mamy możliwość wykonywania ruchów świadomych, czy to lokomocyjnych czy manipulacyjnych możliwość ta wymaga dosyć zaawansowanego systemu (układu mięśniowego sterowanego przez układ nerwowy).

Mamy także możliwość utrzymywania pozycji. Możemy się w danej pozycji zatrzymać i ją utrzymywać.

Różnimy się od innych ssaków tym, że maja już one pozycje mniej lub bardziej nieruchomą zapewnioną zewnętrznie..

Układ nerwowy za pośrednictwem układu mięśniowego ma zdolność koordynowania struktur (np. skracanie mięśnia naramiennego podczas ruchu ręką).

Różnego rodzaju ortezy, stabilizatory maja na celu zapewnienie stabilizacji, sztywności zewnętrznej i powoduje, że układ może funkcjonować i utrzymać pozycję.

Stabilizatory elastyczne w niektórych sytuacjach są bardzo pożądane, ale nie nakazy z nimi przesadzać, gdyż zwalniają one układ nerwowy z kontrolowania, co zaburza mechanizmy prawidłowego utrzymywania danej pozycji. Należy bardziej wpływać na stabilizowanie przez system czynny, czyli poprzez mięśnie, niż poprzez zewnętrzne.

Jakiekolwiek zaburzenia stabilności (stawów obwodowych, kręgosłupa) - najprostsza możliwością jest założenie stabilizacji zewnętrznej, która nie wymaga naszego działania, działania układu nerwowego, co powoduje zmiany w całym organizmie. Jest godnie, gdyż pacjent może wykonywać niemal wszystkie czynności. Ale na dłuższą chwilę pacjent uzależnia się od stabilizatora i nie potrafi bez niego funkcjonować. Lepiej jest odbudowywać wewnętrzne struktury stabilizujące na zasadzie mechanizmów kompensacyjnych.

Kobiety w ciąży i po ciąży - rozsuwanie się bioder jest mechanizmem wbudowanym w okres ciąży, natomiast po urodzeniu duże zburzenia równowagi niweluje się ćwicząc koordynację nerwowo-mięśniową rozwijającą stabilizację wewnętrzną..

Warunki, które należy spełnić:

Dynamiczna stabilizacja - ogniwa kinematycznego wg M. Panjabi'ego

„Termin system sensomotoryczny został przyjęty jako całościowe określenie wszystkich neurosensorycznych i neuromięśniowych procesów, które często były upraszczane i nieprawidłowo opisywane jako propriocepcja.”

Kontrola sensomotoryczna - jest wynikiem pewnej integracji, współdziałania struktur ze sobą powiązanych.

Interpretacja

Wzrok

Informacje przedsionkowe

Informacje proprioceptywne

Dostosowanie wzorców mięśniowych w celu

Mechanoreceptory w: zachowania stabilności lokalnej i/lub globalnej równowagi

- mięśniach

- ścięgnach

- więzadłach

- torebkach stawowych

- skórze.

Wrażenia sensoryczne w momencie dotarcia do układu nerwowego będą dopasowywane do tego, czego już się nauczyliśmy, czyli do wyobrażeń pamięciowych

W procesie scalania układ nerwowy dopasowuje sobie informację do tego, co już zna.

Wówczas generowany jest program, który przyniósł efekt w sytuacji, która miała już miejsce w naszym życiu (pamięci).

Odczucia sensomotoryczne

Temperatura

System gamma

Zastępuje komendy ponadrdzeniowe

Receptory obronne

wspólna droga końcowa

Inne wrażeni mięśniowe γMotoNeuron wrzeciono mięśniowe αMN

Receptory stawowe

Zmiana długości mięśnia

Gamma motoneuron w momencie, gdy wszystkie docierające bodźce są o małym znaczeniu, a razem tworzą pewien schemat, to gamma MN obniża próg pobudliwości, sprawiając, że te bodźce wywołają reakcję. Motoneuronem alfa informacja wędruje do wyższych pięter.

Okazuje się, że ten system gamma spełnia niezwykle istotna funkcje, w niektórych sytuacjach.

Jest on niezwykle ważnym elementem odpowiedzialnym za koordynację. Te motoneurony gamma są niezwykle wrażliwe, podczas gdy stopień pobudzenia jest niski.

Teoria wspólnej drogi końcowej wskazuje, iż wrzecion mięśniowe integruje obwodową informację aferentną i wysyłają końcowy sygnał odpowiedzialny za skoordynowaną redylację.

Mortoneurony gamma mają największe znaczenie w trakcie aktywności z niskim poziomem pobudzenia układu mięśniowego.

Koaktywacja alfa-gamma zwiększa czułość mięśnia na zmiany położenia stawu, prędkości…

• Sprzężenie zwrotne (feedback) → odruchowe działanie następujące po zaistnieniu bodźca.

• Sprzężenie wstępne (feedforward) → odruchowe działanie następujące przed zadziałaniem bodźca.

Przy opisywaniu mechanizmów związanych z nasza stabilizacja się pojawił.

Wpływ informacji proprioceptywnej na kontrolę sensoryczną

Odmienne wzorce pobudzenia mięśnia kulszowo-goleniowych i brzuchatego łydki (wcześniejsze pobudzenie i przedłużona aktywność) pojawiają się u pacjentów z uszkodzonym ACL (ścięgnem Achilles) podczas chodzenia po pochylonej powierzchni. Zmiany te nie są tak wyraźne przy chodzeniu po terenie równym.

U pacjentów z uszkodzonym ACL średni kąt zgięcia kolana w cyklu chodu ulega zwiększeniu.

McNair et. Al. 1990

Odmienne wzorce pobudzenia mięsni pojawiają się nie tylko w okolicy uszkodzonego stawu, lecz również w stawach sąsiednich, a nawet w obrębie kontrlateralnej kończyny oraz tułowia.

Vilensky et. Al. 1994

Czynnikiem, który bardzo mocno wpływa na zaburzenie naszej propriocepcji jest ból.

Udowodniono, że bardzo skutecznie zaburza mechanizmy związane ze stabilizacja.

Układ kontroli czynnej - m. poprzeczny brzucha

Podczas szybkich ruchów kończynami dolnymi i kończynami górnymi m. poprzeczny brzucha jest najszybciej napinającym się mięśniem( podczas zgięcia stawu ramiennego).

Hodges

Świadczy to o istnieniu sprzężenia feedforward.

Okazuje się, że taki mechanizm funkcjonuje u osób, które nie mają dolegliwości odcinka lędźwiowego. Osoby, które mają dolegliwości bólowe to zjawisko nie funkcjonuje. U tych osób działa sprzężenie feedback.

W momencie, kiedy będziemy stosowali stabilizatory zewnętrzne na odcinku lędźwiowym, które nie posiadają przecież receptorów, dlatego układ nerwowy interpretuje nasz stan poprzez struktury odbierające bodźce. Zatem wszelkiego rodzaju kortezy zaburzają prawidłowe funkcjonowanie mechanizmu stabilizującego, dochodzi do rozregulowania.

Układ kontroli czynnej - m. poprzeczny brzucha

U osób bez chronicznych dolegliwości bólowych dolnego odcinka kręgosłupa m. poprzeczny brzucha napina się przed każdym szybkim ruchem tułowia, kończyn górnych i dolnych.

U osób z dolegliwościami taki mechanizm nie funkcjonuje.

Jeśli dojdzie do zaburzenia tego procesu wzrasta sztywność mięśni powierzchownych, a samo rozciąganie mięśni powierzchownych niewiele wniesie. Należałoby odbudowywać ten proces od przyczyny, a nie od skutku (odbudowywanie globalne).

Hades JA, Richardson CA, Jull GA.

M. wielodzielny

Multifidus muscle recovery is not automatic after resolution of acute, first - episode low back pain.

Spine 1996; 21: 2763-9

Powrót funkcji mięśnia wielodzielnego nie następuje automatycznie po zlikwidowaniu pierwszego epizodu dolegliwości bólowych.

Long-termeffects of specific stabilizaing exercises for firs-episode low back pain.

Spine 2001; 26: E243-8

Długoterminowy efekt specyficznych ćwiczeń stabilizacyjnych w przypadkach pierwszego epizodu bólowego w obrębie dolnego odcinka kręgosłupa.

Podsystem bierny:

Pasywne właściwości mięśni

Kości więzadła

Torebki stawowe

Krążki Łąkotki

Podsystem czynny: Aktywne właściwości mięśni

Podsystem kontroli nerwowej:

Receptory

Centralny układ nerwowy

Nerwy obwodowe

Odczucia eksteroceptywne: Doty, ucisk, wibracja

Odczucia świadome proprioceptywne: kinestezja, poczucie oporu, poczucie pozycji stawu

Temperatura

Ból

---