Klasyfikacja TNM guzów raka sutka (piersi)

T- GUZ (TUMOR)

T1 - guz wielkości do 2 cm

T2 - guz wielkości 2,0 - 5,0 cm

T3 - guz wielkości powyżej 5 cm

T4 - guz każdej wielkości naciekający ścianę klatki piersiowej lub skórę

N - REGIONALNE WĘZŁY CHŁONNE (NODI)

N1 - obecne przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych po stronie guza; węzły ruchome

N2 - obecne przerzuty nowotworowe do węzłów chłonnych po stronie guza; węzły nieruchome w stosunku do siebie lub/i otoczenia

N3 - obecne przerzuty do węzłów piersiowych wewnętrznych po stronie guza

M - PRZERZUTY ODLEGŁE (METASTASIS)

M0 - nie stwierdza się obecności przerzutów odległych

M1 - stwierdza się przerzuty odległe

Stopnie zaawansowania klinicznego raka sutka (piersi)

I - T1N0M0

IIA - T2N0M0, T0N1M0, T1N1M0

IIB - T3N0M0, T2N1M0

IIIA - T3N1M0, T0N2M0, T1N2M0, T2N2M0, T3N2M0

IIIB - T4N0M0, T4N1M0, T4N2M0, Tis/T0N3M0, T1N3M0, T2N3M0, T3N3M0, T4N3M0

IV - wszystkie +M1

Sposoby leczenia:

1.chemioterapia- metoda polegająca na niszczeniu komórek nowotworowych przez podanie pacjentowi substancji chemicznej. To leczenie toksyczne, powoduje wiele objawów ubocznych:

• niekorzystny wpływ na szpik (spada liczba leukocytów, liczba płytek krwi)

• spada poziom czerwonych krwinek(anemia)

• spadek odporności

• nudności, wymioty

• wypadanie włosów

• biegunki, zaparcia

• zapalenie jamy ustnej

• zaburzenie smaku

• zaburzenie czucia w palcach rąk i nóg

2. Radioterapia

Ogranicza miejscowo proces nowotworowy, łagodzi dolegliwości bólowe Radioterapia to leczenie prowadzone przy użyciu promieni jonizujących, które ma na celu zniszczenie jak największej liczby komórek nowotworowych

3.Leczenie hormonalne

Polega na podawaniu leków hormonalnych (androgeny, progesteron, kortykosterydy). Inne leki są stosowane u kobiet po menopauzie inne u kobiet miesiączkujących

4. Leczenie chirurgiczne

Miejscowe wycięcie guza (wygląd sutka niewiele się zmienia)

Mastektomia simplex- proste odjęcie sutka wraz z węzłami chłonnymi pachowymi

Zabiegi odtwórcze piersi- wykorzystuje się tkanki własne pacjentki , poprzez umiejscowienie ekspandera pod skórą , który jest wypełniony płynem fizjologicznym i ma na celu rozciągnięcie tkanek do wielkości odtwarzanej piersi

Postępowanie po zabiegu (specyficzne do rodzaju zabiegu)

1.Drenowanie rany pooperacyjnej za pomocą ssania Redona, ma na celu obarczenia limfy z przestrzeni podskórnej oraz zmniejszenie rozciągania tkanek pod wpływem ciśnienia śródwęzłowego. Na skutek drażniącego działania końcówki drenu, często usuwa się go mimo gromadzenia limfy w loży pooperacyjnej, wówczas obarcza się chłonkę za pomocą igły i strzykawki, raz dziennie , potem co drugi dzień aż do jej całkowitego zaniku wydzielania.

2. Bezpośrednio po zabiegu stosuje się wysokie ułożenie kończyny, aby zapewnić odpływ limfy

Rys.1 klin do wysokiego ułożenia ręki

Zadania pielęgniarki w profilaktyce raka piersi:

• kształtowanie postaw społeczeństwa w stosunku do chorób nowotworowych

• zmiana poglądów na temat możliwości leczenia raka

• zwiększenie świadomości w społeczeństwie na temat wczesnego wykrywania raka piersi

• uświadomienie znaczenia samobadania

• nauka samobadania piersi

Sposoby badania piersi

Ruchy w kształcie koncentrycznych okręgów - badanie rozpoczyna się od zatoczenia największego koła po obwodzie piersi, wykonując przy tym małe kółka prostopadle do kierunku ruchu, i przesuwając się ruchem spiralnym zgodnie z ruchem wskazówek zegara aż do brodawki. W ten sposób zbadany zostanie cały gruczoł piersiowy.

 

 

Ruchy promieniste - należy podzielić pierś podobnie do tarczy zegara i przesuwać dłoń od brodawki w kierunku godziny 12, a następnie 1, 2, 3 itd., zataczając niewielkie koła aż zostanie zbadana cała pierś.

 

 

Ruchy góra - dół - w celu badania, pierś dzieli się na wąskie pionowe paski, a następnie kieruje się ruch ręki na przemian do góry i do dołu zataczając małe koła. W ten sposób bada się dokładnie całą pierś.

 

 

Opracowano na podstawie:
1. Miriam Stoppard, W trosce o Twoje piersi, Kalliope Oficyna Wydawnicza, Warszawa, 1997.
2. Wojciech Załucki, Zbiniew Wronkowski, Piersi - uroda i problemy, Warszawa, 1997.

Przykładowe problemy pielęgnacyjne nad pacjentką z rakiem piersi

1. niepokój i lęk z powodu rozpoznania choroby nowotworowej

2. zaburzenia emocjonalne z powodu zabiegu okaleczającego

3. wystąpienie obrzęku limfatycznego z powodu usunięcia węzłów chłonnych

4. ból w okolicy rany pooperacyjnej

5. trudności w gojeniu się rany z powodu ciągłego wydzielania się limfy

6. ograniczenie ruchomości w stawach obręczy barkowej po stronie operowanej

7. nieprawidłowa postawa z powodu przyjmowania postawy maskującej

8. spadek samooceny z powodu utraty atrybutu kobiecości

9. wycofanie się ze strefy intymności

10. wszelkie objawy niepożądane ze stosowania chemioterapii(nudności, wymioty, biegunki, zaparcia, wypadanie włosów) , radioterapii(ból, pieczenie, swędzenie, zaczerwienienie)

11. ryzyko infekcji z powodu spadku odporności po zastosowaniu chemioterapii

pytania sprawdzające:

1. wyjaśnij co oznaczają poniższe symbole:

T4N0M0, T1N1M0, T2N1M0

2. wymień 5 objawów ubocznych chemioterapii

3. jakie są objawy uboczne radioterapii

4. w jakim celu wyprowadza się dreny ssące z loży pooperacyjnej po mastektomii, które odprowadzają limfę

5. wymień 5 przykładów problemów natury fizycznej

6. wymień 5 przykładów problemów natury psychicznej

---