materiał na egzamin teoretyczne, Teoretyczne podstawy wychowania


Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

1. Geneza teorii wychowania.
Powstała po II wojnie światowej.
W klasyfikacjach pedagogiki jako nauki teoria wychowania zajmuje miejsce równoważne pedagogice ogólnej jako jedna wśród wielu jej szczegółowych subdyscyplin. Od połowy XX w. nastąpiło wyraźne zahamowanie prac badawczych w obszarze pedagogiki ogólnej na rzecz ich zwiększania w teorii wychowania w roku 1946- 1989 nastąpiło powstanie i dominacja w toku rozwoju nauk pedagogicznych teorii wychowania. W latach 1990- 1995 nastąpił jej zanik a od 1995r. nastąpił równoważny rozwój pedagogiki ogólnej i teorii wych. Teoria wych. przeszła ewolucję od stanu podporządkowania pedagogice ogólnej, po równoprawny status naukowy. Wyłoniła się z ped. ogól. jako ten rodzaj jej dociekań teoretycznych i praktycznych, które zakładały z jednej strony pozytywny wpływ na działalność wychowawczą, a z drugiej strony miały inspirować myśl badawczą do tego aby dzięki analizom i diagnozom empirycznym przyczyniać się do rozwoju pedagogiki jako nauki. 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

2. PRZEDMIOT TEORII WYCHOWANIA

(SOŚNICKI)
Przedmiotem wychowania są wszelkie świadome akty wychowawcze, ich uwarunkowania, przebieg i skutki.
Teoria wychowania zajmuje się badaniem procesów wychowawczych a mianowicie:
1 procesem wychowania
2 uwarunkowaniami procesu wychowania
3 przebiegiem tego procesu
4 skutkami procesu wychowania
Przedmiotem badań teorii wychowania jest też usystematyzowana, spójna, uporządkowana
wiedza o wychowaniu, jego celach, treściach, metodach, formach, środkach i
uwarunkowaniach, relacje zachodzące pomiędzy wychowawcą i wychowankiem,
sposoby, możliwości wspierania rozwoju różnych funkcji w celu rozwoju pełni
osobowości. 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

Przedmiot teorii wychowania.
W wąskim zakresie:
Głównym przedmiotem teorii wychowania jest wychowanie w wąskim jego rozumieniu, tj. kształtowanie postaw i innych cech osobowości dzieci i młodzieży łącznie ze stwarzaniem im warunków ułatwiających samoaktualizację drzemiących w nich konstruktywnych możliwości. W tym sensie teorię wychowania interesuje szczególnie rozwój moralny, społeczny, kulturalny i fizyczny dzieci i młodzieży, mniej natomiast ich rozwój umysłowy w procesie uczenia się.

W szerokim zakresie:
Teoria wychowania w szerokim zakresie zajmuje się:
- formułowaniem celów, jakie mogłyby lub jakie powinny być realizowane w procesie wychowawczym i ukazywaniem związanych z nimi wartości, a zwłaszcza różnego rodzaju powinności, jak normy, ideały, dezyderaty moralne głoszone w filozofii, religii, aksjologii i etyce;
- projektowaniem działalności wychowawczej, czyli sposobami umożliwiającymi realizowanie określonych celów wychowania, jak również ułatwiającymi wychowankom samoaktualizację własnych szans rozwojowych w sferze pozytywnych cech osobowości;
- różnymi czynnikami ? zwłaszcza psychospołecznymi ? warunkującymi powodzenie lub niepowodzenie zaprojektowanej działalności wychowawczej, do których zalicza się m.in. podmiotowe traktowanie dzieci i młodzieży, racjonalne organizowanie ich życia i pracy, umiejętność nawiązywania z nimi kontaktów interpersonalnych, poznawanie ich i umożliwianie im kierowania własnym rozwojem. 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

4. Orientacje badawcze w teorii wychowania.
Pojęcie orientacja badawcza wskazuje na kierunek poszukiwań zarówno problematyki jak też sposobu gromadzenia wiedzy i jej publicznego prezentownia. Koncentruje się na jakimś ustalonym kierunku poszukiwań. Termin ten jest zakresowo szerszy niż szkoła naukowa i węższy niż paradygmat. w dziejach teorii wych. występowało kilka orientacji badawczych.
Trzy podejścia - orientacje badawcze - do uprawiania teorii wychowania:

1. orientacja tradycjonalistyczna - problemy badawcze lokowane są blisko i w kontekście zainteresowań badawczych innej nauki, stosuje się podobne, zapożyczone z tych nauk metodologie, metody i techniki badawcze.
2. orientacja fenomenologiczna - próbuje opisywać praktykę unikając jakichkolwiek założeń teoretycznych, światopoglądowych czy filozoficznych.
3. orientacja scjentystyczna - procedury badawcze i takt postępowania badawczego jest wzięty wprost z badań nauk przyrodniczych.
 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

20.Ideologie wychowania
+ Romantyzm
+ Transmisja kulturowa
+ Progresywizm

ROMANTYZM
• Romantycy utrzymują, że to co pochodzi od samego dziecka, jest najważniejszym aspektem rozwoju.
• Środowisko pedagogiczne powinno być dostatecznie przyzwalające, aby umożliwić rozwinięcie się wewnętrznego „dobra” (możliwości i zalet społecznych), a wewnętrzne „zło” wziąć pod kontrolę.
• Uczenie dziecka idei i nastawień innych ludzi poprzez rutynę i dryl może zakończyć się bezsensownym uczeniem się i stłumieniem wewnętrznych tendencji o pozytywnym znaczeniu.
• Podkreślają biologiczne metafory zdrowia i wzrostu, zrównując optymalny rozwój fizyczny z fizycznym zdrowiem i optymalny rozwój umysłowy ze zdrowiem psychicznym.
• Wczesne wychowanie powinno pozwolić dziecku przejść przez fazy rozwoju emocjonalnego, które nie mogą wyrażać się w domu, takie jak tworzenie związków społecznych z rówieśnikami i dorosłymi (nie rodzicami).
• Filozofia obejmowała nie tylko świadomość, że dziecko posiada wewnętrzne „ja”, lecz wartościowanie dzieciństwa, od którego można wyprowadzić pochodzenie „ja”.
• Opiekunowie młodzieży powinni przede wszystkim trzymać się natury i zapobiegać krzywdzie; powinni zasługiwać na dumny tytuł obrońców szczęścia i praw dzieci. Powinni czuć, że dzieciństwo nie jest zepsute, ale jest przeżuciem najdoskonalszej rzeczy na świecie, ponieważ pochodzi z ręki Boga. Powinni być przekonani, że nie ma na świecie niczego bardziej wartego miłości, szacunku i służby niż ciało i dusza wzrastającego dziecka.
 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

TRANSMISJA KULTUROWA
• Podstawy ideologii osadzone są w klasycznej, akademickiej tradycji zachodniego wychowania.
• Zadaniem pedagogów jest przekazywanie teraźniejszej generacji zasobów wiedzy, norm i wartości zebranych w przeszłości.
• Praca wychowawcy to bezpośrednie nauczanie takich wiadomości i reguł.
• Pogląd, iż wychowanie składa się z przekazywania wiedzy, umiejętności, norm społecznych i moralnych danej kultury.
• Wychowanie jest transmisją zdobyczy kulturowych; wiedza i normy kulturowe mogą się gwałtowanie zmieniać lub tez mogą być statyczne.
• Szkoła transmisji skoncentrowana jest na społeczeństwie.
• Szkoła skupia się na konieczności uczenia się przez dyscyplinę wobec porządku społecznego.
• Transmisja kulturowa podkreśla to co wspólne, ustalone.
 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

PROGRESYWIZM
• Jako ideologia wychowania utrzymuje, że wychowanie powinno podtrzymywać naturalne interakcje dziecka z rozwijającym je społeczeństwem lub środowiskiem.
• Definiują oni rozwój jako postęp poprzez niezmienne, uporządkowane stadia.
• Celem wychowawczym jest ewentualne osiągnięcie wyższego poziomu lub stadium rozwoju w życiu dorosłym, a nie jedynie zdrowe funkcjonowanie dziecka na obecnym poziomie.
• Dla progresywistów organizującą i rozwijającą siłą w doświadczeniu dziecka jest aktywne myślenie tego dziecka (myślenie jest stymulowane przez wątpliwości, przez konflikt poznawczy).
• Widza zdobywanie „wiedzy” jako aktywną zmianę we wzorach myślenia wywoływaną przez doświadczane sytuacje rozwiązywania problemów.
• Pedagog progresywny podkreśla podstawowe związki pomiędzy rozwojem poznawczym i moralnym: zakłada, że rozwój moralny nie jest czysto uczuciowy i rozwój poznawczy jest koniecznym, choć niewystarczającym warunkiem rozwoju moralnego.
• Wskazują, że rozwój moralny wyrasta z interakcji społecznych w sytuacjach konfliktu społecznego.
• Moralność jest sprawiedliwością, wzajemnością pomiędzy jednostką i innymi osobami w jej środowisku społecznym.
• Interakcja - wzajemne oddziaływanie, nowa jakość pomiędzy dzieckiem i środowiskiem.

21. Etapy rozwoju dziecka (Debesse)

Ad. 1. "wiek dziecinnego pokoju"
Dziecko od urodzenia do około 3 lat. Wiek, w którym na ogół dziecko pozostaje w rodzinnym środowisku, wśród najbliższych mu osób. W tym okresie zauważamy zmiany w rozwoju sensoryczno-motorycznym dziecka. Dziecko uczy się samodzielnego przemieszania się (pełzanie, raczkowanie, chodzenie, bieganie). Poznaje przestrzeń, w której się porusza oraz "bada" własne ciało.

Ad. 2. "wiek koziołka"
Wiek przedszkolny (3-7 lat). Dziecko jest bardzo chłonne, chce poznawać świat na wszystkie możliwe sposoby (dotyka, wącha, smakuje). Stara się zaspakajać swoją ciekawość. Najwięcej czasu poświęca zabawie. W okresie tym następuje szybki rozwój psychiczny, emocjonalny
i intelektualny dziecka, naśladuje ono pewne wzorce zachowania, sposób mówienia, reakcje na środowisko zewnętrzne. To pobudza wyobraźnię, a ta daje efekt tzw. fantazjowania.

Ad. 3. "wiek szkolny"
Wiek szkolny (okres szkoły podstawowej i gimnazjum). Dziecko dojrzewa do możliwości logicznego myślenia, potrafi przyswajać więcej informacji i kojarzyć je. Szczególny nacisk kładzie się tu na ćwiczenia pamięci (zapamiętywanie). Największą i bardzo istotną rolę na tym etapie odgrywa konkurencja w grupie rówieśniczej, kształtują się cechy przywódcze. Współzawodnictwo staje się dominującą cechą tego okresu. 

Milena FabiszewskaDoziny/OlsztynMilena FabiszewskaDoziny/Olsztyn

Ad. 4. "wiek niepokojów dojrzewania"
Dojrzewanie potocznie kojarzy się z okresem buntu, dzieje się tak nie tylko pod wpływem hormonów, młody człowiek zaczyna bardziej interesować się sobą, a nie grupą rówieśniczą. Odkrywa swoje cechy osobowości, które usiłuje kształtować i rozwijać. Dużo emocji dostarcza kontakt z płcią przeciwną, życie uczuciowe, które często jest odzwierciedleniem wyobraźni jednostki.

Ad. 5. "wiek młodzieńczego entuzjazmu"
Wiek szkoły średniej (16-20 lat). W okresie tym kształtują się lub rozszerzają zainteresowania, preferencje zawodowe, uświadamiają zdolności i predyspozycje. Beztroska
i swoboda przechodzą w realne i rzeczywiste postrzeganie świata. Utrwalają się cechy osobowości. Wątpliwości i pytania wychodzą na pierwszy plan.

Według Debessego istotą wychowania jest dobór odpowiednich metod i technik do poszczególnych etapów. Tak aby w okresach: "wieku koziołka" i "wieku niepokojów dojrzewania" kształtować umiejętności indywidualne, a w etapach: "wieku szkolnego"
i "wieku młodzieńczego entuzjazmu", postawy obywatelskie (społeczne).



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Teoria wychowania pytania, materiały na UKW, teoretyczne podstawy wychowania
Zagadnienia na egzamin teoretyczne podstawy wychowania, Uczelnia
Teoria wychowania pytania, materiały na UKW, teoretyczne podstawy wychowania
Zagadnienia do egzaminu z Teoretycznych podstaw wychowania
Zagadnienia do egzaminiu - Teoretyczne podstawy wychowania - ćwiczenia, Teoretyczne podstawy wychowa
Definiowanie pojecia wychowania, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
Pojŕcia dydaktyczne, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
Metody nauczania, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
caly materiał, pedagogium, wykłady, Teoretyczne podstawy wychowania
system szkolnictwa, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
Mala sciaga, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
metody oodz. wychow.2 wersja, Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
metody oddziaływań wychowawczych(1), Materiały Pierwszy Rok, Teoretyczne podstawy Wychowania
Opracowanie Egzaminu Teoretyczne podstawy wychowania
teoretyczne podstawy wychowania, Materiały na egzaminy
teoretyczne podstawy wychowania(1), Materiały na egzaminy
teoretyczne podstawy wychowania, Materiały na egzaminy

więcej podobnych podstron