Wyższa Szkoła Europejska im. ks. Józefa Tischnera

Stylistyka języka polskiego

Egzamin 2011/2012

Imię i nazwisko ……………………………………………………..

Liczba punktów …………………………………………/ 107,5

Kod grupy …………………………………………………………….

Proszę wymienić trzy przyczyny popełniania błędów językowych (0-1,5 p.).

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….......

Proszę połączyć nazwy kryteriów językowych z odpowiednimi wyjaśnieniami (0-3 p.).

1. kryterium wystarczalności

języka

2. kryterium ekonomiczności środków językowych

3. kryterium funkcjonalności środków językowych

4. kryterium autorytetu kulturalnego

5. kryterium estetyczne

6. kryterium narodowe

1. Dobre jest to, co jest krótsze.

2. Dobre jest to, co nie budzi niepożądanych skojarzeń.

3. Dobre jest to, co polskie.

4. Dobre jest to, co używane przez wielopokoleniową inteligencję humanistyczną.

5. Dobre jest to, co powszechnie używane.

6. Dobre jest to, co wypełnia lukę w języku.

Proszę określić, jaki rodzaj innowacji językowej reprezentują poniższe przykłady (0-3,5 p.).

1. sześć kociąt → …………………………………………………………………………………………………………………………..

2. pager → …….………………………………………………………………………………………………………………………………

3. gałęziami → ………………………………………………………………………………………………………………………………

4. romanse (w opozycji do romansy) → …………………………………………………………………….………………….

5. wahadłowiec (`statek wahadłowy') → ………………………………………………………………………………………

6. zachrystia → ……………………………………………………………………………………………………………………………..

7. prezydencja → ………………………………………………………………………………………………………………………….

Do podanych niżej przykładów proszę dopisać odpowiednie terminy (0-2,5 p.).

1. poprawa i polepszenie stanu zdrowia → ……………………………………………………………………………………

2. poprawić się na lepsze → …………………………………………………………………………………………………………..

3. udzielić odpowiedzi → ……………………………………………………………………………………………………………….

4. autor Pana Tadeusza → ……………………………………………………………………………………………………………..

5. motorówka → ……………………………………………………………………………………………………………………………

Proszę wymienić trzy cechy charakterystyczne dla podanych niżej stylów (0-4,5 p.).

styl potoczny: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

styl urzędowy: ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

styl naukowy: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Do podanych niżej definicji proszę dopisać odpowiedni termin (0-2,5 p.).

1. wprowadzenie do tekstu wyrazów pochodzących z języków obcych - wyrazów całkowicie nieprzyswojonych → ………………………………………………………….

2. ukształtowanie tekstu, który nie jest wykorzystywany przez przedstawicieli danego zawodu w pracy, na wzór języka danej grupy zawodowej → …………………………………………………………..

3. ukształtowanie tekstu nienależącego do stylu naukowego zgodnie z regułami tego stylu → ……………………………………………………………

4. wprowadzenie do tekstu dużej liczby wyrazów, które występują przeważnie tylko w stylu artystycznym → ……………………………………………………………..

5. ukształtowanie tekstu (nieprzeznaczonego dla przedstawicieli danej grupy społecznej) na wzór języka tej grupy społecznej → ………………………………………………………….

Poniższe wyrazy proszę ocenić z punktu widzenia kryteriów poprawności językowej (0-4 p.).

rekruter (Po rozmowie kwalifikacyjnej rekruterzy grzecznie informują kandydata, że poszukują pracownika o innym profilu) ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

jamon (Producenci iberyjskich szynek z andaluzyjskiego regionu Jabugo - najdroższych i najbardziej cenionych jamonów na świecie - mają problem) ………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Poniższy tekst proszę przeredagować tak, aby był on napisany językiem ogólnym (literackim) (0-12 p.).

Jadę ja kiedyś z nim na, wiesz, wuef, dziesiątką, tłok taki, że nie wiem, co, a on mówi, żebyśmy się przesiedli do ósemki, bo pusta. No to wysiedliśmy na przystanku, podjeżdża ósemka, ale wcale się nie zatrzymuje. Patrzę, a to, kurde, do zajezdni. I staliśmy jak głupki na tym przystanku, czekaliśmy na następny tramwaj; przyjechał dopiero po pół godzinie. Wściekłem się jak cholera, bo mieliśmy być o 11⁰⁰ na wuefie, a tak w ogóle nie weszliśmy na salę, no bo byliśmy spóźnieni ponad pół godziny.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Proszę poprawić poniższe niepoprawne związki frazeologiczne (0-5 p.).

1. iść po najmniejszej linii oporu → ………………………………………………………………………………

2. języczek uwagi → ……………………………………………………………………………………………………..

3. nie zasypywać gruszek w popiele → …………………………………………………………………………

4. poddawać coś w wątpliwość → ………………………………………………………………………………..

5. komuś dwoi się przed oczami → ………………………………………………………………………………

Do podanych niżej nazw proszę dopisać odpowiednie peryfrazy (0-5 p.).

1. premier → …………………………………………………………………….

2. Mikołaj Kopernik → ………………………………………………………

3. Jan III Sobieski → …………………………………………………………..

4. Chiny → ………………………………………………………………………..

5. Rzym → ………………………………………………………………………..

W podanych zdaniach proszę wskazać (podkreślić) wyrazy modne i zastąpić je innymi wyrazami (niebędącymi wyrazami modnymi) (0-10 p.).

Rozmówcy nie doszli do konsensusu. Ale mieli przynajmniej dobre chęci. …………………………………………………………..

Co mógł zrobić, aby powstrzymać eskalację konfliktu, który już porównywano do drugiej zimnej wojny? ………………………………………………………….

Kompleksowe badania Braidwooda dowiodły, że zmiana stylu życia była związana ze skokiem cywilizacyjnym. …………………………………………………………

Górę biorą siły, których hasłem jest konsolidacja władzy i mocne, wielkie państwo. ……………………………………………

Polska miała stać się rezerwuarem taniej siły roboczej i surowców. …………………………………………………………………….

Oczywiście jest też opcja, że firma będzie chciała samodzielnie rządzić w klubie. ………………………………………………..

Na dopłaty do wody zabezpieczono w miejskim budżecie 2,2 mln zł. ………………………………………………………………….

Swój wywód egzemplifikował danymi statystycznymi. ………………………………………………………………………………………..

Organizacje pozarządowe są doskonałą bazą rozwoju lokalnych społeczności. ……………………………………………………

Od wielu już lat daje się dostrzec dekonstrukcję dotychczasowego systemu wartości moralnych. ……………………………………………………….

Proszę podkreślić poprawną formę (0-7 p.).

1. Szczególną zajadłością w walce z nami wykazał się pan Grześ, który dezawuował/ dewaluował nasze dokonania.

2. Film podzielił zarówno widzów, jak i krytyków. Epatuje/ emanuje rzadko spotykanym okrucieństwem.

3. W sierpniu 1942 r. na skutek enuncjacji/ denuncjacji w ręce polskiej policji wpadła trzyosobowa rodzina dr. Fragnera, ukrywająca się w Lipnicy Górnej.

4. Zakonnice nie mogły przyjechać na wernisaż, gdyż klauzula/ klauzura zabrania im wychodzenia poza furtę.

5. Uświadamiali i upowszechniali maksymalistyczny/ maksymalny program etyczny, wedle którego Polak miał uczynić duszę swoją „wizerunkiem tej ojczyzny, która ma zmartwychwstać”.

6. Na godzinę 20.00 zwołano odprawę dowódców, którym zakomunikowano decyzję o kapitulacji. Wysłano parlamentarzystów/ parlamentariuszy.

7. Daniel w ostatnim czasie sporo urósł i warunki fizyczne predestynują/ predysponują go do tego, że może grać zarówno jako obrońca, jak i defensywny pomocnik.

Proszę wyjaśnić znaczenie podanych niżej wyrazów (0-5 p.).

1. resentyment → ………………………………………………………………………………………………………………………………………

2. abnegat → ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..

3. alternatywna → ……………………………………………………………………………………………………………………………………..

4. bynajmniej → …………………………………………………………………………………………………………………………………………

5. enigmatyczny → …………………………………………………………………………………………………………………………………….

Poniższy e-mail proszę przeredagować tak, aby był on poprawny pod względem językowym i aby uwzględniał zasady polskiej grzeczności językowej (0-12 p.).

Szanowna pani profesor,

Jak się pani pewnie zorientowała, nie było mnie na poniedziałkowym kolokwium. Chcę je zaliczyć ale nie wiem kiedy ma pani jakiś dyżur dla studentów. Czy mogła by mi pani napisać kiedy on jest? Prosze też,żeby przesłała mi pani ćwiczenia, które robiliśmy na zajęciach na których mnie nie było.

Z pozdrowieniami,

Anna Kowalska

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Podane w nawiasach czasowniki proszę zapisać w czasie przeszłym (0-5 p.).

1. Ofiary doznały obrażeń z powodu rażącego zaniedbania, jakiego ……………………………………. (dopuścić się) Schettino i jego oficerowie.

2. Dr Wiktor Wojciechowski z fundacji Forum Obywatelskiego Rozwoju uważa, że upowszechnienie żłobków, przedszkoli czy pomoc kobietom w powrocie na rynek pracy …………………..….. (być) sensowne.

3. Przypominamy, że wcześniej w reklamach tej firmy ………………………….………. (wystąpić) Maryla Rodowicz, Doda i Natasza Urbańska.

4. Drożejąca żywność, paliwa i wzrost podatków …………………..……………….. (zmusić) część sklepikarzy do przejścia w szarą strefę.

5. Głównym celem agresywnego zachowania ………………………….. (być) uzyskanie przewagi i dominacja nad innymi.

Proszę poprawić poniższe zdania. Proszę wyjaśnić, na czym polegają popełnione w nich błędy (0-20 p.).

Został zatrzymany, uderzając policjanta kijem baseballowym.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Jesteś zmęczona fizycznie i psychicznie, a tu trzeba jeszcze zadbać i wychować kolejne, duże dziecko…

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Mogę zagrać w każdym filmie, czy to będzie thriller lub najzwyklejsza komedia.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Za produkcję i handel dopalaczami grozi kara od 20 tys. do miliona zł.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Paczka z ładunkiem wybuchowym eksplodowała w budynku greckiego MSW w Atenach, zbijając szefa ochrony.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Krem wskazany przed oraz po zabiegach eksfoliacji w gabinetach kosmetycznych.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Sprawa jest tym trudniejsza, gdyż do wielu wsi nie zawsze docierają autobusy PKS.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Wisząca groźba przegranej nad zespołem podziałała na zawodników mobilizująco.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Techniczno-organizacyjne warunki obsługi informatycznej okręgowej komisji wyborczej zapewnia dyrektor delegatury wojewódzkiej Krajowego Biura Wyborczego.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Wicepremier Balcerowicz twierdzi, że jeśli epidemia zwolnień chorobowych będzie postępowała w takim tempie, to wypłaty rozwalą budżet ZUS i państwa.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Podane wyrażenia proszę uzupełnić odpowiednimi przyimkami (0-5 p.).

1. opowiedzieć się ………………… wprowadzeniem ustawy

2. starania ………………….. uzyskanie dotacji

3. uwagi odnośnie …………………. kredytów

4. dotacja uzyskana ………………….. ministra

5. szampon …………… włosów farbowanych

---