 | Pobierz cały dokument prawo.konstytucyjne.wyklad.4.studia.doc Rozmiar 107 KB |
PRAWO KONSTYTUCYJNE - WYKŁAD 4
TEMAT: IDEA PRAW CZŁOWIEKA (C.d.).
W rozwoju idei praw człowieka wyróżniamy trzy etapy (tzw. 3 generacje):
I. Pierwsza generacja (prawa pierwszej generacji):
Rozwój praw człowieka w ramach pierwszej generacji przypada na czasy XVII i XVIII wieku. Źródłem tej koncepcji była szkoła praw natury. Stwierdzała ona, że źródłem praw człowieka jest sama istota człowieczeństwa; pewne prawa istnieją w sposób naturalny; państwo tych praw nie musi nadawać. W koncepcji szkoły praw natury państwo było widziane w kategoriach umowy społecznej, oznacza to że państwo było powołane do obrony praw jednostki. Stąd szkoła prawa natury głosiła ideę rządu ograniczonego, a więc państwo miało tylko taka władzę, tylko takie uprawnienia, które zostały przekazane mu przez społeczeństwo w ramach umowy społecznej. Stąd (z umowy społecznej) wywodzi się cała idea podziału władzy oraz idea konstytucji pisanej.
W pierwszej generacji kształtują się dwie kategorie praw człowieka:
1. Wolności osobiste - ich istota polega na tym, iż jest to jakaś sfera jednostki wolna od ingerencji państwa (mówi się, że istnieje wolność od czegoś; wolność od ingerencji państwa). Takimi podstawowymi wolnościami, które już wtedy zostały sformułowane są:
- nietykalność osobista,
- wolność sumienia i wyznania,
- tajemnica korespondencji i inne.
2. Wolności polityczne - są to różnego rodzaju wolności, które są związane z istotą systemu demokratycznego. O wolnościach politycznych mówi się jako o wolnościach do czegoś. Są to przede wszystkim:
- prawa wyborcze (prawo wybierania przedstawicieli, czyli czynne prawo wyborcze),
- wolność do zrzeszania się (współcześnie najistotniejsze znaczenie ma wolność zrzeszania
się w
partie polityczne),
- wolność do zgromadzeń.
Najważniejszymi dokumentami, w których były zawarte prawa pierwszej generacji były:
[1. Dokumenty angielskie (pochodziły one z czasów rewolucji angielskiej):]
- Petycja praw z 1628 r.,
- Cabeas Corpus Act of..... (dosłownie: „dostarczymy ciało oskarżonego do sądu”) z 1679 r.,
- Bill of Rights („Ustawa o prawach”) z 1689 r.
[2. Dokumenty pochodzące z czasów, gdy powstawały pierwsze konstytucje pisane; na ogół obok konstytucji były uchwalane karty praw człowieka i obywatela:]
- Karta Praw Stanu Wirginia w USA z 1776 r.,
- Deklaracja Niepodległości USA z 1776 r. (również zawierała deklarację praw człowieka),
- pierwsze 9 poprawek do Konstytucji USA (1778 r.) uchwalonych jeszcze w końcu XVIII w.
(stanowią one zbiór przepisów o prawach człowieka w USA; sama Konstytucja USA w
 | Pobierz cały dokument prawo.konstytucyjne.wyklad.4.studia.doc rozmiar 107 KB |