POSTĘPOWANIE SĄDOWO-ADMINISTRACYJNE
(egzamin)
Wykład 1., 23.02.11
1. Sądownictwo administracyjne - pewne zmiany ustrojowe w Europie na przełomie XVIII-XIX w. (na terenie RP związane ze zmianami ustrojowymi). Obejmowanie przepisami sądow.adm. Kiedyś Rada Stanu była sądem adm. (z Francji).
Początków sadownictwa adm. należy doszukiwać się we Francji w epoce napoleońskiej, utworzone Radę Stanu i rady prefekturalne.
Odzyskanie niepodległości - Konst. zapewniała istnienie sądu adm. - jednoinstancyjność -> Najwyższy Trybunał Administracyjny (NTA)
II wojna światowa -> PRL - pewien typ państwa, gdzie władza zależy od ludu pracy i wsi.
Sąd Adm. W latach 50-tych przewijał się był potrzebny - pewne nieprawidłowości w sprawach administracyjnych. Lata 50-te nie przyniosły skutków. Lata 80-te gwałtowne zmiany ustrojowe. Powstaje Naczelny Sąd Adm. (1980 r.), zostaje zmodyfikowana procedura administracyjna postępowania przed sądem. Sąd był tworzony przez wybitnych specjalistów. Oni starali się zachować jednolitą linie orzecznictwa.
Sądownictwo administracyjne sprawuje kontrolę legalności aktów administracyjnych, jest sadownictwem kasacyjnym.
Zakres kontroli sądów administracyjnych - 2 metody:
m. klauzuli generalnej - polega na tym, ze wszystkie akty adm. bądź działania władcze podlegają kontroli sadu adm.
m. enumeracji - kontroli sadu adm. poddane są jedynie akty bądź działania administracji publicznej wyraźnie wyliczone w ustawie
2 systemy sądow. Adm. :
1) s. ochrony prawa podmiotowego - sąd adm. działa tylko na wniosek (wskutek skargi) osoby, której prawo podmiotowe zostało przez czynność administracji publicznej naruszone (prawo wniesienia skargi przysługuje tylko podmiotom posiadającym legitymację skargową)
2) s. ochrony prawa przedmiotowego - sad może kontrolować nie tylko akty indywidualne, ale również akty generalne, sad może wkraczac z urzędu albo z czyjejkolwiek inicjatywy
Konstytucja z 1997 roku zawiera postanowienia przesądzajace o systemie sądownictwa adm. w naszym kraju. Mowi się o konstytucyjnym modelu polskiego sadownictwa adm.
Art. 45 K- prawo każdego do sądu i rozpoznania jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki!
Art. 176K - postepowanie sadowe co najmniej dwuinstancyjne
Art. 184 K - NSA oraz inne sądy adm. sprawują w zakresie określonym w ustawie kontrolę działalności administracji publicznej.
Decyzja - indywidualny akt o charakterze władczym.
Ustawa z 1995 roku zrywa z pewnymi tendencjami, funkcjonowała do 2004 r.
2. Sąd. Adm. - na początku było jednoinstancyjne.
Przykład decyzji:
D(I inst.) organy merytoryczne -> przysługuje odwołanie do II inst. (oprócz decyzji hybrydalnych) organ II inst. może uchylić decyzje organów I inst. - wydają merytoryczne rozstrzygnięcia; NSA (po to żeby kontrolować tą administrację)
NSA - orzeka co do prawidłowości działania organów administ.
Strona postępowania -> organ podporządkowany;
Postępowanie inkwizycyjne
Przekształcenie z procesu inkwizycyjnego do postępowania merytorycznego (sąd administracyjny jest arbitrem)
Zaczęto tworzyć ośrodki zamiejscowe sądów administracyjnych (NSA - nie wystarczał jeden w Warszawie -> tylko jedna instancja).
Instytucja Rewizji Nadzwyczajnej
Problem powstał gdy weszła nowa Konst. (1997) wprowadziła ona zasadę administracyjności (dotyczy też postępowania przed sądami administracyjnymi)
2 nowe rozwiązania: zlikwidowano NSA i jednostki zamiejscowe
-> wprowadzono wojewódzkie sądy administracyjne (I instancja) + jeden zamiejscowy w Kielcach
-> NSA jako sąd (II instancji)
Sad w Bydgoszczy -> SKO od Torunia/ Włocławka/ Bydgoszczy (mniej spraw)
Sąd w Warszawie -> dużo więcej spraw
NSA rzadko działa jako sąd I instancji -> zazwyczaj rozstrzyganie środków zaskarżenia sądów (I instancja)
2004 r. ustawa - woj. Sąd Adm. jest co do zasady sądem I inst.
Art. 175 ust. 1 Konstytucji (K) - pierwszy przepis, który mówi wprost o sąd. Adm.
Art. 184 K - dot. rozstrzygnięć sąd. Adm.
Kontrola - porównanie pewnego faktu z istniejącym wzorcem.
Przesądzono konstytucyjnie, że kontrola dot. także działalności uchwałodawcy jedn. Sam. Teryt.
Kontrola administracji publicznej (ze względu na zgodność z prawem)
3. Kształtowanie sadów administracyjnych:
Ustawodawca stworzył pewne cenzusy wieku - wysokie wymagania:
Sąd. Woj. -> 35 lat wiek sędziego (wymóg co najmniej 8 lat pracy), (kandydat musi mieć obywatelstwo polskie, ukończył wyższe studia, wysoki poziom wiedzy,
NSA -> 10 lat stażu pracy i ukończone 42 lata
Orzekanie powinno być na odpowiednim poziomie.
4. Merytoryczne rzeczy dot. funkcjonowania i zakresu działalności sądów administracyjnych:
-> zakres kognicji sądu administracyjnego:
Podmiotowa kontrola adm. publicznej
Zakres przedmiotowy kontroli przez sąd. Adm. (Art. 3 paragraf 2 ustawy)
- decyzje administracyjne (mogą być wydawane na gruncie przepisów kpk jaki i działu 4 Ordynacji podatkowej) wyjatki, gdy przepis szczególny tak stanowi -> ZUS. KRUS
- postanowienie (grupa aktów administracyjnych) nie rozstrzyga co do zasady o rozstrzygnięciu sprawy
3 rodzaje postanowień:
1) postępowanie na które przysługuje zażalenie (związane z rozwiązaniem, jeżeli przepis tak stanowi)
2) zaskarżeniu podlegają postanowienia kończące postępowania (Art. 104 kpa) nie zawsze dec. może zakończyć postepowanie, gdy przepis stanowi inaczej -> wniesienie odwołania po terminie, organ kończy sprawę - formalne stwierdzenie (Art. 134 kpa), postanowienie ostateczne są zaskarżane do sądu; Art. 59 paragraf 2 o odmowie przywrócenia terminu do odwołania i zażalenia.
3) postanowienie rozstrzygające sprawę co do istoty - o zatwierdzenie ugody, np. na gruncie prawa budowlanego, można zaskarżyć
Ustawa o postepowaniu egzekucyjnym w administracji (Art. 18) -. W przypadku postępowania egzekucyjnego i zabezp. - stosujemy kpa (skarga do sądu adm.)
Art. 3 paragraf 2 pkt 8 ustawy - można skarżyć bezczynność w stosunku do działalności organów administracyjnych.
Sąd administracyjny uwzględniając skargę na akt prawa miejscowego, wydany przez organ jednostki samorządu terytorialnego albo terenowy organ adm. rzadowej, stwierdza nieważność tego aktu w całości lub w czesci.
Wykład 2., 02.03.11
Uzyskanie informacji publicznej (czynność materialno-tecgniczna)
-organ nie udziela informacji (bezczynność) -> nie można wnieść zażalenia na bezczynność (nie zastosowanie kpa) tylko art. 3 paragraf 2 pkt 8 ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.s.a)
II grupa odpowiedzialności przed sądami adm.
Kontroli sądu adm. będą podlegać akty prawa miejscowego -> Art. 94 K;
Akty prawa miejscowego - zostały poddane kontroli sad. adm.
Możliwość zaskarżenia takiego aktu Art. 101 ustawy o samorządzie gminnym. Trzeba będzie mieć interes prawny żeby zgłosić zażalenie;
Uchwała Rady Gminy - narusza kogoś interes - sąd adm.
- akty prawa miejscowego są poddane kontroli nadzorczej - Wojewoda, Regionalna Izba Obrachunkowa;
- sam wojewoda może zaskarżyć do sadu adm (ma legitymacje)
- inny podmiot : Prokurator, RPO
- terenowe organy adm. rzadowej - Wojewoda i Niezespolone Organy Adm. rząd.
- akt opublikowany w wojewódzkim dzienniku
- kontrolowane przez wojewódzkie sądy
- brak interesu prawnego -> odrzucanie skargi (sąd nie sprawdza pod względem merytorycznym) wydal jedynie dec. (postanowienie) o odrzuceniu
- możliwość zaskarżenia nadzoru organu nad aktami prawa miejscowego -> stwierdzenie nieważności (5 marzec- organ nadzoru ? )-> skutek wywołuje efekt od początki -> tak jak by tej uchwały nie było;
Art. 3 par. 2 ustawy p.p.s.a -patrz- (Art. 145-151 kpa).
Rozstrzygnięcie nadzorcze wyeliminowało dec. a aktem zaskarżenia będzie akt nadzorczy. Jeżeli organ nadzorczy nie odpowiada, to zaskarżamy uchwałę.
Sąd aby przywrócić uchwałę musi ją uchylić, jeżeli chyli akt nadzorczy będzie obowiązywała uchwała (od momentu wydania aktu prawa miejsc) - od 5 marca o 2 lutego nic nie obowiązuje;
Zaskarżeniu podlegają akty prawa miejscowego i nadzoru;
*Art.3 par. 2 pkt 4-> przysługuje skarga na inne akty;
- akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków
- w sprawach z zakresu adm. publicznej
*Art.4a -> pisemna interpretacja prawa podatkowego wydana w indywidualnych sprawach
Art. 3. § 1. Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.
§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne (zewnętrzny akt władczy organu administracji publicznej, skierowany na wywołanie określonych skutkow prawnych, określających sytuację prawną konkretnie oznaczonego podmiotu w indywidualnej sprawie, dec. adm. jest zewnętrznym aktem administracyjnym)
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty (kontroli sądu administracyjnego poddane są postanowienia: wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie, kończące postępowanie oraz rozstrzygające sprawę co do istoty)
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie (w postępowaniu egzekucyjnym nie wydaje się decyzji administracyjnych, ich miejsce zajmują w zasadzie postanowienia)
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (wszelkie formy działania administracji publicznej mniemające charakteru cywilnoprawnego)
4a) (1) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego (mogą być zaskarżalne na podstawie ustaw - o samorządzie gminnym, powiatowym, województwa) i terenowych organów administracji rządowej (na podstawie ustawy o administracji rzadowej w województwie) - na te akty skargę do sądu adm. może wnieść każdy kogo interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem takiego aktu
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej (uchwaly, zarządzenia, akty zawierające regulaminy…)
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego (zgodnie z Art. 171 K- działalność sam. Teryt. podlega z pkt widzenia legalności, a organami nadzoru są tu Prezes Rady Ministrow i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe)
8) (2) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a. (gdy organ w ustalonym w przepisie prawa terminie nie wydał decyzji adm. lub postanowienia bądź innego aktu albo nie podjął innej czynności z zakresu adm. publicznej. Skarga na bezcz. Org. adm. jest dopuszczalna dopiero po wyczerpaniu przewidzianych prawem środków zaskarżenia. Zarówno zażalenie jak i skarga z Ordynacji podatkowej są środkami zaskarżenia, których wyczerpanie jest niezbędną przesłanką do skorzystania z prawa skargi na bezczynność do sądu adm.)
§ 3. Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach.
Ustawa z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 ze zm.)
Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych- sprawy o właściwość (kolejne zadanie sąd. adm.) - spor kompetencyjny między organami samorządu terytorialnego a terenowymi organami administracji rządowej
Art. 4 ustawy - o właściwość między org. sam. teryt. i między kolegialnymi odwoł., spory komp. tych podm. A org. administracji rządowej
Spór kompetencyjny - art. 22 kpa - rozstrzyga organ wyższego stopnia co do dwóch organów (nie ma problemu co do adm. rząd.)
Spór kompetencyjny : prezydent miasta Toruń i Bydgoszcz -> będzie rozstrzygał sąd adm.
Właściwym do rozstrzygnięcia sporów kompetencyjnych -> jest zawsze NSA.
Organy są związane orzecznictwem NSA
Z wnioskiem o rozpatrzenie sporu przez sąd administracyjny może wystąpić :
-> strona
-> organ jednostki samorzadu teryt. lub inny organ administracji publicznej, pozostające w sporze
-> minister właściwy spraw administracji publicznej
-> minister właściwy ds. sprawiedliwości, Prokurator Generalny
-> RPO
NSA rozstrzyga spór w drodze postanowienia przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy
*Katalog kiedy sądy adm. nie będą orzekały (wyłączenia) :
Związane z nadrzęd. i podrzęd. między organami administracji publicznej
Sądy adm. nie orzekają w sprawach z zakresu podległości służbowej między przełożonymi i podwładnymi
Odmowa mianowanie na stanowiska lub powołanie na określone funkcje, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej bądź sam obowiązek wynika z przepisów prawa
Sprawy z zakresu wiz konsularnych i z zakresu małego ruchu granicznego
Właściwość poszczególnych sądów:
->Wojewódzki Sąd Adm. i Naczelny Sąd Administr. - Warszawa
WSA - rozpoznaje wszystkie sprawy z wyjątkiem spraw dla których zastrzeżona jest właściwość NSA. Nastąpiło domniemanie kompetencji na rzecz sąd ad. I instancji
- Zaskarżamy Ministra Kultury - WSA w Warszawie
- Stan zawisłości sporu i zachowania kognicji sądu -> sąd - zmieni się w trakcie rozstrzygania jego właściwości, zostaje właściwy do końca;
* Właściwości delegacyjne sąd. adm. :
- nie może danej sprawy rozstrzygać sąd adm. z powodu wyłączenia sędziego - NSA (delegacje) wyznacza na posiedzeniu niejawnym 3 sędziów inny sąd adm.
-> tworzy się dla województwa lub większej liczny województw
-> na wniosek Prezesa NSA w drodze rozporządzenia, Prezydent RP tworzy i znosi wojewodzkie sąd. adm. oraz ustala ich siedziby i obszar właściwości
-> Art. 85 ustawy wprowadzającej stanowi, że z dniem 1 stycznia 2004 r. tworzy się w Warszawie i w miejscowościach, w których miały siedzibę osrodki zamiejscowe NSA, wojewodzkie sądy adm. na podstawie ustawy o ustroju oraz znosi się dotychczasowe osrodki zamiejscowe NSA. Ustawa wprowadzająca przesądziła o utworzeniu WSA w Warszawie oraz 11 woj. Sad. adm. w miejscowościach, w których miały siedzibę osrodki zamiejscowe NSA.
-> organami WSA są : prezes sądu(kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz), zgromadzenie ogolne sędziow WSA, kolegium WSA (kolegium sądu)
-> Prezesa i wiceprezesa WSA powołuje i odwołuje spośród sędziów sadu wojewódzkiego lub NSA Prezes NSA, po zaciągnięciu opinii zgromadzenia ogolnego sądu i kolegium NSA.
Do kolegium WSA należy:
ustalanie podziału czynności w sadzie i określenie szczegółowych zasad przydziału spraw poszczególnym sędziom
przedatwaianie zgromadzeniu ogolnemi opinni o kandydatach na stanowiska sędziów
rozpatrywanie spraw przedstawionych zgromadzeniu ogolnemu
rozpatrywanie innych spraw przedstawionych przez prezesa sądu lub z wlasnej inicjatywy
NSA - (II instancja) rozpatruje środki odwoławcze od orzeczeń WSA
- będzie rozstrzygał skargi kasacyjne
- zażalenia na postanowienie jeżeli przepis tak stanowi
- zawsze będzie rozstrzygał spory o własciowosc
*sytuacja związana z rodzajem rozstrzygnięć - SA wydaje rozstrzygnięcia w formie POSTANOWIEŃ (dot. rzeczy o charakterze procesowym bądź np. odrzucenie skargi
*SA będzie sprawe załatwiał wyrokiem (merytoryczne rozstrzygnięcie)
* NSA może podejmować uchwały (działalność uchwałodawcza często wiąże składy orzekające)
-Uchwały :
A) są to uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie
B) nie uchwały o charakterze abstrakcyjnym, ale uchwały dot. konkretnej sprawy - indyw. rozstrzygnięcie; sprawy … składowi sędziów i wydać uchwałę
-> Prezesa NSA powołuje Prezydent RP na 6 letnią kadencje spośród kandydatow przedstawionych przez Zgromadzenie Ogolne Sędziów NSA
->Wiceprezesa powołuje i odwoluje Prezydent RP na wniosek Prezesa NSA złożony za zgodą Zgromadzenia Ogolnego sędziów NSA.
-> Prezes NSA jest przewodniczącym Zgrom. Ogolnego sędziów NSA oraz przewodniczącym Kolegium NSA
-> wydaje on zbior urzędowych orzeczen sad. adm.
Kolegium NSA (kadencja 3 lata) - (Przewodniczący Prezes NSA), kompetencje:
ustalanie podziału czynności w NSA i określenie szczegółowych zasad przydziału spraw poszczególnym sędziom
przedstawienie ZGR. OGOL. SEDZ. NSA opinni o kandydatach na stanowisko sędziów
wyrazanie zgody w sprawie tworzenia i znoszenia wydziałow oraz powołania i odwołania przewodniczących wydziałow, Szefa Kancelarii Prezesa NSA i dyrektora Biura Orzecznictwa
rozpatrywanie spraw przedstawianych Zgromadzeniu Ogolnemu Sędziów NSA
rozpatrywanie i opiniowanie innych spraw przedłożonych przez Przesa NSA lub z wlasnej inicjatywy
Uchwały Kolegium NSA podejmowane są w takim samym trybie jak uchwały Zgrom. Ogolnego sędziów NSA.
WSA - I instancja (domniemanie kompetencji)
NSA - tylko w sytuacji gdy przepis szczególny tak stanowi
Postanowienia, wyroki, uchwały sądu (NSA)
Nadzór nad działalnością sądów administracyjnych:
-Prezes NSA, prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną mają prawo wglądu w czynności właściwego sadu administracyjnego, mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień. Nie mogą wkraczać w dziedzinę w której sedziowie są niezawisli.
-Prezes NSA oraz prezes WSA mogą uchylać zarzadzenia administracyjne niezgodne z prawem.
Zakres kontroli sądów administracyjnych - kontrola sądów może być ukształtowana wg systemu klauzuli generalnej (polega na tym, że wszystkie akty administracyjne poddane są kontroli sądów adm.) system ton łączy się z negatywną klauzulą enumeratywną (wyliczeniem aktów wyłączonych spod kontroli sądu adm., oraz system enumeracji (kontroli sad. adm. poddane są tylko akty wyraźnie wyliczone w ustawie, a pozostałe nie są poddane kontroli).
Kontrola działalności adm. publicznej - zgodnie z art. 184 K - kontrola ta obejmuje również orzekanie o zgodności z ustawami uchwał organow sam. Teryt. i aktow normatywnych teren. Org. adm. rządowej. Zaś art. 166 ust. 3 K- spory kompetencyjne między organami samorządu tryt. i adm. rzadowej rozstrzygają sady adm. Zadaniem sądu adm. jest dokonanie kontroli działalności adm. publ. Sąd ten może eliminowac akty administracji niezgodne z prawem.
Sprawy z zakresu kontroli działalności publicznej oraz inne sprawy, o których stanowią ustawy szczególne tworzą kategorie spraw sądowoadministracyjnych, do których rozpoznawania powołane są sądy adm.
Organami administracji publicznej są : naczelne i centralne org. adm. państwowej, terenowe organy adm. rzadowej, organy jedn. Samorządu teryt. oraz inne organy powolane z mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu adm. publicznej.
Skargę do sądu administracyjnego można wnieść tylko po wyczerpaniu środków zaskarżenia w postępowaniu przed organem administracji właściwym w sprawie, chyba, że skargę wnosi prokurator lub RPO.
Wykład 3., 09.03.11
Istnieje domniemanie właściwości na rzecz WSA.
Art. 15 - wyjątki NSA
Skład sądu (sądowoadm.): brak właściwości sądu - niezależność postępowania - trzeba wszystko przedkładać w formie dokumentów.
Sędziowie. Postępowanie doradcze jest bardzo ograniczone.
Porady uzupełniające, ale tylko opierające się na dokumentach.
Skład sądu: będą orzekali sędziowie zawodowi. Nie będzie ławników. 3 sędziów zawodowych co do zasady Ci sędziowie to muszą mieć pewne doświadczenie zawodowe.
Nie ukończyła 35 lat -> WSA
Nie ukończyła 40 roku zycia -> NSA
Co najmniej 8 letnia praktyka zawodowa; wyjątek - nie dot. profesorów/ dr hab. Nauk prawnych
Asesorzy mogą orzekać.
30 lat i 4 lata praktyki
W niektórych sprawach mogą być referendarze (stanowisko urzędnicze, pomocnicze)
Asystenci sędziego - wykonują czarną robotę - piszą uzasadnienia za sędziów.
Często jest tak, że asystent przygotowuje całe rozstrzygnięcie.
Skład 3 osobowy:
*przewodniczący składu orzekającego - wyznaczony przez prezesa albo przewodniczącego wydziału
*sędzia sprawozdawca
*członek składu orzekającego
Sędziowie - łańcuch z orlem
Birety
Rozprawa oparta o zasadę kontradyktoryjności - strony toczą spór.
Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy kto ma interes prawny.
Organ adm - zawsze po lewej stronie sądu; Powód/skarżący - po prawej stronie; Prokurator - po prawej stronie; Inna osoba, protokolant - po lewej stronie
Uczestnik postępowania - strona, która ma jakiś interes prawny w toczącym się postepowaniu.
W sądowym - wyrok sadu wpływa na jego interes prawny.
Jak się zachowac przed sadem? -> wstać przy ogłoszeniu wyroku, przy wyróżnieniu sprawy gdy sąd wchodzi.
Wyrok w imieniu RP. Jeżeli zwracamy się do sądu, ten kto wnosi skargę kasacyjną.
Skład 3 osobowy na posiedzeniu jawnym. Rozprawa jest jawna, ale w sprawie może być kilka posiedzeń. Posiedzenie sądu to wtedy kiedy gromadzi się skład. Orzekający wzywając strony. Posiedzenie wyznacza się w zależności od potrzeb. Może być zabronione odwołanie. Rozprawa to cały ciąg czynności w postępowaniu sądowo-adm. Posiedzenie około pół godziny. Praktyka sąd. adm., że sędziowie wiedza jakie rozstrzygnięcie przed posiedzeniem bo prędzej się spotykają tzw. wigilia. Wyjątki - możliwość podejmowania uchwał NSA -> skład 7 sedziów -> skład całej izby -> bądź w pełnym składzie (mają walor wiążący dla innych sędziów
Orzekanie w składzie 1 osobowym. Orzeka się na posiedzeniu niejawnym. Dotyczy to sytuacji kiedy rozstrzygnięcie jest oczywiste. Np. postępowanie o odrzuceniu skargi.
Jeżeli chodzi o skład sądu z punktu widzenia bezstronności sądu - instytucja wyłączenia sędziego- 2 możliwości :
- samo wyłączenie występuje ex lege -> wynika z przepisów prawa
- może wystąpić na wniosek oskarżonego
Ex lege art. 18!
Pokrewieństwo między sędzią a stroną - od linii bocznej 4 stopnia lub do 2 stopnia gdy sędzia jest pełnomocnikiem jednej ze stron, sędzia bierze ust. Pr. Na rzecz strony ???
Na wniosek sędziego bądź strony - problem faktyczny - sprawa precedensowa
Strona często zarzuca bezstronność. Wystarczy samo przeświadczenie, że sedzia jest bezstronny, ale muszą to być przesłanki obiektywne.
Właściwość sądów administracyjnych:
- właściwość rzeczowa -> o w.rz. WSA stanowi art. 13 paragraf 1 p.p.s.a. Zgodnie z tym przepisem WSA rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość NSA (art. 15 paragraf 1 p.p.s.a.)
Art. 13. § 1. Wojewódzkie sądy administracyjne rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Art. 15. § 1. Naczelny Sąd Administracyjny:
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy;
2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;
4) rozstrzyga spory, o których mowa w art. 4;
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw.
- właściwość miejscowa -> WSA została uregulowana w ten sposób, że do rozpoznania sprawy właściwy jest woj. Sąd. adm., na którego obszarze właściwości ma siedzibę organ administracji publicznej, którego działalność bądź bezczynność zostala zaskarżona. Odstępstwa od tej zasady można wprowadzić tylko w drodze rozporządzenia Prezydenta RP. Tą drogą można przekazać wsa rozpoznanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wsa, jeżeli wymagają tego wzgledy celowościowe (Art. 13 paragraf 3 p.p.s.a)
§ 3. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze rozporządzenia, może przekazać wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu rozpoznawanie spraw określonego rodzaju należących do właściwości innego wojewódzkiego sądu administracyjnego, jeżeli wymagają tego względy celowości.
Przekazywanie spraw między sądami adm. jest na podstawie art. 59 p.p.s.a
Art. 59. § 1. Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazanie sprawy. Nie dotyczy to przekazania sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.
§ 3. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.
Wykład 4., 16.03.11
Warunki wniesienia skargi:
-podstawowymi przesłankami dopuszczalności postępowania sąd-adm. są przede wszystkim: istnienie przedmiotu zaskarżenia tj. aktu i czynności mieszczących się w zakresie kontroli sadow adm. i aktu zaskarżenia, czyli pisma procesowego uruchamiającego to postępowanie. Oparte jest ono bowiem na zasadzie skargowości i może być wszczęte jedynie wskutek wskutek wniesienia skargi lub wniosku. Inicjowanie postepowania przez sad adm. ma charakter wyjątkowy. Z urzedu może być wszczęte jedynie postepowanie o odtworzeniu aktu jeżeli ich zaginięcie lub zniszczenie nastapiło na skutek siły wyższej, a także uruchamiany uproszczony tryb postepowania w ramach już toczącej się sprawy sądowoadministracyjnej.
-warunki formalne - tj. wymagania co do samej zawartości skargi czy wniosku jako pism procesowych, a także inne ustawowo określone wymagania, jakie musza być spełnione, aby pisma te mogły być rozpatrywane przez sad. Dotyczy to podmiotow uprawnionych do ich wnoszenia,
wymogow formalnych samych pism procesowych oraz trybu ich wnoszenia.
- Podstawowym srodkiem prawnym powodującym wszczecie postępowania sąd-adm. jest skarga. Wniesiona przez odpowiedni podmiot dysonujący legitymacją procesową tj. każdego kto ma w tym interes prawny, RPO, prokurator oraz organizację społeczną w zakresie jej statutowej działalności w sprawach dot. interesów innych osob, jeżeli brała ona udział w postępowaniu adm, a także na podstawie przepisow szczególnych przez inne podmioty, np. organ nadzoru w stosunku do uchwał organu jedn. Sam. Teryt.
- Wniosek o wszczecie postepowania jest natomiast srodkiem wyjątkowym, składany jest bowiem wówczas gdy ustawy tak stanowią. Z wnioskiem może wystapić strona, organ jed. Sam. Teryt. lub inny organ administracji publicznej pozostający w sporze, minister właściwy ds. adm. publ., ds. sprawiedliwości, Prokurator Generalny, RPO.
- nastepnym warunkiem jest wyczerpanie srodkow odwoławczych - stronom nie przysługuje żaden srodek zaskarżenia taki jak zażalenie, odwołanie, lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.
- następnym warunkiem jest zlozenie skargi czy wniosku w odpowiednim terminie (skarga w ciągu 30 dni od doręczenia skarżącemu rozstrzygniecia w sprawie), Prokurator, RPO mogą wnieść skargę w terminie 6 msc od dnia doręczenia stronie rozstrzygniecia w sprawie indywidualnej.
Skutki wniesienia skargi i wniosku:
- uzależnione są od zachowania warunków ich wniesienia.
- zawsze złożenie pisma powoduje wszczęcie postepowania przed sądem adm.
- złożenie skargi nakłada na organ obowiązek przekazania jej sądowi wraz z aktami i odpowiedzią w terminie 30 dni od dnia jej wniesienia bądź rozważenie możliwości samokontroli. W razie dokonania samokontroli sąd powinien umorzyć postępowanie jeżeli minie termin zaskarżenia nowego aktu.
-jeżeli skarżący lub wnioskodawca nie zachowuje warunkow dopuszczalności postepowania sad-adm. skutki brakow są zróżnicowane. Jeżeli w sprawie nie istnieje podmiot zaskarżenia sąd odrzuca skargę
-brak podmiotu dysponującego legitymacją procesową może wywoływac rozne konsekwencje, jeżeli skargę wniesie osoba nie posiadająca interesu prawnego podlega ona oddaleniu w toku postepowania, jeżeli wystapi brak zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej przewodniczący wezwie strony do uzupełnienia braku w ciagu 7 dni
-niezachowanie właściwego trybu wniesienia skargi może nie wywoływac negatywnych skutkow prawnych, o ile skarga zostanie wniesiona bezpośrednio do sadu w przewidzianym terminie
- niewyczerpanie toku odwoławczego pociąga za sobą odrzucenie skargi bez wzywania do uzupełnienia braku
- uchybienie terminowi do wniesienia skargi powoduje jej odrzucenie
-jeżeli skarga czy wniosek nie spełniają warunków formalnych pism procesowych, przewodniczący wzywa strony do ich uzupełnienia lub poprawienia w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia skargi
- brak uiszczenia wpisu również spowoduje odrzucenie skargi lub wniosku.
Wymogi:
Art. 50. § 1. Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym.
§ 2. Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi.
Skarga inicjuje postępowanie kontrolne przed sądem administracyjnym.
Interes pracy - może wynikać z administracji prawa materialnego, ten interes musi być konkretny i nie może dotyczyć sytuacji faktycznej, obiektywnej.
Przykłady skarżenia gminy:
I SA/Sz 675/10 2010.09.21
WSA w Szczecinie
Gmina nie może na ogólnych zasadach skarżyć do sądu administracyjnego decyzji organu odwoławczego, kwestionujących w ramach postępowania administracyjnego decyzje administracyjne wójta lub burmistrza, nawet jeżeli te decyzje dotyczą jej interesów prawnych. W postępowaniu administracyjnym wójt (burmistrz) działa w interesie państwa, jako organ państwa, a nie jako organ gminy reprezentujący jej interesy.
II OSK 1827/09 2010.06.24
NSA w Warszawie
Zasadą jest występowanie w sprawie wspólnot mieszkaniowych reprezentowanych przez swój organ, obok których mogą wystąpić jednak też właściciele poszczególnych lokali, w przypadku wykazania przez te osoby okoliczności uzasadniających przyjęcie, iż mają oni przymiot strony i to niezależnie od występujących w ich imieniu wspólnot. Zarzut jednak pominięcia jako strony postępowania określonych osób może skutecznie podnosić tylko osoba, której prawo do uczestniczenia w postępowaniu przed sądem zostało ograniczone, a nie inny podmiot, który uważa, że udział tej osoby jest korzystny dla jego interesów.
Strony w postępowaniu:
*postępowanie sądowo administracyjne opiera się na zasadzie dustronności - wystepują dwie strony, z których jedna to skarżący a druga to organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi
*skarżącym jest podmiot, który wnosi do sądu adm. skargę na działanie lub bezczynność organu
*W postępowaniu przed sadem adm. nawiązuje się między stronami tego postępowania stosunek prawny, który w doktrynie określany jest mianem stosunku spornoadministracyjnego.
Art. 32. W postępowaniu w sprawie sądowo-administracyjnej stronami są skarżący oraz organ, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi.
Skarżący:
Zdolność sądowa:
*zdolność sadowa to zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona (jako strona i uczestnik postępowania)
Art. 25. § 1. Osoba fizyczna i osoba prawna ma zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona (zdolność sądowa).
§ 2. Zdolność sądową mają także państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej.
§ 3. Zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
§ 4. Zdolność sądową mają ponadto organizacje społeczne, choćby nie posiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.
II GSK 366/082008.10.10
NSA w Warszawie
Spółka cywilna do żadnej z grup podmiotów wymienionych w art. 25 p.p.s.a. nie należy. W tym stanie rzeczy, spółki cywilne nie mają zdolności sądowej w postępowaniu sądowoadmnistracyjnym.
Ponieważ przedsiębiorcami, zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 173, poz. 1807 ze zm.) są wspólnicy spółki cywilnej, to oni jako przedsiębiorcy, związani umową spółki cywilnej, mogą występować jako strona postępowania administracyjnego, a następnie jako strona postępowania sądowego.
I FSK 355/06 2006.12.21
Wyrok NSA Warszawie
Jeżeli skargę wniosła wspólniczka spółki cywilnej i tylko ona występowała w postępowaniu sądowo-administracyjnym, natomiast nie występował w nim podatnik, czyli spółka cywilna, będąca adresatem decyzji zaskarżonej do sądu administracyjnego pierwszej instancji, to należy uznać, że spółka ta została pozbawiona możności obrony swych praw, co stosownie do art. 183 § 2 pkt 5 p.p.s.a. stanowi przesłankę nieważności postępowania.
II SA/Rz 1150/06 2008.02.27
WSA w Rzeszowie
Osiedle jako jednostka pomocnicza gminy nie należy do żadnej z wymienionych w art. 25 p.p.s.a. grup, w tym także nie jest samorządową jednostką organizacyjną. Za takie uważa się jednostki, które działają jako tzw. stationes communis, dysponując wyodrębnioną częścią majątku wyposażonej w osobowość prawną gminy, powiatu lub województwa.
Zdolność procesowa:
*zdolność procesowa - to zdolność do czynności w postępowaniu w sprawach sądowoadm.
*osoba fizyczna może mieć pełną ograniczoną lub w ogole nie mieć tej zdolności. Pełną zd. proces. mają osoby fiz. które mają pełną zdolność do czynności prawnych tj. osoby pełnoletnie i nieubezwłasnowolnione. Zd. Proces. Nie posiada w ogole osoba fiz nie mająca zdolności do czynności prawnych (poniżej 13 roku zycia i osoby całkowicie ubezwłasnowolnione). Ograniczoną zdolność mają osoby fiz. posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych (osoby po 13 roku zycia oraz czesciowo ubezwłasnowolnione)
*osoby prawne oraz jednostki organizacyjne posiadające zdolność sądową zawsze mają pełną zdolność procesową
Art. 26. § 1. Zdolność do czynności w postępowaniu w sprawach sądowo-administracyjnych (zdolność procesową) mają osoby fizyczne posiadające pełną zdolność do czynności prawnych, osoby prawne oraz organizacje społeczne i jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 25.
§ 2. Osoba fizyczna ograniczona w zdolności do czynności prawnych ma zdolność do czynności w postępowaniu w sprawach wynikających z czynności prawnych, których może dokonywać samodzielnie.
Uczestnik:
*uczetnikiem postępowania sądowoadm. Jest podmiot, który nie będąc stroną, ma prawo uczestniczyć w postępowaniu oraz korzystać z wszystkich uprawnień przysługujących stronie.
*przepisy p.p.s.a przewidują dwie kategorie uczestników:
1) uczestnicy postępowania na prawach strony z mocy prawa - są nimi podmioty, które nie wniosły skargi, ale brały udział w postępowaniu adm. i wynik postępowania sądowego dotyczy ich interesu
2) osoby, które zgłosiły udział w postępowaniu w tym charakterze i zostały dopuszczone przez sąd
!!!Art. 33. § 1. Osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na prawach strony.
(postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie, przysługuje zażalenie)
Organizacja społeczna:
§ 2. Udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności.
Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie.
Pełnomocnik:
*strony oraz uczestnicy postępowania działają w postępowaniu sądowoadministracyjnym osobiście albo przez swoich przedstawicieli. - tzw, zastępstwo prawne lub przedstawicielstwo
*dwa rodzaje przedstawicielstwa : ustawowe( oparcie na ustawie gdy strona nie ma zdolności sądowej lub gdy ma ją ograniczoną) oraz pełnomocnictwo (wynika z woli osoby reprezentowanej)
Art. 35. § 1. Pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
§ 3. Osoba prawna lub zarząd spółki partnerskiej świadczący na podstawie odrębnych przepisów pomoc prawną przedsiębiorcy, osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej, mogą udzielić pełnomocnictwa procesowego - w imieniu podmiotu, któremu świadczą pomoc prawną - adwokatowi lub radcy prawnemu, jeżeli zostały do tego upoważnione przez ten podmiot.
Rodzaje pełnomocnictw:
Art. 36. Pełnomocnictwo może być:
1) ogólne - do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi;
2) do prowadzenia poszczególnych spraw;
3) do niektórych tylko czynności w postępowaniu.
Materialne - trzeba się legitymować, np. zawierając umowy
Procesowe - te, które upoważniają do zastępowania osoby w procesie, np. do odbioru pisma w procesie
Pełnomocnik musi wykazać się swoją legitymacją.
*Działania pełnomocnika są skuteczne, pod warunkiem, że pełnomocnik:
-ma umocowanie do działania w imieniu reprezentowanego
-działa w interesie reprezentowanego
-działa w cudzym imieniu w sposób jawny
-posiada zdolność do reprezentowania
-działania w granicach umocowania
-nie dokonuje czynności procesowych z „samym sobą”
*Pełnomocnictwo procesowe wygasa na skutek:
-zdarzeń procesowych (osiągnięcie celu dla którego zostało ono udzielone)
-pozaprocesowych zdarzeń prawnych dotyczących mocodawcy (śmierć strony oraz utrata przez nią zdolności sądowej - z chwilą zawieszenia postępowania)
-pozaprocesowych zdarzeń prawnych dotyczących pełnomocnika (śmierć pełnomocnika, utrata przez pełnomocnika zdolności procesowej, utrata przez pełnomocnika kwalifikacji)
-wypowiedzenia pełnomocnictwa (reprezentowany jak i pełnomocnik mogą wypowiedzieć pełnomocnictwo w każdym czasie)
(Art. 175. § 1. Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego, z zastrzeżeniem § 2 i 3.
§ 2. (30) Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli skargę kasacyjną sporządza sędzia, prokurator, notariusz, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, będący stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem albo jeżeli skargę kasacyjną wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
§ 3. Skarga kasacyjna może być sporządzona przez:
1) (31) doradcę podatkowego - w sprawach obowiązków podatkowych i celnych oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2) rzecznika patentowego - w sprawach własności przemysłowej.)
Wykład 5., 23.03.11
Wyczerpanie drogi „zwykłej”:
Art. 52. § 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
§ 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.
§ 3. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa.
§ 4. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.
Termin:
Art. 53. § 1. Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia prawa.
§ 3. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka mogą wnieść skargę w terminie sześciu miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie sześciu miesięcy od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Termin ten nie ma zastosowania do wnoszenia skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.
Instrukcyjnym
Urzędowe - wyznaczone przez sąd z urzędu, np. termin posiedzeń
Procesowe - przeznaczone dla strony, których przekroczenie (zawiłe) powoduje negatywne konsekwencje prawne
*Przepisy p.p.s.a przyznają prokuratorowi i RPO prawo do:
-wzięcia udziału w każdym toczącym się postępowaniu
-wniesienia skargi
-wniesienia skargi kasacyjnej
-złożenia zażalenia
-wniesienia skargi o wznowienie postępowania
*Udział organizacji społecznej w post. Sąd-adm:
-o.s. wystepuje w swoim imieniu -> o.s. będąca osobą prawną jak i nie posiadająca osobowości prawnej, ma zdolność sądową tzn. posiada zdolność występowania przed sądem adm. jako strona
-o.s. w sprawach dot. interesow prawnych innych osob - o.s. w zakresie swojej działalności statutowej może brać udzial w postepowaniu w przypadkach określonych w p.p.s.a/
O.s. może w sprawach innych osob występować w dwojakim charakterze - jako strona i jako uczestnik postępowania.
Wykład 6., 30.03.11
Wpis:
Art. 230. § 1. Od pism wszczynających postępowanie przed sądem administracyjnym w danej instancji pobiera się wpis stosunkowy lub stały.
§ 2. Pismami, o których mowa w § 1, są skarga, skarga kasacyjna, zażalenie oraz skarga o wznowienie postępowania.
Tryb:
Art. 54. § 1. Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi.
§ 2. Organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia.
Samokontrola:
§ 3. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy.
Koszty: !!
Działanie organu dokonane po wniesieniu skargi na jego bezczynność, które ową bezczynność usuwa, należy oceniać i kwalifikować jako działanie samokontrolne skutkujące zaistnieniem przesłanki bezprzedmiotowości postępowania, ale jednocześnie gwarantującej stronie skarżącej zwrot poniesionych kosztów postępowania. Przegraną stroną procesu jest bowiem organ, który - w wyniku wniesienia skargi przez stronę - usunął stan niezgodności z prawem.
WSA w Poznaniu IV SAB/Po 64/10, 2010.12.16
Środki dyscyplinujące:
Art. 55. § 1. W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
(skargę trzeba przesłać w ciągu 30 dni)
Elementy formalne skargi:
Art. 46. § 1. Każde pismo strony powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
(skarga to pismo procesowe)
Pełnomocnictwo:
§ 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
§ 4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.
Skarga:
Art. 57. § 1. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:
1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;
2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;
3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w art. 51, skargi mogą być wniesione w jednym piśmie.
§ 3. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż jeden akt lub czynność albo bezczynność, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.
Odpisy i załączniki:
Art. 47. § 1. Do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.
§ 2. Odpisami w rozumieniu § 1 mogą być także uwierzytelnione fotokopie bądź uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej.
Akty administracyjne:
Art. 145. § 1. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:
1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;
2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;
3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
§ 2. W sprawach skarg na decyzje i postanowienia wydane w innym postępowaniu, niż uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego i w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy § 1 stosuje się z uwzględnieniem przepisów regulujących postępowanie, w którym wydano zaskarżoną decyzję lub postanowienie.
Wykład 7., 06.04.11
Przykłady:
W imieniu własnym zarzucam zaskarżonej decyzji naruszenie:
prawa materialnego:
- przez błędną wykładnię przepisu art. 6 ust. 2 pkt. 1, art. 55, ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717, z późn. zm.) dalej p.z.p. oraz przepisu art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.), dalej p.b.
- brak uwzględnienia § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie sposobu ustalania wymagań dotyczących nowej zabudowy i zagospodarowania terenu w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (Dz.U. Nr 164, poz. 1588), dalej rozporządzenie, w istniejącym stanie faktycznym,
prawa procesowego przez błędne zastosowanie przepisu art. 7, 77 § 1, 81, 107 § 3 k.p.a., co doprowadziło do błędnego ustalenia stanu faktycznego w sprawie.
Wnoszę o:
- uwzględnienie wniesionej skargi przez uchylenie zaskarżonych decyzji w całości na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1a ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi;
- zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
Dodatki
oraz o przeprowadzenie dowodu z dokumentu:
rysunków wizualizujących inwestycję.
Art. 106 § 3. Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.
Art. 119. Sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli:
1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;
2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy.
(odbywa się na posiedzeniu niejawnym)
Mediacja i tryb uproszczony - egzem!!
Uzasadnienie
Drugą grupę zarzutów stanowią zarzuty natury formalnej. Lakoniczne uzasadnienie decyzji organu odwoławczego w sposób rażący narusza zasadę zawartą w przepisie art. 107 § 1 i § 3 k.p.a., zgodnie z którą integralną częścią decyzji administracyjnej stanowi jej uzasadnienie faktyczne i prawne. Podstawową, bowiem funkcją, jaką spełnia kodyfikacja postępowania administracyjnego, jest ujednolicenie wymagań, którym powinno odpowiadać prawidłowe przeprowadzenie postępowania.
Zaskarżone decyzja nie wskazuje na czym polega naruszenie przepisu art. 34 ust. 1 p.b. i na czym polegają uchybienia organu pierwszej instancji. Ogranicza się tylko do kategorycznych stwierdzeń związanych z prawidłowością decyzji organu I instancji, polegających m.in. na stwierdzeniu, iż „w ocenie organu II instancji naruszono art. 7 k.p.a., 8 k.p.a. i 10 k.p.a. oraz 107 k.p.a.”
Natomiast w uzasadnieniu wniesionej decyzji brakuje konkretnego wskazania na czym miały polegać powyższe naruszenia.
Tym samym w postępowaniu zostały naruszone podstawowe zasady postępowania administracyjnego, co powoduje iż wydane rozstrzygnięcie pozostaje w sprzeczności z obowiązującymi przepisami prawa, zaś w praktyce ogranicza możliwość polemiki ze stanowiskiem Wojewody, poza argumentami przedstawionymi w niniejszej skardze.
Przykład
W imieniu własnym zarzucam zaskarżonym decyzjom naruszenie prawa procesowego:
- przez nie zastosowanie przepisu art. 158 § 1 pkt 2 k.p.a.,
- zastosowanie przepisu art. 145 1 pkt 8 k.p.a. przez błędną jego wykładnię, co doprowadziło do wydania wadliwego rozstrzygnięcia.
Wnoszę o:
1) uwzględnienie wniesionej skargi przez stwierdzenie nieważności decyzji Ministra Infrastruktury z dnia 31 stycznia 2008 r. znak: BO4y/787-WP-278/07 i poprzedzającej jej decyzji Ministra Budownictwa z dnia 7 września 2007 r. znak: BO4j-787-R-278/07 na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a. jako wydanych z rażącym naruszeniem prawa,
ewentualnie
uchylenie zaskarżonych decyzji w całości na podstawie przepisu art. 145 § 1 pkt 1c p.p.s.a. z uwagi na naruszenie przepisów postępowania mających istotny wpływ na wynik sprawy;
2) rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym - na posiedzeniu niejawnym, na podstawie przepisu art. 119 pkt 2 p.p.s.a.;
3) zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.
art. 3 § 2 pkt 4 i 4a (skarga na akt lub bezczynność)
Art. 146. § 1. Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa.
(SA nigdy nie przyjmie nas na świadka, nie żąda decyzji pozwolenia na budowę nie przyzna nam zasiłku)
Akty prawa miejscowego i inne
Art. 147. § 1. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
Konsekwencje
§ 2. Rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwały lub aktu, o których mowa w § 1, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym.
Akty nadzoru
Art. 148. Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt.
- organ nadzoru może albo nie robić nic, albo stwierdza naruszenie prawa albo stwierdza nieważność albo wyeliminuje deklaratoryjnie.
- gdy akt prawa miejscowego został wyeliminowany z obrotu.
- nadzór stwierdza w obrocie pewnym tylko rozstrzygnięcia nadzorcze
Bezczynność:
Art. 149. Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
- zobowiązuje się organ do dokumentowania czynów
Elementy wynikające z art. 46-47
Art. 46. § 1. Każde pismo strony powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
§ 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
§ 4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.
Art. 47. § 1. Do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.
Inne:
Art. 150. W sprawach skarg na akty i czynności niewymienione w art. 145-148 sąd uwzględniając skargę uchyla lub stwierdza bezskuteczność aktu lub czynności.
!!!Ważne:
Art. 145. § 1. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:
1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy;
2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;
3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
§ 2. W sprawach skarg na decyzje i postanowienia wydane w innym postępowaniu, niż uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego i w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy § 1 stosuje się z uwzględnieniem przepisów regulujących postępowanie, w którym wydano zaskarżoną decyzję lub postanowienie.
Art. 146. § 1. (27) Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa.
Art. 147. § 1. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
§ 2. Rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwały lub aktu, o których mowa w § 1, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym.
Art. 148. Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt.
Art. 149. (28) Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność organów w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1-4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
Rozstrzygnięcia niekorzystne
Przyczyny materialne
Przyczyny formalne
Rozstrzygnięcia niekorzystne:
- z przyczyn:
Materialnych
Formalnych
Materialne
Art. 151. W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala.
Forma - WYROK
Rozstrzygnięcie o charakterze procesowym:
- postanowienia dwa rodzaje, które są zaskarżalne w drodze do zażalenia
Formalne
Umorzenie postępowania
Art. 161. § 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania:
1) jeżeli skarżący skutecznie cofnął skargę;
Art. 60. Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.
2) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania;
3) gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.
§ 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Odrzucenie:
Art. 58. § 1. Sąd odrzuca skargę:
1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;
5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
6) jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
Wykład 8., 13.04.11
Forma odrzucenia
§ 3. Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym.
Skutki wniesienia skargi dla zaskarżonego działania
Art. 61. § 1. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności.
§ 2. W razie wniesienia skargi:
1) na decyzję lub postanowienie - organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać, z urzędu lub na wniosek skarżącego, ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo, gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania;
2) na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa - właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub w części;
3) na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej - właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.
§ 3. Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.
§ 4. Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności wydane, na podstawie § 2 i 3, sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności.
§ 5. Postanowienia, o których mowa w § 3 i 4, sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
§ 6. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.
Skutki wniesienia skargi dla sądu
Art. 62. Przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia:
1) zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów;
2) wskazuje skład sędziowski orzekający w sprawie, wyznaczony w sposób, o którym mowa w art. 17;
3) wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana.
Art. 61.
§ 3. Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.
§ 4. Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności wydane, na podstawie § 2 i 3, sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności.
§ 5. Postanowienia, o których mowa w § 3 i 4, sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
§ 6. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.
Art. 194. § 1. Zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego w przypadkach przewidzianych w ustawie, a ponadto na postanowienia, których przedmiotem jest:
1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu;
2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności, o których mowa w art. 61;
3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;
5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
7) odrzucenie skargi kasacyjnej;
8) odrzucenie zażalenia;
9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej;
10) ukaranie grzywną.
Art. 56. W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu.
Art. 54. § 1. Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi.
§ 2. Organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia.
§ 3. Organ, którego działanie lub bezczynność zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy.
Art. 55. § 1. W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Jeżeli organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
§ 3. O rażących przypadkach naruszenia obowiązków, o których mowa w § 2 lub w art. 54 § 2, skład orzekający lub prezes sądu zawiadamia organy właściwe do rozpatrywania petycji, skarg i wniosków.
Art. 59. § 1. Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Art. 183. § 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych.
§ 2. Nieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik strony nie był należycie umocowany;
3) jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie osądzona;
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy;
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw;
6) jeżeli wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której jest właściwy Naczelny Sąd Administracyjny.
Art. 62. Przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia:
1) zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów;
2) wskazuje skład sędziowski orzekający w sprawie, wyznaczony w sposób, o którym mowa w art. 17;
3) wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana.
*Zaskarżenie rozstrzygnięć podejmowanych w sądach administracyjnych:
-ustawa o p.p.s.a. przewiduje dwa srodki odwoławcze: skargę kasacyjną i zażalenie. Mogą być one wnoszone w zasadzie gdy: 1) ich przedmiotem jest orzeczenie wsa tj. wyrok lub postanowienie; 2) środek odwoławczy jest dopuszczalny; 3) został zachowany termin do jego wniesienia; 4) zachowano wymaganą formę środka odwoławczego; 5) został on wniesiony przez legitymowany podmiot.
-Quasi-srodki odwoławcze przysługują od zarządzeń podejmowanych przez podmioty różnego typu. Srodkiem takim jest m.in. sprzeciw wnoszenia od zarządzeń i postanowień referendarza sądowego w zakresie prawa pomocy; dotyczących postanowienia wniosku bez rozpoznania, przyznania lub odmowy przyznania prawa pomocy, przyznania pełnomocnikowi wynagrodzenia, a także zwrotu udokumentowanych wydatkow. Sprzeciw służy w terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia.
-Innym tego typu srodkiem jest odwołanie - przysługuje ono od zarządzeń przewodniczącego składu w sprawie , sprostowania lub uzupełnienia protokołu. Odwołanie służy także od orzeczen przewodniczącego wydanych w toku rozprawy.
-> skarga kasacyjna - przysługuje na rownych prawach uczestnikowi postepowania, tj. skarzącemu, organowi, którego działalność lub bezczynność dotyczyła skarga, prokuratorowi, RPO. Uprawnionymi do jej wniesienia nie są więc inni uczestnicy postepowania przed wsa. Skarga ta służy od wyrokow wsa i od postanowien tych sądow kończących postępowanie w sprawie, chyba ze przepis szczególny stanowi inaczej. Postanowienia na które służy skarga kasacyjna to np. postanowienie o odrzucenie skargi czy umorzeniu postepowania. Podstawą skargi kasacyjnej może być naruszenie prawa materialnego, przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie albo naruszenie przepisow postepowania jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Skargę tę wnosi się besposrednio do WSA w jednolitym dla wszystkich terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem. Jeżeli skarga jest wniesiona po terminie albo z innych przyczyn niedopuszczalna, jak również gdy strona nie uzupełnia w terminie braków, wsa odrzuci ją na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie to służy zażalenie objęte przymusem adwokackim. Rozprawa w skladzie 3 sędziow jest podstawową formą rozpoznania skargi, chyba, ze przepis stanowi inaczej. NSA rozpatruje skargę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak pod uwagę nieważność postepowania. Granice skargi wyznaczają jej podstawy i zakres zaskarżenia. W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej NSA może:
1) odrzucić skargę kasacyjną
2) umorzyc postępowanie
3) oddalić skargę kasacyjną
4) uchylić zaskarżone orzecznictwo w całości lub w czesci i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania wsa
5) uchylic zaskarżony wyrok , znieść postepowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania sądowi wojewódzkiemu
6) uchylić zaskarżone orzeczenie i orzec co do istoty
7) uchylic zaskarżone orzeczenie oraz odrzucić skargę lub umorzyć postępowanie
-> Zażalenie - jest obok skargi kasacyjnej zwykłym środkiem odwoławczym. Stanowi jednak srodek mniej sformalizowany. Uprawniony do jego wniesienia może go bowiem sporządzić osobiście przez przymusu radcowskiego, z wyjątkiem gdy zażalenie dotyczy odrzucenia skargi kasacyjnej. Przysługuje ono od postanowień WSA, gdy ustawa tak stanowi, a także na postanowienia, których przedmiotem jest:
1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu
2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji postanowienia innego aktu lub czynności
3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania
4) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego
5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa
6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego
7) odrzucenie skargi kasacyjnej
8) odrzucenie zażalenia
9) zwrot kosztow postepowania, jeśli strona nie składa skargi kasacyjnej
10) ukaranie grzywną
Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Zażalenie przysługuje do NSA, jednakże powinno wpłynąć do WSA, który wydał dane postanowienie. NSA rozpatruje sprawę zażalenia na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego.
Terminy: !!
*Słowo termin uzywane w odniesieniu do elementu czasu może być rozumiane w dwojaki sposób:
-jako okreslona data
-jako pewien okres
*ze względu na charakter czynności, dla której dokonuje się wyznaczenia terminu, można wyróżnić:
-terminy materialne (wynikające z przepisow prawa materialnego dotyczące dokonywania określonych czynności materialnoprawnych)
-terminy procesowe (to czasookresy wyznaczone w przepisach proceduralnych do dokonania określonych czynności procesowych)
*pod względem źródła:
-terminy ustawowe (są ustanowione wprost przez przepisy p.p.s.a oraz przepisy innych ustaw)
-terminy sadowe (wyznaczone przez sąd lub przewodniczącego, terminy te wyznaczone są do dokonania określonych czynności przez stronę jak i przez sąd)
A)- konkretna data
- okres czasu
B) - terminy materialne
- terminy procesowe
Kryterium dokonania czynności:
- terminy ad quem (to takie przed których upływem czynność powinna być dokonana)
- terminy post quem (to terminy, ktorych upływ umozliwia dokonanie określonej czynności)
Kryterium skutków prawnych (Z kolei przyjmując jako podstawę podziału terminów kryterium skutków prawnych związanych z uchybieniem terminów, można wyróżnić):
- terminy prekluzyjne (zawite) - dla stron postępowania - po upływie którego czynność, dla której był on wyznaczony, nie może być skutecznie wykonana. Terminy zawite wyznaczane są dla dokonania określonych czynności przez strony. Charakter terminow prekluzyjnych mogą mieć zarówno terminy ustawowe jak i urzędowe
- terminy indukcyjne (porządkowe)- przeniesienie akt do sądu- maja na celu zapewnienie szybkości i sprawności dzialania sadu
- terminy przedawniające - powoduje nieważność dokonania pewnych rozstrzygnięć- to takie które są nieprzywracalne a ich upływ powoduje wygasnięcie uprawnien lub obowiązków
Bieg terminu:
Art. 82. Bieg terminu wyznaczonego przez sąd lub przewodniczącego (termin sądowy) rozpoczyna się od ogłoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarządzenia, a gdy ustawa przewiduje doręczenie z urzędu - od jego doręczenia.
Art. 83. § 1. Terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
§ 3. Oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym lub w polskim urzędzie konsularnym jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
§ 4. To samo dotyczy złożenia pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku.
Wykład 9., 20.04.11.
Przywrócenie terminu:
- tylko o charakterze procesowym i prekluzyjnym
Art. 86. § 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie powoduje dla strony ujemnych skutków w zakresie postępowania sądowego.
§ 3. Na postanowienie o przywróceniu terminu albo o odmowie jego przywrócenia przysługuje zażalenie.
(brak winy strony, nie można się tłumaczyć winą innej osoby, niezbędny jest wniosek - obligatoryjny, postanowienie na które przysługuje zażalenie)
*Sposoby obliczania terminów:
-zasady obliczania terminow w post. Sad-adm. nie zostały uregulowane w p.p.s.a. lecz stosuje się w tym zakresie przepisy prawa cywilnego
*przepisy kc określają sposób obliczania terminow oznaczonych w dniach, tygodniach, miesiącach i latach. I tak termin wyznaczony w dniach konczy się z upływem ostatniego z wyznaczonej liczby dni
-z kolei termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach konczy się z upływem dnia, który nazwa lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a jeśli takiego dnia w ostatnim miesiącu nie ma, to termin upływa w ostatnim dniu tego miesiąca
- co do zasady termin upływa w ostatnim dniu o północy
- na potrzeby obliczania terminu przyjmuje się, że termin półmiesięczny jest równy 15 dniom. W przypadku gdy termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a nie jest wymagana ciągłość terminu, miesiąc liczy się za 30 a rok za 365.
-w przypadku gdy ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy. Dniami wolnymi ustawowo od pracy są niedziele oraz święta wymienione w art. 1 pkt 1 ustawy o dniach wolnych od pracy.
*Przepisy p.p.s.a. nie regulują zasad zachowania terminu w przypadku skladania pism przez osoby aresztowane. Z uwagi na fakt, że osoby te nie mają możliwości złozenia pisma w sądzie ani placowce pocztowej, zasadne byloby wprowadzenie reguły, że równoznaczne z wniesieniem pisma do sądu jest złożenie go w administracji aresztu śledczego.
Wniosek:
Art. 87. § 1. Pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.
§ 2. W piśmie tym należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu.
§ 3. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi.
§ 4. Równocześnie z wnioskiem strona powinna dokonać czynności, której nie dokonała w terminie.
(termin 7 dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu, wniosek przez organ który skarży)
Termin przedawniający:
*O przywrócenie terminu postanawia sąd na wniosek strony. Przywrócenie terminu nastepuje po spełnieniu przesłanek określonych w p.p.s.a. przy czym można wyróżnić przesłanki pozytywne jak i negatywne. Do przesłanek pozytywnych należą:
-brak winy strony
-złozenie pisma z wnioskiem o przywrócenie terminu
-uprawdopodobnienie braku winy strony
-jednoczesne dokonanie czynności, dla której termin ma być przywrócony
Do negatywnych należą;
-brak ujemnych skutkow uchynienia terminu w zakresie postępowania sądowego (brak takich skutkow powoduje niedopouszczalnosc przywrócenia terminu)
-upływ jednego roku od uchybionego terminu (ma ona charakter względy, gdyż w przypadkach wyjątkowych przywrócenie terminu po upływie wskazanego wyżej okresu jest dopuszczalne)
*Jeżeli wniosek o przywrócenie okaże się spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalnym, sad odrzuca taki wniosek na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie w tej sprawie przysługuje zażalenie.
§ 5. Po upływie roku od uchybionego terminu, jego przywrócenie jest dopuszczalne tylko w przypadkach wyjątkowych.
Rozstrzygnięcia:
Art. 88. Spóźniony lub z mocy ustawy niedopuszczalny wniosek o przywrócenie terminu sąd odrzuci na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
Skutki:
Art. 89. Zgłoszenie wniosku o przywrócenie terminu nie wstrzymuje postępowania w sprawie ani wykonania orzeczenia. Sąd może jednak, stosownie do okoliczności, wstrzymać postępowanie lub wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. W razie uwzględnienia wniosku sąd może natychmiast przystąpić do rozpoznania sprawy.
Doręczenia:
- opierają się o przepisy postępowania sądowo - administracyjnego i kpc:
Pisma strony:
*Pisma stron charakteryzują się tym, że obejmują wnioski i oświadczenia stron. Jest ono odpowiednikiem pisma procesowego w rozumieniu przepisow k.p.c. Przez pojęcie pisma strony należy również rozumieć pisma uczestnikow postępowania obejmujące ich wnioski i oświadczenia
*Od pism stron należy odróżnić pisma pochodzące od sadu, a kierowane do stron i uczestnikow postępowania np. zawiadomienie o posiedzeniu jawnym, orzeczenia doręczone stronom na pismie.
(pisma procesowe, muszą być w odpowiedniej formie, to mogą też być pisma uczestników - on też jest stroną postępowania)
Art. 45. Pismo w postępowaniu sądowym (pismo strony) obejmuje wnioski i oświadczenia stron.
Wady formalne:
Art. 46. § 1. Każde pismo strony powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
§ 2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku - adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze - sygnaturę akt.
§ 3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
§ 4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.
Pisma sądu: !!
- kierowane do stron i uczestników postępowania
- zawiadomienie, wezwanie, doręczenia odpisów wyroku
Odpisy:
Art. 75. Pisma w postępowaniu sądowym i orzeczenia doręcza się w odpisach.
Sposób doręczenia:
Art. 65. § 1. Sąd dokonuje doręczeń przez pocztę, przez swoich pracowników lub przez inne upoważnione przez sąd osoby lub organy.
§ 2. (21) Do doręczenia pism w postępowaniu sądowym przez pocztę stosuje się tryb doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym, jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.
§ 3. Pismo może być także doręczone za pośrednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. W takim wypadku dowodem doręczenia jest potwierdzenie transmisji danych.
(poprzez pocztę za pokwitowaniem, także telefax, poczta elektroniczna - dowód doręczenia - potwierdzenie transmisji danych = rzadko, zazwyczaj gdy sędzia chce odroczyć sprawę, np. choroba sędziego).
Profesjonalni pełnomocnicy:
Art. 66. § 1. W toku sprawy adwokaci i radcy prawni mogą doręczać sobie nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty.
§ 2. Doręczenie adresatowi może nastąpić także przez wręczenie mu pisma bezpośrednio w sekretariacie sądu.
(szybkość postępowania)
Osoba fizyczna
- zasady osobistego doręczania (osobiście - są wyjątki - jeżeli osoba nie ma zdolności procesowej, doręczenia dokonuje się jej przedstawicielowi ustawowemu. W tej sytuacji doręczenie pisma stronie z pominięciem jej przedstawiciela, pełnomocnika lub osoby upoważnionej do odbioru pism jest bezskuteczne)
*Szczególne zasady dotyczą doręczenia pism stronom zamieszkującym za granicą. W tym przypadku sąd nie doręcza pisma stronie, lecz pełnomocnikowi ustanowionemu do prowadzenia sprawy, a jeżeli strona nie ustanowiła takiego pełnomocnika - pełnomocnikowi do doręczeń.
- Art. 67. § 1. Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej - jej przedstawicielowi ustawowemu.
Miejsce doręczenia:
Art. 69. Doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie.
Żołnierze / osoby pozbawione wolności:
Art. 71. § 1. Doręczenia żołnierzom zasadniczej służby wojskowej dokonuje się za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej, w której żołnierz pełni służbę.
§ 2. Doręczenia osobom pozbawionym wolności dokonuje się za pośrednictwem administracji odpowiedniego zakładu.
Pora nocna (mniej ważne) :
Art. 68. § 1. W dni ustawowo wolne od pracy oraz w porze nocnej, doręczeń można dokonywać tylko w wyjątkowych przypadkach, za uprzednim zarządzeniem prezesa sądu.
§ 2. Za porę nocną uważa się czas od godziny dwudziestej pierwszej do godziny siódmej.
(doręczenie nie powinno być w godzinach nocnych)
Osoba prawna
- art. 67. § 2. Pisma w postępowaniu sądowym lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism.
(pracownik uprawniony do odbioru)
Pełnomocnicy
- art. 67 § 5. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom.
Doręczenia zastępcze:
- Art. 72. (22) § 1. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu lub dozorcy, jeżeli osoby te nie mają sprzecznych interesów w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.
§ 2. Jeżeli doręczenia dokonuje się w miejscu pracy, można doręczyć pismo osobie upoważnionej do odbioru pism.
(kiedy adresata nie ma w mieszkaniu)
Poczta:
Art. 73. (23) § 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65-72, pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, dokonując jednocześnie zawiadomienia określonego w § 2.
§ 2. Zawiadomienie o złożeniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe.
§ 3. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy.
§ 4. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1.
(dorosły domownik - osoba pełnoletnia,
Zawiadomienie - oddawcza skrzynka pocztowa, drzwi mieszkania, miejsce wskazane jako adres doręczeń)
Odmowa przyjęcia:
Art. 74. § 1. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma, zwraca się je sądowi z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo wraz z adnotacją dołącza się do akt sprawy.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w § 1, uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.
Potwierdzenie odbioru:
Art. 77. § 1. Odbierający pismo potwierdza odbiór i jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli tego nie może lub nie chce uczynić, doręczający sam oznacza datę doręczenia oraz przyczyny braku podpisu.
§ 2. Doręczający stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposób doręczenia, a na doręczonym piśmie zaznacza dzień doręczenia i opatruje to stwierdzenie swoim podpisem.
(data, czytelny podpis)
*Tryby doręczeń - tryb zwykły (w mieszkaniu, pracy lub tam gdzie zastanie się adresata), tryb dodatkowy (doręczenie przez wręczenie pisma jego adresatowi bezpośrednio w sekretariacie sadu) są to tzw. doręczenia właściwe lub bezpośrednie
*Tryby zastępcze (gdy adresata nie zastanie się w domu, to pismo doręcza się dorosłemu domownikowi; tryb wyjątkowy - składa się na okres 7 dni w placówce pocztowej lub w urzędzie gminy, a zawiadomienie o tym umieszcza się w skrzynce na korespondencje a gdy to niemożliwe to na drzwiach mieszkania adresata.
Kurator:
Art. 79. § 1. Sąd ustanowi kuratora, jeżeli wnioskodawca uprawdopodobni, że miejsce pobytu strony nie jest znane.
§ 2. O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłosi publicznie w budynku sądowym i urzędzie właściwej gminy, w sprawach zaś większej wagi, gdy uzna to za potrzebne, także w prasie.
§ 3. Z chwilą doręczenia pisma kuratorowi doręczenie staje się skuteczne. Sąd może jednak uzależnić skuteczność doręczenia od upływu oznaczonego terminu od dnia wywieszenia obwieszczenia w budynku sądowym.
(kiedy pobyt nie jest znany, a nie kiedy strona zmarła)
*W postępowaniu sadowoadm. doręczeń dokonuje co do zasady sąd. Jednakże w toku sprawy adwokaci i radcy prawni mogą doręczać sobie nawzajem pisma bezpośrednio za potwierdzeniem odbioru i oznaczeniem daty.
Wykład 10., 04.05.11
Skarga - podstawowe pismo procesowe
Sąd - orzeczenie w formie wyroku (postanowienie)
Przewodniczący wyznacza rozprawę
Na rozprawę powinny pojawić się (stawić się) strony ->nie jest obligatoryjne (nie muszą stawić się na rozprawie)
*Przebieg postępowania przed sądem administracyjnym (na post. Sąd-adm. składają się czynności wstępne, postępowanie rozpoznawcze oraz orzekanie)
- czynności wstępne - sąd adm. powinien przede wszystkim zbadać swoją właściwość w sprawie. Jeżeli właściwy byłby inny sąd, s.adm. przekazuje sprawę drugiemu sądowi. Postanowienie to może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Wiąże ono w sprawie, chyba, że przekazanie nastąpiło do NSA. Cz. wst. obejmują też komplementowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów, wskazanie składu sędziowskiego orzekającego w sprawie, wyznaczenie terminu posiedzenia niejawnego lub rozprawy, rozpatrzenie wniosków stron dot. wyłączenia sędziego lub wstrzymania wykonania itp. Dokonywane są one przez rożne podmioty, przewodniczącego wydziału, wyznaczonego sędziego, a niekiedy przez skład sędziowski. Porządek ich podejmowania określa regulamin wewnętrzny urzędowania wojewódzkich sadów adm. ustalony przez Prezydenta RP w drodze rozporządzenia.
- postępowanie rozpoznawcze : w trybie zwykłym - to jest zbadanie zgodności z prawem zaskarżonego aktu czy czynności, przedmiotem tego postępowania jest rozpatrzenie sprawy. Posiedzenie sądowe to zebranie sądu w składzie przewidzianym przepisami prawa celem dokonania określonych czynności w toku postępowania. Posiedzenie odbywa się z udziałem stron a także prokuratora, lub RPO, jeżeli wnieśli oni skargę lub zgłosili swój udział w postępowaniu przed sądem. Ich nieobecność na rozprawie nie wstrzymuje jednak rozpoznania sprawy, jeżeli zostali oni prawidłowo zawiadomieni. Posiedzenia sądowe mogą przybierać formę rozprawy bądź posiedzenia niejawnego. Na posiedzenie jawne mają wstęp strony i osoby wezwane oraz osoby pełnoletnie. Rozprawa rozpoczyna się od wywołania sprawy, sprawdzenia obecności stron i pełnomocników oraz prawidłowości doręczeń. Następnie sędzia sprawozdawca przedstawia zwięźle stan sprawy na podstawie akt ze szczególnym uwzględnieniem zarzutów skargi. Po złożeniu sprawozdania udziela się głosu stronom. Pierwszy zabiera głos skarżący, a następnie organ. Poza tym kolejność zabierania głosu ustala przewodniczący. Strony zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz składają wyjaśnienia. Na posiedzeniu niejawnym sąd bada przede wszystkim przesłanki dopuszczalności, tj. czy skarga została wniesiona z zachowaniem terminu, czy nie występują inne przyczyny jej niedopuszczalności czy skarżący usunął braki w terminie.
- postępowanie szczególne - obejmuje postępowanie mediacyjne i uproszczone, w sprawie odtworzenia akt, w sprawie przyznania prawa pomocy i w sprawie wymierzenia grzywny. Celem postępowania mediacyjnego jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy i przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa a w związku z tym przyspieszenie i uproszczenie postępowania. Przeprowadza się je na wniosek jednej ze stron, złożony przed wyznaczeniem rozprawy albo z urzędu, gdy sad uzna to za celowe. Istota tego postępowania nie jest merytoryczne rozpatrzenie skargi. Postępowanie uproszczone może zostać uruchomione z urzędu lub na wniosek strony. Z urzędu następuje w formie zarządzenia o skierowaniu sprawy na posiedzenie niejawne. Postępowanie to nie jest nigdy obligatoryjne, lecz zależy od uznania sądu. Polega na rozpatrzeniu sprawy na posiedzeniu niejawnym w składzie 1 sędziego z możliwością udziału w nim tylko osób wezwanych. Zawsze jednak istnieje możliwość przekazania sprawy na rozprawę. Kończy się ono wydaniem wyroku. Szczególny charakter ma postępowanie w sprawie odtworzenia zaginionych lub zniszczonych akt. Może ono dotyczyć : sprawy prawomocnie zakończonej lub odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt sprawy toczącej się. Sądem właściwym jest sąd przed którym ostatnio się toczyła sprawa - jeżeli jest ona w toku. Postępowanie o odtworzenie akt ma charakter uproszczony, gdyż opiera się na urzędowych odpisach.
O co mogą wnosić strony:
- zależy od rodzaju możliwości sądu administracyjnego
- jakie dodatkowe czynności (dok. dodatkowe ->dowody dodatkowe)
Sąd administracyjny orzeka na podstawie akt spraw
Ewentualne postępowanie dowodowe w charakterze wyjaśniającym może być prowadzone - ale SA to tylko dowody uzupełniające z dokumentów
Art. 106 paragraf 3
Trzeba skarge precyzyjnie sformułować; istotne uzasadnienie w części stanu faktycznego;
Przesłanki, kiedy sąd może o przeprowadzenie dowodów z dokumentów:
- niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości
- nie spowoduje to przedłużenia postępowania
Nie można żądać pewnych okoliczności samymi oświadczeniami stron w toku procesu, np. analiza przesłuchań świadków
Sąd powinien wydać orzeczenie na ostatnim posiedzeniu postępowania. Przewodniczący dba o prawidłowy jego przebieg.
Prawa strona - strona skarżąca (prokurator) <- SĄD -> Lewa strona - organ
Zawsze stoimy przed sądem administracyjnym (nawet jeśli jesteśmy publicznością); Sprawę zawsze rozpoczyna sprawozdawca (sprawozdanie); Dodatkowe wnioski może się na tym etapie postępowania, np. wylegitymowanie pełnomocnika. Następnie są oświadczenia stron. Sędzia lubi dopytywać strony, gdy pojawią się jakieś wątpliwości.
Przebieg posiedzenia:
- jawne z udziałem stron
- sporządza się protokół (czynności mające znaczenie dla sprawy)
- sąd odroczy wydanie wyroku (można dołączyć załączniki do protokołu)
- sąd zamyka rozprawę (gdy sprawa w pełni wyjaśniona)
- wydanie wyroku
- gdy pojawią się jakieś nowe elementy można otworzyć ponownie ale tzw. posiedzenie w toku rozpraw (posiedzenie jawne - przyjaciele stron, organy skarżące, uczestnicy postępowania; posiedzenie niejawne - gdy przepis prawa tak stanowi, orzeczenie w składzie 1 sędziego).
Sąd może odroczyć postępowanie, gdy strona składa pismo, a sąd nie ma możliwości doręczenie go stronie przeciwnej, ktoś nie mógł zjawić się na rozprawie (np. choroba)
2 szczególne tryby postępowania:
Mediacja: przesąd, może doprowadzić do zmiany rozstrzygnięcia organu. To postępowanie może być przeprowadzane zarówno przez skarżącego jak i organ administracji publicznej, istotny jest element czasowy, wniosek powinien być złożony przed wyznaczeniem rozprawy. Cel mediacji - jeszcze raz przeanalizowanie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy. Mimo, że postępowanie administracyjne jest zakończone to daje się możliwość zmiany orzeczenia. Zawsze na wniosek skarżącego lub organu - moment rozpoczęcie rozprawy. Przeprowadzenie postępowania z urzędu - inicjatywa pochodzi od sądu. W praktyce (jednoosobowo - sędzia) może prowadzić także referendarz sądowy, ponieważ szokujące, gdyż sprawę powinna przeprowadzić osoba, która ma doświadczenie; trzeba umieć zawrzeć porozumienie i znać sprawę, ważne by to przeprowadził doświadczony sędzia.
Cel mediacji - przed rozprawą. Protokół z mediacji może stanowić podstawę do uchylenia rozstrzygnięcia sprawy; pozwala organowi zmienić swoje rozstrzygnięcie ; gdy nie dojdzie do porozumienia to zaczyna się forma podstawowa rozstrzygnięcia sprawy
Postępowanie uproszczone - korzystne żeby wnioskować o nie, ono pozwala szybciej załatwić sprawę. Dość często spotykane. Ważna jest inicjatywa strony skarżącej; dotyczy decyzji, które dotknięte są nieważnością. Art. 156 p. adm., art. 247 ordynacji podatkowej; sytuacja gdy jest to kwalifikowane - art. 145, 145a kpa, 240 ordynacji podatkowej. Można żądać o przeprowadzeniu rozprawy (jest to alternatywne), a żadna z pozostałych stron w ciągu 14 dni nie zażąda przeprowadzenia rozprawy; art. 119 pkt 2. Postępowanie uproszczone: tryb tryb niejawny, 1 sędzia.
Procedura uproszczona - art. 55, paragraf 2 kpa; organ powinien złożyć akta sprawy z odpowiedzią na skargę. To od sądu zależy czy sprawa zostanie rozpatrzona w trybie uproszczonym, nawet jeśli strona zawnioskuje o przeprowadzenie to tak zawsze sąd może skierować sprawę na rozprawę;
Podyktowane przesłanki: charakter naruszenia (odroczona jest decyzja bądź postanowienie) nie będzie dotyczyć wszystkich aktów, tylko indywidualnych; może być to inicjatywa strony (art. 55); postępowanie klasyczne (1 posiedzenie) przeprowadzona rozprawa, obecność obligatoryjna, rozprawa kończy się orzeczeniem w formie wyroku - skład: przewodniczący, sprawozdawca, …
Mogą się wydarzyć w toku postępowania elementy, które zmieniają postępowanie: okoliczności o charakterze przemijającym, niweczą sens wydania rozstrzygnięcia -> 2 sytuacje-
Zawieszenie postępowania : ex lege - bezpośrednio z przepisów prawa (ustawy), gdy sąd nie może działać z siły wyższej, np. powódź i organ nie może funkcjonować; możliwość zawieszenia postępowania gdy pojawiają się inne przesłanki niż siła wyższa, wtedy sąd wydaje postanowienie (postanowienie o zawieszeniu może zapaść na posiedzeniu niejawnym, w składzie 1 sędziego).
Przesłanki zawieszenia: z urzędu - obligatoryjnie i fakultatywnie, gdy organ musi lub może zawiesić postępowanie; na wniosek stron (art. 98)
Przesłanki: brak możliwości udziału strony w postępowaniu (np. śmierć strony, strona traci zdolność procesową); w przypadku wystąpienia sądu z pytaniem prawnym do TK lub ETS (sąd występuje o pytanie prawne czy dany przepis jest zgodny z prawem;
Sąd może zawiesić postępowanie: gdy inny sąd zadał pytanie w danej kwestii do TK; sąd administracyjny może zawiesić postępowanie jeśli toczy się inne postępowanie administracyjne lub sądowo - administracyjne (lub inne); jeżeli umiera pełnomocnik strony; ujawni się czyn, który w toku postępowania może być zagrożony sankcją karną lub dyscyplinarną; jeśli nie można ustalić adresu skarżącego; art. 56 obligatoryjnie
Umorzenie postępowania: wtedy gdy nie można wydać rozstrzygnięcia w sprawie - w formie postanowienia na które będzie przysługiwało zażalenie, np. ktoś wniósł skargę i ją cofnął.
7