POSTĘPOWANIE SĄDOWO-ADMINISTRACYJNE
Zasady postępowania sądowego.
W literaturze zostały przedstawione różne katalogi zasad postępowania sądowo administracyjnego. Głównymi zasadami są :
Zasada prawa do sądu administracyjnego
Prawo do sądu administracyjnego realizuje się w szczególności poprzez prawo do wnoszenia skargi, prawo do udziału w postępowaniu przed sądem adm., prawo do uzyskania orzeczenia sądu adm, oraz prawo do wnoszenia środków odwoławczych od orzeczeń sądu administr. I instancji
Zasada dwuinstancyjności postępowania sądowo admin.
Ma swoje źródło w art. 176 ust.1 i art. 236 ust 2.
Przepisy te konstruują organizacyjny kształt zasady dwuinstancyjności oraz właściwość sądów każdej instancji, a sądami tymi są w:
I instancji- Wojewódzkie Sądy Administracyjne
II instancji- Naczelny Sąd Administracyjny
Zasada dwuinstancyjności postępowania sadowo administracyjnego realizuje się przez wnoszenie środków prawnych od orzeczeń WSA, tj wyroków i postanowień.
W stosunku do wyroków jest to skarga kasacyjna
Wobec postanowień - zażalenie
Urzeczywistnieniem zasady dwuinstancyjności postępowania sądowo administracyjnego jest kompetencja sądu II instancji tj. NSA do rozpatrzenia skargi kasacyjnej, a ślad za tym oceny rozstrzygnięcia sądu I instancji - w wyniku tego uchylenia lub zmiany tego orzeczenia. Strony w ten sposób mają możliwość tzw. naprawczego postępowania., gdyby okazał się orzeczenie I instancji sądu okazało się wadliwe
Zasada rozporządzalności i kontradyktoryjności postępowania sądowo - adm
Mówi o tym , że to od woli stron zalezą najważniejsze czynności sądu w postępowaniu. Drugi aspekt tej zasady wyraża się w możliwości udziału stron w postępowaniu i obrony ich w trakcie , swego interesu oraz pomiędzy stronami postępowania a innymi podmiotami biorącymi udział w postępowaniu.
Zasada rozporządzalności wyraża się w we wniesieniu skargi art. 50 p.p.s.a i wniesienia skargi kasacyjnej art. 173 p.p.s.a
Dopuszcza się udział w postępowaniu innych podmiotów i stron oraz umożliwiających podejmowanie czynności z urzędu przez sąd istotnych czynności mających wpływ na tok postępowania. Wraża się w taki sposób , że np. RPO i prokurator może wnieść skargę art. 8 p.p.s.a, w prawie sądu do nieuznania cofnięcia skargi przez stronę art. 60 p.p.s.a czy pawie sądu do zawieszenia postępowania z urzędu art. 124 i 125 p.p.s.a
Kontradyktoryjność jest procesowo związana z zasada rozporządzalności . ten kto ma prawo do rozporządzania procesem musi mieć prawo do obrony swoich interesów, w procesie i posiadać narzędzia skutecznego przeciwdziałania się stanowisku, interesom, racjom pozostałych stron.
Zasada jawności postępowania sądowo - adm.
Służy uwiarygodnieniu działań władz publicznych i budowaniu przekonania , że w działaniach tych władze kierują się jawnymi motywami i kryteriami.
Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności publicznej. Jawność postępowania sądowo administaryjnego ma dwa aspekty. Chodzi o jawność wobec uczestników postępowania oraz jawnośc wobec publiczności tzw. osób spoza postępowania.
Jawność wobec uczestników postępowania przejawia się w dostępie do czynności sądowych, co wyraża się w udziale w posiedzeniach sądu, w rozprawie oraz w dostępie do dokumentów procesowych.
Jawność zew to możliwość uczestniczenia w rozprawie , która z reguły jest ogólnie dostępna. Wyjątkiem jest możliwość zarządzenia sądu do posiedzenia przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża moralności, bezpieczeństwu państwa i porządkowi publicznemu. Istnieć mogą okoliczności objęte tajemnicą państwową lub służbową lub na wniosek strony lub inny ważny interes prywatny.
Ograniczenia związane z odbywaniem posiedzenia przy drzwiach zamkniętych odnoszące się wyłącznie do publiczności , tj osób niezwiązanych z postępowaniem. Dla uczestników postępowania takie posiedzenia są dostępne bez jakichkolwiek ograniczeń.
Zawsze jednak jawna jest najistotniejsza czynność sądu tj ogłoszenie wyroku. Co następuje wyłącznie publicznie.
Zasada udzielenia pomocy stronom postępowania sądowo - admin
Art. 6 p.ps.a nakłada na sąd udzielania pomocy prawnej. Nakłada na sąd udzielania pomocy stronom występującym w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego.
Wiąże się to z prawem strony do uzyskania pomocy parwnej w zakresie ustanowienia adwokata, radcy prawnego, doradvy podatk, rzecznika patentowego oraz zwolnienia kosztów sądowych art. 241 p.p.s.a
Pomoc ta jest przyznawana przez sąd naw niosek strony art. 243 p.p.s.a ale sąd może odmówić stronie przyznania tego prawa wyłącznie „ w razie oczywistej bezzasadnościi skargi art. 247 p.p.s.a a nawet może cofnąć gdy okaże się , że okoliczności , na podstawie których je przyznano, nie istniały lub przestały istnieć. Art. 249 p.p.sa.
3. Tryb wnoszenia skargi do sądu administracyjnego.
Uprawnionym do wniesienia skargi jest:
każdy, kto ma w tym interes prawny,
prokurator
Rzecznik Praw Obywatelskich
organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności,.
inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi.
Skargę można wnieść:
po wyczerpaniu środków zaskarżenia,
po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności - do usunięcia naruszenia prawa.
przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa.
Termin do wniesienia skargi
Decyzje/ postanowienia - 30 dni od doręczenia jej skarżącemu,
Inne akty / czynności - 30 dni od doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a gdy takiej odpowiedzi brak - 60 dni od wniesienia tego wezwania,
Prokurator i RPO - 6 miesięcy od dnia doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej. (art. 53 § 1)
Akty nadzoru (wg ustaw samorządowych) 30 dni od doręczenia
W razie niezastosowania się do obowiązków, sąd na wniosek skarżącego
może orzec o wymierzeniu organowi grzywny..
W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu.
4. Badanie dopuszczalności skargi.
Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:
1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;
2) oznaczenie organu, którego działania lub bezczynności skarga dotyczy;
3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w art. 51, skargi mogą być wniesione w jednym piśmie.
§ 3. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż jeden akt lub czynność albo bezczynność, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.
Sąd odrzuca skargę:
1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;
5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej skarżącego i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej skarżącym, uniemożliwiającego jego działanie, sąd odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie zostanie uzupełniony.
Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym.
Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy.
Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.
Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazanie sprawy. Nie dotyczy to przekazania sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.
Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.
Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.
Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności.
na decyzję lub postanowienie -
na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa
na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej
Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa jeżeli zachodzi
niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody
spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania.
Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu.
Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności wydane, na podstawie sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności.
Postanowienia, sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.
5. Przypadki wszczęcia postępowania sądowego na podstawie wniosku.
Przedmiotem wniosku mogą być sprawy:
ulepszenia organizacji,
wzmocnienia praworządności,
usprawnienia pracy,
ochrony własności.
Wniosek składany jest do właściwego organu ze względu na przedmiot wniosku. Jeśli organ jest niewłaściwy ma 7 dni na przekazanie wniosku do właściwego organu.
Nadzór i kontrola nad skargami i wnioskami
Art. 257 nadzór nad przyjmowaniem i załatwianiem skarg i wniosków składanych do sądów sprawuje Krajowa Rada Sądownictwa, a do innych organów - Prezes Rady Ministrów.
Koszty.
Jednocześnie z wydaniem decyzji organ adm. publ. ustala w drodze postanowienia wysokość kosztów postępowania, osoby zobowiązane do ich poniesienia oraz termin
6. Zagadnienia podmiotowe: sąd (zagadnienie właściwości, skład sądu, wyłączenie sędziego), strony i uczestnicy postępowania (w tym: zdolność sądowa i procesowa, przedstawicielstwo, pełnomocnictwo).
WŁAŚCIWOŚĆ ORGANU -Jest to zdolność organu do realizowania czynności i zadań nakładanych na organ ze względu na przedmiot sprawy, terytorialne usytuowanie i tok instancji.
Właściwość organu można podzielić na:
właściwość ustawową
właściwość delegacyjną
rzeczowa - oznacza zdolność organu do załatwienia określonych spraw ze względu na przedmiot danej sprawy. materialnego np. prawo wodne, budowlane.
miejscowa - oznacza zdolność organu do załatwiania określonych spraw na danym obszarze. instancyjna - jest to zdolność organu do załatwienia określonej sprawy w danej instancji ( I lub II )
delegacyjna - zwana inaczej funkcjonalną; jest to właściwość organu do załatwienia określonej czynności w danym postępowaniu; wynika z przekazania danej sprawy lub czynności procesowej innemu organowi; może to nastąpić w drodze pomocy prawnej albo poprzez zawarcie porozumienia administracyjnego.
Właściwość wojewódzkich sądów administracyjnych
Wojewódzkie sądy administracyjne rozpoznają wszystkie sprawy sądowoadministracyjne z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Do rozpoznania sprawy właściwy jest wojewódzki sąd administracyjny.
Właściwość Naczelnego Sądu Administracyjnego
Naczelny Sąd Administracyjny:
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy;
2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;
4) rozstrzyga spory, o których mowa w art. 4;
rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw.
Do rozstrzygania sporów, o których mowa w art. 4, oraz do rozpoznawania innych spraw należących do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Spory, o których mowa w art. 4, Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga na wniosek postanowieniem przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.
Skład sądu
Sąd administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów
Sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym orzeka w składzie jednego sędziego,
Zarządzenia poza rozprawą wydaje przewodniczący.
Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym określają regulaminy wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych, wydane na podstawie odrębnej ustawy.
Wyłączenie sędziego
Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach:
1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki;
2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron;
5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą;
6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej.
§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 3. Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie postępowania, nie może orzekać co do tej skargi.
Stroną w postępowaniu jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne oraz jednostki nie posiadające osobowości prawnej (organizacje społeczne).
UCZESTNIK POSTĘPOWANIA:
Osoba, która brała udział w postępowaniu, ale nie zaskarżyła decyzji, z mocy prawa występuje na mocy strony
Nie brała udziału w postępowaniu może wystąpić jeżeli wynik dotyczy jej interesu prawnego
W sposób fakultatywny może brać udział
Organizacja społeczna- na prawach strony i działa zgodnie ze swoim statusem
ZDOLNOŚĆ PROCESOWA STRONY
Podmioty, które mogą być stroną postępowania administracyjnego zostały określone w
art. 29 Kpa - są to:
osoby fizyczne
osoby prawne
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne
organizacje społeczne
jak również jednostki nie posiadające osobowości prawnej
ZDOLNOŚĆ SĄDOWA
Osoba fizyczna i osoba prawna ma zdolność występowania przed sądem administracyjnym jako strona (zdolność sądowa).
państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej
organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej.
organizacje społeczne, choćby nie posiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.
ZDOLNOŚĆ PROCESOWA - to zdolność do podejmowania w postępowaniu czynności osobiście lub przez pełnomocnika. Nie wszystkie podmioty, które mogą występować w postępowaniu posiadają zdolność procesową.
PEŁNOMOCNICTWO
Strona może działać przez pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być osoba fizyczna z pełną zdolnością do czynności prawnych. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone do protokołu.
7. Zagadnienia techniczne (pisma w postępowaniu sądowym, terminy, doręczenia).
doręczenia
terminy
wezwania
protokoły, adnotacje
kwestia udostępniania akt
I. DORĘCZENIE
Sposoby doręczeń
przez pocztę
przez swoich pracowników
przez inne upoważnione osoby lub organy
za pomocą środków komunikacji elektronicznej (od 2005r. na skutek wprowadzenia kilku aktów prawnych np. ustawy z 17 lutego 2005r.
o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne)
Za pomocą komunikacji elektronicznej pisma doręcza się:
jeżeli strona wystąpiła z wnioskiem do organu administracji publicznej o doręczanie jej pism tą drogą
wyraziła zgodę na doręczanie jej pism tą drogą
W przypadku doręczania pism drogą elektroniczną takie doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ administracji publicznej otrzyma potwierdzenie doręczenia pisma. W przypadku nie otrzymania takiego potwierdzenia pismo traktuje się jako nie doręczone
i doręcza się je w inny sposób. .
Komu doręcza się pisma?
Pismo doręcza się stronie postępowania ,pełnomocnikowi.
Rodzaje doręczeń
Wyróżniamy trzy rodzaje doręczeń
właściwe- do rąk adresata
zastępcze - pismo doręczamy pełnoletniemu domownikowi
konkludentne (domniemanie doręczenia)
Zmiana adresu - o zmianie adresu strona zobowiązana jest poinformować organ administracji bowiem w przypadku braku takiego poinformowania pismo doręcza się pod adres jaki organ posiada, a dla strony rodzi to negatywne konsekwencje.
II. WEZWANIA
Organ administracji wzywa osobę do udziału w podejmowanych czynnościach, do złożenia wyjaśnień, zeznań
Elementy i forma wezwania
W wezwaniu należy wskazać:
nazwę i adres organu wzywającego
imię i nazwisko wzywanego
w jakiej sprawie, w jakim charakterze i w jakim celu zostaje wezwany
czy powinien stawić się osobiście czy przez pełnomocnika, czy też może złożyć wyjaśnienia, zeznanie na piśmie
termin do którego żądanie powinno być spełnione albo dzień, godzinę i miejsce stawienia się wezwanego lub jego pełnomocnika
skutki prawne nie zastosowania się do wezwania
podpis pracownika organu - imię, nazwisko, stanowisko służbowe
Zasadniczo wezwanie powinno być doręczone na piśmie i zawierać podpis osoby kierującej to pismo. W sytuacjach nie cierpiących zwłoki wezwania można dokonać również telegraficznie, telefonicznie lub przy użyciu innych środków łączności np. poczta elektroniczna. Bez względu na to jaka jest forma wezwania muszą być podane wszystkie elementy wezwania.
Skutki niestawiennictwa (art. 88, 88a)
uzasadnionej przyczyny może być ukarany grzywna do 50zł,
ponownego niestawiennictwa do 200zł.
III. TERMINY
Termin jest to czas potrzebny na dokonanie określonej czynności procesowej.
Klasyfikacja terminów
wg kryterium sposobu obliczania czasu
terminy wyznaczające określony moment w czasie - dzień, miesiąc, godzina np. termin rozprawy
termin wyznaczający pewien okres np. w ciągu 3 m-c
wg kryterium podmiotu, którego termin dotyczy
terminy, które dotyczą czynności organu np. 30 dni na załatwienie sprawy
w I instancji
terminy, które dotyczą uczestników postępowania np.7 dni na złożenie zażalenia, 14 dni na złożenie odwołania, 30 dni na złożenie skargi do sądu administracyjnego
w oparciu o kryterium podmiotu wyznaczającego termin
terminy wyznaczone przez samego ustawodawcę np. 30 dni na złożenie skargi do sądu administracyjnego, 7 dni na złożenie zażalenia lub złożenia prośby
o przywrócenie terminu, 14 dni na odwołanie
terminy wyznaczone przez organ np. terminy wezwania, stawienia się
na wezwanie, termin sprawy administracyjnej, termin zapoznania się
z materiałem dowodowym; są to tzw. terminy urzędowe - mogą być przedłużane albo skracane
z uwagi na skutki prawne niedotrzymania terminu
zawite - czynność prawna dokonana po upływie terminu zawitego jest nieważna i nie wywołuje skutków prawnych, jednakże ten termin może zostać przywrócony(*). Terminami zawitymi są terminy do wnoszenia środków prawnych (środków zaskarżania)
(*) Warunki przywrócenia terminu (art.58, 59) - w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin, jeżeli spełnione są łącznie 3 przesłanki:
zainteresowany wnosi prośbę o przywrócenie terminu
uprawdopodobni brak winy w uchybieniu terminu
jednocześnie dopełni czynności dla której termin był ustanowiony
(z prośbą o przywrócenie terminu jednocześnie złoży np. odwołanie)
Wszystkich czynności należy dopełnić w terminie 7 dni od ustania przyczyny powodującej uchybienie terminu (chyba, że termin ten był terminem prekluzyjnym, czyli nieodwracalnym).
prekluzyjne - czynność dokonana po upływie terminu prekluzyjnego jest nieważna i nie wywołuje skutków prawnych; termin ten nie może zostać przywrócony np. termin 7 dni na wniesienie prośby o przywrócenie terminu; za prekluzyjne uznaje się także terminy dopuszczalności uchylenia decyzji
w wyniku wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności decyzji.
instrukcyjne (porządkowe) - czynność dokonana po upływie takiego terminu jest ważna i wywołuje skutki prawne.
Sposoby obliczania terminów - art. 57 !
Organ administracji obowiązany jest załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.
bez zbędnej zwłoki ozn. normalny, niezbędny czas do załatwienia danej sprawy w warunkach normalnej organizacji pracy organu administracji
niezwłocznie powinny być załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone
w oparciu o dowody przedstawione przez stronę łącznie z żądaniem wszczęcia postępowania
niezwłocznie = od zaraz, od ręki
Załatwienie sprawy wymagającej postępowania wyjaśniającego powinno nastąpić nie później niż w terminie m-c, a sprawy szczególnie skomplikowane nie później niż w terminie 2 m-c (terminy te liczy się od momentu wszczęcia postępowania).
W postępowaniu odwoławczym termin ten wynosi 1 m-c (w ordynacji podatkowej
w I instancji 1 m-c, w II instancji 2 m-c).
Stronie przysługuje zażalenie do organu wyższego stopnia nad organem, który terminu nie dotrzymał, a po wyczerpaniu tego środka stronie przysługuje skarga do sądu administracyjnego tzw. skarga na bezczynność administracji.
Mamy tu do czynienia z dewolucją - stronie przysługuje zażalenie do organu wyższego stopnia, ale organ ten nie może sam załatwić tej sprawy, naruszyłby bowiem przepisy o właściwości organu, właściwość instancyjną. Organ II instancji może:
zdyscyplinować podległy sobie organ poprzez wyznaczenie nowego terminu załatwienia sprawy
może wszcząć postępowanie dyscyplinarne przeciwko pracownikowi, który uchybił terminowi
8. Posiedzenia sądu i przebieg postępowania przed sądem I instancji.
Posiedzenia sądowe
Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie.
Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa
W zawiadomieniu o posiedzeniu oznacza się:
1) imię, nazwisko albo nazwę i siedzibę zawiadamianego oraz adres zawiadamianego;
2) sąd oraz miejsce i czas posiedzenia;
3) skarżącego oraz przedmiot sprawy;
4) cel posiedzenia;
5) skutki niestawiennictwa.
Ogłoszenie orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie odbywa się publicznie..
Z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół.Z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia.
. Protokół powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu, miejsca i daty posiedzenia, imiona i nazwiska sędziów, protokolanta, prokuratora, stron, jak również obecnych na posiedzeniu przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie sprawy i wzmiankę co do jawności;
2) przebieg posiedzenia,
3) czynności stron mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
Protokół podpisują przewodniczący i protokolant.
Rozprawa ulega odroczeniu,
jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość zawiadomienia którejkolwiek ze stron
jeżeli nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem
zawiadomienie o toczącym się postępowaniu sądowym osoby, które dotychczas nie brały udziału w sprawie w charakterze stron.
9. Postępowanie mediacyjne i uproszczone.
Postępowanie mediacyjne jest prowadzone na wniosek stron albo też bez wniosku stron, przed wyznaczeniem rozprawy. celem postępowania jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu załatwienia w granicach obowiązującego prawa
Postępowanie uproszczone
Sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym jeżeli decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności art. 156 § 1 k.p.a m lub inne przepisy albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania. Strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpatrzenia w trybie uproszczonym, a żaden z pozostałych stron w terminie 14 dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie żąda przeprowadzenia rozprawy. w trybie uproszczonym sąd rozpatruje sprawę na posiedzeniu niejawnym w skaldzie jednego sędziego.
10. Zawieszenie i umorzenie postępowania sądowego.
Zawieszenie postępowania następuje z przyczyn uniemożliwiających jego prowadzenie, równocześnie w celu usunięcia tych przeszkód. Do zwieszenia postępowania może dojść:
Z mocy prawa ulega zawieszeniu z mocy prawa, w razie zaprzestania przez sąd w skutek siły wyższej
Przez sąd lub z urzędu zawieszenie przez sąd lub z urzędu może mieć charakter obligatoryjny lub fakultatywny
Sąd jest zobligowany do zawieszenia postępowania art124 p.p.s.a
- w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego,
- jeżeli w składzie organu jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie
- jeżeli jedna ze stron lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej w skutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu
- jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu, który wchodzi w skład masy upadłościowej
- w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu
- W przepadku art. 56. tj w razie wniesienia skargi do sądu o wszczęcie postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie podlega zawieszeniu
Sąd może zwiesić postępowanie z urzędu art. 125 p.p.s.a
- jeśli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania adm., sodowo- adm, skarbowego, sądowego lub przed Trybunałem konst.
- jeżeli ujawni się czyn , którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogło by wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy sądowo adm.
- jeżeli w skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zdarzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu
- w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście
Umorzenie postępowania sądowo - adm. następuje : gdy przeszkody uniemożliwiające jego kontynuowanie okazały się trwałe w skutek tego nie możne dojść do zakończenia postępowania przez wydanie merytorycznego rozstrzygnięcia
Zawieszone na zgony wniosek stron, jeżeli w ciągu 3 lat żadna ze stron nie wystąpi p podjęcie postępowania
Jeżeli w okresie 3 lat od zawieszenia skarżący nie usunął braków co do adresu lub nie wykonał zarządzenia przewodniczącego, co uniemożliwia nadanie sprawie dalszego biegu
Z braku następcy strony, która utraciła zdolność sądową , jeżeli w okresie 3 lat nie doszło do określenia następcy
Sąd umarza postępowanie gdy;
Jeżeli skarżący cofnął skargę
W razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do spraw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawi e zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania
Gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe
11. Orzeczenia sądu I instancji.
Sąd apelacyjny sądy okręgowe są sądami I instancji tylko w niektórych kategoriach spraw. Natomiast są sądami odwoławczymi czyli sądami II instancji dla orzeczeń wydanych przez sady rejonowe
Sądy II instancji - odwoławcze zajmują się zaskarżoną części ą sprawy.
Orzeczenia sądu
I instancja WSA mogą uchylić, unieważnić, podtrzymać zaskarżony akt administ. Mogą one żądać wydania nowej decyzji
WSA orzeka w sprawie
Decyzje administr np. zgoda na budowę , nakaz zapłaty podatku
Aktów prawa organów jedn. Sam. teryt i terenowych organów adm rządowej np. ustalenie stawek podatków lokalnych, zasady parkowania w mieście
Na bezczynność organów
Od orzeczeń WSA służy nam skarga kasacyjna do NSA
II instancja NSA
12. Środki odwoławcze i ich rozpatrywanie (skarga kasacyjna i zażalenie).
Ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnym przewiduje dwa środki odwoławcze tj. skargę kasacyjną i zażalenie. Mogą być wnoszone gdy:
Ich przedmiotem jest orzeczenia WSA tj, wyrok lub postanowienie, w niektórych sytuacjach może być również zarządzenie np. na pozostawienie podania bez rozpoznania przez przewodniczącego art. 49 § 2 p.p.s..a
środek odwoławczy jest dopuszczalny
został zachowany termin do jego wniesienia
zachowano wymaganą formę środka odwoławczego
został on wniesiony przez legitymowany podmiot
środki odwoławcze przysługują od zażaleń podejmowanych przez podmioty różnego typu. środkiem takim jest m.in. sprzeciw wnoszony od zarządzeń i postanowień referendarza sądowego w zakresie prawa pomocy dotyczącym :pozostawienia wniosku bez rozpoznania lub odmowy przyznania prawa pomocy, przyznania pełnomocnikowi wynagrodzenia a także zwrotu udokumentowanych wydatków.
Sprzeciw może wnieść strona, adwokat, radca prawny, doradca podatkowy, lub rzecznik patentowy od zarządzeń i postanowień. Sprzeciw służy terminie 7 dni od dnia doręczenia zarządzenia lub postanowienia. W przypadku gdy nie składa go strona, wymaga uzasadnienia. Rozpatruje WSA. Sprzeciw podlega odrzuceniu na posiedzeniu niejawnym, gdy został wniesiony po terminie lub nie zawiera , mimo istniejącego obowiązku, uzasadnienia. W razie gdy nie zostanie odrzucony, zarządzenie lub postanowienie przeciwko, któremu je wniesiono, traci moc, a sprawa będąca jego przedmiotem podlega rozpoznaniu przez sąd na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie wydane w tym trybie służy zażalenie.
Innym tego typu środkiem jest odwołanie. Przysługuje ono od zarządzeń przewodniczącego składu w sprawie sprostowania lub uzupełnienia protokołu .może je wnieść w terminie 7 dni od dnia doręczenia im zarządzenia.
Rozpatruje je sąd w drodze postanowienia podejmowanego w rozprawie. Postanowienie to jest niezaskarżalne odrębnym środkiem zaskarżenia.
Odwołanie służy od orzeczeń przewodniczącego wydanych w toku rozprawy. Strony mogą składać do czasu zamknięcia rozprawy do sądu orzekającego, który rozstrzyga daną kwestię. Na postanowienie takie nie służy odrębna środek zaskarżenia.
Skarga o wznowienie postępowania przysługuje stronom do orzeczeń prawomocnych w przypadkach przewidzianych prawem.
Prawomocne orzeczenie sądu może być unieważnione z urzędu na wniosek prezesa NSA, jeżeli sprawa ze względu na osobę lub przedmiot nie podlega orzecznictwu sądu administr.w chwili orzekania.
A) SKARGA KASACYJNA
Przysługuje na równych prawach uczestnikom postępowania tj, skarżącemu, organowi, którego działalności lub bezczynności dotyczyła skarga, prokuratorowi, RPO Uprawnionymi do jej wniesienia nie są więc inni uczestnicy postępowania przed WSA
Skarga ta służy od wyroków WSA i od postanowień tych sądów kończących postępowanie w sprawie, chyba że przepisy stanowią inaczej
Postanowieniami , na które służy skarga kasacyjna są np. postanowienie o odrzuceniu skargi, czy umorzenie postępowania.
Skarga powinna spełniać wymogi pisma procesowego co do formy, treści art. 176 p.p.s.a
Podstawą skargi kasacyjnej może być zgodnie z art. 174 p.p.s.,a naruszenie przepisów postępowania , jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
Wskazanie podstaw kasacji ozn, określenie konkretnego przepisu prawa materialnego lub procesowego, który został naruszony.
Skargę wnosi się bezpośrednio do WSA w jednolitym dla wszystkich uprawionych terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzecznictwa wraz z uzasadnieniem.
Wyjątkowo prokurator i RPO , gdy uzasadnienie nie zostało sporządzone z urzędu, mogą najpierw domagać się sporządzenia uzasadnienia w terminie 30 dni od wydania orzeczenia, a następnie wnieść skargę w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia wraz z uzasadnieniem.
Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata, radcę oraz doradcę podatk. lub rzecznika patentowego. Nie dotyczy to sytuacji gdy sporządza ją sędzia, prokurator, notariusz, profesor, dr hab. Nauk prawniczych będący stroną w postępowaniu lub RPO.
Jeżeli skarga jest wniesiona po terminie albo z innych przyczyn niedopuszczalna, jak również gdy strona nie uzupełnia w terminie braków WSA odrzuci ją na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie to służy zażalenie objęte przymusem adwokackim, zg. z art. 194 § 1 pkt 8
Rozprawa w skład - 3 sędziów jest podstawą rozpoznania skargi, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Sąd może rozpatrzyćna posiedzeniu niejawnym skargę od postanowienia WSA art. 182 § 1 p.p.s.a
Na posiedzeniu niejawnym rozpatrzona skarga, której podstawą jest wyłącznie naruszenie przepisów procesowych, gdy strona zrzekła się rozprawy, a pozostałe strony w terminie 14 dni nie żądały przeprowadzenia rozprawy.art. 182 § 2p.p.s.a
W wyniku rozpoznania skargi kasacyjnej NSA może : odrzucić skargę, umorzyć postępowanie, oddalić skargę kasacyjną, uchylić zaskarżone orzeczenie w całości lub części i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania WSA, uchylić zaskarżony wyrok, znieść postępowanie w zakresie dotkniętym nieważnością i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania WSA, uchylić zaskarżone orzeczenie co do istoty, uchylić zaskarżone orzeczenie oraz odrzucić skargę lub umorzyć postępowanie.
B) ZAŻALENIE
Obok skargi kasacyjnej jest zwykłym środkiem odwoławczym. Uprawionym do jej wniesienia może bowiem sporządzić osobiście bez przymusu adwokackiego. , z wyjątkiem gdy zażalenie dotyczy odrzucenia skargi kasacyjnej.
Przysługuje ono od postanowień WSA, gdy ustawa tak stanowi, także na postanowienia, których przedmiotem jest
Przekazanie sprawy innemu sądowi adm
Wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności art. 61 p.p.s.a.
Zawieszenie postępowanie i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania
Odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku
Sprostowanie lub wykładnia orzecznicza albo ich odmowa
Oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego
Odrzucenie skargi kasacyjnej
Odrzucenie zażalenia
Zwrot kosztów postępowania, jeśli strona nie składa skargi
Ukaranie grzywną
Ponadto:
Na postanowienie o odmowie dopuszczenia w udziału w sprawie osoby lub organizacji społ, która brała udział w postępowaniu
O przywrócenie terminu lub odmówienie przywrócenia
Odrzucenie wniosku o przywrócenie terminu
Postanowienie o odtworzeniu akt
Zażalenie wnosi się w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Powinno ono czynić zadość wymaganiom pisma procesowego oraz powinno zawierać ozn. Zaskarżonego postanowienia wraz z wnioskami o jego zmianę lub uchybienie, i zwięzłe uzasadnienie.
Strony, które nie wniosły zażalenia mają prawo wnieść odpowiedź na doręczone im zażalenie wprost do NSA w terminie 7 dni od dnia doręczenia art195 § 1 p.p.s.a
NSA rozpatruje sprawę zażalenia na posiedzeniu niejawnym w skła. 1 sędziego. Może być rozpatrywane w skaldzie 3 sędziów , a nawet 7-iu. Wówczas sprawa kierowana jest na posiedzenie jawne i wyznacza rozprawę .
13. Wznowienie postępowania sądowego.
Instytucja ta odnosi się postępowania, które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem art. 270 p.p.s.a , może się odnosić zarówno do wyroków i postanowień
Można żądać wznowienia postępowania z dwóch przyczyn :
Z przyczyn nieważności - i to tylko niektórych
Można żądać wznowienia postępowania jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się orzeczenia nie mogła się domagać wyłączenia, albo jeżeli strona nie miała zdolności sadowej lub procesowej, albo była nienależycie reprezentowana lub na wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania. Nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnienia się orzeczenia ta niemożność działania ustała lub brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła dokonane czynności procesowe.
Z właściwych przyczyn restrukturyzacyjnych należą sytuację art. 273 i 274 p.p.s.a gdy orzeczenie zostało parte na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na wskazującym wyroku karnym następnie uchylonym, orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa - z tego powodu można jednak żądać wznowienia tylko wówczas, gdy czyn ustalono prawomocnym wyrokiem skazującym , chyba ze postępowanie karne nie może być wszczęte lub zostało umorzone z innych powodów niż brak dowodów, w razie późniejszego wykrycia okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które miały by wpływ na istotny , w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. w tym przypadku przedmiotem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżone orzeczenie, ale również z urzędu inne prawomocne orzeczenie dotyczące tej samej sprawy.
Do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności jest właściwy sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżone orzeczenie sądów obu instancji ,właściwy jest NSA. W przypadku gdy przyczyna wznowienia jest inna podstawa, właściwy jest sąd , który ostatnio orzekał w sprawie.
Postępowanie wszczyna się tylko wskutek złożenia skargi. Powinna ona spełnić wymogi pisma procesowego, a ponadto zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wzmocnienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do złożenia skargi oraz żądanie o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia. Na żądanie sądu zgłaszający skargę powinien uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające zachowanie terminu lub dopuszczalności skargi,
Skargę wnosi się w terminie 3 m- cy od dnia, w którym strona dowiedziała się przyczynie wznowienia, a gdy przyczyną było pozbawienie możliwości działania lub brak nienależytej reprezentacji -od dnia dowiedzenia się o orzeczeniu.
Po upływie 5 lat od uprawomocnienia się orzeczenia nie można żądać wznowienia , z wyj. Przypadku gdy strona była pozbawiona możliwości działania lub nienależycie reprezentowana. W sytuacji określonej w art. 272 § 1 p.p.s.a skargę wnosi się w terminie miesiąca od dnia wejście w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego.
Do wznowienia postępowania stosuje się przepisy o postępowaniu przed sądem I instancji, jeżeli przepisy nie stanowią inaczej.
14. Działalność uchwałodawcza NSA.
Naczelny Sąd Administracyjny:
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych, stosownie do przepisów ustawy;
2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;
4) rozstrzyga spory, o których mowa w art. 4;
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw.
Do rozstrzygania sporów, o których mowa w art. 4, oraz do rozpoznawania innych spraw należących do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Spory, o których mowa w art. 4, Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga na wniosek postanowieniem przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.
Skład sądu
Sąd administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów, z zastrzeżeniem § 2 i 3, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym orzeka w składzie jednego sędziego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
Zarządzenia poza rozprawą wydaje przewodniczący.
Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym określają regulaminy wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych, wydane na podstawie odrębnej ustawy.
Zmiana składu orzekającego może nastąpić jedynie z przyczyn losowych albo gdy sędzia nie może uczestniczyć w składzie orzekającym z powodu przesz
15. Koszty postępowania sądowego.
Ogólnie koszty te nazywane są kosztami sądowymi. Na koszty te składają się opłaty sądowe i wydatki.
Do opłat sądowych zaliczamy; wpis i opłatę kancelaryjną. Wysokość wpisu i opłaty kancelaryjnej jest z góry określona w odpowiednich przepisach.
Wpis może być stały lub stosunkowy. Wysokość wpisu stałego nie może być niższa niż 100zł a wyższa niż 10 tys. Zł art. 233 p.p.s.a
Wpis stosunkowy pobiera się tylko w sprawach, w których przedmiotem zaskarżenia są należności pieniężne art. 231 p.p.s.a wysokość wpisu stosunkowego nie może być wyższa niż 4 % przedmiotu zaskarżenia , ale nie może przekroczyć sumy 100 tys. Zł art. 233 p.p.s.a
Zgodnie z art. 232 p.p.s.a sąd zwraca stronie
cały uiszczony wpis od
pisma odrzuconego lub cofniętego, jeżeli odrzucenie lub cofnięcie nastąpiło w skutek przed wysłaniem odpisu skargi - organowi, którego działanie lub bezczynność zaskarżano, atakze odpisu środka odwoławczego lub skargi o wznowienie postępowania innym stronom
zażalenie na postanowienie w przedmiocie ukarania grzywną , jeżeli zażalenie zostało uwzględnione
2. połowę wpisu od pisma cofniętego przez rozpoczęciem posiedzenia, na które sprawa została skierowana , z tym ż e posiedzenie mediacyjne nie wyłączna zwrotu.
Postanowienie w przedmiocie zwrotu wpisu może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
Opłatę kancelaryjną ponosi się za niektóre czynności sądowe. Wykaz tych czynności jest określona w art 234 i 235 p.p.s.a . należą do nich : wydanie odpisów, zaświadczeń, wyciągów, i innych dokumentów na podst. akt. Dokonanie należytej opłaty sądowej jest warunkiem dalszego biegu postępowania. Zgodnie z art. 220 § 1 p.p.s.a sąd nie podejmie żadnej czynności na skutek pisma, od którego nie zostanie uiszczona należną opłata. W razie braku wpłaty wzywa się wnoszącego pismo do jej uiszczenia pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania
Gdy chodzi o realizację kosztów za czynności. Nieuiszczenie należności z tytułu wydatków prowadzi do wszczęcia postępowania egzekucyjnego celem ich wyegzekwowania.
Koszty postępowania obciążają strony biorące udział w postępowaniu w zależności od wyników tego postępowania. W tym zakresie obowiązują następujące zasady:
w razie uwzględnienia skargi przez sąd I instancji stronie skarżącej przysługuję zwrot kosztów od organu, którego działanie (bezczynność) sąd zakwestionował art. 220 p.p.s.a
stronie, która wniosła skargę kasacyjną , należy się zwrot poniesionych przez nią niezbędnych kosztów postępowania kasacyjnego
- od organu - jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej został uchylony wyrok sądu I instancji oddalający skargę
- od skarżącego - jeżeli wyniku uwzględnienia skargi kasacyjnej został uchylony wyrok sądu I instancji uwzględniający skargę art. 203 p.p.s.a
w razie oddalenia skargi kasacyjnej strona, która wniosła skargę kasacyjną, obowiązana jest zwrócić niezbędne koszty postępowania kasacyjnego poniesione przez :
- organ - jeżeli zaskarżono skargę kasacyjną wyroku sądu I instancji oddalający skargę
- skarżącego - jeżeli zaskarżono skargę kasacyjną wyroku I instancji uwzględniający skargę
Strona powinna zgłosić żądanie zwrotu kosztów. Zgłoszenie powinno nastąpić najpóźniej przed zamknięciem rozprawy art. 210 § 1 p.p.s.a niezgłoszenie żądania kosztów powoduje utratę tego uprawnienia.
16. Postępowanie w sprawie odtworzenia akt.
Odtworzeniu ulegają akta zaginione lub zniszczone w całości lub w części. W sprawie prawomocnie zakończonej odtworzeniu podlega orzeczenie kończące postępowanie w sprawie oraz ta część akt, która jest niezbędna do ustalenia jego treści i do wznowienia postępowania.sąd wszczyna postępowanie z urzędu lub na wniosek strony.
Sąd wszczyna postępowanie tylko na wniosek strony, jeżeli zaginięcie lub zniszczenie akt nastąpiło wskutek siły wyższej.
Do odtworzenia akt sprawy będącej w toku właściwy jest sąd, w którym sprawa ostatnio się toczyła. Jeżeli właściwy byłby Naczelny Sąd Administracyjny, Sąd ten przekaże sprawę sądowi pierwszej instancji, chyba że chodzi o odtworzenie tylko akt tego Sądu. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt w sprawie prawomocnie zakończonej przeprowadza sąd, w którym sprawa toczyła się w pierwszej instancji.
We wniosku o odtworzenie akt należy ponadto określić dokładnie sprawę, dołączyć wszelkie urzędowo poświadczone odpisy znajdujące się w posiadaniu zgłaszającego wniosek oraz wskazać znane mu miejsca, w których dokumenty lub ich odpisy się znajdują.
Przewodniczący wzywa osoby, organy administracji publicznej lub instytucje wskazane we wniosku oraz znane sądowi urzędowo do złożenia w określonym terminie poświadczonych urzędowo odpisów dokumentów będących w ich posiadaniu albo do oświadczenia, że ich nie posiadają.jeżeli osoba wezwana nie posiada dokumentu lub odpisu, a przed wezwaniem była w jego posiadaniu, powinna wyjaśnić, gdzie dokument lub odpis się znajdujeJeżeli poświadczone urzędowo odpisy zostaną złożone, przewodniczący zarządza dołączenie ich do akt. Odpis zarządzenia doręcza się stronom.
Jeżeli odtworzenia akt nie można przeprowadzić w trybie przewidzianym w artykułach poprzedzających, przewodniczący wzywa strony do złożenia dokładnych oświadczeń co do treści zaginionych lub zniszczonych pism oraz dowodów na zawarte w nich twierdzenia, nie wyłączając prywatnych odpisów oraz innych pism i notatek, które mogą być pomocne przy odtworzeniu akt.
Niezależnie od oświadczeń i wniosków sąd przeprowadza z urzędu dochodzenia, nie pomijając żadnej okoliczności, która może mieć znaczenie dla ustalenia treści zaginionych lub zniszczonych akt. Sąd bierze pod uwagę wpisy do repertoriów i innych ksiąg biurowych. Sąd może też przesłuchać w charakterze świadków sędziów, prokuratorów, protokolantów, pełnomocników stron i inne osoby, które uczestniczyły w postępowaniu lub które mogą wypowiedzieć się co do treści akt, jak również może zarządzić przesłuchanie stron.
Po przeprowadzeniu postępowania, sąd orzeka postanowieniem, w jaki sposób i w jakim zakresie zaginione akta mają być odtworzone lub że odtworzenie akt jest niemożliwe. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
Jeżeli akta nie mogą być odtworzone lub odtworzone zostały w części niewystarczającej do podjęcia dalszego postępowania, skarga albo środek odwoławczy mogą być wniesione ponownie w terminie 30 dni od dnia, w którym postanowienie w tym przedmiocie stało się prawomocne. We wszystkich innych przypadkach sąd podejmuje postępowanie w takim stanie, w jakim okaże się to możliwe przy uwzględnieniu akt pozostałych i odtworzonych. Na postanowienie co do podjęcia dalszego postępowania przysługuje zażalenie.
17. Ustrój sądów administracyjnych (wojewódzkich i NSA).
Sądami administracyjnymi są Naczelny Sąd Administracyjny oraz wojewódzkie sądy administracyjne.
Sprawy należące do właściwości sądów administracyjnych rozpoznają, w pierwszej instancji, wojewódzkie sądy administracyjne.
Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw.
Sędziów sądów administracyjnych do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa.
Sędziowie sądów administracyjnych są powoływani na stanowisko sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego, z wyznaczeniem miejsca służbowego (siedziby) sędziego, albo na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego WSA może być powołany ten, kto: art. 6
1) ma obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich,
2) jest nieskazitelnego charakteru,
3) ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł magistra lub zagraniczne uznane w Polsce,
4) jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków sędziego,
5) ukończył 35 lat życia,
6) wyróżnia się wysokim poziomem wiedzy w dziedzinie administracji publicznej oraz prawa administracyjnego i innych dziedzin prawa związanych z działaniem organów administracji publicznej,
7) pozostawał co najmniej osiem lat na stanowisku sędziego, prokuratora, radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez osiem lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez dziesięć lat pozostawał w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego lub pracował w charakterze asesora sądowego w wojewódzkim sądzie administracyjnym co najmniej dwa lata.
Wymagania, o których mowa w § 1 pkt 7, nie dotyczą osób z tytułem naukowym profesora lub ze stopniem naukowym doktora habilitowanego nauk prawnych.
W wyjątkowych przypadkach Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, może powołać kandydata na stanowisko sędziego mimo krótszych, niż określone w § 1 pkt 7, okresów pozostawania na stanowiskach wymienionych w tym punkcie lub wykonywania zawodu adwokata, radcy prawnego lub notariusza
Do pełnienia urzędu na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego może być powołany ten, kto spełnia wymagania określone w art. 6 § 1 pkt 1-4 i 6, jeżeli ukończył 40 lat oraz pozostawał co najmniej dziesięć lat na stanowisku sędziego lub prokuratora albo przynajmniej przez dziesięć lat wykonywał zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza. Wymaganie ukończenia 40 lat nie dotyczy sędziego, który co najmniej przez trzy lata pozostawał na stanowisku sędziego wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Do powołania na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego stosuje się także przepisy art. 6 § 2-4.
W sądach administracyjnych są zatrudnieni asesorzy sądowi, referendarze sądowi, asystenci sędziów oraz urzędnicy i inni pracownicy sądowi.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego ustala zasady biurowości w sądach administracyjnych.
Zwierzchni nadzór nad działalnością administracyjną sądów administracyjnych sprawuje Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Wojewódzkie sądy administracyjne
Wojewódzki sąd administracyjny tworzy się dla jednego województwa lub dla większej liczby województw. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, w drodze rozporządzenia, tworzy i znosi wojewódzkie sądy administracyjne oraz ustala ich siedziby i obszar właściwości, a także może tworzyć, poza siedzibą sądu, i znosić wydziały zamiejscowe tych sądów.
WSA dzieli się na wydziały, które tworzy i znosi Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wydziałem w wojewódzkim sądzie administracyjnym kieruje prezes lub wiceprezes sądu albo wyznaczony sędzia. W skład wojewódzkiego sądu administracyjnego wchodzą: prezes sądu, wiceprezes sądu lub wiceprezesi sądu oraz sędziowie. Liczbę sędziów i wiceprezesów sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym określa Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Organami wojewódzkiego sądu administracyjnego są:
prezes sądu,
zgromadzenie ogólne sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego, zwane dalej "zgromadzeniem ogólnym",
kolegium wojewódzkiego sądu administracyjnego, zwane dalej "kolegium sądu".
Prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego kieruje sądem i reprezentuje go na zewnątrz, pełni czynności administracji sądowej i inne czynności przewidziane w ustawie.
Prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego w zakresie administracji sądowej jest organem podległym Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego zastępuje wiceprezes sądu lub wyznaczony sędzia.
Prezesa sądu i wiceprezesa sądu w wojewódzkim sądzie administracyjnym powołuje i odwołuje spośród sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, po zasięgnięciu opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu i Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Jeżeli opinia nie zostanie wydana w terminie 2 miesięcy od przedstawienia kandydata właściwemu zgromadzeniu ogólnemu, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może powołać prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego bez opinii.
W przypadku wydania przez zgromadzenie ogólne negatywnej opinii o kandydacie, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może go powołać po uzyskaniu pozytywnej opinii Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego. Negatywna opinia Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego jest dla Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wiążąca.
§ 4. Jeżeli Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie trzydziestu dni od przedstawienia przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego zamiaru powołania prezesa sądu mimo negatywnej opinii zgromadzenia ogólnego tego sądu nie wyda opinii, uważa się, że opinia jest pozytywna.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz inne osoby powołane do kierowania i nadzoru nad działalnością administracyjną mają prawo wglądu w czynności właściwego wojewódzkiego sądu administracyjnego, mogą być obecni na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, mogą żądać wyjaśnień oraz usunięcia uchybień.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego mogą uchylać zarządzenia administracyjne niezgodne z prawem.
W ramach czynności nadzoru nad działalnością administracyjną wojewódzkich sądów administracyjnych, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może zarządzić przeprowadzenie wizytacji sądu lub lustracji w sądzie.
W przypadku stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego mogą zwrócić na nie uwagę i żądać usunięcia skutków uchybienia.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej ustala, w drodze rozporządzenia, regulamin określający szczegółowo tryb wewnętrznego urzędowania wojewódzkich sądów administracyjnych.
W regulaminie, o którym mowa określa się w szczególności:
1) wewnętrzną organizację sądów,
2) porządek funkcjonowania sądów,
3) tryb czynności sądowych zapewniających sprawne i szybkie ich wykonywanie,
4) tryb wyznaczania składów orzekających w dostosowaniu do specjalizacji orzeczniczej sędziów i wpływu spraw,
5) przypadki wyznaczania składów orzekających w drodze losowania z ustaleniem zasad losowania.
Zgromadzenie ogólne składa się z sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Przewodniczącym zgromadzenia ogólnego jest prezes wojewódzkiego sądu administracyjnego, który zwołuje zgromadzenie ogólne co najmniej raz w roku.
Do podjęcia uchwał zgromadzenia ogólnego wymagana jest obecność przynajmniej połowy liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.
Zgromadzenie ogólne:
1) rozpatruje informację prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego o rocznej działalności sądu,
2) przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów wojewódzkiego sądu administracyjnego,
3) wyraża opinię w sprawie powołania lub odwołania prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego oraz opinię w sprawie powołania lub odwołania wiceprezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego,
4) ustala skład liczbowy kolegium sądu oraz wybiera jego członków i dokonuje zmian w jego składzie,
5) wybiera spośród członków zgromadzenia ogólnego dwóch przedstawicieli, którzy uczestniczą w Zgromadzeniu Ogólnym Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wybierającym członków Krajowej Rady Sądownictwa,
6) zgłasza kandydatów na członków Krajowej Rady Sądownictwa,
7) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez prezesa wojewódzkiego sądu administracyjnego lub zgłoszone przez członków zgromadzenia ogólnego.
Kolegium sądu:
1) ustala podział czynności w sądzie i określa szczegółowe zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom,
2) przedstawia zgromadzeniu ogólnemu opinię o kandydatach na stanowiska sędziów,
3) rozpatruje sprawy przedstawiane zgromadzeniu ogólnemu,
4) rozpatruje inne sprawy przedstawione przez prezesa sądu lub z własnej inicjatywy.
§ 2. Kadencja kolegium sądu trwa trzy lata.
§ 3. Przewodniczącym kolegium sądu jest prezes sądu.
§ 4. Do podejmowania uchwał przez kolegium sądu stosuje się art. 24 § 3.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może mianować asesorem sądowym osobę, która:
1) spełnia wymagania, o których mowa w art. 6 § 1 pkt 1-4 i 6,
2) ukończyła 30 lat,
3) (przez co najmniej cztery lata pozostawała na stanowisku sędziego, prokuratora lub radcy w Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo przynajmniej przez cztery lata wykonywała zawód adwokata, radcy prawnego lub notariusza albo przez sześć lat pozostawała w instytucjach publicznych na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może, za zgodą kolegium sądu, powierzyć asesorowi sądowemu pełnienie czynności sędziowskich w tym sądzie na czas określony, nieprzekraczający pięciu lat.
Na stanowisko referendarza sądowego, do wykonywania czynności w postępowaniu mediacyjnym oraz innych czynności sędziowskich określonych w ustawach, może być mianowany ten, kto spełnia wymagania określone w art. 6 § 1 pkt 1-3 oraz pozostawał co najmniej trzy lata na stanowiskach związanych ze stosowaniem lub tworzeniem prawa administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny
W skład Naczelnego Sądu Administracyjnego wchodzą: Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesi oraz sędziowie.
Organami Naczelnego Sądu Administracyjnego są:
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego,
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego
Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Naczelny Sąd Administracyjny ma siedzibę w Warszawie.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, ustala, w drodze rozporządzenia, liczbę stanowisk sędziowskich w Naczelnym Sądzie Administracyjnym, w tym liczbę wiceprezesów tego Sądu. Na czele Naczelnego Sądu Administracyjnego stoi Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, który kieruje jego pracami i reprezentuje na zewnątrz.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego pełni czynności przewidziane w niniejszej ustawie i w odrębnych przepisach, a także wykonuje czynności administracji sądowej w stosunku do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego ma prawo wglądu w czynności Naczelnego Sądu Administracyjnego, może być obecny na rozprawie toczącej się z wyłączeniem jawności, może żądać wyjaśnień i usunięcia uchybień. W przypadku stwierdzenia uchybienia w zakresie sprawności postępowania sądowego, Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może zwrócić na nie uwagę i żądać usunięcia skutków uchybienia.
§ 2. Czynności, o których mowa w § 1, nie mogą wkraczać w dziedzinę, w której sędziowie są niezawiśli.
Prezes NSA może wystąpić o podjęcie przez NSA uchwały wyjaśniającej przepisy prawne, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych.
Wiceprezesi Naczelnego Sądu Administracyjnego są zastępcami Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego w zakresie określonym przez Prezesa.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego może zlecić poszczególne czynności z zakresu administracji sądowej sędziom oraz upoważnić ich do załatwiania określonych spraw w jego imieniu.
Naczelny Sąd Administracyjny dzieli się na: I
Izbę Finansową,
Izbę Gospodarczą
Izbę Ogólnoadministracyjną.
Izba Finansowa sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe przepisy, nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach zobowiązań podatkowych i innych świadczeń pieniężnych, do których mają zastosowanie przepisy podatkowe oraz o egzekucji świadczeń pieniężnych.
Izba Gospodarcza sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe przepisy, nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach działalności gospodarczej, ochrony własności przemysłowej, budżetu, dewizowych, papierów wartościowych, bankowości, ubezpieczeniowych, ceł, cen, stawek taryfowych oraz opłat, z wyjątkiem opłat w sprawach, o których mowa w § 4.
Izba Ogólnoadministracyjna sprawuje, w granicach i trybie określonym przez właściwe przepisy, nadzór nad orzecznictwem wojewódzkich sądów administracyjnych w sprawach niewymienionych w § 2 i 3, a w szczególności w sprawach z zakresu budownictwa i nadzoru budowlanego, zagospodarowania przestrzennego, gospodarki wodnej, ochrony środowiska, rolnictwa, leśnictwa, zatrudnienia, ustroju samorządu terytorialnego, gospodarki nieruchomościami, prywatyzacji mienia, powszechnego obowiązku wojskowego, spraw wewnętrznych, a także cen, opłat i stawek taryfowych, jeżeli są związane ze sprawami należącymi do właściwości tej Izby.
Pracami każdej z Izb kieruje wiceprezes wyznaczony do pełnienia tej funkcji przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W Naczelnym Sądzie Administracyjnym działa Kancelaria Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Biuro Orzecznictwa.
Do zakresu działania Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego należy wykonywanie zadań związanych z pełnieniem przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego czynności w zakresie tworzenia warunków do sprawnego funkcjonowania sądów administracyjnych, w szczególności w sprawach finansowych, kadrowych i administracyjno-gospodarczych. Kancelarią Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego kieruje Szef Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.
§ 3. Do zakresu działania Biura Orzecznictwa należy wykonywanie zadań związanych z pełnieniem przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego czynności w zakresie sprawności postępowania sądowego oraz orzecznictwa sądów administracyjnych. Biurem Orzecznictwa kieruje dyrektor, którym jest wiceprezes lub sędzia.
Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, za zgodą Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego, tworzy i znosi wydziały w Izbach, o których mowa w art. 39, Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i w Biurze Orzecznictwa oraz powołuje i odwołuje przewodniczących wydziałów, Szefa Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i dyrektora Biura Orzecznictwa.
Prezes NSA może także powoływać i odwoływać zastępców przewodniczących wydziałów w Izbach, o których mowa w art. 39, zastępców Szefa Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i zastępców dyrektora Biura Orzecznictwa oraz naczelników wydziałów w Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i w Biurze Orzecznictwa.
Prezes NSAwydaje zbiór urzędowy orzeczeń sądów administracyjnych.
Regulamin wewnętrznego urzędowania Naczelnego Sądu Administracyjnego uchwala Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Regulamin podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski".
Prezesa NSA powołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na sześcioletnią kadencję spośród dwóch kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Kandydatów na stanowisko Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego wybiera Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego spośród sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, którzy w głosowaniu tajnym uzyskali kolejno największą liczbę głosów. Wybór powinien być dokonany nie później niż trzy miesiące przed upływem kadencji urzędującego Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. W przypadku opróżnienia stanowiska w trakcie kadencji, wyboru kandydatów dokonuje się w terminie jednego miesiąca. Przepisu art. 46 § 5 zdanie drugie nie stosuje się.
§ 3. Obradom Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego w części dotyczącej wyboru kandydatów na stanowisko Prezesa przewodniczy najstarszy wiekiem sędzia uczestniczący w tym Zgromadzeniu.
Wiceprezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego powołuje i odwołuje Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, złożony za zgodą Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego tworzą sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przewodniczącym Zgromadzenia Ogólnego jest Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego:
1) rozpatruje informację Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego o rocznej działalności Naczelnego Sądu Administracyjnego,
2) przedstawia Krajowej Radzie Sądownictwa kandydatów na stanowiska sędziów,
3) wybiera kandydatów na stanowisko Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego,
4) wyraża zgodę w sprawie powołania i odwołania wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego,
5) ustala skład liczbowy Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz wybiera jego członków i dokonuje zmian w jego składzie,
6) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego lub zgłoszone przez członków Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego.
§ 3. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wspólnie z przedstawicielami zgromadzeń ogólnych wybiera, spośród kandydatów zgłoszonych przez zgromadzenia ogólne i sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego, dwóch członków Krajowej Rady Sądownictwa.
§ 4. Zgromadzenie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego zwołuje Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego co najmniej raz w roku.
§ 5. Do podjęcia uchwał Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego wymagana jest obecność co najmniej połowy liczby jego członków. Uchwały zapadają bezwzględną większością głosów.
Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego:
1) ustala podział czynności w Naczelnym Sądzie Administracyjnym i określa szczegółowe zasady przydziału spraw poszczególnym sędziom,
2) przedstawia Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego opinię o kandydatach na stanowiska sędziów,
3) wyraża zgodę w sprawie tworzenia i znoszenia wydziałów oraz powołania i odwołania przewodniczących wydziałów, Szefa Kancelarii Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego i dyrektora Biura Orzecznictwa,
4) rozpatruje sprawy przedstawiane Zgromadzeniu Ogólnemu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego,
5) rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedłożone przez Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego lub z własnej inicjatywy.
§ 2. Kadencja Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego trwa trzy lata.
§ 3. Przewodniczącym Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego jest Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego.
§ 4. Do podejmowania uchwał przez Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego stosuje się art. 46 § 5.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawy dyscyplinarne sędziów sądów administracyjnych:
1) w pierwszej instancji - w składzie trzech sędziów,
2) w drugiej instancji - w składzie siedmiu sędziów.
Do orzekania w sprawach dyscyplinarnych uprawnieni są wszyscy sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego z wyjątkiem Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, wiceprezesów Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Rzecznika Dyscyplinarnego Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego zastępcy.
Skład sądu dyscyplinarnego wyznacza Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego w drodze losowania, z listy sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego. Składowi orzekającemu przewodniczy sędzia najstarszy służbą na stanowisku sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Rzecznika Dyscyplinarnego Naczelnego Sądu Administracyjnego i jego zastępcę wybiera Kolegium Naczelnego Sądu Administracyjnego na okres czterech lat.
W sprawach nieuregulowanych w ustawie, do Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz do sędziów, urzędników i pracowników tego Sądu, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące Sądu Najwyższego. Określone w tych przepisach uprawnienia Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego przysługują Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego.
23