Źródła finansowania działalności gospodarczej

Głównym problemem, z którym borykają się przedsiębiorcy jest zapewnienie finansowania majątku firmy w prawidłowy sposób. W poniższym wykładzie przedstawię formy finansowania działalności gospodarczej oraz informację o instytucjach oferujących różne typy wsparcia dla działalności gospodarczej.

1. Środki własne

Najprostszą formą sfinansowania potrzeb inwestycyjnych oraz obrotowych firmy jest wykorzystanie środków własnych. Praktyka wskazuje jednak, że ta forma finansowania działalności gospodarczej jest stosowana tylko w niewielkim procencie. Fundusze własne współuczestniczą wraz z innymi formami w finansowaniu majątku firmy. Banki jak i inne instytucje kredytujące działalność gospodarczą, oczekują od przedsiębiorcy współfinansowania. Poziom, w jakim przedsiębiorca powinien współfinansować projekt jest najczęściej oczekiwany na poziomie od 10% do 30%.

2. Zobowiązania (kredyt kupiecki)

Po stronie pasywnej bilansu znajdziemy zobowiązania, które są jedną z form finansowania majątku firmy. Na potrzeby powyższego wykładu zawężę pojęcie zobowiązań do zobowiązań z tytułu dostaw towarów i usług. Pozostałe rodzaje zobowiązań zostaną omówione w dalszej części wykładu.

Sprawnie działające przedsiębiorstwo, którego główny majątek stanowią należności za towar oraz zapas towarowy, może z powodzeniem finansować się zobowiązaniami powstałymi z tytułu dostaw towarów i usług. Pamiętać jednak należy, że należności za sprzedany towar muszą być rozliczane w terminach krótszych od zobowiązań za dostarczone surowce lub towary handlowe. W przypadku handlu o charakterze detalicznym, gdzie należności z tytułu sprzedaży towarów nie występują a towary są szybko sprzedawane, zachodzi możliwość finansowania zarówno majątku obrotowego firmy jak i w części majątku trwałego krótkoterminowymi zobowiązaniami. Najkrócej mówiąc to nasi dostawcy udzielając nam kredytu kupieckiego finansują nasze potrzeby w zakresie sfinansowania majątku obrotowego.

Taka forma finansowania ma jedną ważną zaletę a mianowicie jest kredytem bez odsetek, ma jednak i wady a mianowicie opóźnienie sprzedaży towarów lub nieprzewidziane wydłużenie terminów płatności za sprzedany towar może uniemożliwić nam zapłacenie naszych zobowiązań w terminie.

3. Kredyty

Najczęściej spotykana formą finansowania majątku firmy są kredyty bankowe. Banki jako instytucje wyspecjalizowane w obsłudze przedsiębiorstw wprowadziły szeroką gamę produktów kredytowych umożliwiającą sfinansowanie potrzeb inwestycyjnych jak i obrotowych.

Majątek trwały firmy jest finansowany kredytami inwestycyjnymi. Kredyty te uruchamiane są transzami w miarę realizacji projektu inwestycyjnego. Zaletą takich kredytów jest możliwość wprowadzenia karencji w spłacie kapitału ja i odsetek do czasu uzyskania przez przedsiębiorstwo pełnej sprawności działania. Istotna ich cechą jest długi termin spłaty. Kredyty takie udzielane są na okres od 2 lat do 25 lat.

Majątek obrotowy firmy finansowany jest kredytem obrotowym. Obecnie na rynku bardzo popularne są salda debetowe udzielane do rachunków bieżących, kredyty odnawialne oraz klasyczne kredyty obrotowe z jednorazową spłatą kapitału lub spłatą ratalną. Kredyty obrotowe udzielane są najczęściej na okres od 1 roku do 2 lat. Uruchamiane są na podstawie przedstawionych faktur zakupu towarów lub też bez szczegółowej kontroli ze strony banków na podstawie zlecenia przedsiębiorcy. Bardzo wygodna formą takich kredytów są salda debetowe jak i kredyty odnawialne. Bank stawia do dyspozycji w obu przypadkach określona kwotę środków finansowych a przedsiębiorca w zależności od potrzeb uruchamia kredyt lub go spłaca. Umożliwia to płynne finansowanie majątku przy jednoczesnej spłacie zadłużenia w przypadku nadmiaru środków finansowych.

Zalety kredytów bankowych:

• duża ilość form kredytowania,

• możliwość doboru formy spłaty zadłużenia,

• stosunkowo niewielka ingerencja banków przy uruchamianiu kredytów obrotowych,

• możliwość doboru okresu kredytowania,

• brak ograniczeń wysokości kwoty kredytu po stronie banków.

Wady kredytów bankowych:

• ograniczenia dla początkujących przedsiębiorców,

• wysoki koszt kredytu (prowizja, odsetki, koszt ustanowienia zabezpieczeń, koszt wyceny)

• duże wymagania w zakresie przedstawianej dokumentacji kredytowej,

• konieczność przedstawienia płynnych i wartościowych zabezpieczeń.

4. Pożyczki

Na rynku Polskim pojawiło się szereg instytucji pożyczkowych, które w oparciu o kapitały własne oraz Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości przygotowały ofertę pożyczkową dla małych i średnich przedsiębiorstw. W ramach działań Rządu RP oraz środków pochodzących z Unii Europejskiej fundusze te zostaną w najbliższym czasie dokapitalizowane a ich docelowy kapitał ma wynieść ok. 560 mln zł. Fundusze pożyczkowe zrzeszone są w Polskim Stowarzyszeniu Funduszy Pożyczkowych (www.psfp.org.pl ). Również na terenie Województwa Warmińsko-Mazurskiego działają takie fundusze:

• Warmińsko Mazurska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Olsztynie - fundusz regionalny, (www.wmarr.olsztyn.pl ),

• Działdowska Agencja Rozwoju S.A. w Działdowie, (www.darsa.pl )

• Nidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA”, ( www.nida.pl )

• Fundacja Wspierania i Rozwoju Przedsiębiorczości na Warmii i Mazurach w

Olsztynie,

• Fundacja Rozwoju Regionu Łukta, (www.fundacja.lukta.com.pl ),

• Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej w Gołdapi, (www.fwpr.org ),

• Stowarzyszenie Centrum Rozwoju Ekonomicznego Pasłęka, (www.crep.off.pl ),

• Zrzeszenie Prywatnego Handlu i Usług w Olsztynie,

• Fundusz MIKRO, (www.funduszmikro.pl ).

Zalety pożyczek:

• łatwość dostępu, znacznie mniejsze wymagania niż w bankach,

• niska cena (prowizja i oprocentowanie),

• mniejszy poziom żądanych zabezpieczeń,

• ułatwiony dostęp dla startujących przedsiębiorców,

• możliwość stosowania karencji w spłacie kapitału.

Wady pożyczek:

• kontrola ich wykorzystania,

• krótszy niż w bankach okres spłaty (do 5 lat),

• spłaty tylko w formie miesięcznych rat kapitałowo-odsetkowych,

• dostępność tylko dla małych przedsiębiorców,

• ograniczenia wysokości kwot możliwych do uzyskania od 50.000,- zł do 130.000,- zł.

5. Poręczenia

Poręczenia kredytów i pożyczek nie są formą bezpośredniego finansowania potrzeb przedsiębiorstwa ale pośrednio ułatwiają i umożliwiają w wielu wypadkach dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania. Brak własnego majątku oraz brak osób, które mogą poręczyć za nas kredyt lub pożyczkę, niejednokrotnie uniemożliwiają nam założenie oraz rozwój firmy. Od 10 lat rozwija się w Polsce system funduszy poręczeniowych, w oparciu o własne środki oraz środki pochodzące z Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości lub Banku Gospodarstwa Krajowego. Szacuje się, że do 2006r fundusze pożyczkowe będą dysponowały kapitałami o wartości 640 mln zł. Powstanie sieć regionalnych i lokalnych instytucji poręczeniowych. W chwili obecnej działa ok. 70 funduszy w całym kraju zrzeszonych w Krajowym Stowarzyszeniu Funduszy Poręczeniowych (www.ksfp.org.pl ).

Na terenie Województwa Warmińsko-Mazurskiego działają fundusze pożyczkowe :

• Warmińsko-Mazurski Fundusz „Poręczenia Kredytowe” Sp. z o.o. w Działdowie - fundusz regionalny, (www.poreczenia-kredytowe.info ),

• Działdowska Agencja Rozwoju S.A. w Działdowie - fundusz lokalny, (

• Nidzicka Fundacja Rozwoju „NIDA” - fundusz lokalny, (www.nida.pl ),

• Fundacja Rozwoju Regionu Gołdap - fundusz lokalny, ( www.fwpr.org ),

• FPK Związek Gmin „BARCJA” Kętrzyn - fundusz lokalny,

• Fundacja ATUT Ostróda - fundusz lokalny ,

• Iławska Fundacja Rozwoju Gospodarczego - fundusz lokalny,

• Elbląski Fundusz Poręczeń Kredytowych Sp. z o.o. - fundusz lokalny.

Fundusze poręczeniowe poręczają kredyty i pożyczki, małym i średnim przedsiębiorcom w wysokości od 60% do 70% wartości kapitału. Najczęściej nie ograniczają czasu na jaki udzielane jest poręczenie. Zabezpieczeniem poręczenia jest weksel własny in blanco wystawiony przez przedsiębiorcę. Koszt poręczenia waha się od 1% do 2% w zależności od okresu poręczenia.

6. Inne formy finansowania działalności gospodarczej

Leasing

Jest to forma kredytowania majątku trwałego firmy przez wyspecjalizowane firmy leasingowe. Firmy te na zlecenie leasingobiorcy dokonują zakupu dobra na własną rzecz i następnie oddają przedmiot leasingu w użytkowanie przedsiębiorcy (leasingobiorca). Przedsiębiorca za opłatą wstępną (10% do 30%) otrzymuje przedmiot w użytkowanie i następnie w umówionym terminie spłaca miesięczne raty leasingowe. Po zakończeniu umowy za umówioną cenę może wykupić przedmiot leasingu (tzw. leasing operacyjny).

Zalety leasingu:

• łatwość otrzymania finansowania,

• możliwość elastycznego doboru terminów spłat rat,

• możliwe odstąpienie od umowy

Wady leasingu:

• wysoki koszt,

• przedmiot nie stanowi własności leasingobiorcy,

• dotyczy tylko zakupów inwestycyjnych,

• nie ma możliwości stosowania karencji w spłacie rat.

Franchising

Strony umowy franchisingowej umawiają się, że franchisigodawca udostępnia franchisingobiorcy prawo do marki, systemu sprzedaży, systemu zarządzania, znaku firmowego, produktów, wyłączności działania. Jest to bardzo korzystna forma dla nowych podmiotów gospodarczych, gdyż najczęściej korzystają z uznanej marki oraz ugruntowanej pozycji na rynku franchisingodawcy w zamian za opłaty franchisingowe. W polsce system ten jest coraz popularniejszy a dostawcamy franchisy sa na naszym rynku McDonald's, REMA-1000, Pizza HUT, KFC, itp.

Faktoring

Faktoring polega na sprzedaży przez przedsiębiorcę faktur przed ich umówionym terminem płatności bankowi lub wyspecjalizowanej firmie faktoringowej w zamian za zdyskontowaną marżę faktora. Na konto sprzedającego prawa z faktury wpływa należność pomniejszona o marżę faktora. W ten sposób finansujemy majątek obrotowy firmy. Marże faktora wynoszą od 1% do 3%. Faktoringiem obejmuje się bezsporne faktury z terminami płatności od 14 dni do 120 dni.

Fundusze pomocowe

W chwili obecnej istotnym źródłem finansującym inwestycje, usługi doradcze, szkoleniowe, w firmach są dotacje udzielane w ramach funduszy strukturalnych przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz w ramach funduszy przedakcesyjnych PHARE dla małych i średnich przedsiębiorstw. Informacje o aktualnie dostępnych dotacjach można uzyskać na stronach internetowych Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości www.parp.gov.pl oraz dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego na stronach Warmińsko - Mazurskiej Agencji Rozwoju Regionalnego w Olsztynie - www.wmarr.olsztyn.pl .

Pomoc w rozwoju zatrudnienia poprzez promowanie możliwości zatrudnienia,

ducha przedsiębiorczości, równych szans oraz inwestowania w zasoby ludzkie

3

---