Uniwersytet im. Adama Mickiewicza
Wydział Studiów Edukacyjnych
Pedagogika
IV rok
REFORMATORZY I DEFORMATORZY POLSKIEJ SCENY POLITYCZNEJ
Joanna Sadłocha
Praca pod kierunkiem:
dr Z. Rudnickiego
Poznań 2005
WSTĘP
Jacy są polscy politycy? Każdy odpowie na to pytanie bez chwili zastanowienia. Są nieuczciwi, niewykształceni, skorumpowani i nie spełniają obietnic przedwyborczych. Większość z nich nie nadaje się do rządzenia naszym krajem. Jednak nigdy nie odpowiedzieliśmy sobie na pytanie dlaczego takich właśnie posłów i senatorów wybraliśmy? To my ponosimy odpowiedzialność za to co oni mówią, robią i jak się zachowują, gdyż oddaliśmy na nich głos. Wiele osób będzie się usprawiedliwiać. Często słyszy się stwierdzenie „to nie mój rząd bo ja nie byłam głosować”. Niestety ci którzy nie głosują nie mają prawa oceniać najgorszego z polityków, gdyż nie dokonali wyboru i nie zasługują na to.
W pracy swej postaram się przedstawić sylwetki polskich polityków, którzy rządzili naszym krajem przez 16 lat Trzeciej Rzeczpospolitej. Udowodnię, że nie wszystkich polityków, którzy są krytykowani zasługują na to, oraz, że nie każdy którego się obecnie chwali rządził dobrze. Ukarzę jak rozwijała się polska scena polityczna przez ostatnie lata.
Pracę swą podzieliłam na trzy rozdziały. W każdym przedstawię po trzy sylwetki polityków. W pierwszym zatytułowanym „Reformatorzy” opiszę charakterystyki Włodzimierza Cimoszewicza, Bronisława Geremka i Tadeusza Mazowieskiego. W rozdziale drugim, który nosi tytuł „Deformatorzy” umieściłam Romana Giertycha, Andrzeja Leppera i Mariusza Łapińskiego. Trzeci rozdział, który nazwałam „Neutralni” będzie o osobach, których nie można poddać jednoznacznej ocenie. Zaliczyłam do nich Leszka Balcerowicza, Aleksandra Kwaśniewskiego i Waldemara Pawlaka. W pracy swej postanowiłam nie oceniać partii politycznych, gdyż brak u nas takich, które budzą powszechny szacunek lub odrazę.
REFORMATORZY
Włodzimierz Cimoszewicz (ur. 13 września 1950 roku w Warszawie) - premier RP w latach (1996-1997), minister sprawiedliwości w rządzie Waldemara Pawlaka, minister spraw zagranicznych w rządzie Leszka Millera (2001-2004) i Marka Belki (2004-2005) oraz marszałek Sejmu od 5 stycznia 2005. Urodził się 13 września 1950 w Warszawie. Ukończył Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1978 jest doktorem międzynarodowego prawa publicznego. W latach 1972-1985 pracował jako adiunkt Zakładu Organizacji Międzynarodowych Instytutu Prawa Międzynarodowego UW. W latach 1980-1981 był stypendystą fundacji Fulbrighta (Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku). Od 1985 roku jest rolnikiem indywidualnym: prowadzi 20-hektarowe gospodarstwo rolne w Kalinówce Kościelnej w obecnym województwie podlaskim. Karierę polityczną rozpoczął jako działacz ZMS (1968-1973) i ZSP/SZSP(1968-1975). Był też członkiem PZPR w latach 1971-1990). W 1989 roku został wybrany posłem do Sejmu z ramienia PZPR. W pierwszych powszechnych wyborach prezydenckich bezskutecznie kandydował na prezydenta (uzyskał 9,21 procent głosów). Był posłem wszystkich dotychczasowych kadencji Sejmu. Po rozwiązaniu PZPR był przewodniczącym Parlamentarnego Klubu Lewicy Demokratycznej. Nie wstąpił do SdRP. W 1991 odmówił objęcia funkcji szefa klubu parlamentarnego SLD protestując w ten sposób przeciwko objęciu mandatu poselskiego przez Leszka Millera, zamieszanego w sprawę tzw. pożyczki moskiewskiej. Członkiem SLD został dopiero w 1999. Piastował ważne funkcje rządowe. W rządzie Waldemara Pawlaka był wicepremierem i ministrem sprawiedliwości. Zasłynął z tzw. akcji czyste ręce ujawniając w październiku 1994 nazwiska osób, które łamały ustawę antykorupcyjną. Gdy premierem został Józef Oleksy Cimoszewicz znalazł się poza rządem obejmując funkcję wicemarszałka Sejmu. Po wybuchu afery Olina powierzono mu utworzenie nowego gabinetu. Kierowany przez niego rząd (od lutego 1996) przetrwał do końca kadencji Sejmu (listopad 1997), choć pod koniec popularność jego rządu była bardzo niska, co przełożyło się na przegranie przez SLD wyborów parlamentarnych w 1997. Spadek popularności rządu był w części spowodowany jego nieudolnością w trakcie powodzi w lipcu 1997, oraz niefortunnymi wypowiedziami Cimoszewicza na temat jego ofiar. Cimoszewicz osobiście krytykował kilkakrotnie zalanych powodzią rolników za to, że nie ubezpieczyli się od powodzi i długo odmawiał uruchomienia funduszy rezerwowych na walkę z powodzią i pomoc dla poszkodowanych, nie zdając sobie początkowo sprawy z jej rozmiarów. Na ogół był jednak ceniony przez media kontrolowane przez lewicę oraz Gazetę Wyborczą i Wprost za kompetencje, uczciwość i umiarkowanie. Np. w 1995 roku Gazeta Wyborcza uznała go "za najbardziej wiarygodnego, niezależnego w poglądach polityka lewicy" (GW, 8 lutego 1995). Po dojściu do władzy koalicji SLD-UP-PSL został 19 października 2001 ministrem spraw zagranicznych w rządzie Leszka Millera. W 2004 był jednym z sygnatariuszy projektu uchwały "Dość złudzeń", zgłoszonej przez Marka Borowskiego w trakcie krajowej konwencji SLD. Ostatecznie nie przyłączył się do Socjaldemokracji Polskiej pozostając na stanowisku ministra spraw zagranicznych. Po dymisji gabinetu Millera, tą samą tekę zaproponował mu premier Marek Belka.5 stycznia 2005 Włodzimierz Cimoszewicz zastąpił Józefa Oleksego na stanowisku marszałka Sejmu.
Bronisław Geremek (ur. 6 marca 1932 r. w Warszawie) - polski polityk początkowo związany z Unią Wolności, obecnie z Partią Demokratyczną - demokraci.pl, poseł Parlamentu Europejskiego; minister spraw zagranicznych w latach 1997-2000. Z wykształcenia historyk, mediewista, o znaczącym dorobku naukowym. W okresie 1950-1968 był członkiem PZPR. W 1954 r. ukończył studia na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 1956-58 odbył studia podyplomowe w Ecole Pratique des Hautes Etudes w Paryżu. W 1960 r. uzyskał doktorat, a w 1972 r. habilitację w Polskiej Akademii Nauk. W 1989 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym. Główną domeną działalności naukowej Bronisława Geremka stały się badania nad historią kultury i społeczeństwa wieków średnich. Na jego dorobek naukowy i akademicki składają się liczne artykuły, wykłady i odczyty, oraz 10 książek przetłumaczonych na 10 języków. Rozprawa doktorska Geremka z 1960 r. dotyczyła rynku pracy w średniowiecznym rzemiośle paryskim, natomiast praca habilitacyjna z 1972 r. grup marginesu społecznego w średniowiecznym Paryżu. Prawie całe życie Bronisława Geremka jako naukowca było związane z Instytutem Historii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie, gdzie pracował w latach 1955-1985. W latach 1960-1965 był wykładowcą na Sorbonie w Paryżu i kierownikiem tamtejszego Centrum Kultury Polskiej. Międzynarodowe uznanie dla zasług prof. Geremka znalazło swój wyraz w uhonorowaniu go 11 doktoratami honoris causa, nadanymi mu m.in. przez uniwersytety w Bolonii, Utrechcie, Paryżu (Sorbona) i Nowym Jorku (Columbia). W 1992 roku został mianowany profesorem wizytującym w College de France. Jest członkiem Academia Europea, Pen Clubu, Societe Eurpoeenne de Culture, oraz licznych towarzystw i stowarzyszeń. Jako działacz polityczny Bronisław Geremek jest jednym z architektów zmian politycznych w Polsce i w Europie Środkowej, który położył olbrzymie zasługi dla pokojowego wcielenia w życie przemian demokratycznych i zasad społeczeństwa obywatelskiego. W latach 1950-1968 był członkiem PZPR, z której wystąpił na znak protestu przeciwko inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację. W latach siedemdziesiątych Geremek zaliczany był już do czołowych postaci polskiej opozycji demokratycznej. W latach 1978-1981 był współzałożycielem i wykładowcą Towarzystwa Kursów Naukowych. W sierpniu 1980 r. związał się z ruchem społecznego protestu robotników Gdańska i został jednym z ekspertów i doradców rodzącego się NSZZ Solidarność. W 1981 roku, na Pierwszym Krajowym Zjeździe "Solidarności" przewodniczył Komisji Programowej. Internowany po wprowadzeniu stanu wojennego, zwolniony w 1981 r., został doradcą zdelegalizowanej wówczas "Solidarności", blisko współpracował z Lechem Wałęsą. Był aresztowany w 1983 r. przez ówczesne władze. W latach 1987-89 przewodniczył Komisji Reform Politycznych Komitetu Obywatelskiego, która przygotowała koncepcje pokojowych przemian demokratycznych w Polsce. Bronisław Geremek odegrał wybitną rolę w czasie obrad tzw. Okrągłego Stołu z władzami PRL w 1989 r., które doprowadziły do pierwszych od zakończenia II wojny światowej wolnych wyborów parlamentarnych w Polsce, a następnie do upadku reżimu komunistycznego. Będąc od 1989 r. posłem na Sejm RP, prof. Geremek przewodniczył m.in. Sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych (1989-1997), Komisji Konstytucyjnej (1989-1991). Należał do założycieli Unii Demokratycznej (potem Unii Wolności) i był przewodniczącym klubu parlamentarnego tej partii 1990-97. Jest też przewodniczącym Rady Politycznej Unii Wolności. Po utworzeniu koalicji AWS-UW 31 października 1997 r. objął urząd Ministra Spraw Zagranicznych RP. Funkcję tę pełnił do czerwca 2000 r. Od lipca 2000 r. prof. Bronisław Geremek był przewodniczącym Sejmowej Komisji Prawa Europejskiego. W wyborach do Parlamentu Europejskiego 13 czerwca 2004 r. został wybrany z komitetu Unii Wolności, zdobywając w okręgu warszawskim i wśród Polonii największą liczbę głosów. Bronisław Geremek został nagrodzony wieloma odznaczeniami i wyróżnieniami. Posiada m.in. Wielki Krzyż z Gwiazdą Orderu Zasługi RFN. Jest też oficerem Legii Honorowej Republiki Francuskiej. Jest przykładem polityka, którego szanują wszyscy nie zależnie od opcji politycznej. Zasłużył sobie na to wieloletnią pracą i poświęceniem.
Tadeusz Mazowiecki (urodzony 18 kwietnia 1927 roku w Płocku) - polski publicysta, działacz społeczny i polityk, związany pierwotnie z Unią Wolności, obecnie Partia Demokratyczna, pierwszy premier III Rzeczypospolitej w latach 1989-1990. Z wykształcenia prawnik (studia na Uniwersytecie Warszawskim, zaraz po wojnie). Do 1955 roku związany z katolickim ruchem Pax, z którego został wykluczony jako przywódca tzw. paxowskiej frondy. Od 1956 współzałożyciel warszawskiego Klubu Inteligencji Katolickiej. Od 1958 r. założyciel i redaktor naczelny miesięcznika Więź. W latach 60. i 70. był posłem na Sejm PRL z ramienia katolickiej grupy Znak. Interpelował w sprawie wydarzeń marcowych 1968. Po wydarzeniach grudnia 1970 roku nalegał na powołanie komisji w celu ustalenia winnych rozlewu krwi. Pozbawiony możliwości kandydowania na urząd poselski, w 1976 roku związał się ściśle z ruchem opozycyjnym. W sierpniu 1980 stanął na czele Komisji Ekspertów, której zadaniem było wesprzeć strajkujących w Gdańsku robotników w rokowaniach z władzą. Od 1981 roku był redaktorem naczelnym tygodnika "Solidarność". W stanie wojennym został aresztowany w sopockim hotelu, po czym osadzono go w Strzeblinku, potem w Jaworzu, a na koniec w Darłówku. Został zwolniony jako jeden z ostatnich, 23 grudnia 1982. W 1987 roku był przez rok za granicą, gdzie rozmawiał z politykami i przedstawicielami związków zawodowych. Od 1988 uczestniczył w rozmowach w Magdalence. Był jednym z głównych negocjatorów "okrągłego stołu", a od września 1989 sprawował urząd premiera Polski, choć z początku był krytyczny co do wchodzenia w polityczne układy z PZPR. Oskarżany był przez politycznych oponentów o chęć pojednania z działaczami dawnej PZPR i wybaczenia im win przeszłości, tzw. grubej kreski, choć w rozumieniu Mazowieckiego miała oznaczać ona brak odpowiedzialności jego rządu za szkody poczynione w gospodarce przez rządy komunistyczne. Od 1991 przewodniczył Unii Demokratycznej (późniejszej Unii Wolności, od 1995 - był jej honorowym przewodniczącym. Wraz z Janem Marią Rokitą, Aleksandrem Hallem i Hanną Suchocką reprezentował w partii skrzydło chadeckie. Na jego usunięcie ze stanowiska wpływ miała krytyka lewicowej części UW (Władysław Frasyniuk, Barbara Labuda), zarzucającej Mazowieckiemu niezdecydowanie, opieszałość w podejmowaniu decyzji i zbytni konserwatyzm. W latach 1989-2001 Mazowiecki był posłem (najpierw z Poznania, później z Krakowa). W 1992 został specjalnym przedstawicielem KBWE w Bośni - zrezygnował z tej funkcji w 1995 na skutek bezczynności wielkich mocarstw wobec tragedii narodów Bośni. Ogłosił raport w sprawie łamania praw człowieka przez wszystkie strony konfliktu. W 1997 przedstawił w Zgromadzeniu Narodowym kompromisową preambułę do Konstytucji RP (napisaną wcześniej przez twórców "Tygodnika Powszechnego", która umożliwiła jej przeprowadzenie przez Zgromadzenie Narodowe. W listopadzie 2002 odszedł z Unii Wolności, przeciwstawiając się porzuceniu przez Unię międzynarodówki chadeckiej oraz wejściu w koalicję wyborczą z SLD - a później samorządową z "Samoobroną" - w województwie warmińsko-mazurskim.
DEFORMATORZY
Roman Giertych - polski polityk narodowy. Urodzony 27 lutego 1971 r. w Śremie (Wielkopolska).Roman Giertych pochodzi ze znanej polskiej rodziny polityków narodowych: jest synem Macieja Giertycha i wnukiem Jędrzeja Giertycha. Ukończył Wydział Prawa oraz Wydział Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W 1989 r. reaktywował katolicko-narodową organizację Młodzież Wszechpolska, której jest obecnie honorowym prezesem. Przez kilka lat był członkiem Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego i Stronnictwa Narodowego, które w 2001 z kilkoma organizacjami utworzyły Ligę Polskich Rodzin. Od 2001 jest posłem Ligi Polskich Rodzin na Sejm. Został wybrany w okręgu wyborczym numer 20 składającym się z powiatów grodziskiego, legionowskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego. Pełni funkcję przewodniczącego Kongresu LPR. Od lipca 2004 pełni funkcję wiceprzewodniczącego sejmowej komisji śledczej badającą sprawę Orlengate. Autor książek ,,Pod walcem historii", ,,Kontrrewolucja młodych", ,,Lot Orła" oraz ,,Możemy wygrać Polskę". Jest przykładem polityka o narodowym nastawieniu, który był przeciwko włączeniu Polski do Unii Europejskiej. Nie przedstawia żadnych poważnych argumentów na swoje koncepcje polityczne. Jednak z powodów Frustracji społeczeństwa dotychczasowymi rządami jego partia ma wysokie poparcie.
Andrzej Zbigniew Lepper (urodzony 13 czerwca 1954 w Stowięcinie powiat słupski, województwo pomorskie) to polski polityk, przywódca partii Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej i poseł na Sejm IV kadencji. Ukończył Państwowe Technikum Rolnicze w Sypniewie. Zanim zajął się polityką pracował w Stacji Hodowli Roślin w Górzynie, zajmował kierownicze stanowiska w PGR w Rzechocinie i Państwowym Ośrodku Hodowli Zarodowej w Kusicach. Był też bokserem. Od 1977 do 1980 należał do PZPR. W 1992 r. założył Związek Zawodowy Rolnictwa Samoobrona, związany początkowo głównie z rolnikami nie spłacającymi zaciągniętych kredytów. W 1995 r. kandydował na Prezydenta RP zdobywając 1,32% poparcia. W wyborach prezydenckich w 2000 r. zdobył 3,05% poparcia. Po wyborach parlamentarnych we wrześniu 2001 r. w których Samoobrona otrzymała 10,2% głosów Lepper został posłem na sejm IV kadencji. W nowym sejmie objął funkcję wicemarszałka Sejmu, jednak już pod koniec listopada 2001 został z tej funkcji odwołany. W 2002 r. został powołany do składu komisji sejmowej ds. kontroli państwowej. W styczniu 2005 r. wszedł do składu komisji odpowiedzialności konstytucyjnej. 23 kwietnia 2005 r. ogłosił, że wystartuje w wyborach prezydenckich w 2005 r. Andrzej Lepper zyskał popularność w 1999 r. po zorganizowaniu akcji blokad dróg, wysypywania zboża i nawoływania do nie spłacania przez rolników kredytów. W kierowanej przez siebie partii Samoobrona Andrzej Lepper sprawuje autorytarne przywództwo, pozbawione opozycji. Jego program i wizerunek polityczny opiera się na całkowitej negacji dokonań rządów w Polsce po 1989 roku. Sztandarowe hasła Leppera to "Balcerowicz musi odejść" i "Wszyscy inni już rządzili i rozkradli Polskę". Program Andrzeja Leppera oceniany jest przez wielu jako populistyczny i gospodarczo nierealny. Zasłynął on też wieloma kontrowersyjnymi wypowiedziami publicznymi, wielu zarzuca mu obniżenie kultury debaty publicznej. W sejmie IV kadencji był wielokrotnie upominany za naruszanie zasad etyki poselskiej. Główne powody tych upomnień to pomówienia pod adresem Aleksandra Kwaśniewskiego, Leszka Balcerowicza i Włodzimierza Cimoszewicza. Toczyło się i toczy przeciw niemu wiele postępowań karnych, głównie pod zarzutami zniewagi, pomówienia i niszczenia mienia. Andrzej Lepper był wielokrotnie oskarżany i kilkukrotnie skazywany, głównie za znieważanie funkcjonariuszy państwowych. Sąd okręgowy w Łodzi zadecydował, że Andrzej Lepper znieważył b. wicepremiera Janusza Tomaszewskiego nazywając go publicznie "bandytą z Pabianic" (23 marca 2001). Sąd okręgowy w Gdańsku orzekł, że Andrzej Lepper znieważył Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego oraz dwóch byłych wicepremierów - Leszka Balcerowicza i Janusza Tomaszewskiego (2 maja 2001). Gdański Sąd Apelacyjny zdecydował, że Andrzej Lepper ma zapłacić dwadzieścia tysięcy złotych za znieważenie w 1999 r. prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego i dwóch wicepremierów (30 stycznia 2002). Sąd w Słubicach skazał Andrzeja Leppera na karę pozbawienia wolności w wysokości 1 roku z warunkowym zawieszeniem na 4 lata i 5000 zł grzywny za zorganizowanie nielegalnej blokady przejścia granicznego w Świecku w 1999 r. Lepper został skazany za napad na Antoniego Chodorowskiego na półtora roku więzienia. W więzieniu odsiedział dwa miesiące. Andrzej Lepper to typowy demagog szukający posłuchu wśród osób bezrobotnych. Brak mu kultury politycznej i obycia międzynarodowego. Jednak trzeba przyznać, że stara się te braki nadrobić.
Mariusz Łapiński (ur. 26 sierpnia 1957 roku w Szczecinie) kardiolog, profesor warszawskiej Akademii Medycznej, minister zdrowia w rządzie Leszka Millera (pełnił tę funkcję od 19 października 2001 r. do 17 stycznia 2003 roku).Studia medyczne ukończył na warszawskiej Akademii Medycznej (1984). Tytuł doktora nauk medycznych uzyskał w 1990, a habilitację w 1999 roku. Pracował w Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych i Nadciśnienia Tętniczego Akademii Medycznej w Warszawie. W 1990 został kierownikiem Pracowni 24-godzinnego automatycznego pomiaru ciśnienia, a w 1994 roku kierownikiem Kliniki Dziennej Nadciśnienia Tętniczego - stworzenie tych instytucji uznaje za swój największy sukces zawodowy. W 2000 roku został p.o. dyrektora, a po przejściu postępowania konkursowego dyrektorem największego szpitala klinicznego w Polsce: Samodzielnego Publicznego Centralnego Szpitala Klinicznego Akademii Medycznej Warszawie. Poza pracą dyrektora był reprezentantem Skarbu Państwa w radzie nadzorczej Polfy Kutno (1995-2001). W 2000 i 2001 roku prowadził też, jak określa to w swoim poselskim zeznaniu majątkowym, "działalność doradczą wykonywaną osobiście". Według informatorów dziennika "Rzeczpospolita" doradzał Ludwikowi Klinkoszowi, prezesowi firmy Chemia Polska, zainteresowanej inwestycjami w branży farmaceutycznej. Był też właścicielem i prezesem firmy MD Pharma. O tym ostatnim fakcie doniosło we wrześniu 2002 roku Radio RMF FM, sugerując, że Łapiński łamie ustawę antykorupcyjną. Łapiński oświadczył, że firma zakończyła działalność w 1998 roku, a 100% udziałów w firmie odsprzedał tuż przed objęciem funkcji ministra Mirosławowi Betlejewskiemu (jak się później okazało dyrektor Gospodarstwa Pomocniczego Ministerstwa). Zdaniem dziennikarzy, Łapiński wciąż figurował w rejestrach sądowych jako właściciel firmy. Od założenia partii był członkiem SLD. Od 1997 roku był doradcą ds. zdrowia premiera Włodzimierza Cimoszewicza. W wyborach parlamentarnych 2001 roku startował z listy SLD-UP. Został wybrany w okręgu wyborczym numer 20 składającym się z powiatów grodziskiego, legionowskiego, nowodworskiego, otwockiego, piaseczyńskiego, pruszkowskiego, warszawskiego zachodniego i wołomińskiego (uzyskał 7511 głosów). Był współautorem programu partii w zakresie służby zdrowia. Został ministrem zdrowia. Swoje urzędowanie rozpoczął od czystek wśród urzędników resortu. "Od podwładnych wymagam kompetencji i lojalności" - miał im powiedzieć na spotkaniu w pierwszym dniu urzędowania. Urzędnicy zwalniali się sami (kilku dyrektorów szykanowano -nie wpuszczając ich do budynku ministerstwa) lub byli zwalniani w wyniku zmian struktury organizacyjnej ministerstwa. Był zdecydowanym przeciwnikiem kas chorych. Walczył z ich dyrektorami, w tym szczególnie Andrzejowi Sośnierzowi, szefowi Śląskiej Kasy Chorych, który kilkakrotnie skutecznie zaskarżał decyzje do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Rezultatem realizacji programu SLD było zastąpienie kas chorych Narodowym Funduszem Zdrowia. 7 stycznia 2004 roku Trybunał Konstytucyjny orzekł, że ustawa o Narodowym Funduszu Zdrowia stworzyła niesprawny system opieki zdrowotnej, a jej przepisy są sprzeczne z konstytucją. W 2002 roku ogłosił kontrowersyjny pomysł "leku za złotówkę" - tanich leków dla seniorów. Był on krytykowany przez opozycję jako populistyczny. Firmy farmaceutyczne skarżyły się na niejasne kryteria przy wpisywaniu leków na listę, a środowiska lekarskie i aptekarskie wskazywały, że leki na liście są przestarzałe, a ich ceny już wcześniej nie obciążały budżetu starszych pacjentów. Z pomysłu Ministerstwo Zdrowia wycofało się w lutym 2003 roku, gdy ministrem został Leszek Sikorski. Łapiński został zdymisjonowany 17 stycznia 2003 roku. Pretekstem była treść porozumienia podpisanego ze związkowcami "Solidarności" regionu śląsko-dąbrowskiego, w którym zobowiązał się do wystąpienia do rządu o umorzenie pożyczki udzielonej w 2000 r. z budżetu kasom chorych, w tym śląskiej, co zostało uznane przez premiera Millera za "przekroczenie kompetencji". Według komentatorów prawdziwą przyczyną dymisji były konflikty Łapińskiego z innymi członkami rządu, w tym zwłaszcza spór z Grzegorzem Kołodką o wysokość składki na ubezpieczenie zdrowotne. Latem 2003 roku w serii artykułów dziennik "Rzeczpospolita" opisał nieprawidłowości w rejestracji leków, w których padły oskarżenia wobec szefa gabinetu politycznego Łapińskiego Waldemara Deszczyńskiego o łapownictwo. W sprawie „afery lekowej” wciąż trwa postępowanie prokuratorskie. Kilka miesięcy później Łapiński został usunięty z SLD przez Sąd Partyjny po tym, jak dopuścił, by przy siedzibie SLD pobito fotoreportera "Newsweeka", który wcześniej robił zdjęcia jemu i jego współpracownikom. Pozostał w klubie parlamentarnym SLD do połowy grudnia, kiedy to wyrzucono go z klubu po zwołanej przez niego konferencji prasowej, na której oskarżył nowego ministra zdrowia Leszka Sikorskiego o "ciche wspieranie" działalności "grupy, być może o charakterze przestępczym", składającej się z parlamentarzystów, urzędników, szefów firm farmaceutycznych oraz "niektórych dziennikarzy". Po odejściu z SLD został członkiem Federacyjnego Klubu Parlamentarnego gdzie pełni funkcję sekretarza. W szeregach FKP wzbudził jednak kontrowersje oskarżając premiera Marka Belkę o współpracę ze służbami specjalnymi PRL.
NEUTRALNI
Leszek Balcerowicz (urodzony 19 stycznia 1947) - ekonomista, przedstawiciel szkoły ekonomicznej zwanej monetaryzmem, dwukrotny minister finansów RP, były przewodniczący Unii Wolności, obecnie zajmuje stanowisko prezesa NBP. Znany przede wszystkim jako osoba, pod której przewodnictwem dokonała się ekonomiczna transformacja Polski z kraju o socjalistycznej gospodarce planowej w stylu radzieckim do kraju o gospodarce wolnorynkowej w stylu zachodnim. W młodości dał się poznać jako obiecujący lekkoatleta - średniodystansowiec. W 1970 roku otrzymał dyplom magisterski w Szkole Głównej Planowania i Statystyki (aktualnie Szkoła Główna Handlowa) na wydziale handlu zagranicznego. W 1974 roku uzyskał tytuł MBA (Master of Business Administration) na Saint John's University w Nowym Jorku. W 1975 roku obronił pracę doktorską w SGPiS i został na tej uczelni jako adiunkt. W latach 80. odbył kilka staży naukowych, m. in. na University of Sussex (Anglia) i Uniwersytecie w Marburgu. W 1992 roku został profesorem SGH i kierował katedrą Międzynarodowych Studiów Porównawczych. W latach 1992 - 2000 przewodniczył Radzie i Radzie Naukowej Fundacji Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych CASE. Do dzisiaj nie jest "pełnym" profesorem nominowanym przez prezydenta RP, gdyż nie spełnił wymogu przeprowadzenia przewodu habilitacyjnego. Jego dorobek naukowy to kilkadziesiąt publikacji w czasopismach naukowych oraz kilkanaście książek. Był członkiem PZPR od 1969 do momentu wprowadzenia stanu wojennego. Pod koniec lat 70. był członkiem zespołu doradców-ekonomistów przy premierze PRL. Zespół ten opracował słynny raport o stanie państwa, który przewidywał rychły upadek polityki ekonomicznej Edwarda Gierka. Po powstaniu NSZZ Solidarność, był członkiem rady ekspertów ekonomicznych tego związku, w ramach której opracował projekt łagodnego przejścia z gospodarki planowej do gospodarki pół-wolnorynkowej opartej na samorządach pracowniczych. Po wprowadzeniu stanu wojennego wystąpił z PZPR, jako osoba związana z kierownictwem Solidarności został na krótko internowany, jednak po kilku miesiącach wypuszczony, razem z pierwszą falą zwolnień z internowania. Od września 1989 do grudnia 1991 (rządy Tadeusza Mazowieckiego i Jana Krzysztofa Bieleckiego), a potem za rządu Jerzego Buzka (31 października 1997 - 8 czerwca 2000) był wicepremierem i ministrem finansów. Przejściowo (w grudniu 1991) pełnił również funkcję szefa rządu (podpisał m. in. Układ Stowarzyszeniowy RP z EWG). Jako minister finansów był praktycznie główną osobą odpowiedzialną za przeprowadzenie transformacji Polski z gospodarki planowo-socjalistycznej do gospodarki wolnorynkowej, znaną jako "Plan Balcerowicza". Plan ten przygotowany pod wpływem doktryny Jeffrey'a Sachsa - profesora Harvardu umożliwił rozpoczęcie ambitnego programu reform. W przeciągu półtora roku zdołał zdławić hiperinflację z poziomu ok. 500% (1989) do 60% rocznie, urealnić kurs walutowy złotówki, wprowadzić jej wewnętrzną wymienialność, przeprowadzić reformę bankowości, uspokoić i zrównoważyć detaliczny rynek wewnętrzny, rozpocząć reformy podatkowe i ubezpieczeniowe, które były później kontynuowane przez jego następców. Jego sposób przeprowadzenia transformacji był później kopiowany z różnym skutkiem w innych państwach byłego bloku wschodniego. Za swoje dokonania jako minister finansów został uhonorowany wieloma nagrodami krajowymi i międzynarodowymi: w roku 1992 został, jako pierwszy przedstawiciel Europy Środkowo-Wschodniej, wyróżniony nagrodą Ludwika Erharda, brytyjski miesięcznik finansowy „Euromoney” i wiele innych. Od 1995 do 2000 roku był przewodniczącym Unii Wolności. Pełniąc tą funkcję starał się przekształcić Unię w sprawną i nowoczesną partię centroprawicową. W 2000 pod wpływem krytycznych głosów z lewicowego środowiska UW zrezygnował z kandydowania na kolejną kadencję. Było to jedną z przyczyn rozłamu w UW, odejścia dużej części byłych członków KLD, co w efekcie doprowadziło do marginalizacji partii. Od grudnia 2000 roku jest prezesem NBP. Od 1 maja 2004 wszedł z urzędu w skład Rady Ogólnej Europejskiego Banku Centralnego. W Polsce przyjęło się utożsamiać plan Balcerowicza, który był przede wszystkim narzędziem antyinflacyjnym, z całością transformacji ustrojowej, a z samego Balcerowicza czynić personifikację całej transformacji. Ponieważ stosunek społeczeństwa do transformacji jest silnie spolaryzowany, podobnie jest w odniesieniu do osoby Leszka Balcerowicza. Jedni wskazują na bezrobocie i inne problemy wynikłe z transformacji, obwiniając za nie Balcerowicza i jego plan, czego przykładem jest charakterystyczny szczególnie dla Andrzeja Leppera i jego partii Samoobrona slogan "Balcerowicz musi odejść". Inni wskazują na państwa, w których nie dokonano szybkich reform, takie jak Ukraina, Słowacja, Rumunia i Bułgaria, i których sytuacja gospodarcza jest o wiele gorsza niż Polski, zaś winą za problemy transformacji obarczają raczej wysokie podatki, nieprzychylny ich zdaniem pracodawcom kodeks pracy i prawo skarbowe oraz brak charakterystycznej dla lat 1990-93 wolności gospodarczej. Leszek Balcerowicz posiadał jeden z najniższych wskaźników zaufania społecznego: według badań przeprowadzonych w listopadzie 2001 roku przez CBOS ufało mu 18 % respondentów, natomiast brak zaufania deklarowało 63 % badanych (większą nieufnością obdarzony był jedynie Marian Krzaklewski). 11 % dorosłych Polaków zadeklarowało obojętność do Balcerowicza, zaś jedynie 1 % - jego nieznajomość.
Aleksander Kwaśniewski (urodzony 15 listopada 1954 w Białogardzie) - polityk, aktualnie urzędujący prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (od 1995 roku).Studiował handel zagraniczny na wydziale Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego, uzyskał absolutorium, jednak nie złożył pracy magisterskiej. W młodości był działaczem komunistycznego ruchu studenckiego (do 1982 r). Pełnił funkcję między innymi przewodniczącego Rady Uczelnianej Socjalistycznego Związku Studentów Polskich (SZSP) w latach 1976-1977, później wiceprzewodniczącego Zarządu Wojewódzkiego w Gdańsku (1977-1979) i członka władz naczelnych SZSP (1977-1982). Zajmował się dziennikarstwem. Był redaktorem naczelnym tygodnika studenckiego "itd" od listopada 1981 do lutego 1984 roku, następnie redaktorem naczelnym dziennika "Sztandar Młodych". Był członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR) od 1977 roku aż do jej rozwiązania w 1990. Pełnił funkcję ministra ds. młodzieży, członka Rady Ministrów w rządzie Zbigniewa Messnera w latach 1985-1987, następnie Przewodniczącego Komitetu Młodzieży i Kultury Fizycznej (do czerwca 1990). W rządzie Mieczysława F. Rakowskiego był członkiem Prezydium Rządu i przewodniczącym Komitetu Społeczno-Politycznego Rady Ministrów od października 1988 do września 1989. Był również uczestnikiem obrad "Okrągłego Stołu" od lutego do kwietnia 1989 roku, gdzie był - wraz z Tadeuszem Mazowieckim i Romualdem Sosnowskim - współprzewodniczącym Zespołu do spraw pluralizmu związkowego. Po rozwiązaniu PZPR w 1990 roku, wraz z Leszkiem Millerem został współtwórcą Socjaldemokracji Rzeczypospolitej Polskiej (styczeń-luty 1990), której był przewodniczącym do grudnia 1995 r. Następnie był współorganizatorem Sojuszu Lewicy Demokratycznej (SLD) w 1991 roku. Był posłem na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej z okręgu warszawskiego (w wyborach w 1993 r. uzyskał największą liczbę głosów w kraju - 148.553). W I i II kadencji Sejmu pełnił funkcję przewodniczącego klubu parlamentarnego Sojuszu Lewicy Demokratycznej (1991-1995). Zasiadał w Sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych oraz Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, której był przewodniczącym (listopad 1993 - listopad 1995). W 1995 wystartował w wyborach prezydenckich jako kandydat SLD z hasłami "Wybierzmy przyszłość" i "Wspólna Polska". W drugiej turze wyborów zmierzył się z prezydentem Lechem Wałęsą i uzyskał wynik 51,7% głosów wobec 48,3 % Lecha Wałęsy. Podczas kolejnych wyborów w 2000 pod hasłem "Dom wszystkich - Polska" zdobył 53,9% głosów już w pierwszej turze. Został zaprzysiężony 23 grudnia 1995 roku jako Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Tego samego dnia złożył ślubowanie jako Zwierzchnik Sił Zbrojnych w 1 Pułku Lotnictwa Myśliwskiego "Warszawa" w Mińsku Mazowieckim. Ponownie zaprzysiężony przed Zgromadzeniem Narodowym na drugą kadencję 23 grudnia 2000 roku. Tego samego dnia na Okręcie Muzeum "Błyskawica" w Gdyni przyjął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP. Współtworzył projekt i uczestniczył w kampanii referendalnej na rzecz przyjęcia Konstytucji III Rzeczypospolitej Polskiej, którą podpisał 16 lipca 1997 roku. Na Forum Organizacji Narodów Zjednoczonych zgłosił projekt Konwencji o walce ze zorganizowaną przestępczością (1996). Brał aktywny udział w działaniach na rzecz członkostwa Polski w NATO i Unii Europejskiej. W 2003 roku wraz z premierem Leszkiem Millerem podjął decyzję o wysłaniu polskich wojsk do Iraku. Pod koniec 2004, aby zapobiec kryzysowi politycznemu, brał aktywny udział w rozmowach pomiędzy Wiktorem Juszczenką a Wiktorem Janukowyczem na Ukrainie.
Waldemar Pawlak (ur. 5 września 1959 roku w miejscowości Model, obecne województwo mazowieckie) - dwukrotny premier Polski w roku 1992 (nie stworzył rządu) i w latach 1993-1995, polityk PSL i poseł X,I, II, III i V kadencji Sejmu, prezes Zarządu Warszawskiej Giełdy Towarowej, prezes Zarządu Głównego Ochotniczych Straży Pożarnych. Prezes PSL od 1991 do 1997 oraz od 29 stycznia 2005 roku. Absolwent Wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. W grudniu 1981, uczestniczył w strajkach na tej uczelni. W czasie stanu wojennego pracował jako nauczyciel podstaw obsługi komputera w szkole podstawowej w Pacynie. Studia skończył w 1984 roku. Od 1984 prowadzi 17-hektarowe gospodarstwo rolne we wsi Kamionka koło Pacyny (d. woj. płockie). Karierę polityczną rozpoczął w 1985 wstępując do ZSL, z którego listy został posłem Sejmu kontraktowego. Po rozwiązaniu ZSL przechodzi do PSL "Odrodzenie". Od 1990 jest członkiem Polskiego Stronnictwa Ludowego (Od czerwca 1991 do października 1997 był prezesem Naczelnego Komitetu Wykonawczego partii). Z powodzeniem dokonał skonsolidowania podzielonego za prezesury Romana Bartoszcze stronnictwa. 29 stycznia 2005 roku został ponownie wybrany na prezesa PSL. 5 czerwca 1992, został desygnowany przez prezydenta Wałęsę i Sejm RP na stanowisko premiera. 10 lipca 1992 misja stworzenia chrześcijańsko-ludowo-liberalnego rządu zakończyła się niepowodzeniem (tzw. "33 dni Pawlaka"). Ponownie zostaje premierem po wyborach parlamentarnych 1993 roku i stworzeniu rządu koalicyjnego SLD-PSL. Do dymisji podaje się w lutym 1995 po kolejnym kryzysie politycznym koalicji. Wśród dotychczasowych premierów III RP wyróżniał się małomównością i niechęcią do dziennikarzy. Powolny w wypowiedziach i podejmowaniu decyzji. Zasłynął decyzją zamiany luksusowego, służbowego samochodu na produkowanego w Polsce Poloneza wyposażonego w silnik samochodu Rover.
ZAKOŃCZENIE
W swojej pracy starałam się przedstawić głównych aktorów polskiej sceny politycznej. Ocena jest bardzo trudna ponieważ każdy może mieć inne zdanie na temat poszczególnych osób. Ja próbowałam ukazać ich obiektywnie. Każdy z polityków, których opisałam w bardzo dużym stopniu wpływa na naszą sytuację międzynarodową, gospodarczą i społeczną. Niestety część z nich negatywnie. Wiele w dzisiejszych czasach mówi się o kulturze politycznej i o jej brak wśród przedstawicieli władzy. Uważam, że to nie jest problem tylko polityków, lecz całego społeczeństwa. Muszę ze smutkiem stwierdzić fakt, że mamy taką władzę jakie jest całe społeczeństwo. Nawet ludzie a wykształceni wśród polityków nie gwarantują uczciwości, rzetelności, pracowitości i przede wszystkim słusznych decyzji. Dlatego nie chciałam oceniać nikogo(nawet tych, których umieściłam wśród najgorszych), gdyż może w przyszłości będą dobrze spełniać swoje funkcje. W okresie transformacji zmieniła się nasza gospodarka, sytuacja polityczna, zmienił się ustrój i społeczeństwo, przyjdzie też czas na polskich polityków. Myślę, że potrzeba czasu aby Polacy nauczyli się wybierać rozsądnych przedstawicieli, takich, którzy będą dobrze spełniać swoje funkcje w parlamencie i swoim zachowaniem nie będą nas kompromitować.
BIBLIOGRAFIA
A. Andrusiewicz; Polska 1991-1995- kalendarz wydarzeń; Rzeszów 1997.
A. Czubiński; Historia Polski 1864-2001; Wrocław 2002.
A. Czubiński; Historia Polski XX wieku; Poznań 2003.
A. Dudek; Pierwsze lata III Rzeczypospolitej 1989-2001; Kraków 2002.
Dziesięć lat transformacji ustrojowej w Polsce; Zielona góra 2000.
Emilewicz J; Reformatorzy i politycy; Nowy Sącz 2002.
Zb. J. Hirsz; Historia polityczna Polski 1939-1998, Polska od Nowa, Naprawa państwa pod rządami AWS- UW; Tom 5; Białystok 1998.
W. Jednaka; Gabinety koalicyjne w III RP; Wrocław 2004.
J. Karpiński; Trzecia niepodległość, Najnowsza historia Polski;
Warszawa 2001.
R. Michalak, A. K. Piasecki; Historia polityczna Polski 1952-2002;
Łódź 2003.
Podhorodecki L; Historia Polski 1796-1996; Warszawa 1997.
W. Roszkowski; Najnowsza historia Polski 1980-2002; Warszawa 2003.
W. Roszkowski; Historia Polski 1914-2004; Warszawa 2004.
Słownik polityków polskich XX wieku; red. P. Hauser, S. Żeka;
Poznań 1998.
Świat i Polska po roku 1989; praca zbiorowa pod red. Mariana Kościałkiewicza; Warszawa 2000.
Podhorodecki L; Historia Polski 1796-1996; Warszawa 1997. s 197.
W. Jednaka; Gabinety koalicyjne w III RP; Wrocław 2004. s. 98.
Emilewicz J; Reformatorzy i politycy; Nowy Sącz 2002, s. 74.
Ibidem, s. 91.
W. Roszkowski; Historia Polski 1914-2004; Warszawa 2004, s. 321.
3