PRZYWÓDCTWO
Typy władzy
Autorytet
Typy Przywódców
TECHNIKI WYWIERANIA WPŁYWU
STYLE PROCESU ZARZĄDZANIA
TRZY SPOSOBY BADANIA PRZYWÓDCTWA
STYLE KIEROWANIA
R.L LIPPIT . R WHITE
R.LIKERT
Badania uniwersytetu w Ohio
SIATKA KIEROWNICZA WG R. BLAKE'A I J . MOUNTONA
Teoretyczne rozważania Mc Gregora
TANNEBAUM . SCHMIDT 7 stylów kierowania
SIATKA EWOLUCYJNA HERSEY BLANCHARD
Model Vrooma-Yettona-Jago
Teoria najmniej preferowanego współpracownika FIEDLER
TYPOLOGIA SARGIE
KONCEPCJA B REDDINA
KONCEPCJA ZIELNIEWIESKIEGO
MODEL SCIEŻKI DO CELU EVANSA I HOUSA
KULTURA ORGANIZACYJNA
KULTURA ORGANIZACYJNA WPŁYWA NA
KOMPONĘTY KULTURY ORGANIZACYJNEJ
DIAGRAM CEBULI
KILMAN I SAXTON
Profile Kultur
TYPOLOGIA KULTUR KORPORACYJNYCH DEAL'A I KENNEDY'GO
PROFILE W UJĘCIU CAMERON I QUINN
Czynniki wpływające na kształt kultury organizacyjnej
TYPY RELACJI MIEDZY KULTURAMI(ADLER)
POTRZEBA ZMIANY KULTUR KORPORACYJNYCH
Dominujące wartości
ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE O CHARAKTERZE GRUPOWYM
-ETAPY ROZWOJU GRUPY
GRUPA A ZESPÓŁ
KORZYSCI PRACY ZESPOŁOWEJ
PRACA W ZESPOLE PRZYCZNIA SIĘ DO:
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PRACĄ ZESPOŁOWĄ
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOSCI ZESPOŁÓW PRACOWNICZYCH
ZESPOŁY SIECIOWE - ZALETY
FORMY ZESPOŁÓW SIECIOWYCH
ZESPOŁY SIECIOWE CHARKTERYZUJĄ SIĘ NASTAWIENIEM NA:
FORMY ZMIANY ORGANIZACYJNEJ
KLIMANN WYMIENIA 5 KROKÓW W KIEROWIANIU ZMIANĄ ORGANIZACYJNĄ
Luka organizacyjna
K . LEWIN PROPONUJE TRZYFAZOWY MODEL ZMIAN:
S.M DAVIS PROPONUJE ROZŁOŻENIE PROCESU ZMIAN NA 7 KROKÓW
ISTOTA RÓŻNIC KULTUROWYCH: POZIOM KULTURY NARODOWEJ , ZAWODOWEJ , ORGANIZACYJNEJ
WYMIARY KULTURY ORGANIZACYJNEJ :
POZIOM UMYSŁOWEGO ZAPOROGRAMOWANIA
PRZYWÓDCTWO
Przywództwo jako
Proces-wykorzystywania nie polegającego na przymusie wpływu do kształtowania celów grupy lub organizacji, motywowanie zachowań nastawionych na osiągnięcie tych celów oraz pomaganie w ustalaniu kultury grupy lub organizacji
Właściwość - zestaw cech przypisany jednostkom , które są spostrzegane jako przywódcy
Przywództwo - nadawanie kierunku działaniom ludzi
Zarządzanie -konkretne działanie(ich efekty widac)
Typy władzy
Władza oparta na autorytecie(władza oparta z mocy prawa)
Władza z mocy prawa, odpowiadająca terminowi autorytet, istnieje wtedy, gdy podwładny uznaje, że ten, kto nią dysponuje, ma prawo do wywierania w pewnych granicach wpływu. Powoduje to, że ten, na którego wpływ jest wywierany, zobowiązany jest podporządkować się tej władzy.
Władza oparta na nagrodach (władza nagradzania)
Władza nagradzana opiera się na tym, że jedna osoba może nagrodzić drugą za wykonanie polecenia czy spełnienie innego wymagania
Władza oparta na przymusie (władza wymuszania)
Władza wymuszania, polegająca na możliwości karania za niespełnienie wymagań, jest odwrotną stroną władzy nagradzania. Kary mogą rozciągać się od pozbawienia drobnego przywileju do wyrzucenia z pracy.
Władza oparta na kompetencjach (władza ekspercka)
Władza ekspercka polega na postrzeganiu czy przekonaniu, że sprawiający ją ma jakąś szczególną wiedzę czy znajomość przedmiotu, której nie ma ten, na kogo wpływa.
Władza oparta na identyfikacji(władza odniesienia)
Władza odniesienia, którą może dysponować jedna osoba lub grupa, opiera się na chęci tego, kto jej się poddaje, upodobnienia się do kogoś lub do naśladowania tego, kto ją sprawuje.
Autorytet
Autorytet jest to prestiż osoby oparty na uznanych i cenionych w społeczeństwie wartościach- religii, prawie, nauce itp. Autorytet ma osoba, która dysponuje dużą wiedzą , ale też, w zależności od przyjętych wartości, dużą siłą lub bogactwem.
-formalny (wynika z miejsca w hierarchi )
-nieformlany(osobisty) <--obrze jeśli się pokrywają
,,Autorytet trudno się zdobywa i trudno utrzymuje za to łatwo traci `'
Typy Przywódców :
Przywództwo transakcyjne - opiera się na regule wymiany. Sztuką długotrwałego i efektywnego przywództwa jest ciągłe rozpoznawanie ,wywierania wpływu i spełnianie zmieniających się oczekiwań
Przywództwo transformacyjne- opiera się na charyzmie oraz na komunikowaniu wizji.
Skuteczny przywódca transformacyjny jest:
- promotorem zmian
- odważnym indywidualistą
- wizjonerem
- wierzy w ludzi
- kieruje się wartościami
- całe życie się uczy
- radzi sobie w sytuacjach złożonych , wieloznacznych i niepewnych
Elementy przywództwa transformacyjnego
- indywidualne traktowanie
- stymulacja intelektualna
- inspiruje motywowanie
- wyidealizowany przykład
Przywództwo charyzmatyczne - interakcja pomiędzy dwoma czynnikami , prowadząca do powstania szczególnej relacji pomiędzy przywódcą a szeregowymi członkami zespołu.(Charyzma- boski dar)
5 Kompetencji lidera charyzmatycznego
- umiejętność przeprowadzenia krytycznej oceny sytuacji i wykrywania problemów
- umiejętności wizjonerskie
- umiejętności językowe i komunikowanie się
- umiejętności sterowania wrażeniem
- umiejętności przydawania władzy
TECHNIKI WYWIERANIA WPŁYWU
Reguła wzajemności (np. dług wdzięczności )
Reguła konsekwencji
Społeczny dowód słuszności (zasada, według której człowiek, nie wiedząc, jaka decyzja lub/i jaki pogląd jest słuszny (co może zależeć od różnych czynników), podejmuje decyzje lub/i przyjmuje poglądy takie same, jak większość grupy. Uważamy, że jakieś zachowanie jest poprawne wtedy, gdy widzimy innych ludzi którzy tak właśnie się zachowują.)
Reguła lubienia
Reguła autorytetu
Reguła niedostępności
STYLE PROCESU ZARZĄDZANIA
Styl Technokratyczny-analityczny
Zakłada racjonalności działania na podstawie różnorodnych analiz organizacyjnych (modele , programy , banki danych)
Styl polityczny-związany ze zjawiskiem typowych sytuacji konfliktowych istniejących w przedsiębiorstwie pomiędzy postawami pracowników a wymaganiami kierownictwa w zakresie racjonalności działania. Przybiera formę :
-Stylu uzgodnień i partycypacji - konieczność szukania form współpracy niezależnie od powstających konfliktów
- Stylu przetargów i negocjacji
-Stylu perswazji i systemu wartości - zmierzający do przekonania załogi o słuszności systemu wartości i reprezentowanego przez dyrekcje
Styl przedsiębiorczy -charakterystyczny dla szybkich decyzji w warunkach zagrożenia , trudności , szybkiego rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Posiada wiele elementów spontaniczności wyzwalających się w dużym stopniu id biurokratycznej procedury.
TRZY SPOSOBY BADANIA PRZYWÓDCTWA
-teorie cech
-teorie zachowań
- teorie sytuacyjne
STYLE KIEROWANIA
R.L LIPPIT . R WHITE
3 rodzaje stylów kierowania
-styl autokratyczny(dyrektywny)
- styl demokratyczny(partycypacyjny)
- styl bierny (nieingerujący)
R.LIKERT
Wyodrębniono dwie podstawowe formy zachowań przywódczych
-zachowania skoncentrowana na zdaniach
- zachowania skoncentrowane na pracownikach.
Przyjęto że oba zachowania położone są na przeciwległych końcach pewnego kontinuum.
Badania uniwersytetu w Ohio
- inicjowanie struktury
- przychylność (wzgląd na innych)
SIATKA KIEROWNICZA WG R. BLAKE'A I J . MOUNTONA
1.1- Styl bierny(liberalny)
1.9- Styl towarzyski(klubowy) typowy dla human realation. Szef stara się aby atmosfera była przyjemna , przywiązuje mała wagę do zadań zespołu
5.5- Styl kompromisowy badania przeprowadzone w latach 60 . wykazały , że jest najczęściej stosowany
9.1 - Styl autokratyczny , oparty na założeniach naukowej organizacji pracy
9.9 - Styl najbardziej efektywny
Teoretyczne rozważania Mc Gregora poparty zostały badaniami Likerta . Podkreślał on istnienie continum miedzy systeme autokratycznym i demokratycznym
Systemy
ekspolatacyjno - autorytarny
życzliwy -autorytarny
konsultacyjny
grupowo-partycypacyjny (preferowany przez Likerta) który zakładał
-oparcie stosunków międzyludzkich na zaufaniu , uznania dla innych , życzliwości
-pełny przepływ prawdziwych informacji (w pionie i poziomie)
- decentralizacje uprawnień do decydowania
- grupowe rozwiązywanie problemów na wszystkich szczeblach organizacji
TANNEBAUM . SCHMIDT
7 stylów kierowania w zależności od stopnia swobody podwładnych
Przywództwo scentralizowane na szefie
Wykorzystywanie Obszar swobody przez menedżera podwładnych formalnych upraw- nień władczych
Przywództwo scentralizowane na podwładnym
|
Menedżer podejmuje decyzję i ogłasza ją
|
Menedżer „sprzedaje” decyzję
|
Menedżer przedstawia pomysł i zachęca do pytań
|
Menedżer przedstawia projekt decyzji, który może ulec zmianie
|
Menedżer przedstawia problem, zbiera propozycje i podejmuje decyzję |
Menedżer określa granice kompetencji, prosi grupę o decyzję |
Menedżer pozwala podwładnym, na działania w granicach określonych przez przełożonego |
SIATKA EWOLUCYJNA HERSEY BLANCHARD
Model Vrooma-Yettona-Jago
Model Vrooma-Yettona-Jago (w skrócie VYJ) przewiduje, jakiego stopnia uczestnictwa grupy wymagają różnego rodzaju sytuacje. Model ten ustala więc normy lub standardy partycypacji podwładnych w procesach podejmowania decyzji.
Zgodnie więc z założeniami zawartymi w modelu VYJ, najdoskonalszym miernikiem skuteczności podejmowanych decyzji jest jej jakość oraz akceptacja przez pracowników. Jakością decyzji, nazywamy więc jej obiektywny wpływ na wyniki działania, akceptacją natomiast zakres w jakim kadra pracownicza akceptuje daną decyzje i angażuje się w jej wykonanie. W modelu tym proponuje się także, aby w celu zoptymalizowania trafności oraz skuteczności decyzji menedżerowie kierowali się, w zależności od danej sytuacji, jednym z pięciu stylów podejmowania decyzji, w których wyróżniamy: dwa style autokratyczne (AI i AII), dwa style konsultacyjne (KI i KII) oraz jeden styl grupowy (GII):
Autokratyczny AI - kierownik rozwiązuje problem i daje wskazówki wykonawcom,
Autokratyczny AII - kierownik poszukuje dodatkowych informacji u współpracowników i samodzielnie podejmuje decyzje,
Konsultacyjny KI - kierownik omawia problem z poszczególnymi członkami grupy i podejmuje decyzje,
Konsultacyjny KII - kierownik omawia problem z cała grupą, jednak decyzje podejmuje sam,
Grupowy GII - menedżer i podwładni spotykają się jako grupa w celu omówienia sytuacji, decyzję podejmuje grupa,
MODEL FIEDLERA(NLW- Najmiej Lubiany Współpracownik)
Zakłada , ze styl przywództwa jest stały. Uwzględnia się w nim 3 elementy
-relacje miedzy przywódcą a grupą
- uporządkowanie / utstrukturyzowanie zadania
- pozycja przełożone (autorytet)
Teoria najmniej preferowanego współpracownika FIEDLER
Pierwszą prawdziwą teorią przywództwa sytuacyjnego była Teoria Najmniej Preferowanego Współpracownika (w skrócie NPW) opracowana przez Freda Fiedlera, według której właściwy styl przywództwa zmienia się wraz z sytuacją, która może być bardziej lub mniej korzystna.
Zostały tu wyróżnione dwa style przywódcze:
Zorientowany na zadania,
Zorientowany na stosunki międzyludzkie,
Fred Fiedler uważał, że wybrany styl odzwierciedla osobowość przywódcy, a większość menedżerskich osobowości mieści się w jednej z 2 w/w kategorii: zorientowanej na zadania lub zorientowanej na stosunki międzyludzkie. Frieder ocenia styl przywództwa za pomocą kwestionariusza, w którym menedżer musi opisać osobę, z którą współpraca układa mu się najgorzej biorąc pod uwagę zestaw 16 skal. Każda ze skal rozpoczyna się określeniem cechy negatywnej a kończy cechą pozytywną.
Trzy przykładowe skale oceny współpracownika:
Irytujący 1 2 3 4 5 6 7 8 Pomocny
Spięty 1 2 3 4 5 6 7 8 Rozluźniony
Nudny 1 2 3 4 5 6 7 8 Interesuj
Ocenę punktową przywódcy odnoszącą się do NPW oblicza się dodając liczby zakreślone w każdej skali. Najwyższe liczby związane są z pozytywnymi cechami a najniższą punktację mają cechy negatywne. Przyjmuje się, że wysoka ogólna liczba punktów oznacza ukierunkowanie przywódcy na stosunki międzyludzkie, zaś niska suma punktów oznacza orientację na zadania. Nie wszyscy badacze są zgodni, co do wiarygodności miernika NPW. Niektórzy nie są przekonani co właściwie odzwierciedla ten miernik i czy wynik punktacji jest wskaźnikiem zachowania menedżera, jego osobowości czy innych cech.
Korzystność sytuacji
Zasadniczym czynnikiem sytuacyjnym, według Fiedlera jest korzystność sytuacji z punktu widzenia przywódcy. Wpływ na korzystność sytuacji mają: stosunki pomiędzy przywódcą a członkami grupy, odpowiednia konstrukcja zadań i pozycja władcza menedżera.
Jeżeli przywódca i grupa podlegających mu pracowników wykazują wysoki stopień wzajemnego zaufania i szacunku oraz lubią się nawzajem wtedy stosunki są dobre.
Jeżeli poziom sympatii, zaufania i szacunku jest na niskim poziomie to stosunki pomiędzy przywódcą a podwładnymi są złe. Na korzystność sytuacji składa się także dobrze skonstruowane zadanie. Jeżeli zadanie jest źle skonstruowane grupa nie będzie wiedziała, co robić, a przywódca będzie musiał odgrywać główną rolę w nadawaniu kierunku działania. Kiedy zadanie jest dobrze określone przywódca nie musi w dużym stopniu angażować się w sprawowanie nadzoru nad jego wykonaniem i może więcej czasu poświęcić na inne czynności. Pozycja władcza oznacza władze związaną ze stanowiskiem menedżera. Jeżeli przywódca ma władzę rozdzielania pracy oraz nagradzania i karania pracowników wtedy jego pozycja jest mocna. Jeśli natomiast musi uzyskiwać czyjąś zgodę i nie jest upoważniony do podejmowania takich decyzji wtedy jego pozycja jest słaba.
Czynniki warunkujące |
Sytuacje |
|||||||
Stosunki przywódcy z członkami grupy |
Dobre |
Złe |
||||||
Konstrukcja zadania |
Dobra |
Zła |
Dobra |
Zła |
||||
Pozycja władcza
|
Silna |
Słaba |
Silna |
Słaba |
Silna |
Słaba |
Silna |
Słaba |
|
Najbardziej korzystna |
Najbardziej niekorzystna |
Zorientowana na zadania |
||
Zorientowana na stosunki międzyludzkie |
||
Zorientowana na zadania |
TYPOLOGIA SARGIE
Osobisty - ocena bez możliwości dystansu : osoba bardzo zangażowana w pracy i wymaga tego samego od innych
Osobisty - impulsywny - osoba emocjonalna , kreatywna ma dużo pomysłów , ale nie potrafi ich doprowadzic do końca (wprowadza chaos)
Bezosobowy - nie angażuje się emocjonalnie ma dystans :ceduje odpowiedzialność i obowiązki na pracowników , styl ten zapewnia organizacji stabilność i dobry przepływ informacji
Zbiorowy - zapewnia współudział pracownik w podejmowaniu decyzji
Spokojny - ogranicza kolegialność (udział w podejmowaniu decyzji) , zapewnia ład i porządek
KONCEPCJA B REDDINA.
Na siatkę Blake i Mountona nakłada orientacje na efektywność
Niska Efektywność
Styl Bierny - kierownik pasywny niezaangażowany w podejmowanie decyzji (styl najmiej efektywny z nieefektywnych )
Altruistyczny - kierownik koncentruje się na relacjach miedzy pracownikami , a zaniedbuje sprawy organizacji i administracji
Autokratyczny
Kompromisowy - maksymalizacja koncentracji na zadania i na ludzi (szukanie konsensu miedzy zdaniami i ludzmi)
Wysoka Efektywność
Biurokratyczny - niska orientacja zarówna na zadania jak na ludzi (biurokraci nie wykraczają poza schematy wcześniejszych działań)
Promocyjny - kierownik angażuje , motywuje pracowników na zadania( ludzie max zad min)
Autokratyczno życzliwy - kierownik wydaje polecenia , ale je wyjaśnia (zadania max ludzi min)
Realizacyjny - wysoka troska o zadania i ludzi
KONCEPCJA ZIELNIEWIESKIEGO
Nawiązuje do prakseologicznej teorii organizacji . Uważa on , ze najbardziej efektywny jest styl autokratyczny , a wszystkie pozostałe style kierowania wywodzą się właśnie od niego(są złagodzonymi wersjami autokratycznymi):
Czysty styl Autokratyczny
Do poleceń dołączone jest wyjaśnianie
Ustalanie zbiorowych celów członków organizacji
Zminimalizowanie interwencji przez aktywizacje podwładnych
Kierownik pełni funkcje doradzą , swoboda podwładnych
Style Zarządzania Zieleniewskiego można podzielic na
- Dyrektywny Oparte na motywacji . Oparte na przekonaniu
- Intergratywny Oparty na motywacji . Oparty na przekonaniu
MODEL SCIEŻKI DO CELU EVANSA I HOUSA
Model stylu zarządzania jest zmienny . Kierownik jest źródłem nagród , stymuluje pracowników pochwałami i nagrodami , a motywacja danej osoby zależy od oczekiwanej wartości nagrody
Teoria ta mówi nam, że najważniejszą funkcją przywódcy jest pokazanie pracownikowi, że poprzez skuteczne działanie może on się doczekać nagrody, która będzie przez niego ceniona.
Oprócz wspomnianej motywacji w postaci nagrody stosunki pomiędzy tymi dwoma grupami (przywódca-podwładny) określają również zachowania osoby zarządzającej.
Szef może np. dać wolną rękę w działaniu swoim pracownikom, którzy czując się bardziej swobodnie są dodatkowo zmotywowani. Prowadzi to do bardziej wydajnej pracy. Innym zachowaniem, którym może posłużyć się przywódca jest dbanie o pozytywną atmosferę w pracy i wyrażanie troski o dobro pracownika. O skuteczności tego zabiegu mówi najpełniej powiedzenie „Dobry Pracownik to Szczęśliwy Pracownik”.
Teoria ścieżki do celów grupuje te oddziaływania w następujące rodzaje zachowań:
Nakazowe zachowanie przywódcy - pracownikom określa się wytyczne, którymi mają się kierować w osiąganiu celów. Działania są ściśle narzucone przez przywódcę, który dodatkowo sam ustala podział prac i obowiązki podwładnym,
Partycypacyjne zachowanie przywódcy - zdanie podwładnych jest brane pod uwagę przy podejmowaniu niektórych decyzji, przywódca liczy się z sugestiami oraz opiniami swoich pracowników,
Przywódca zorientowany na osiągnięcia - przywódca ma pełne zaufanie co do możliwości pracownika, stawia mu ambitne cele licząc na pełen profesjonalizm w działaniu,
Wspierające zachowanie przywódcy - przywódca stara się dbać o dobro jednostek roboczych, stara się również zapewnić przyjazną atmosferę w pracy,
KULTURA ORGANIZACYJNA
-To zbiorowe zaprogramowanie umysłu odróżniające członków jednej organizacji od innej(G.Hostede)
Poglądy badaczy kultury organizacyjnej:
-kultura organizacyjna nie jest tym, co organizacja ma ,ale czymś , czym organizacja jest(jest utożsamiana z pojęciem organizacja)
- kultura organizacyjna istnieje w organizacji i jest jej częścią
Cechy i Wyznaczniki Kultury
Wielopoziomowość - dotyczy przestrzennego zasięgu kultury organizacyjnej(narodowe , regionalne , kultury org itp.)
Wielopłaszyznowosc - dotyczy wielości sfer stosunków i działań w organizacji . Kultura może być rozpatrywana w odniesieniu do stosunków ludzi w organizacji , czy też w odniesieniu do różnych dziedzin działalności
Sprzężenie zwrotne między kulturą organizacyjną a jej determinantami (np. kultura i członkowie grupy) , kultura organizacyjna nie jest czymś stałym
Kultura organizacyjna jest
Holistyczna obejmuje całość zjawiska , które jest czymś więcej niż tylko prostą sumą jej składowych
Zdeterminowana historycznie - odzwierciedla historie organizacji
Powiązana z przedmiotowymi badaniami antropologicznymi(rytuały symbole)
Tworem społecznym - powstaje i jest utrzymywana przez grupe ludzi którzy tworzą organizacje
Koncepcją miękką - nie da się jej ubrac w liczby tzn określic wymiarów
Trudna do zmiany
ASPEKTY BADAŃ KULTURY ORGANIZACYJNEJ
Statyczny - opisuję się kultury i subkultury w danym czasie. Badacze wyróżniają szereg typów kultury organizacyjnej podkreślając ich znaczenie dla osiągnięcia sukcesu w organizacji
Dynamiczny - związany z przekształceniai zachodzącymi w sferze symboli czy w obszarze innych elementów kultury organizacyjnej . Badane są tu procesy transformacyjne , w których trakcie organizacja zmienia wartośći , wierzenia i normy postępowania po to , aby osiągnąc większe sukcesy
Artefakty- widoczne symbole kultury organizacyjnej , elementy składające się na obraz danej kultury ( sztuczne twory które my widzimy)
Dzieli się na
- Językowe(język , mity , legendy)
- behawioralne(ceremonie , rytuały)
- fizyczne ( sztuka , technologia przedmioty materialne np wystrój
Struktura kultury organizacyjnej Scheina
Funkcje Kultury Organizacyjnej(Sułkowski)
Integracyjna
Integracyjna funkcja kultury polega na tym że wszystkie jej składniki są wspólne określane i utrzymywane w danym środowisku.Kultura obejmuje to , co łaczy i jest wspólne , pomijając to , co indywidualne i różnicujące
Percepcyjna
Percepcyjna funkcja kultury org polega na sposobie i postrzegania otoczenia grupy i nadawania znaczenia społecznemu i organizacji życiu
Adaptacyjna
Schein
Adaptacyjna funkcja kultury polega na stabilizowaniu rzeczywistości dzięki wypracowaniu gotowych schematów reagowania na zmiany zachodzące w otoczeniu grupy. Funkcja odgrywa rola zmniejszana niepewności wyjaśniając sens rozmaitych zjawisk i procesów oraz dostarczając wzorów przystosowawczych.
W przypadku kultury org jej funkcja adaptacyjna polega na uzgodnieniu w danym środowisku
- istoty i misji i strategii organizacyjnej
- rodzaju celów organizacyjnych
-środków służącym realizacji celów
- kryterium oceny wyników oraz sposobów korygowania celów i działań organizacyjnych
R.E QUINN
Sposoby adaptacji
Izolacja , przystosowanie bierne , przystosowanie czynne
Nadawanie tożsamości
Zakres dostosowania zewnętrznego :
- pracowicy muszą rozmiec misje i cele organizacji (strategie) aby móc się z nimi identyfikowac , zapewnie to zespołowość
- umożliwia integracje uczesniktów
- umożliwia integracje wokół środków przyjętych do realizacji celów firmy oraz zwiększenie zaangażowania uczestników
-oferuje uczestnikom jednolite sposoby pomiaru i kryteria oceny efektów(jednostki grupy widzą czy cele zostały osiągnięte i w jakim stopniu)
- umożliwia ulepszenia środków i przeformułowania celów
Zakres dostosowania zewnętrznego :
- oferuje wspólny język i aparat pojęciowy
- definiuje kryteria grupy(jej granice) oraz kryteria stawania się członkiem grupy
- wyznacza zasady władzy i kryteria statusu , powala uniknąc konfliktów na tle władzy
- zaspokaja potrzeby bezpieczeństwa i afilacji
- daje kryteria do nagradzania i karania( pokazuje wzorzec zachowania wartości itp.) , eliminuje stres i niepewność , daje schematy działania
KULTURA ORGANIZACYJNA WPŁYWA NA :
Wyniki pracy jednostek
Satysfakcje z pracy i zaangażowanie
Strategie planowania i organizacje zadań
Rekrutacje i selekcje pracowników oraz ich akceptacje przez firme
Skale występowania oporów wobec zmian i konfliktów organizacyjnych
Socjalizuje , charakter interakcji
Innowacje i rozwój nowych produktów
Marketing i sprzedaż
KOMPONĘTY KULTURY ORGANIZACYJNEJ
Normy
Wartości
Wierzenia
Ideologie
Postawy i artefakty
DIAGRAM CEBULI- przejawy kultury a różnych poziomach głębokości
KILMAN I SAXTON- zalecają analizowanie kultury organizacyjnej jako manifestacji w działaniach ludzkich , łączenie trzech różnych poziomów
Wartości humanistyczne - zbiór ludzkich motywów , dążeń m oczekiwań ujętych w sposób dynamiczny , który czyni grupę uniklaną
Normy behawioralne - niepisane przykazy jak się zachowac przenoszone z pokolenia na pokolenie w formie historii rytuałów
Ukryte założenia - fundamentalne wierzenia , które stanowią podstawy deycjzji i działań , pozostają w ścisłym związku z otoczeniem , jego potrzebami i wymogami.
Profile Kultur:
Słabe kultury - brak jasnych wartości i wierzeń jak odnosic sukces , wielosc wierzeń , przy czym są one niespójne i brak jest zgody na to , które z nich jest najważniejsze
Silne kultury - system nieformalnych zasad które określają jak ludzie zazwyczaj się zachowują , gdy wiedzą czego się od nich oczekuje , umożliwia pracownikom dobre samopoczucie a więc motywuje ich do intensywnej pracy. Rdzeń silnej kultury stanowią podzielane wartości. Dostarczają sensu wspólnym kierunkom działań i są przewodnikiem dla zachowań. Określają sens sukcesu , a więc stanowią wzory , determinują typ herosa organizacji , mity ceremoniały , rytuały
Elementy niezbędne w diagnozowaniu silnych kultur
Otoczenie biznesu , które determinuje działania pro-sukcesowe i kształtuje kulturę
Podzielane wartości i wierzenia organizacyjne , które definiują sukces w terminach zrozumiałych dla pracowników
Bohaterowie , którzy personifikują kulturowe wartości i sposób działania
Obrzędy i rytuały wyrażające oczekiwane zachowania w codzienne pracy
TYPOLOGIA KULTUR KORPORACYJNYCH DEAL'A I KENNEDY'GO |
RYZYKO PODEJMOWANIA DZIAŁAŃ
DUŻE MAŁE |
SZYBKOSC INFORMACJI ZWROTNEJ Z RYNKU WOLNA---
SZYBKA---
|
|
Kultura hazardowa - tzw kultura chleba i igrzysk decyzje są nietrafione : skupianie się na ilości a nie na jakości działań . Nie sprzyja rozwiązywaniu złożonych problemów rozłożonych w czasie , ważne są kontakty
Kultura indywidualistów - tzw ,,Wszystko albo nic” charakteryzuje się szybkością , agresją , determinacjią , dyscyplina w dążeniu do realizacji zadań , tzw męska kultura. Duża role odgrywa temperament i wiedza fachowa
Kultura rutyniarzy(procesu) - rezultatów działań nie widac w krótkim okresie , skupia się na obecnych działaniach (rozdrobnionych) . Duża biurokracja , niechęć do zmian , innowacji , do brania na siebie ryzyka
Kultura zrównoważona - tzw analityczna kultura przedsięwize : ma znaczenie hierarchia , wartości , autorytety , liczy się rozwaga ,efekty działań są widoczne .Występuje w sytuacji małego ryzyka i szybkiej informacji zwrotnej z rynku.
PROFILE W UJĘCIU CAMERON I QUINN
KULTURA KLANU
Kierownik - doradca \rodzic \ nauczyciel
- nacisk na lojalność pracownika wobec firmy
-podkreśla znaczenie długofalowego rozwoju pracownika i jego zasad morlanych
- wysoka ocena pracy zespołowej
- praca zapewnia bezpieczeństwo , stabilność , spójność
-nacisk na zespołowość
KULTURA ADHOKRACJI
- Działanie szybkie i ukierunkowane na sukces, dynamika , kreatywność , ludzie są wizjonerami
- najwyższa wartość , to być najlepszym w swojej dziedzinie
- sukces to oferowanie na rynku nowych , unikatowych produktów i usług
Nacisk na innowacyjność
KULTURA HIERARCHI
-formalizacja , procedury , programy
-przywódca . jest kordynatorem nastawia się na efektywność organizacji
-ważne jest aby organizacjia działała bez zakłócew sposób wydajny i stabilny
- zapewnia bezpieczeństwo , nie ma nacisku na rozwój
KULTURA RYNKU
- troska o realizacja zadań
- ludzie są ambitni
-ważne jak firma jest postrzegana na rynku(ważne jest przewodzenia na rynku)
-sprzyja ostrej rywalizacji
Czynniki wpływające na kształt kultury organizacyjnej
- lider i jego zachowania
- kryteria stosowane przy wyborze decyzji
- system nagradzania w organizacji
- kryteria karania i system wzmocnien
- org zwyczaje związane z statusem , zmianą ról , osobistym uznaniem , utrata władzy , ułatwieniami społecznymi
- technologie i struktury
- kulturowe symbole : język , gesty , legendy
- organizacyjna struktura
- systemy i procedury
- zaprojektowanie środowisk pracy od strony psychologicznej
TYPY RELACJI MIEDZY KULTURAMI(ADLER)
Dominacja kulturowa - narzucanie pracownikom stylu zarządzania i reguł firmy matki
Współistnienie kulturowe - kompromis , obie kultury istnieją obok siebie , ale nie współpracują
Współpraca kulturowa - wymiana doświadczeń między kulturami
POTRZEBA ZMIANY KULTUR KORPORACYJNYCH MOŻE WYNIKAC Z
Zmian w otoczeniu , zmian w konkurencji otoczenia
Gustów klientów
Kierunków działania firmy
Dominujące wartości w krajach
- Skandynawia - kolektywizm dążenie do konsensu i decentralizacji
- Zachodnie Niemcy , Austria , Szwajcaria , Ceniące skuteczność dążenie do redukcji niepewność , działające sprawnie i wydajne
- Wielka Brytania, Kanada , USA , Nowa czeladna , Australia , holanda - silny indywidualizm
- Japonia , Francja , Belgia, Hiszpania , Włochy - tendencje biurokratyczne i duży dystans władzy
- Chiny Tawan , Hongkong , Kore - Orientacja długookresowa
ZACHOWANIA ORGANIZACYJNE O CHARAKTERZE GRUPOWYM
-ETAPY ROZWOJU GRUPY
Formowanie
Burzowanie
Normowanie
Działania
1. formowanie - pierwsze spotkania, zaciekawienie zadaniami i osobami, rolami osób w grupie, oczekiwania, niepewności, niepokój, brak poczucia bezpieczeństwa, obserwacje, napięcia, obawy
2. szturmowanie (napór) - pytania, dyskusje dotyczące zasad i metod pracy, wartości zadań, wzajemna weryfikacja członków grupy, polaryzacja opinii między lojalnością a oporem wobec prowadzącego, praca mało produktywna, mogą pojawiać się konflikty
3. normalizowanie - grupa zaczyna stawać się zespołem, relacje międzyludzkie są ustabilizowane, zasady współdziałania uzgodnione, role wyklarowane, pojawia się zaufanie, przekazywanie uczuć, zadowolenie, wzajemne porozumienie i wsparcie.
4. realizowanie - spotkania stają się celowe, czas na pracę wykorzystywany efektywnie, role są przyjmowane elastycznie, pojawia się umiejętność rozwiązywania problemów, pewność w działaniu i wzajemne zaufanie w zespole
GRUPA A ZESPÓŁ
KRYTERIUM |
GRUPA |
ZESPÓŁ |
EFEKT SYNERGI |
Neutralny(czasem ujemny) |
Dodatni |
PRZYWÓDZTWO |
Jest wyznaczone |
Pojawia się z potrzebą |
ROLE |
Jednostki starają się chronic swoje role i swoją niszę w grupie |
Role są zrozumiałe dla każdego członka zespołu |
INNOWACJE |
Oparte na dotychczasowych rozwiązaniach : awersja do istotnych zmian |
Wyszukane , specyficzne , prowokujące , dalsze zmiany |
DECYZJE I ROZSTRZYGNIĘCIA |
Kierowania się opinią większości |
Pojawia się w drodze konsensu |
ORIENTACJA NA SUKCES |
Korzyści osobiste są najważniejsze |
Preferuje sukces zespołu i firmy jako całość |
RELACJE I ZALEŻNOSCI |
Niezależni względem siebie ,podporządkowanie , kierownikami |
Uzależnieni jeden od drugiego |
WSPÓŁZAWODNICTWO |
Ukierunkowane wewnątrz |
Wspólny rywal umiejscowiony na zewnątrz |
ODPOWIEDZIALNOSC |
indywidualna |
Indywidualna i wspólna |
KORZYSCI PRACY ZESPOŁOWEJ:
Efekt synergii
Występowanie w zespole rozsądnej krytyki
Pełnienie przez zespół roli bodzca społecznego działania
Wspieranie twórczego entuzjazmu
Wyższa siła psychiczna istniejąca w grupie
PRACA W ZESPOLE PRZYCZNIA SIĘ DO:
Tworzenia lepszego zaspokojenia szerokiego wachlarza potrzeb jego uczestników
Wyzwalania intencji i inicjatywy członków zespołu , podejmowanie prac bardziej złożonych o większej różnorodności i zmienności
Zwiększania poczucia odpowiedzialności za wykonywaną prace
Stworzenia warunków lepszego wykorzystania środków trwałych w firmie i czasu pracy oraz skrócenia cykli opresyjnych
Poprawiania jedności i wydajności pracy
ZAGROŻENIA ZWIĄZANE Z PRACĄ ZESPOŁOWĄ
Myślenie grupowe
Ogłupienie grupowe
Polaryzacja grupowa
Lenistwo społeczne
Konformizm grupowy(efekt Ascha)
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOSCI ZESPOŁÓW PRACOWNICZYCH
Równowaga zespołowa
Przywództwo
Relacje miedzy zespołowe
Władza przewidywanymi przeszkodami
Autonomia
Wspólne zrozumienie (podzielenie) celów zespołu
Ocena
Wynagrodzenie
Informacyjne sprzężenie zwrotne
ZESPOŁY SIECIOWE - ZALETY
Jakość celów(misji)
Wzajemna zależność i determinacja działań
Stałe interakcje i komunikacja oparta na wyszukanych technologiach
Wielu dobrych liderów
Kontaktowanie się na różnych poziomach w hierarchi
Łatwość interakcji
FORMY ZESPOŁÓW SIECIOWYCH
Ekonomiczne megagrupy(np. stowarzyszenia regionalne)
Alianci strategiczni
Przedsiębiorstwa partnerskie
Większe jednostki wewnątrzorganizacyjne
Małe grupy
ZESPOŁY SIECIOWE CHARKTERYZUJĄ SIĘ NASTAWIENIEM NA:
Współprace i synergię
Satysfakcje klientów
Koalicyjność
Elastyczność przywództwa
Dynamikę grupy i wiedzę o stadiach wzrostu (dojrzewania) zespołu i organizacji
FORMY ZMIANY ORGANIZACYJNEJ
Kulturowy inkrementalizm - stopniowe włączeni przez organizacje nowych założeń i wartości , które nie stanowią wyzwania dla istniejących już elementów kulturowych
Kulturowej rewolucji - zaniechanie starych elementów systemu kultury , gdyż stoją one w sprzeczności z nowymi , którymi chce się je zastąpić
Kulturowe hybrydy - do starych wartości dodawana są nowe
KLIMANN WYMIENIA 5 KROKÓW W KIEROWIANIU ZMIANĄ ORGANIZACYJNĄ
wydobycie na powierzchnie aktualnych norm
wyznaczenie nowych kierunków
ustalenie nowych zmian
identyfikacja luki kulturowej
wyeliminowanie luki kulturowej
Luka organizacyjna - rozbieżności pomiędzy zmianami w postępie technicznym a organizacyjnym . Występowanie luki organizacyjnej jest spowodowane , że zmiany organizacyjne z reguły zachodzą wolniej niż zmiany w technologii . Jej likwidacja wymaga zmiany tradycyjnych nawyków ludzi , nabycia przez nich cech i umiejętności stanowiących warunek podnoszenia kultury organizacyjnej
K . LEWIN PROPONUJE TRZYFAZOWY MODEL ZMIAN:
1) Rozmnażanie
2) Zmienianie
3) Zamrażanie
S.M DAVIS PROPONUJE ROZŁOŻENIE PROCESU ZMIAN NA 7 KROKÓW
1) przygotowanie mapy kultury firmy
2) ocena kultury i określenie potrzeby zmian
3) oszacowanie kultury ryzyka
4) ,,odmrożenie istniejących wzorców kulturowych
5) budowanie poparcia ze strony elity kulturowej firmy
6) dokonywanie selekcji i strategii interwencyjnych
7) wprowadzenie monitoringu i oceny
ISTOTA RÓŻNIC KULTUROWYCH: POZIOM KULTURY NARODOWEJ , ZAWODOWEJ , ORGANIZACYJNEJ
WYMIARY KULTURY ORGANIZACYJNEJ :
orientacja na zachowanie procedur - orientacja na osiąganie wyników
troska o pracowników - troska o produkcje
Przynależność - profesjonalizm(gminność - cechowość )
System otwarty - system zamknięty
Luzna kontrola - ścisła kontrola
Normatywność - pragmatyzm
POZIOM UMYSŁOWEGO ZAPOROGRAMOWANIA
Widoczne ale często niezrozumiałe
Założenia podstawowe:
-stosunek do otoczenia
- natura rzeczywistości czasu ….
Normy wartości , wytyczne zachowań , ideologie , zakazy
Artefakty i twory kulturowe: technologia , sztuka , wzory zachowań , opowieści itp
PRZYWÓDCTWO
TRANSAKCYJNE
TRANSFORMACYJNE
CHARYZMATYCZNE
Powiększony poziom świadomości(częściowe widoczne lub częściowe niewidoczne
Niewidoczne , najczęściej nieświadome
Funkcje Kultury wg Sheina
Zakres dostosowania zewnetrznego
WARTOŚCI
Zakres dostosowania wewnetrznego
RYTUŁAŁY
BOCHATEROWIE
symbole
praktyki