2009 12 12;41;43

„Język Polski w Szkole IV—VI” R. X, nr 3

46.    Uzupełnianie brakujących fragmentów streszczeń.

47.    Odnajdywanie i eliminowanie błędów merytorycznych w streszczeniu uprzednio czytanego tekstu.

48.    Uzupełnianie luk w tekście przeczytanym po cichu wyrazami z niego pochodzącymi.

49.    Określanie funkcji tytułów, podtytułów.

50.    Określanie funkcji przywołanych w tekście cytatów i argumentowanie swojej odpowiedzi.

51.    Określanie funkcji czytanego tekstu i argumentowanie swojej odpowiedzi.

52.    Określanie gatunku czytanego tekstu i argumentowanie swojej odpowiedzi.

53.    Określanie nadawcy i odbiorcy czytanego tekstu.

54.    Określanie intencji autora.

55.    Przewidywanie dalszych myśli w tekście (teksty z zakrytymi fragmentami).

56.    Robienie notatek w trakcie lektury tekstu, a następnie, po kilku dniach, odpowiedzi na pytania do tekstu na podstawie sporządzonych notatek,

Ćwiczenia mieszane

Tego typu ćwiczenia, w zależności od ukierunkowania, mogą służyć rozwijaniu umiejętności rozumienia globalnego, selektywnego bądź szczegółowego. Przybierają one postać zadań zamkniętych, wymagających wykonania określonych operacji typu: zaznaczanie, przesuwanie, dobieranie parami, scalanie itp. Do tego typu ćwiczeń należą m.in.:

1.    Zaznaczanie właściwego streszczenia czytanego tekstu spośród kilku podanych.

2.    Selekcjonowanie informacji o budowie tekstu i jego zawartości na prawdziwe lub fałszywe.

3.    Oddzielanie informacji od opinii/komentarza i zaznaczanie ich odpowiednim kolorem.

4.    Układanie pomieszanych zdań lub fragmentów tekstu w logicznej kolejności.

5.    Oddzielanie od siebie dwóch wymieszanych tekstów.

6.    Wyznaczanie akapitów w tekście bez segmentacji.

7.    Dobieranie parami kartek zawierających pytania i odpowiedzi (kartek z odpowiedziami powinno być więcej niż kartek z pytaniami).

8.    Dobieranie parami kartek według przynależności treści.

32

Zapraszamy na naszt} stronę www.wydped.com.pl

\tarta Kazienko-Szczerbak

Uczeń dyslektyczny wobec lektur szkolnych

Czytanie i pisanie to podstawowe umiejętności nabywane podczas nauki szkolnej. Umiejętności, bez opanowania których, trudno mówić o dalszym kształceniu i poszerzaniu wiedzy. Co więcej, trudno wyobrazić sobie człowieka współczesnego, który w XXI wieku sprawnie funkcjonuje w życiu zawodowym i społecznym, bez opanowania wspomnianych czynności. Wpływają one bowiem na proces komunikowania się z innymi ludźmi (jako językowa forma porozumiewania się), umożliwiają zdobywanie wiedzy i przekazywanie potomnym informacji o dorobku ludzkości i historii.

Umiejętności te kształtujemy od najmłodszych lat życia. Już w okresie przedszkolnym wprowadzane są (w formie zabawy) wstępne ćwiczenia przygotowujące do nauki pisania i czytania; w wieku sześciu lat (czyli w czasie uczęszczania do zerówki) dziecko zaznajamia się z elementami czytania i wykonuje ćwiczenia (np. rysowanie szlaczków) przygotowujące do nauki pisania. Natomiast przez pierwsze trzy lata nauki szkolnej umiejętności te są stale doskonalone. Jeśli chodzi o czytanie - już w pierwszej klasie szkoły podstawowej uczeń wdrażany jest (poza czytaniem głośnym) do czytania cichego. W tym właśnie okresie dziecko uczy się — co ważne — czytania ze zrozumieniem¹. G. Krasowicz-Kupis wymienia następujące etapy nauki czytania:

1. dosłowne rozumienie czytanego tekstu,

2. interpretacja (rozumienie znaczenia ukrytego, wnioskowanie),

3. czytanie krytyczne - ocenianie jakości, wartości i wiarygodności informacji zawartych w tekście '.

Ta sama autorka podaje za I.. Kaczmarkiem, iż czytanie to przekazywanie od nadawcy, czyli autora, do odbiorcy, czyli czytającego, informacji w postaci tekstu pisanego (litery, wyrazy, znaki przestankowe), przy czym podstawą jej nadawania i odbioru jest język Odbiór tekstu pisanego (czyli czytanie) wymaga od odbiorcy nie tylko biegłości językowej, lecz

Zapraszamy na naszą stronę www.wydped.com.pl

1

Pod koniec nauczania początkowego umiejętności czytania głośnego i cichego, a także czytania ze zrozumieniem winny być już opanowane.

' Podaję- za G. Krasowicz-Kupis, Język, czytanie i dysleksja. Lublin 2003, s. 42.

’ Tamże, s. 19.

33