Suma tmklndow inwestycyjnych Okres zwrotu =----------r-----.
Roczne wpływy środków pieniężny cli
Gdy wpływy pieniężne w poszczególnych latach są różne, wtedy by obliczyć okres zwrotu, porównuje się. skumulowane roczne wpływy z inwestycji z wielkością nakładów początkowych aż do ich zrównania. W związku z tym okres zwrotu jest obliczany w następujący sposób:
Okres _ Rok przed całkowitym zwrotu zakończeniem spłat
Niespłacona część inwestycji Wpływy środków pieniężnych, po których dochodzi do całkowitej spłaty
Niedyskontowa metoda okresu zwrotu dostarcza informacji o okresie zamrożenia środków w projekcie. Jej zaletą jest prosty' sposób obliczeń. Wadą jest to, że nie uwzględnia zmiany wartości pieniądza w czasie (kosztu kapitału). Według tej metody złotówka na początku i na końcu okresu zwrotu jest warta tyle samo. Ponadto nie uwzględnia przepływów środków pieniężnych po okresie zwrotu i opiera się na subiektywnym ustaleniu długości okresu zwrotu. W związku z tym jest zalecana we wstępnych fazach oceny projektów inwestycyjnych, a w szczególności do ich ewentualnej dyskwalifikacji przed dalszymi szczegółowymi analizami. Innymi słowy, metodę okresu zwrotu wykorzystuje się wyłącznie w połączeniu z ocenami uzyskanymi przy użyciu innych metod rachunku ekonomicznego. Nigdy nie może to być jedyne narzędzie, na którego podstawie podejmowana jest decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu projektu. Metoda la jest stosowana bardziej jako miara zdolności do odzyskania poniesionych wydatków inwestycyjnych, niż ocena efektywności danego projektu. Ponadto należy pamiętać, że metodę okresu zwrotu stosuje się tylko w odniesieniu do projektów inwestycyjnych z konwencjonalnymi1 przepływami pieniężnymi. Zastosowanie jej do oceny projektów inwestycyjnych z niekonwencjonalnymi przepływami pieniężnymi może prowadzić do niewłaściwych decyzji.
Przykład 5.1. Po ilu latach firma odzyska poniesione wydatki inwestycyjne w przypadku trzech projektów inwestycyjnych: A, B i C. Każdy z projektów wymaga początkowych nakładów w wysokości 10 000 zł. Przewidywane w ciągu 5 lat wpływy pieniężne z tych projektów są zawarte w tab. 5.1.
“l kok (/) |
Prze o |
ywy pieniężne CF, | |
A |
13 |
c | |
1 |
3500 |
2500 |
ssoo |
2 |
3500 |
3000 |
4000 |
3 |
3500 |
3500 |
3000 |
4 |
3500 |
4000 . |
2000 |
5 |
3500 |
4500' |
1000 |
Źródio: Op ratowanie własne.
W przypadku projektu A (jednakowe wpływy w każdym roku trwania inwestycji) okres zwrotu wynosi 10 000/3500 = 2,86 lat. Aby wyznaczyć okres zwrotu dla projektów B i C (niejednakowe wpływy), należy obliczyć skumulowane roczne wpływy. Np. dla projektu B po upływie 1 roku otrzymuje się skumulowany przepływ -10 000 i- 2500 = —7500. Pozostałe wyniki są zawarte w tab. 5.2.
Tabela 5.2. Skumulowane przepływy pieniężne dla projektów A, B i C
Rok (/) |
Przepływy pieniężne CF, | |||
B |
C | |||
bieżące |
skumulowane |
bieżące |
skumulowane | |
0 |
-10 000 |
-10 000 |
-10 000 |
-10 000 |
1 |
2500 |
-7500 |
5500 |
-4500 |
2 |
___3000 |
-<1500........ |
...... 4000. |
......: -500. |
J__________ |
- 3500......' |
-1000. |
3000 |
2500 |
' 4 |
4000 |
3000 |
2000 |
4500 |
5 |
4 500 |
7500 |
1000 |
• 5500 |
Żródto: Opracowanie własne.
Na podstawie danych zawartych w tab. 5.2 okres zwrotu projek.ru B wynosi 3,25 lat (3 + 1000/4000). Okres zwrotu projektu C to 2,17 lat (2 + 500/3000). Przy założeniu, że przepływy pieniężne rozkładają się równomiernie na poszczególne miesiące roku, okres zwrotu projektu A w przybliżeniu wynosi 2 lata i 10 miesięcy, projektu B - 3 lata i 3 miesiące, projektu C - około 2 lata i 2 miesiąceiZain-westowane środki pieniężne najszybciej zwrócą się przy realizacji projektu C.
Kolejną prostą niedyskontową metodą oceny projektów inwestycyjnych jest księgowa stopa zwrotu. Metoda ta skupia się na zysku netto projektu, a nie. na przepływach środków pieniężnych. Księgowa stopa zwrotu (M7i72) jest liczona jako iloraz oczekiwanego rocznego zysku netto projektu do wielkości nakładów początkowych:
Projekt z konwencjonalnymi przepływami pieniężnymi charakteryzuje się tym, że ujemne przepływy występują tylko nu początku okresu realizacji, natomiast dodatnie dominują w późniejszym okresie. Zmiana znaku przepływów pieniężnych (zujemnego na dodatni) występuje tylko raz podczas eksploatacji projektu. W projektach niekonwencjonalnych zmiana znaku przepływów pieniężnych może wystąpić więcej niż raz, np. w przypadku tihigiego okresu eksploatacji projekt w końcowych latach cnoż.e przynosić straty.