iviBiwy uutiny uieiuynubu projeKiow inwesiyęyjnycn
Tabela 5.3. Zdyskontowane przepływy pieniężne dla projektów A. 0 i C
Przepływy pieniężne CP'; | ||||||
Rok (/) |
A. |
r |
C | |||
bieżące |
zdyskon towane |
bieżące |
zdyskon towane |
bieżące |
zdyskon towane | |
0 |
-10 000 |
-10 000 |
-10 000 |
-10 000 |
-10 000 |
—J 0 000 |
1 |
3500 |
3333,333 |
2500 |
2350,952 |
5500 |
5238,095 |
2 |
3500 |
3174,603 |
3000 |
2721,055 |
4000 |
3625.HS |
3 |
3500 |
3023,432 |
3500 |
3023,432 |
3000 |
2591,513 |
4 |
3500 |
2S79.4 59 |
4000 |
3290,51 |
2000 |
1645,405 |
5 |
3500 |
2742,342 |
4500 |
3525.S6S |
1000 |
783,5262 |
NPV |
5153,169 |
4942,15 |
3886,657 |
Źródło: Opracowanie własne.
Prawdopodobieństwo wystąpienia danego wpływu pieniężnego jest szacowane przez ekspertów.
Aby- ocenić ryzyko projektu inwestycyjnego, należy obliczyć, następujące wielkości:
, — wartość średnią przepływów pieniężnych w /-tym roku CF,:
(5-6) CF, = Z Pi ■ CF,,,
/“I
gdzie CF,', — i-iy przepływ w roku /,/>,—prawdopodobieństwo realizacji i-tego przepływu w roku /, k - liczba przepływów w roku /. Prawdopodobieństwa realizacji przepływów w danym roku spełniają warunek:
(5-7) Z Pi = l;
i •»1
- odchylenie standardowe każdego z przepływów pieniężnych w /-tym rok a,: (5-8) a, = ^ t (CF,,- CF,)2 Pi -,
- zaktualizowaną wartość średnich przepływów pieniężnych w okresie realizacji projektu:
(5.9)
/=0
— odchylenie standardowe zaktualizowanej wartości średnich przepływów pieniężnych:
(5.10)
— współczynnik, zmienności:
_ o,vpi-1 ,\ir — ~---.
(5.U)
NP V
Współczynnik zmienności jest najważniejszą miar. statystyczną wykorzystywaną przy ocenie projektów inwestycyjnych. Informuje o tym, ile jednostek odchylenia standardowego zaktualizowanej wartości przypada na zaktualizowaną wartość średnich przepływów pieniężnych. Im współczynnik jest większy, tym bardziej ryzykowny projekt.
W celu zmniejszenia ryzyka zaostrza się działanie kryterium NPV pi zez podwyższenie stopy dyskontowej. Podwyższenie stopy dyskonta jest funkcją współczynnika zmienności. W tym przypadku zastosowana do obliczeń NP'/ stopa dyskontowa jest sumą dwóch składników: oczekiwanej stopy bez uwzględnienia ryzyka i składnika odzwierciedlającego tyzyko8.
Przykład 5.4. Obliczyć, o ile wartość rynkowa dwuletniego projektu inwe-styuyjnego o nakładzie 7000 zl przewyższa koszt jego realizacji oraz oszacować stopień ryzyka tego projektu,' jeśli zakładana stopa procentowa (bez uwzględnienia ryzyka) wynosi 10%. Rozkład przepływów środków pieniężnych wraz z oszacowanymi przez ekspertów prawdopodobieństwami realizacji zawarty jest w talr. 5.4.
Tabela 5.4. Przepływy środków picniętnycli dwuletniego projektu
Rok |
Przepływy |
Prawdopodobieństwo |
pieniężne CF,, |
realizacji przepływów /?, | |
6000 |
0,45 | |
1 |
5500 |
0,50 |
4500 |
0,05 | |
6000 |
0,30 | |
5000 |
0,55 | |
z |
4500 |
0,10 |
3000 |
0,05 |
Źródło: Opracowanie własne.
Na podstawie wzoru (5.6) średnia wartość przepływów w 1 roku eksploatacji projektu wynosi: 6000 • 0,45 + 5500 • 0,5 + 4500 • 0,05 =..5676 zł, a w drugim roku CF2 = 5150 zł.
Odchylenie standardowe dla przepływu w 1 toku wynosi <ti= V(6000 - 5675)2 - 0,45 + (5500 - 5675)2 • 0,5 + (4500 - 5675)2 • 0,05 = 363,146, a dla przepływu w dtugitu roku o2 ~ 708,8723 (wg (5.8)).
E M. Sobczyk, Matematykafinansowa., Agencja Wydawnicza placet, Warszawa i 927, s. 195