220 Metody oceny efekiyności projektów inwestycyjnych
220 Metody oceny efekiyności projektów inwestycyjnych
gdzie Z„ - średnioroczny zysk netto obliczony z całego okresu realizacji danego
przedsięwzięcia, Kj - wartość kapitału wykorzystywanego do sfinansowania początkowych nakładów inwestycyjnych.
Istnieje wiele sposobów wyznaczania ARR. W zależności od tego, jakie wielkości występują w liczniku i mianowniku (5.2), można księgową stopę zwrotu zdefiniować jako
(5.3)
lub (5-4) gdzie Od- roczne odsetki od kredytów, Kw - nakład inwestycyjny finansowany kapitałem własnym lub taka część nakładu, jaka jest finansowana kapitałem własnym. Księgowa stopa zwrotu (5.4) zwana jest także wskaźnikiem stopy zwrotu z inwestycji (Return on Investnient — ROI).
. Księgowa stopa zwrotu jest wykorzystywana do oceny rentowności pojedynczych projektów inwestycyjnych lub wyboru najbardziej opłacalnego projektu spośród dostępnych. W pierwszym przypadku należy realizować ten projekt, dla którego ARR jest większe od granicznej księgowej stopy zwrotu określonej na podstawie rynkowej stopy procentowej, a w drugim ten projekt, który wykazuje największą wartość ARR.
Przykład 5.2. .Taka jest rentowność dwóch pięcioletnich projektów inwes-tycyjnych, dla których oszacowane wartości zysku netto w poszczególnych latach trwania inwestycji wynoszą:
Lala |
] |
2 |
3 |
4 |
5 |
Projekt A |
3125 |
3320 |
3254 |
3424 |
3500 ' |
Projekt B |
3000 |
3300 |
3500 |
3400 |
3200 |
Oba projekty wymagają takich samych nakładów w wysokości 12 000 zł. W. przypadku projektu A inwestycja będzie finansowana z kapitału własnego w wysokości 6000 zł i kredytu w kwocie 6000 zł. W przypadku projektu B inwestycja będzie finansowana z kapitału własnego w wysokości 5000 zł i kredytu w kwocie 7000 zł. Określona przez inwestora graniczna stopa rentowności wynosi 25%.
Na podstawie danych otrzymuje się. następujące wartości średniorocznych zysków netto:
Wewnętrzne stopy zwrotu dla poszczególnych projektów wynoszą:
. 3324,6 „ 3280
AKR'1 = ——ż- = 0,28, AUR0 = —■---12 000 12 000
3125 + 3320 + 3254 4 3.124 + 3500
5
“ 3324,6, Z„ -■ 32S0
0,27 (wg (5.2)),
ARK-'
3324,6
6000
0,55,
ARKa =
3280
5000
= 0,66 (wg (5.4)).
Z obliczeń wynika, że. realizacja obydwu projektów inwestycyjnych będzie dla inwestora opłacalna.
Metoda ARR nic uwzględnia zmian wartości pieniądza w czasie, Zdaniem E.F. Brighama i L.C. (iapensicicgo należy ją raczej wykorzystywać do mierzenia wyników osiąganych przez różne działy w danej firmie, a nie w celu podejmowania decyzji o preliminowaniu inwestycji4.
Cechą charakterystyczną dynamicznych metod oceny projektów inwestycyjnych jest stosowanie rachunku dyskontowego do porównywania wydatków i wpływów związanych z dauym projektem inwestycyjnym. Ważną zaletą tych metod jest to, że pozwalają porównać projekty inwestycyjne w dowolnym okresie funkcjonowania przedsięwzięcia. Fakt ten z jednej strony sprzyja dokładności oceny opłacalności inwestycji, z drugiej zaś narzuca na podmiot konieczność dokładniejszego prognozowania stóp procentowych oraz wnikliwsze ocenianie sytuacji finansowej i gospodarczej, w której będzie funkcjonował.
W dynamicznych metodach oceny projektów inwestycyjnych jako wartość stopy dyskontowej przyjmuje się koszt kapitału (koszt alternatywny). Koszt ka pitalu jest to taka stopa zwrotu (stopa zysku), którą firma musi uzyskać z tytułu realizacji swoich inwestycji, aby jej wartość rynkowa nie uległa zmianie. Koszt kapitału może być również interpretowany jako stopa z inwestycji, której spodziewają się wierzyciele firmy. W celu oszacowania kosztu kapitału stosuje się dwa podejścia5:
- w pierwszym przyjmuje się, że koszt kapitału równy jest stopie zwrotu, która może być osiągnięta na lynku z inwestycji o podobnym ryzyku jak rozpatrywany projekt;
4 E.F. Origbara. L.C. Gapenski, Zarządzanie finansami, t. I, PWE, Warszawa 2000, s. 301. 3 Matematyka i statystyka finansowa, E. Nowak (red.), FR.R, Warszawa 1997, s. 72.