52 RELACJE WŁADZE SAMORZĄDOWE - INWESTORZY
związany jest z pewnością z rozwojem idei gospodarki opartej na wiedzy, podkreślaniem znaczenia innowacji w procesach rozwoju lokalnego [por. Werner 2003]. Jednak wymagania dotyczące najwyższych kwalifikacji nie będą spełniane we wszystkich miejscowościach, ani też, co wymaga szczególnego podkreślenia, wysokość kwalifikacji nie jest traktowana przez przedsiębiorców jako jeden, decydujący o inwestycjach, czynnik [szerzej: zob. Dziemianowicz 2002]. Dlatego problem wpływu pracowników, traktowanych jako zasób wewnętrzny determinujący konkurencyjność gminy, powinien być rozpatrywany wieloaspektowo, uwzględniając nie tylko szczegółowe cechy i charakterystykę ogólną grupy lokalnych pracowników, ale również zróżnicowane potrzeby przedsiębiorców.
3. Lokalni politycy. Problem sprawowania władzy jest na tyle interesujący, że - podobnie jak kwestie zarządzania przedsiębiorstwem, czy kooperacji - doczekał się własnego nurtu badawczego, nazywanego „teoriami lokalnej władzy politycznej” [Swianiewicz, Klimska, Mielczarek 2004]. Teorie lokalnej władzy politycznej starają się odpowiedzieć na pytania: kto rządzi gminą, w jaki sposób to robi, a także czy jest skuteczny? Według R. Hambletona [2004; za Swianiewicz, Klimska 200336] dobry przywódca polityczny: określa jasną wizję dla swojego terenu działania, promuje specyficzne cechy i właściwości swojego miejsca, zdobywa nowe zasoby, rozwija partnerstwo (włączanie gminy w sieci zewnętrznej i wewnętrznej współpracy), podejmuje złożone problemy społeczne, utrzymuje poparcie i spójność37. W literaturze przedmiotu, obok lidera (przywódcy) politycznego, wymienia się lidera lokalnego, któiy nie zawsze musi być politykiem. Lider lokalny może mieć cechy przywódcy politycznego, ale może on również wywodzić się ze środowiska biznesu. G. Gorzelak [2000b] pisząc o kluczowych oddolnych czynnikach rozwoju gmin, wymienia obok lokalnego lidera, lokalne elity, lokalne instytucje i przedsiębiorstwa, a także lokalną społeczność i aktywność kooperacyjną władz samorządowych. Zauważmy, że włączając cechy administracji mamy tu cztery spośród sześciu czynników, wynikających bezpośrednio z charakteru społeczności lokalnej, której elementem jest zarówno lider lokalny, jak i elita. Korzystnie jest, gdy lider - dysponujący określoną wizją - wspierany jest przez elity. Zasadnicza różnica między przywódcą politycznym a liderem lokalnym polega na tym, że ten pierwszy wyłaniany jest z grona polityków pasywnie, zaś lider lokalny sam zapracowuje na swoją pozycję i niekoniecznie musi być związany z polityką, choć władza polityczna często sprzyja realizacji określonych wizji. Wyodrębniane są przy tym lóżnc postawy przywódców lokalnych, które determinują ich zachowania wobec procesów rozwojowych oraz budowania relacji z otoczeniem, np. typologia przywództwa; P. John [1997, za: Swianiewicz i in. 2004] wyróżnia style w zależności od tego, czy przywódcę cechuje postawa autorytarna, czy też odpowiadająca na potrzeby społeczności lokalnej, a także w jaki sposób przywódca buduje relacje z otoczeniem, co może osiągnąć przez mobilizację
Szerzej na temat relacji między lokalnym zub T. Markowski 119991
* w ty”1 czasie książka R. Hambletona była w druku.