SltA ZASOBÓW WEWNĘTRZNYCH 49
starań nic podejmują, a mimo to osiągają sukces. Jest to wynik nowego podejścia do czynników lokalizacji (zob. rozdział następny). W tym nowym podejściu coraz ważniejsza jest jakość fizycznego i społecznego środowiska (możliwości wypoczynkowe, możliwości mieszkaniowe). Ostatnim filarem rozwoju są zasoby wiedzy, które w obecnych warunkach stają się jednym z najważniejszych czynników rozwoju. Blakely podkreśla konieczność rozwoju instytucji B+R, wyższych uczelni, a w przypadku gmin rolniczych - konieczność wykorzystania potencjału oferowanego przez uczelnie wyższe i instytucje rozwojowe.
Jednym z możliwych powodów popularności teorii rozwoju endogennego jest to, że stawia ona wśród głównych zasobów danego obszaru jego władze. Jak zauważają Domański i Marciniak [2003, s. 140] wzrost endogenny regionu tworzony jest przez przedsiębiorców, polityków, wzajemne relacje przedsiębiorców i polityków oraz pozostałych aktorów gminy. Inni autorzy wskazują w zasadzie na podobny zestaw głównych czynników endogennych, które mogą decydować o konkurencyjności, przy czym różnie rozłożony jest akcent na poszczególne elementy. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że grupa złożona z przedsiębiorców, polityków, innych aktorów i występujących między nimi relacji, wprawdzie odpowiada obserwowanym obecnie tendencjom rozwojowym, wydaje się jednak być niekompletna. Dlatego poniżej, do głównych zasobów wewnętrznych zaliczono również zasoby środowiska przyrodniczego.
W tym miejscu należy podkreślić, że analiza teorii rozwoju endogennego w jej pierwotnych założeniach, w kontekście inwestorów zewnętrznych, może wydawać się niecelowa, ponieważ zakłada ona właśnie rozwój bez ingerencji z zewnątrz. Tymczasem rozwój dyskusji dotyczącej zasobów wewnętrznych pokazuje, ze utrzymywanie stanu autarkicznego jest w dłuższej perspektywie niemożliwe, zas kontakty ze światem zewnętrznym nie muszą w żadnym stopniu oznaczać osłabienia znaczenia czynników wewnętrznych.
2.1.1.1. Zasoby przyrodnicze
i n* rp 1 Drący, ograniczony został do
Problem zasobów przyrodniczych, ze wzg ę relacjami władze lokalne -
najważniejszych kwestii, związanych z m na dwa pytania: które zaso y
inwestorzy32. Te kwestie wiążą się z o p nrocesach wzrostu konkurencyj-
przyrodnicze stanowią wartość użyt ową staraty sie wykorzystać u ce u ności. oraz które zasoby władze lokalne będj1 star y
zwiększenia konkurencyjności i jak ? ^ różnych zasobów przyrodniczy c Z punktu widzenia wartości użytkom ej' “ ożliwości wykorzystania tych.
rozpatrywana może być cala ich gama. ponieważ lokalnej gospoduki.
lub innych zasobów, zależą w duże) nut ,asobów należą [Wielonski - •
stosowanej polityki itp. Do najważniejsze , (przestrzeń): pov"e
s- 761. bogactwa mineralne; powierzeń a użytkom J promien.owame atmosferyczne; wody; gleby; świat zwterzęcy.
“ Pominięto tu rozważani, o ładnienia le stanowią wciąż atrakcyju •ob np. Land.-