skanuj0008

Globalizacja a jakość życia lokalnych wspólnot samorządowych

rzędna w stosunku do wydatkowanych środków)¹, wynikająca z konieczności realizacji zadań publicznych o charakterze przede wszystkim jakościowym² oraz 4) zasada niemarnowania (oszczędzania) środków publicznych³, powszechnie znana w naukach ekonomicznych jako tzw. zasada racjonalnego gospodarowania (zasada najmniejszego nakładu środków na osiągnięcie danego efektu)⁴ i postulowana m.in. w odniesieniu do jednostek samorządu terytorialnego w art. 28 ust. 3 pkt 1 Ustawy o finansach publicznych⁵.

Wyszczególnione zasady obowiązujące lokalne wspólnoty samorządowe (LWS) oraz zadania im powierzone, w sposób jednoznaczny wskazują na podmiot lokalnej gospodarki samorządowej (LGS), którym jest każda osoba ludzka - mieszkaniec danej gminy lub powiatu.

Stosunek władz gminnych lub powiatowych do wyszczególnionych i obowiązujących czterech zasad lokalnej gospodarki samorządowej (LGS) decyduje

0    relacji między procesami globalizacji a rozwojem zrównoważonym i trwałym na szczeblu lokalnym, a w konsekwencji o jakości życia lokalnych wspólnot samorządowych (LWS), której trwała poprawa jest nadrzędnym obowiązkiem władz publicznych, o czym stanowi m.in. art. 30 Konstytucji RP, traktujący o godności człowieka i zobowiązujący władze publiczne do bezwzględnego jej poszanowania

1    ochrony.

Zasady, o których mowa, wynikają z natury omawianych podmiotów (gminy i powiatu), dla których zostały zdefiniowane i spełniają kryterium zgodności z aksjologiczną zasadą: natura podmiotu (specyfika jego działalności) - rodzaj efektywności - metodyka oceny - mechanizmy wdrażania⁶.

Na bazie dotychczasowej analizy oraz literatury można — na tle polityk korporacji ponadnarodowych i ich realizacji (co stanowi źródło procesów globalizacji) - wyróżnić dwa rodzaje lokalnej gospodarki samorządowej (LGS):

•    funkcjonującej w koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego,

•    funkcjonującej w ramach procesów globalizacji.

Analizę wyszczególnionych rodzajów gospodarki poszczególnymi rodzajami kapitału, prowadzonej przez lokalne wspólnoty samorządowe, a w szczególności przez ich władze, przedstawia tabela 1.

Tab, 1. Lokalna gospodarka samorządowa w warunkach zrównoważonego rozwoju, globalizacji a polityka korporacji ponadnarodowych

Aspekt analizy	LGS wg koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego	LGS w ramach procesów globalizacji	Polityka korporacji ponadnarodowych
Podstawa	Konstytucja RP i ustawy regulujące funkcjonowanie LWS, dokumenty z Konferencji „Środowisko i rozwój” w Rio de Janeiro (1992)	Neoliberalna koncepcja ekonomiczna, zgodna ze strategiami korporacji ponadnarodowych i „Umową Waszyngtońską”	Globalne strategie własne
Zasada nadrzędna	Zrównoważonego rozwoju	Konkurencyjność	Maksymalizacja zysku
Orientacja	W kierunku mieszkańców	W kierunku inwestorów	W kierunku własnym
Kategoria efektywności	Społeczna - zbiór priorytetów określony na bazie diagnozy ekonomicznej, społecznej i przyrodniczej	„Społeczna” - zbiór priorytetów podporządkowany oczekiwaniom inwestorów i tzw. konkurencyjności gmin oraz ekonomiczna (na decyzje w dużej mierze wpływają wskaźniki ekonomiczne, w tym finansowe)	Ekonomiczna -obowiązuje zasada maksymalizacji zysku
Postawa władz	Aktywna - w zakresie realizacji zadań powierzonych na mocy prawa	Ograniczanie własnej działalności, bezkrytyczna prywatyzacja mienia, „usunięcie się z drogi”	-
Stosunek do czterech zasad LGS	Wypełnienie czterech zasad LGS	Redefinicja zasad na miarę neolibe-ralizmu (utrata funkcji kryterialnej), np. rozwój zrównoważony jako „traktowanie zagadnień ochrony środowiska nie w oderwaniu od realiów społeczno-gospodarczych, ale w powiązaniu z nimi, przy zachowaniu dynamicznej równowagi po-między racjami ekologicznymi, gospodarczymi i spole-cznymi”^1	Działania na rzecz redefinicji zasad kategorycznych i krytycznych na miarę oczekiwań korporacji
Stosunek do procesów globalizacji	Cztery zasady LGS są nadrzędne, co zapewnia „glo-balizację z ludzką twarzą” w układach lokalnych	Dostosowanie LGS do procesów globalizacji	Źródło i treść procesów globalizacji

¹ W. Kłosowski, Przekształcenia społeczno-gospodarcze .... op. cit., s. 3 Źródło: opracowanie własne

Lokalna gospodarka samorządowa (LGS) funkcjonująca według koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego jest oparta i wypełnia postanowienia ją regulujące i przyjęte w dokumentach z Konferencji „Środowisko i Rozwój”, która miała miejsce w 1992 r. w Rio de Janeiro („Deklaracja z Rio” - zasady nr: 7, 1, 4, 10, 11; „Agenda 21” - rozdział 28)⁷, których drogę do realizacji otwiera 91 ust. 1 Konstytucji RP⁴¹,

1

   Por. F. Piontek, Człowiek i jego środowisko ir strategii wzrostu gospodarczego i w zrównoważonym (trwałym) rozwoju, w: „Problemy Ekologii” 2000 nr 5, s. 182.

2

   Por. Ustawa z dnia S marca 1990 r. o samorządzie gminnym, art. 6-7 oraz Ustawa z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym, art. 4.

3

   F. Piontek, Człowiek i jego środowisko ..., op.cit., s. 182.

4

   Por. Elementarne zagadnienia ekonomii, pod red. R. Milewskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 18.

5

   Ustawa z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych, w: „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, 1998 nr 155, poz. 1014.

6

⁴³ F. Piontek, Człowiek i jego środowisko ..., op. cit, s. 181.

7

Dokumenty Końcowe Konferencji Narodów Zjednoczonych „Środowisko i Rozwój". Rio de Janeiro, 3-14 czerwca 1992 r. Szczyt Ziemi, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 1998, s.451.