Skan45

262

Zakazana archeologia - ukryta historia człowiek^

Ciągle co,< nowego z Afryki

263

OH 62 - Czy prawdziwy Homo habilis uprzejmie wstanie?

Artyści pracujący w oparciu o skamieniałości i raporty dostarczane przez paleontologów przedstawiali zwykle Homo habilis jako istotę zdecydowanie człekokształtną. z wyjątkiem głowy, która przypominała głowę małpy człekokształt- 1 ncj (ił. 12.7).

Ten bardzo spekulatywny wizerunek Homo habilis utrzymał się aż do 1987 roku. Wówczas to Tim White i Don Johanson donieśli, że w Wywozie Olduwal odknii pierwszego osobnika Homo habilis (OH 62). którego czaszka była wyraźnie połączona z kośćmi pozostałej

Ilustracja 12.7. Ib lewej: Rekonstrukcja Homo habilit. Tak ukazywano ten gatunek przed 1987 rokiem. Z wyjątkiem głowy jego anatomia przypomina ciało człowieka Ib prawej: Dzięki odkryciu OH 62 w iA^wozie Olduwal w 1987 roku wyłonił się nowy wizerunek Homo habilis. mniejszy i bardziej mnłpokształtny niż dotąd.

kości

interpretację. Być może więc

W późniejszym raporcie Wood stwierdził, że jego badania potwierdziły dobie listwo skamieniałości KNM-ER 813 do w pełnich ludzkich kości", wy. kazując. iż jest ona „nieznacznie odmienna od kości skokowych wspólna snych buszmenów" Znalezisko KNM-ER 813 mogło zatem należeć, do przedstawiciela Homo sapiens sapiens, żyjącego we wczesnym plejstocenie bądź późnym plioccnie.

Jeżeli ta hipoteza jest słuszna, odkrycie znad Jeziora Turkana, podobnie jak kości udowe ER 1-181 i ER 1*172, pasowałoby do grupy znalezisk sięgają, cych w przeszłość miliony łat i wykluczałoby pogląd, ze austrałopiteła, Homo habilis i Homo erectus byli przodkami ludzkiego gaunku

części szkieletu Znalezione szczątki wykazały, Iż istota ta miała zaledwie 1 m wysokości i dość długie ramiona Rekonstrukcje nowego Homo habilis (il. 12.7) były zdecydowanie bardziej małpoksztaltne niż poprzednie.

Johanson i jego współpracownic;. I doszli do wniosku, że prawdopodcwM niewłaściwe przypisano Homo habilis wiele kości kończyn odkrytych przed rokiem 1987.

Znalezisko OH 62 potwierdza naszą opinię, iż kości udowe ER 1481 i ER 1472 z Koobi Fora. opisane jako niemal ludzkie skamieniałości, mogły n** leżeć do przedstawicieli Homo sap*** sapiens, którzy żyli w Afryce w okresie późnego płiocenu. Część badaczy pnT* pisała je Homo habilis. Jednak nowy wizerunek tego gatunku wyklucza l

............... I

udowe z Koobi Fora należały do Hem" erectus? G. E. Kennedy przypisał udową ER 1481 temu homtnidowi. E. Trinkhaus zauważył jednak, że poza jednym wyjątkiem zasadnicze rozmiary tej skamieniałości znajdują się w obrębie zakresu cech właściwych dla kości udowych współczesnego gatunku człowieka.

Odkrywcy OH 62 musieli borykać się z problemem ewolucyjnego połączenia między nowym, bardziej maipokształtnym Homo habilis a Homo erectus. Te dwa gatunki oddziela w linii ewolucyjnej zaledwie około 200 000 lat. Jednak pr/ejścic H. habilis - H. erectus obejmuje raczej radykalne zmiany morfologiczne. w tym dużą zmianę rozmiarów ciała. Stosując modele prawidłowego wzrostu człowieka, Richard l eakcy obliczył, że dorastający Homo erectus, odkryty w 1984 roku (KNM-WT15000), osiągnąłby ponad 1,8 m wysokości jako dorosły osobnik. Z drugiej strony, dorosły OH 62 miał jedynie niecały metr wzrostu Biorąc to wszystko pod uwagę, wydaje się niewiarygodne, by w ciągu mniej niz 200 000 lat nastąpił ewolucyjny skok z małego, małpokształtnego llamo habi lis OH 62 do dużego, bardziej człekokształtnego Homo erectus KNM-WT 15000.

Naukowcy, którzy uznąją bardzo dyskusyjny, skokowy model ewolucji, mogą Jednak z łatwością zaakceptować takie przejście. Odmiennie od zwolenników tradycyjnej koncepcji stopniowej ewolucji, ich zdaniem ewolucja przebiega szybkimi etapami zmian przerywanych długimi okresami zastoju. Model skokowy może więc wyjaśnić wiele kłopotliwych anomalii ewolucyjnych, na przykład przejście od Homo habilis do Homo erectus.

„Bardzo mały rozmiar dala osobnika OH 62 - stwierdzili jego odkrywcy - wskazuje. że poglądy na temat ewolucji człowieka, postulujące wzrost rozmiarów poszczególnych gatunków w miarę upływu czasu, mogą wynikać raczej z uprzedzeń o stopniowej ewolucji a me z faktów”. Jednak poglądy o skokowej ewolucji również mogą wynikać raczej z uprzedzeń a nie z faktów. Odkrycia paleontologiczne. rozważane w całości, świadczą, te różne malpo-człekokształtne i człekokształtne istoty, wiącznie z niektórymi formami przypominającymi współczesnych ludzi, współistniały w plejstocenie i czasach wcześniejszych

Nic tylko nowe znaleziska, takie jak OH 62. zakwestionowały długo akceptowany wizerunek Homo habilis. Odkryte wcześniej skamieniałości tego gatunku. interpretowane początkowo przez część badaczy jako niemal ludzkie Itośd. zostały później uznane przez innych naukowców za znaleziska przypo-tninąjące szkielet małp człekokształtnych.

Jak już wspomnieliśmy, w warstwie Bed I Wywozu Olduwal znaleziono kompletny szkielet stopy, oznaczony jako OH 8. Wydatowano go na 1,7 min lut ; Przypisano Homo habilis. W 1964 roku M H Day i J. R. Napier przypisali ŻEdiiak stopę OH 8 Homo sapiens. W ten spo«Sb również przyczynili się do upadku człekokształtnego wizerunku Homo habilu.

Z kolei O J. I^ewis, anatom z St. Bartholomcvv‘s Hospital Medical College I'" Londynie, wykazał, że stopa OH 8 przypomina bardziej stopę szympansów ■fcoryli. Uznał zatem, iż osobnik OH 8 był przystosowany do nadrzewnego trybu żyda. Taka interpretacja powoduje pewien problem. Społeczeństwo wyobra-