100 ZBIGNIEW MORSZTYN
Tak przeciw wodzie płynąc, gdy ramiona Opuścisz, (prędko) powódź nieścigniona Tam (cię) zaniesie, (kę)dy niewściągniony 40 Nurt zakręcony.
Wszytkich mieszkańców swoich świat przeklęty Zwa(b)iwszy na swe zdradliwe ponęty Na miękkim łożu piastuje zmamione,
Snem opojone.
45 Jako więc kiedy w pogańskie krainy Ciężkie uczynił więzień przenosiny,
Od bisurmańskiej gdzie tyrańskiej ręki Ponosi męki.
Jeśli snem kiedy powieka zmrużona 50 Od ciężkiej prace; przecie nie uśpiona Myśl go przenosi, choć w kajdanach nogi,
W ojczyste progi.]
Śni mu się, że już odrzucił okowy,
Że widzi komin, czuje dym domowy,
55 Że już na własną wstępuje dziedzinę,
Wita rodzinę.
w. 38 K: Opuścisz powódź nieścigniona; W: Opuścisz prętko powódź niewściągniona.
w. 39 K: Tam sie (!) zaniesie, kiedy nie wściągniony; W; Tam cię zaniesie, kędy nie zebrniony; niewściągniony — nie dający się powstrzymać.
w. 42 K: Zwaliwszy; W: Zwabiwszy.
w. 43 W: łonie.
w. 45 W: I jakie kiedy.
w. 47 W: gdzie nieznośne męki.
w. 48 W: Ponosi ręki.
w. 49 W: zmorzona.
w. 53 Odtąd tekst główny według M.
Zgrzybiały ociec, laty nachylona Matka, nie o swej mocy wywiedziona, Witają drobne dziatki, ulubiona 60 Wita go żona.
A gdy pod oną spoczynku zasłoną Troskliwy więzień pasie myśl strapioną, Aż poń okrutny przystaw zakolace Do ciężkiej prace.
65 Porwie się nędzny, aż sen ulubiony Właśnie jako wiatr leci nieścigniony,
On po staremu — ach, wyrok surowy! — Dźwiga okowy!
Tak i ta nasza z nieba udzielona 70 Cząstka światłości, w cieniu położona, Jako niewolnik srogiego tyrana
Władzy poddana,
w. 53—68 Brak w W; tu występują one we wczesnej redakcji „poematu szepielowskiego” jako w. 9—16 i 21—28; por. Dodatek.
w. 59 K: ulubione. po w. 60 w K:
Już zapomina i nocy niespanych,
Już łzy ociera z oczu wypłakanych Równa czystością i troskliwej owej Itakusowej.
Są to w. 17—20 wczesnej redakcji „poematu szepielowskiego” według W (por. Dodatek); równa [...] Itakusowej — równa Penelopie, żonie Odyseusza, króla Itaki, która wiele lat oczekiwała powrotu męża spod Troi. w. 62 K: łakomą.
w. 63 przystaw — strażnik, dozorca.
w. 69 K: Tak ci to nasza z nieba odzielona.
w. 70 M i K: cięniu.
W. 71—72 W W tu w. 75—76.
N. 1/215 (Zb. Morsztyn: Wybór wierszy) — 14