kostyrowie2

22 ZBIGNIEW MORSZTYN

Tak przestawszy już gęby moczyć w wielkiej czarze Zaczęli się w polskiego pasza po talarze.

⁵ Zaraz jeden: „Dawajcie, wino się święciło,

Wszak wiecie, że mi zawsze przyjacielem było”.

Aż drugi z dzwonki na stół: „Bronię tej — zawoła — Duże, choć ich dwa tylko, żaden im nie zdoła”. „Żołądź! Ba, i tej bronię”. — „Bracia, ja się kaję”.

¹⁰ „Nie dopuszczam, dograwaj! Złe to obyczaje Kajać się już za drugą. To dwie pierwsze, a ty

Wiedz, panie, że już pewnej nie ujdziesz zapłaty!” „Jeszcze żołądź pod kozyr!” — „Nuż ją!” — „O, tać

moja!”

„W ten, jaka jest, dodajcie”. — „Ba, i ta oboja”.

¹⁵ „Teraz czerwień”. — Aż trzeci ów: „Bracie, kozyra! Płaćcież!...” — Tak więc wygraje skwapliwy kostyra. „Pierwsze kocięta za płot!” — „Nic to, dajcie karty,

A na kogo inszego schowajcie te żarty”.

wych spośród zamożniejszej szlachty, służących wraz ze swoimi pocztowymi w chorągwiach pancernych lub husarskich; W: szukać szczęścia.

w. 4 Sens wersu: zaczęli grać, stawiając po talarze; W: Zacięli się polskiego pasza; polski pasz — gra w karty (z francuskiego passe) z licytacją.

w. 5 wino — jeden z czterech kolorów karcianych (por. niżej: dzwonki — w. 7, żołądź — w. 9, czerwień — w. 15); święciło się — było w cenie, było wzięte.

w. 9 kajać się — tu: rezygnować, wycofywać się, pasować (w grze w karty).

w. 10 M: dopuszcząm. w. 11 za drugą — za drugą kolejką, w. 13 kozyra lub kozyr — karta atutowa, w. 14 M: dodajcie; W: dawajcie; W ten, jaka jest — tzn. w tym samym kolorze; i ta oboja — i ta druga także.

w. 16 W W na marginesie dopisek „przegrawa”; wygraje — wygrywa (tu ironicznie).

w. 17 Pierwsze kocięta za płot — przysłowie (sens: pierwsze się nie liczy, idzie na straty).

„Ja pasz”. — „Ba, i ja, chociaż z trzema kozyrami”.

²⁰ „I ja, choć z dobrą szpilą, idę też za wami”.

„I teraz pasz”. — „Przystawmy!” — „Taka bywaj

zawsze!

Cztery wyżniki w ręku to pieniążki nasze”.

„Nużeż!” — „Ba, witaj mi to, znowu maść jednaka, Pódźcie do nas, pieniążki, wszak wygraje taka”.

²⁵ Ten mknie talary, a ten już się z jadu kąsa,

Coraz zawiesistego pociągając wąsa,

Który mu się jak puchacz na plutę odyma,

A kartę jako jastrząb kuropatwę zżyma.

„Panowie, kto przegra je, niechaj się (nie) gniewa,

²⁸ A kto wygrał, z drugiego niechaj nie przedrwiewa”. „A cóż — by cię zabito! — spodkiem do podołka, , Wziąłeś wnet tuza jako złodziej czapkę z kołka?”

„To łżesz, by cię zabito!” — „Wej, karta znaczona!

Wej, między nię i matka najszersza włożona!”

w. 20 szpila — dzida, pika; tu: karta ze znakiem „pik”, „wino” (por. też szpila [z niem. Spiel] — gra, igrzysko).

w. 21 przystawmy — tu: wyłóżmy się z kartami, zalicytuj-my.

w. 22 wyżniki — tu: karty starsze rangą; W: wyszniki.

w. 23 maść jednaka — tu: ten sam kolor karciany.

w. 24 W: do mnie wygrawa.

w. 25 mknąć talary — zbierać wygrane pieniądze (talary); W: talery; kąsać się z jadu — zagryzać wargi ze złości.

w. 27 na plutę — na deszcz.

w. 28 W: jastrząb pazurami żdżyma; zżymać (zdżymać) — ścisnąć, zgnieść.

w. 29 w M nie dopisano później.

w. 31 spodkiem do podolka — dołem pod obramowanie szaty. a więc ukradkiem.

w. 32 W: Ściąłeś wnet', tuz — w niemieckich kartach najwyższa karta o dwu okach — to samo, co we francuskich kartach as.

w. 33 wej — oto.

w. 34 W: między nie; matka — tu: najwyższa karta, tuz.

9*