262 Itadanie kliniczne w neurologii
Statystyka prawidłowych EEG. Prawidłowy EEG wyłącza: guz kory w 97% przypadków; .guz mózgu w 90%; padaczkę w 70% bez uczynniania; padaczkę w 90% przy uczynnianiu.
Uwagi końcowe. W obecnym omówieniu położono nacisk na zastosowanie badania EKG jako praktycznej metody rozpoznawczej. Tego rodzaju podejście jest jednakże nazbyt wąskie, gdyż EEG przy właściwym stosowaniu może dać bardzo owocny wgląd w neurofizjologiczny mechanizm objawów danego chorego. Zgłosiła się np. do Kliniki Mayo chora uskarżająca się, że często upuszczała swe książki szkolne na progu drzwi domu, gdy je otwierała wychodząc. Zwykłe badanie EEG stwierdziło, że chora ma wysoki stopień wrażliwości na światło; miokloniczna reakcja jej kończyn górnych na zmianę oświetlenia uzasadniała występujący u niej objaw, skądinąd niejasny. Takie napady powodowane przez światło można znacznie zmniejszyć przez używanie ciemnych okularów. U chorych, których objawy wywoływane są okolicznościami raczej swoistymi, staramy się odtwarzać w miarę możności odpowiednią sytuację i obserwować. reakcję za pomocą badania czynności elektrycznej. Zadaniem lekarza badającego jest wnikliwie poszukiwać, specjalnych czynników wywołujących i dostarczać pracowni EEG nieodzowne informacje, dzięki którym można przeprowadzić odpowiednie badanie. Czujny jekarz potrafi w ten sposób dokonać spostrzeżenia wstępnego o istotnej ważności dla zrozumienia mechanizmu choroby oraz jej leczenia i sprawi co najmniej tyle, że rozmaite niejasne zespoły ukażą się w nowym aspekcie, gdy ich tło elektryczne zostanie wyjaśnione.
W rozdziale tym omawiamy dwie metody clektrodiagnostyki: elektromiogra-fię, za pomocą której bada się czynność elektryczną wytwarzaną przez mięsień oraz clektrostymulację, za pomocą której obserwuje się reakcję nerwu i mięśnia na bodźce elektryczne. Metody te, stosowane razem, a nierzadko w połączeniu, okazały się cenne nic tylko dla badania i zrozumienia chorób neurologicznych, ale również dla rozpoznawania niektórych spośród nich. W dziedzinie rozpoznawczej obie metody dotyczą zasadniczo chorób obejmujących obwodowy neuron ruchowy, złącza nerwowo- mięśniowe lub włókna mięśni szkieletowych. W mięśniu zdrowym te elementy działają wspólnie w jednostkach zwanych „jednostkami ruchowymi”, z których każda składa się anatomicznie z pojedynczego obwodowego neuronu ruchowego (obejmującego ciało i wypustki komórki) oraz włókien mięśniowych, zaopatrywanych przez gałązki jego wypustki osiowej (ryc. 64). Tak więc metody omawiane w tym rozdziale dotyczą zasadniczo rozpoznawania chorób lub dysfunkcji jednostki ruchowej. Rzadko przyczyniają się one — chyba że w sensie negatywnym — do rozpoznania choroby ośrodkowego układu nerwowego, która nie obejmuje jednostki ruchowej.
Metoda, zwana pospolicie „elektromiografią kliniczną” (EMG), polega na rejestrowaniu zmian potencjału elektrycznego lub woltażu, wykrywanych przez elektrodę igłową wprowadzoną do mięśnia szkieletowego. Ta czynność elektryczna zostaje przedstawiona na oscyloskopie katodowym i odtworzona przez głośnik celem równoczesnej analizy wzrokowej i słuchowej. W mięśniu zdrowym będącymi w spoczynku nie stwierdza się żadnej czynności elektrycznej, natomiast w czasie skurczu dowolnego pojawiają się potencjały czynnościowe jednostek ruchowych. W razie choroby jednostki ruchowej, w mięśniu spoczywającym może się pojawić czynność elektryczna różnego rodzaju, zaś potencjały czynnościowe jednostek ruchowych mogą przybierać nieprawidłowe kształty i wzorce czynności. Zmiany elektromiograficzne stanowią obiektywne kryteria dysfunkcji jednostki ruchowej, które pozwalają w pewnej mierze na wnioski co do natury procesu chorobowego i co do jego umiejscowienia w neuronie, w złączach nerwowo-mięśniowych lub włóknach mięśniowych.