0000067 2

132 Rehabilitacja kardiologiczna

U chorych ze zmianami naczyniowymi w przebiegu cukrzycy dodatkowym problemem jest odpowiednie stosowanie kompleksowego leczenia przeciwcukrzycowego (dieta, podawanie preparatów insulinowych lub leków doustnych) opartego na dobowym profilu cukru we krwi i bilansie węglowodanowym. Chorzy i kinezyterapeuci muszą znać objawy hipoglikemii (senność, poty, wilczy głód. zaczerwienienie, drżenie), aby w porę przerwać wysiłek fizyczny (który pogłębia hipoglikemię) i podać choremu glukozę (kostki cukru chory powinien mieć zawsze przy sobie), aby nie dopuścić do powstania groźnych powikłań dla zdrowia i życia chorego (śpiączka z niedocukrzenia).

W prowadzeniu tych wszystkich chorych udział internisty (kardiologa) jest również niezbędny dla docelowego ustalania programu rehabilitacji. Z dotychczasowego przebiegu choroby, jej dynamiki, stanu klinicznego należy określić granice optymalnego uruchomienia chorego: czy dla osiągnięcia poruszania się chorego postulować usprawnianie przy zastosowaniu wózka o napędzie ręcznym lub sztucznym (motorek elektryczny, spalinowy), chodzenia o kulach, chodzenia w protezie z użyciem kul, czy też chodzenia tylko w protezie. W rozważaniach tych należy uwzględnić potrzeby dalszej rehabilitacji zawodowej chorego.

Przedstawione w tym rozdziale zagadnienia stanowią jedynie zarys problemów kardiologicznych występujących u chorych rehabilitowanych z powodu uszkodzenia narządu ruchu. Nie jest celem tej monografii omawianie diagnostyki i terapii chorób układu krążenia, czemu służą odpowiednie dzieła.

ZAGADNIENIA ORGANIZACYJNE REHABILITACJI KARDIOLOGICZNEJ

Stanisław Rudnicki

Szerokie zastosowanie rehabilitacji w leczeniu chorób różnych narządów stopniowo zdobyło zrozumienie i uznanie wśród lekarzy poszczególnych specjalności. Wyniki osiągane dzięki tej metodzie w usuwaniu następstw chorób spowodowały, że respektowana jest ona na równi z diagnostyką i leczeniem.

Taką pozycję posiada rehabilitacja lecznicza przede wszystkim w chorobach narządu ruchu (ortopedia, traumatologia, reumatologia, neurologia). W innych specjalnościach, jak np. ftyzjatria, kardiologia i pulmonologia, coraz szerzej i powszechniej zaczyna być stosowana zarówno w trybie szpitalnym, jak i poza-szpitalnym. Rosnące zainteresowanie rehabilitacją powoduje konieczność stworzenia ram organizacyjnych dla najbardziej racjonalnego wykorzystania środków materialnych, lokalowych i możliwości kadrowych dla potrzeb chorych. Najdłuższa tradycja i najsprawniejsza struktura organizacyjna rehabilitacji ortopedycznej stały się wzorcowe dla wszystkich form organizacyjnych rehabilitacji, również dla szeregu aktów prawnych i wytycznych Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, określających schemat organizacyjny zarówno dla lecznictwa zamkniętego (szpitale, sanatoria), jak i otwartego, zgodny ze strukturą społecznej służby zdrowia. Schemat ten przewiduje w szpitalach:

1)    samodzielny oddział łóżkowy z odpowiednim własnym zapleczem zabiegowym (sale ćwiczeń, aparaty i sprzęt do fizjoterapii),

2)    dział bezłóżkowy, który prowadzi rehabilitację na poszczególnych oddziałach specjalistycznych szpitala przez zespół rehabilitujący, korzystający z lokalowego zaplecza zabiegowego.

Rehabilitację szpitalną powinien prowadzić zespół składający się:

1)    z lekarza — kierownika zespołu,

2)    kinezyterapeuty (magistra wychowania fizycznego lub asystenta kinezyterapii),

3)    psychologa (magistra psychologii stosowanej),

4)    socjologa (magistra socjologii, asystenta socjologii, ewentualnie pielęgniarki społecznej).

Dla potrzeb rehabilitacji kardiologicznej niezbędne jest, aby lekarzem — kierownikiem zespołu był lekarz internista (kardiolog) przeszkolony w zakresie rehabilitacji lub specjalista z zakresu rehabilitacji, ukierunkowany w zakresie kardiologii lub chorób wewnętrznych. Lekarz powinien wytyczać zakres działalności poszczególnych członków zespołu, uzgadniać z lekarzem leczącym zsynchronizowanie leczenia i rehabilitacji oraz kontrolować przebieg rehabilitacji.

9 Rehabilitacja kardiologiczna