11j

Aleksandra Matulewska Marek Matulewski

Język logistyki: wpływ języka angielskiego na język polski (a. 2)

w interesującej nas dziedzinie, trzeba czytać te pozycje, nie czekając na ich tłumaczenie na język ojczysty. Często można się bowiem nigdy go nie doczekać. W konsekwencji, nomenklatura fachowa w nich umieszczona staje się bliższa czytelnikowi niż rodzime odpowiedniki. Niekiedy zapożyczenia są przyczyną przeoczenia przez użytkownika faktu istnienia nazwy danego desygnatu w rodzimym języku. Bywa też, że użytkownik podświadomie dąży do znalezienia bardziej precyzyjnej i adekwatnej w jego mniemaniu nazwy, co z kolei prowadzi czasami do zaskakujących działań słowotwórczych. Zjawisko to spowodowane jest faktem. iż każdy człowiek ma swój idiolckt. który jest uzewnętrznieniem jego preferencji językowych. 6) Wygoda - to ona. podyktowana głównie brakiem czasu, coraz częściej sprawia, iż używamy zapożyczeń pomimo istniejących polskich ekwiwalentów. Najlepszym przykładem jest tu zastosowanie słownictwa występującego w anglojęzycznych systemach informatycznych zarządzania przedsiębiorstwem. Jednym z takich systemów jest SAP R/3 używany w dwóch dużych firmach z kapitałem zagranicznym, stanowiących obszar naszych badań. Jest to system zachodni, skodyfikowany w języku angielskim, który został przejęty i zaadoptowany do warunków polskich. Ważną informacją jest fakt. iż adaptacja ta dotyczy języka mówionego, a użycie zapożyczeń ma tu na celu ułatwienie wprowadzania danych do systemu, które i tak mają w rubrykach terminy angielskie. Pracownicy obu firm nie widzą sensu szukania polskich odpowiedników

Przyczyny wprowadzania zapożyczeń

Wśród najważniejszych przyczyn zapożyczania wyrazów i zwrotów można wyróżnić

l | Konieczność nazywania nowych de-sygnałów i pojęć, dla których do tej pory nie wymyślono nazwy w języku użytkownika |w języku docelowym). Doświadczenie wykazuje, że łatwiej jest zapożyczyć coś z innego języka. niż zaproponować nowy termin, albowiem „Few users are poets" (Weinreich 1953: 57). Blo-omlield nazywa to cultural borro-wing; jest to zapożyczenie nazwy wraz z desygnatem. The onfy requ-mcment is chat che borrowing speaker must understand. or beiieve he under-stands, the meaning of Che items he o leaming' (McMahon 1994: 204).

2)    Częstotliwość występowania i używania -jest to wynik tego. iż im częściej używane są dane wyrazy czy syncagmy?. tym łatwiej przychodzą one na myśl i w rezultacie są bardziej trwale. Leksyka rzadko używana jest trudniejsza do przypomnienia sobie i konsekwentnie jest częściej zapominana i zastępowana.

3)    Homonimia - czasami leksyka jest zapożyczana, by rozwiązać problem homonimiczności.

4)    Synonimia - niekiedy zachodzi potrzeba zapożyczania synonimów, ale nie dotyczy to języków specjalistycznych. które wymagają precyzji i zwięzłość technicznej.

5)    Dominacja języka angielskiego w biznesie - język angielski jest językiem międzynarodowym. Większość artykułów i innych publikacji naukowych ukazuje się najpierw w tym właśnie języku. Sprawia to.

dług nich niepotrzebnie skomplikowałoby to komunikację, która bez wyjątku musi być szybka i sprawna. Swoje decyle uzasadniają tym, że gdy nie ma polskiego odpowiednika, termin angielski składający się z jednego lub dwóch słów można wytłumaczyć jedynie w formie definicji i dlatego lepiej w takich przypadkach użyć zapożyczenia. Priorytetem bowiem jest zrozumienie informacji i realizacja zlecenia a nie forma, w jakiej nastąpiło przekazanie tej informacji. Jest to zgodne z poglądem McMahona, którego cytowaliśmy w punkrie 1.

7) Prestiż i snobizm - ostatnią, wymienioną przez nas przyczyną zapożyczeń jest snobistyczne dążenie do imponowania swoją znajo-mością modnego w danym środowisku języka. Najczęśdej jest to język społeczności dominującej na arenie politycznej, gospodarczej czy kulturowej.

Tego typu przyczyny nie są jednak typowe dla firm i działów logistycznych. Wynika to prawdopodobnie ze specyfiki tego typu usług, które cechuje nieustannie napięty harmonogram. W związku z tym zapożyczenia stosowane są raczej w celach praktycznych. Snobizm językowy częśdej zaobserwować można w działach sprzedaży podczas negocjacji handlowych. w działach reklamy i marketingu. public relations, a przede wszystkim w działach HR, których istota jest nadal nie doceniana w firmach polskich. Podnoszenie prestiżu za pomocą pożyczek językowych jest również charakterystyczne dla członków kierownictwa tzw. szczebla wyższego. Do szerokiej obecność wtrętów angielskich przyczyniają się również środki masowego przekazu - dotyczy to szczególnie programów tełewizyj-

Midi I uAKn/uioui (odiimnli.