1506288r3501721006881e7092355 o

Najwyższą wartością w życiu człowieka jest cnota, będąca ładem i harmonią duszy ; dążeniem do celu idealnego. Każda część duszy powinna współtworzyć harmonię, mieć swoją cnotę. Cnotą duszy rozumnej jest mądrość i wiedza; duszy impulsywnej -męstwo; duszy pożądliwej - panowanie nad sobą. Wszystkie trzy części powinny tworzyć harmonię wewnętrzną duszy. Jest tak wtedy, gdy każda jej część pełni sobie tylko właściwe funkcje. Wtedy człowiek postępuje sprawiedliwie. Ludzie są źli tylko dlatego, że rozum nie spełnia właściwych zadań. Wady charakteru to rodzaj schorzeń psychicznych. Radość i szczęście wypływają z piękna, wiedzy i harmonijnie ukształtowanego życia.

Platon rozróżniał dwa dobra: idealne i realne. Uważał, że dobra są ułożone hierarchicznie. Na szczycie jest idea dobra. Dobra realne są początkiem i nieuchronnym etapem na drodze do dobra idealnego.

Wyróżniał cztery rodzaje cnót: rozwagę, która jest podstawą słusznego postępowania; sprawiedliwość, oznaczającą rzetelność w stosunkach społecznych i handlowych; męstwo jako nakaz nie ustępowania, ale wytrwania w niebezpieczeństwie i w groźnych chwilach; umiarkowanie, które pozwala poskramiać pożądania i nie ulegać namiętnościom, lecz prowadzić życie godziwe.

5.5. Państwo

Platon w dziele Państwo (Politeia) opisał ustrój państwowy. Porównał państwo do człowieka. Podobnie jak duszę ludzką, tak i społeczeństwo dzielił na trzy części:

-    część pierwszą powołaną do kierowania pozostałymi; funkcję tę powinni pełnić filozofowie;

-    drugą część stanowiliby pomocnicy, strażnicy-wojskowi, których zaletą jest męstwo; trzecią część tworzyliby wykonawcy, rzemieślnicy, robotnicy, rolnicy.

W tak rozumianym państwie wszyscy winni robić to, co do nich należy. Dobro państwa wymaga, aby stanowiący część pierwszą i drugą byli wolni od chciwości, nie posiadali własności indywidualnej, żon ani dzieci. W takim ujęciu było to państwo ascetyczne, realizujące dobro ogólne, a nie indywidualne dobra doczesne. Był to obraz państwa komunistycznego, opartego na zasadzie wspólnego wyrzeczenia się i mającego wsparcie w religii, która jest niezbędna do kierowania ludem.

6. ARYSTOTELES (OK. 384-322 R. P.N.E.)

Urodził się w Stagirze na Półwyspie Trackim. Pochodził z rodziny lekarskiej. Był nauczycielem Aleksandra Macedońskiego. Po powrocie do Aten założył szkołę zwaną liceum (nazwa pochodzi od określenia szpalerów ogrodu - Likeion) lub perypatetycką

39