1 (123) 2

246 Przekłady prozy dla dzieci i młodzieży z literatur obcych

preferuje się jakiegoś określonego tematu i typu bohatera w takim stopniu, jąk to było w latach pięćdziesiątych. Tłumaczy się utwory biograficzne o rozmaitym charakterze, zwłaszcza zaś o życiu uczonych, artystów i pisarzy, które dopełniają obfitą listę naszych rodzimych książek z tym typem bohatera historycznego. Zbliżają one młodzież do osiągnięć kultury światowej, uczą szacunku dla pracy i ludzkiego trudu oraz wytrwałości w dążeniu do celu.

Z ciekawszych biografii obcych, które wzbogaciły zasób lektur naszej młodzieży, wymienić należy: dwukrotnie wydawaną opowieść o odkrywcy Troi Schliemannie pisarza z Niemieckiej Republiki Demokratycznej Henryka Stołla pt. Sen o Troi (I wyd. poi. 1959), książkę o niemieckim alchemiku z XVII wieku Gottholda Glogera pt. Czerwone jak rubin (I wyd. poi. 1966), opowieść o włoskim malarzu i architekcie z czasów Odrodzenia — Filipie Bruneleschi włoskiego autora Baccia M. Bacciego pt. Niebo z kamienia (I wyd. poi. 1959), dwie angielskie książki o Bachu i Andersenie, a mianowicie Portret Bacha Jo Mantona (I wyd. poi. 1960) i Andersen Esther Meynell (I wyd. poi. 1960) oraz opowieść radzieckiego autora Aleksandra Roskina o Czechowie pt. Czechow (I wyd. poi. 1962, adapt. Marii Wisłowskiej).

Aczkolwiek nie są to pozycje wybitne, służą przecież określonym celom poznawczym i wychowawczym. Funkcje te spełniają skutecznie, ponieważ autorzy nie kreują portretów monumentalnych, lecz kreślą sylwetki normalnych ludzi z ich zaletami i wadami, którzy na swą pozycję i sławę musieli ciężko pracować, walcząc z przeciwnościami zewnętrznymi i słabościami własnego charakteru.

Znacznej poprawie uległa sytuacja w prozie przygodowo-podróżniczej. Coraz wyraźniej zaczęto bowiem uzmysławiać sobie tę oczywistą prawdę, że do młodych czytelników można dotrzeć z wartościowymi treściami poznawczymi i wychowawczymi przede wszystkim za pośrednictwem tych tekstów . ' _{# t} \

literackich, w których poczesne miejsce zajmują wątki przygodowe, na ogół silnie zespolone w tradycji literackiej z podróżami, morskimi wyprawami, egzotyczną przyrodą, odmienną cywilizacją, a nierzadko i wojną.

W ostatnich latach z tego typu utworów przełożono: z literatury austriackiej: Przygody porucznika Prentjesa Ericha Danneberga (I wyd. poi. 1963), Białych Indian Hermanna Schreibera (I wyd. poi. 1963); z literatury NRD: Indianina Edwarda Kleina (I wyd. poi. 1965); z literatury węgierskiej: Żeglarza z Miletu Gyóry Hegedusa (I wyd. poi. 1961),Karabiny i gołębie Sandora Tateya (I wyd. poi. 1963); z literatury czeskiej: Rzekę Czarowników Władysława Mikeśa Parizka (I wyd. poi. 1966), Księgę Robinsonów Franciszka Behounka (I wyd. poi. 1966); z literatury radzieckiej: Zatokę Kulawego

58. E. Harting: Sitting Buli. Ilustr.: M. Majewski