ZARYS CHEMII KOSMETYCZNEJ
Hcksachlorofcn jest substancją praktycznie nie rozpuszczającą się w wodzie, łatwo natomiast rozpuszcza się on w rozpuszczalnikach organicznych. Związek ten znacznie mniej drażni skórę niż fenol, ma natomiast podobny do fenolu zakres działania przcciwdrobnou-strojowego. Dlatego też heksachlorofen, obok omówionego wcześniej (rozdz. 2.1) triklosa-nu (Triclosan; ryc. 49). jest zaliczany do podstawowych środków przeciwbakteryjnych, stosowanych w preparatach deodorujących. Ze względu na łatwość wchłaniania się, nawet przez nic uszkodzoną skórę, nic powinien on występować w artykułach przeznaczonych do pielęgnacji niemowląt oraz higieny intymnej. Dopuszczalne stężenie heksachlorofenu w mydłach deodorujących wynosi I %.
Przedstawione na rycinie 81 chloropochodnc fenolu, z podstawnikiem aromatycznym związanym mostkiem karbamoilowym. można też rozpatrywać jako związki wywodzące się z salicylanilidu. Połączenia takie charakteryzują się właściwościami przeciwbaktcryjnymi oraz przeciwgrzybiczymi i mogą być stosowane jako kosmetyczne środki dezynfekujące i deodorujące. Jednakże, ze względu na potencjalne właściwości fotouczulającc, obecność salicylanilidów w artykułach kosmetycznych jest ograniczana. Z tej grupy związków w mydłach deodorujących mogą występować 3'.4\5-tricHIorosalicylanilid (ryc. 81, wzór I), znany też jako Anobial, 3.4 ',5-iribromosalicylanilid (ryc. 81, wzór II), spotykany także pod nazwami handlowymi TBS.TuasoI 100. Tcmascpt IV. Tribromsalan oraz 3,3',4',5-tetrachlorosa-licylanilid (ryc. 81, wzór III. Irgasan BS 200).
Przedstawione na rycinie 81 pochodne salicylanilidu praktycznie nie rozpuszczają się w wodzie, natomiast łatwo w rozpuszczalnikach organicznych i wodzie alkalicznej. Ich działanie przeciwdrobnoustrojowc jest wykorzystywane w mydłach, szamponach, preparatach deodorujących, a dopuszczalne stężenie np. trójbromosalicylaniiidu (ryc. 81, wzór II) w artykułach deodorujących wynosi 1 %.
Jako kosmetyczny czynnik deodorujący znajduje zastosowanie również 4-heksylorezor-cynol (ryc. 82), spotykany pod nazwami handlowymi: Ascaryl. Caprokol. Crystoids, Gelo-vermin, Sucrets. Jest to niskotopliwe ciało stałe, trudno rozpuszczające się w wodzie, dobrze natomiast w eterze, alkoholu.
Heksylorczorcynol ma właściwości przcciwbaktcryjnc oraz przeciwgrzybicze i może być składnikiem mydeł deodorujących, preparatów kosmetycznych przeznaczonych do pielęgnacji włosów, a także past do zębów. Należy jednak podkreślić, że 4-heksylorezorcynol działa drażniąco na skórę i błony śluzowe.
Pochodną guanidyny o szerokim spektrum aktywności przeciwbakteryjncj - stosowaną także jako środek deodorujący - jest chlorhcksydyna. czyli 1,6-bis(4'-chlorofcnylobiguani-dyno)heksan (ryc. 83).
Rozdział 2 57