426,427

426

Teorie liteiutiliy I

Arachnologia

Tkanie

kobiecego

tekstu

Ścriture

feminine

Przełom teorii

Feminizm

ponowoczesny

Krytyka

systemów

dualistycznych

rii biologistycznych i naturalistycznych, z psychologii i poytfl z teorii lingwistycznych i tekstualnych oraz z badań kulttiinWfl krytyka była jednym z najważniejszych nurtów feministyi /nycM lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych. Należy do nH oprócz Elaine Showalter także Patricię Meyer-Spacks, Kllen Nlf Baym, Sandrę M. Gilbert i Susan Gubar, Margaret I li>rin <n ■ ginokrytyki amerykańskiej rozwinęła się koncepcja aracluiiiH K. Miller), zaś na gruncie ginokrytyki francuskiej najbarililll okazała się koncepcja ecriturefeminine (Helene Cixous, I nu i> ■ lia Kristeva).

7.    Arachnologia Nancy K. Miller była w pewnym sensie teorią | kobiecego procesu twórczego w literaturze. Sformułowana ttff z ideą tekstu Rolanda Barthes’a (w pomyśle którego uutni ~ uplecionego tekstu) teoria ta próbowała wytropić ślady /cńildf tu twórczego usuwanego z pola widzenia przez tradycyjni Im hi; czości literackiej. Dla Miller najważniejszymi wyznai /nlkiłB „tkania tekstu” było zaznaczanie przez kobietę wyrazi¹'tyt, h ■ stwa (nierozdzielność podmiotu i przedmiotu), a także jedne* ry pracy twórczej i sfery życia rodzinno-domowego (rówinoAl taforze sieci pajęczej). Miller odwoływała się też do mitu \ ciwstawiając go mitowi Ariadny.

8.    Teoria ecriturefeminine powstała na gruncie francuskiej lu yt)IJ nej, towarzysząc modnej w późnych latach sześćdziesiąt ych I dziesiątych i propagowanej zwłaszcza przez myślicieli itostr nych (Rolanda Barthes’a i Jacques’a Derridę) idei /criturtm sarstwa jako synonimu prawdziwej twórczości literackiej,* ecriture feminine - Helene Cbcous, Luce Irigaray oraz JilMf stawione były przede wszystkim na praktykowanie kul net unikając raczej formułowania jego teorii - gest ten bowl niem, właściwy dla perspektywy męskiej. Istotna była dla ni stia źródeł kobiecej twórczości i jej odrębności od pisania turę masculine). Próbując określić kobiece źródła literatury, cuskie odwoływały się zwłaszcza do koncepcji ptytff (Freuda i Lacana). Ich styl pisania wyróżniał się zmysln ścią, emocjonalnością i erotyzmem.

9.    Praktyki pisarskie i poglądy feministek francuskich bania® spondowały z atmosferą poststrukturalizmu i fllo/nlll _; a w ich pracach dało się rozpoznać zwłaszcza intpinn )•' |»_ Michela Foucaulta,Gillesa Delcuzeaczy Rolanda Paulu » ności wpływowa okazała się tutaj Derridowska dcknnutrwf a zarazem poddająca krytyce dualistyczne i hierarchii sne lj| we zachodniej metafizyki obecności, ustanawiające tnlęd/y nuty kobiet wobec mężczyzn oraz przyczyniają, e mi, >1" •louilnai'|)H zmtt w tradycyjnej refleksji filozoficznej (Inllogocenltyyilfl®

Uim I lerridy). W kwestionowaniu opozycji-hierarchii w kulturze zachod-I feministki okazywały się nierzadko dużo bardziej radykalne od męż-V u

Feminizm

kulturowy

Etyczna i polityczna orientacja feminizmu

HfHy k przemianami poststrukturalizmu francuskiego, a zwłaszcza ame-^Mikirgo (w latach osiemdziesiątych), również oblicze krytyki femini-Bticj zmieniało się gruntownie - zaczęło ewoluować w stronę tak zwalił badań kulturowych. Krytyka feministyczna przybrała wówczas orien-n polityczną i etyczną, a w pracach takich badaczek (wywodzących się fcęgu amerykańskiego dekonstrukcjonizmu) jak Barbara Johnson czy ptri t hakravorty Spivak przerodziła się w konsekwentną krytykę wszel-| Im m dyskryminacji społecznej i kuturowej, dokonywaną poprzez lek-HjlltNtów literackich.