464,465

464

Teorie literami y M

Dekonstrukcja

tożsamości

normatywnej

rackich znaków tożsamości płciowych i seksualnych niż tego, co je podvt^| tego też dekonstrukcje tożsamości normatywnych w literaturze czy «|H sach metałiterackich, a także badanie śladów „płynnych” czy „nirstahllftH samości w utworach literackich to być może jedna z najbardziej iuterJ^B perspektyw, jakie rysują się obecnie przed krytyką queerową.

Podsumowanie

Znaczenie kategorii gender

1.    Wprowadzenie do dyskursu humanistycznego kategorii phi pH| -kulturowej {gender) odegrało bardzo ważną rolę z co najmniej ■ wodów. Przede wszystkim dlatego że kategoria płci (sex) niniiA łącznie biologiczne aspekty życia człowieka i jego cechy anatmnjfl^ tomiast użycie pojęcia gender jako kategorii analitycznej przyc zyaI poszerzenia naszej świadomości o wiedzę dotyczącą rozmaity tów, zachowań czy ról przypisywanych kobiecie lub mężcz yznlł^B towanych przez kulturę oraz przez instytucje społeczne, pnlltyfl my prawne itp.

2.    Dzięki temu także zwrócono uwagę na rozmaite formy niemw kryminacji ze względu na płeć (zarówno żeńską, jak i - w n.citf^ ności - męską).

3.    Ponadto - widzenie przestrzeni społeczno-kulturowej (w lim |f ki i literatury) poprzez kategorię gender pozwoliło zobaczył luty w owej przestrzeni ideologie, określone wzorce interpreiowitflfc ne stereotypy i konwencje. Dzięki temu można było rńwnlu| w jak dużym stopniu kulturowe zróżnicowania i dctcrmiu.n je |)H wają na nasze życie i w jaki sposób tworzą społeczne ramy pintf biet i mężczyzn.

4.    Genderowa krytyka literacka {Gender Criticism) postawił.1 pi* danie polegające na przeczytaniu na nowo tekstów lite 1 a i u h ( kanonicznych) pod kątem wytwarzania w nich różnic płcłU^H

Kwestia pici

5.    Podejmuje się w tym wypadku szczególnie takie probleniyyJ nie bądź tłumienie płciowości przez konwencje kultu 1 owe, ślania płci przez języki i dyskursy, mechanizmy dcńninwAlfl rżenia pól semantycznych rozbudowanych wokół zrnsklil|^| ról płciowych itp.

6.    Bada się także specyficzne nacechowanie płciowe tekstów lltflH

„upłciowienie” (gendered), wyrażające się międ. \ mm ■ la własnej płci przez autorkę/autora (a także przez podmiot tora czy postać) w tekście literackim uraz w \wor.i\ m ,n    II

płciowych czy w kwestionowaniu stereotypów plciowyt li

Pleć autora / autorki

7.    Istotne stają się w tym wypadku odpowiedzi na pytania, w |al<l »|il torka / autor przyporządkowywani przez społeczeństwo do ohi«<4lM biologicznych nacechowują płciowo swoje teksty czy na |•< AMH

I i/Hcer

465

H|h<i<iypy związane z daną płcią, czy też starają się te stereotypy po-|uki sposób dokonuje się owa „negocjacja” własnej płdowości z po-Hłiyim odbiorcami, itp.

h ulania queerowe i krytyka queerowa korzystają z wcześniej-Bodwiadczeń badań i krytyki gejowsko-lesbijskiej, połączonych z in-ni płynącymi ze strony badań i krytyki genderowej oraz z impul-Blo/i'licznymi ze strony filozofii ponowoczesnej. W tym nurcie ba-, w którym przeważają wpływy badań gejowsko-lesbijskich, ■Ir «lę przejawy homoseksualności - utajonej bądź jawnie manifesto-H w tekstach literackich. Z kolei w nowszych odmianach c/ueer, inspi-kiyi h filozofią ponowoczesną oraz poglądami Judith Butler - poszu-l»tv rsi /cj w literaturze elementów dekonstruujących wszelkie norma-|o/i.amości (płciowe lub seksualne), bada się również przejawy Blodi i „płynnych” lub „niestabilnych”.