489

480 Rośliny ze stanowisk naturalnych

szych czerwonobrunatnych okrągłych plam na górnej stronie liścia, a od spodu liścia — barwy rdzawej.

Surowiec. Surowcem są ususzone liście podbiału — Fol. Farfarae PP III. Liść ma kształt nerkowaty lub prawie okrągły, opatrzony kilko-centymetrowym ogonkiem. Od górnej strony jest zielony, od spodniej białawo-pajęczynowato-kutnerowaty; powierzchnia blaszki jest pomarszczona, a brzegi często powyginane. Smak liścia śluzowaty, trochę cierpki i gorzkawy; zapach słaby.

Surowiec zawiera duże ilości śluzu, gorycz tussilaginę i garbniki. Nie może zawierać liści innych roślin, np. łopianu, lepiężnika itp., liści sczerniałych, uszkodzonych przez szkodniki lub spleśniałych. Wilgotność — najwyżej 12%. Zapotrzebowanie duże.

Drugim surowcem są ususzone kwiaty podbiału — Fh (Anth.) Farfarae. Są to koszyczki kwiatowe bez szypułek, o licznych kwiatach brzeżnych, tj. języczkowatych, barwy żółtej, pozwijane i dość sztywne. Surowiec ma smak śluzowatogorzkawy; zapachu brak. Zawiera śluzy, barwniki, gorycz i nieco garbników.

Surowiec nie może zawierać liści i łodyg, koszyczków pokruszonych i sczerniałych. Zapotrzebowanie na kwiaty jest małe, zbierać je tylko na zamówienie.

Zastosowanie. Liście i kwiaty są stosowane w lecznictwie jako lek osłaniający przy zapaleniu gardła, chrypce i kaszlu oraz przy katarze kiszek. Są częstym składnikiem (zwłaszcza liście) mieszanek ziołowych, tzw. „ziółek piersiowych”.

Zbiór liści podbiału przeprowadzamy od wiosny do końca lata i przerywamy, gdy zacznie pojawiać się na nich rdza. Zbieramy w czasie suchej pogody, nigdy po deszczu, gdyż wtedy liście są pochlapane błotem. Liście zrywamy ręcznie lub ścinamy nożem, bez ogonków. Od razu otrząsamy je z piasku i błota, układamy luźno w koszach lub torbach papierowych. Nie można używać do tego celu worków, gdyż surowiec łatwo zagrzewa się i brunatnieje. Suszenie liści podbiału powinno być bardzo staranne. Rozr-kłada się je pojedynczą warstwą w suszarni naturalnej łub ogrzewanej przy temperaturze podwyższonej do 45°. Liście złożone jedne na drugie sklejają się i wewnątrz czernieją.

Po ususzeniu surowiec ponownie oczyszczamy z resztek piasku i gliny, usuwamy pozostałe ogonki, liście z rdzą lub sczerniałe. Surowiec musi mieć barwę prawie naturalną.

Z 5 kg świeżych liści otrzymujemy około 1 kg suszu.

Opakowanie dajemy półszczelne, gdyż surowiec łatwo chłonie wodę z powietrza. Przechowywać w dziale surowców obojętnych. Przy dobrym nawet przechowywaniu po roku płowieje.

Kwiaty zbieramy w początkowym okresie kwitnienia, po obeschnięciu